Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті

Техникалық факультет

“ Мұнай-газ ісі ” кафедрасы

Зертханалық жұмыс № 4

Пән: Электротехниканың теориялық негіздері - 2

Тақырыбы: Төртполюсниктердің тұрақты коэффициенттерін анықтау

Орындаған: Амандықова Ақбаян ЭЭК- 201

Тексерген: Курбангалиева Назгуль

Ақтөбе 2023

Жұмыс жасау барысы:

Зерттелетін сызба мен берілген мәндер



F₁= 300 Гц Формулалар:

F₂= 600 Гц Z₁= R₁ – jX_C1

R₁= 220 Ом Z₂= R₂ – jX_C2

C₁= 2 мкФ Z₃ = R₃

C₂= 1 мкФ

R₂= 120 Ом

R₃= 130 Ом

U₁= 10 В

Есеп:

Х_С1 = 1/ 2π F₁C₁ = 1/ 2*3.14*300*2*10^-6 = 265 Ом

Х_С2 = 1/ 2π F₂C₂ = 1/ 2*3.14*600*1*10^-6 = 265 Ом

Z₁ =

Z₂ =

Z₃ = 130 Ом

Кернеу генераторы бастапқы терминалға тікелей жалғанған:

• 
  XX режимі ( 2- сурет )
  
• 
  ҚТ режимі ( 3- сурет )
  

2- сурет



3- сурет

Кіріс кедергі ХХ режимі үшін: Z_1X = Z₁ + Z₂ = 344 + 291 = 635 Ом

Кіріс ток ХХ режимі үшін: I_1X = U₁/Z_1X = 10/635 = 0.016 А

Шығыс кернеу ХХ режимі үшін: U_2X = I_1X*Z₂ = 0.016*291 = 4.6 В

Кіріс кедергі ҚТ режимі үшін: Z_1K = Z₁ + (Z₂*Z₃)/(Z₂+Z₃) = 344+ (291*130)/(291+130) = 434 Ом

Кіріс ток ҚТ режимі үшін: I_1K = U₁/Z_1K = 10/434 = 0.02 А

ҚТ тоғы: I_2K = I_1K*Z₂/(Z₂+Z₃) = 0.02*291/(291+130) = 0.014 А

Кернеу генераторы электр тізбектеріндегі екінші терминалға керісінше жалғанаған:

• 
  ХХ режимі ( 4-сурет)
  
• 
  КЗ режимі ( 5-сурет)
  

4-сурет

---

5-сурет

ХХ режиміндегі шығыстан кіріске кері тасымалдау кедергісі: Z_2X = Z₂ + Z₃ = 291 + 130 = 421 Ом

ХХ режиміндегі кері кіру тоғы: I_2X = U₁/Z_2X = 10/421 = 0.024 А

ХХ режиміндегі кері шығым кернеуі: U_2X = I_1X*Z₂ = 0.024*291 = 7 В

ҚТ режиміндегі кері кіріс кедергісі: Z_2K = Z₃ + (Z₁*Z₂)/(Z₁+Z₂) = 130+ (291*344)/(291+344) = 288 Ом

ҚТ режиміндегі кіріс тогы: I_2K = U₁/Z_2K = 10/288 = 0.035 А

ҚТ режиміндегі кері шығыс тоғы: I_1K = I_2K*Z₂/(Z₁+Z₂) = 0.035*291/(291+344) = 0.0016 А









Берілген мәндер арқылы

А) «А» параметріндегі теңдік.

U₁= A₁₁U₂ + A₁₂I₂, A₁₁ = U₁/U_2x; (I₂=0);

A₁₂ = U₁/I_2K; (U₂=0);

I₁= A₂₁U₂ + A₂₂I₂; A₂₁= I_1X/U_2X; (I₂=0);

A₂₂= I_1K/I_2K; (U₂=0).

Есептелуі:

A₁₁ = 10/4,6= 2,2

A₁₂ = 10/0,014 = 714,3

A₂₁ = 0,016/4,6 = 0,0035

A₂₂ = 0,02/0,014 = 1,43

U1 =

I1 =

А₁₁*А₂₂-А₁₂*А₂₁= 1

2,*1,43-0,0035*714,3= 0,6=1

Б) «Ү» параметріндегі теңдік:

I₁= Y₁₁U₁ + Y₁₂U₂, Y₁₁ = I_1K/U₁; (U₂=0);

Y₁₂ = I_1K/U₁; (U₁ = U₂;U₁=0);

I₂= Y₂₁U₁ + Y₂₂U₂; Y₂₁= I_2K/U₁; (U₂=0);

Y₂₂= I_2X/U₁; (U₁=0).

Есептелуі:

Y₁₁ =0,02/10= 0,002

Y₁₂ = 0,016/10= 0,0016

Y₂₁ =0,014/10= 0,0014

Y₂₂ = 0,024/10= 0,0024

I₁=

I₂=

В) «Н» параметріндегі теңдік:

U₁= H₁₁I₁ + H₁₂U₂, H₁₁ = 1/Y₁₁;

H₁₂ = U_1X/U₁; (U₁ = U₂; I₁=0);

I₂= H₂₁I₁ + H₂₂U₂; H₂₁= I_2K/I_1K; (U₂=0);

H₂₂= 1/Z_2K

Есептелуі:

H₁₁ = 1/0,002= 500

H₁₂ = 7/ 10= 0,7

H₂₁ =0,014/0,02= 0,7

H₂₂ = 1/158= 0,0063

U₁=

I₂=

Н₁₂=Н₂₁

0,7=0,7

Тәжірибедегі мәндер арқылы

А) «А»

A₁₁ = 10/3,75= 2,67

A₁₂ = 10/0,012= 833,3

A₂₁ = 0,013/3,75= 0,0035

A₂₂ = 0,017/0,012= 1,42

А₁₁*А₂₂-А₁₂*А₂₁

---

= 1

2,*1,43-0,0035*714,3= 0,6=1

Б) «Ү»

Y₁₁ = 0,017/10= 0,0017

Y₁₂ = 0,012/10= 0,0012

Y₂₁ = 0,012/10= 0,0012

Y₂₂ = 0,024/10= 0,0024

Ү₁₂=Ү₂₁

0,0012=0,0012

В) «Н»

H₁₁ = 1/0,0017= 588

H₁₂ = 7/10= 0,7

H₂₁ =0,012/0,017= 0,7

H₂₂ = 1/158= 0,0063

Н₁₂=Н₂₁

0,7=0,7

Берілгені	Тікелей жалғану параметрлері
	«ХХ» режимі үшін				«ҚТ» режимі үшін
	I1X	F1X	U2X	F2X		I1K	F1K	I2K	F2K
Есептелгені	0,016		4,6			0,02		0,014
Тәжірибеде	0,013		3,75			0,017		0,012

	Параметрлер
	А11	А12	А21	А22	Ү11	Ү12	Ү21	Ү22	Н11	Н12	Н21	Н22
	2,2	714,3	0,0035	1,43	0,002	0,0016	0,0014	0,0024	500	0,7	0,7	0,0063
	2,67	833,3	0,0035	1,42	0,0017	0,0012	0,0012	0,0024	588	0,7	0,7	0,0063

Берілгені	Тікелей жалғану параметрлері
	«ХХ» режимі үшін					«ҚТ» режимі үшін
	I2X	F2X	U1X	F1X	I2K		F2K	I1K	F1K
Есептелгені	0,024		7		0,035			0,016
Тәжірибеде	0,024		7		0,012			0,032

---

Қорытынды:

Зертханалық жұмысты берілген сызба мен мәндерді алып, сызып әрі формулалар арқылы барлық параметрлердің мәндерін тауып алудан бастадық. Кейін жұмысты орындау әдістерінің нұсқаулығы арқылы Electronics Workbench- тің көмегімен сызбаны тәжірибе жүзінде зерттей бастадық. Бос жүріс режиміндегі токтар мен кернеулерді, содан соң қысқа тұйықталу режиміндегі токтар мен кернеулерді тәжірибе жүзінде және есептеп тауып алдық та, шыққан мәндерді кестеге орнаттық. «А, Ү, Н»- параметрлерін де есептеу арқылы және тәжірибе жүзінде анықтап, оларды да берілген кестеге орнаттық. Бұл зертханалық жұмыстағы басты мақсат төртполюстегі теңдеулердің коэфицциенттерін анықтайтын әдістерді зерттеу болды. Жұмыстың мақсаты бойынша біз есептеп те, тәжірибеде зерттеп те көріп, төртполюсниктердің теңдеулерінің коэффициенттерін анықтаудың 2 әдісін біліп, жүзеге асырдық.

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Төртполюсниктер үш тәуелсіз коэффициентпен сипатталатындықтан, оның ең қарапайым эквивалентті тізбегі үш тәуелсіз элементтен тұруы керек. Мұндай схеманың негізгі 2 түрі бар: а) Т-тәрізді схема немесе жұлдызды схема, б) П-тәрізді схема немесе үшбұрыш схемасы; A, B, C, D төртполюстерінің коэффициенттері мен эквивалентті тізбектердің элементтерінің параметрлері арасындағы байланысты қарастырайық. Кирхгоф заңдарына сүйене отырып, біз Т-тәрізді тізбекті қарастырамыз:
   

Алынған өрнектерді төртполюсниктің А түріндегі теңдеулерімен салыстыра отырып, қажетті қатынастарды табамыз:



Кейін тағы да Кирхгоф заңдарына сүйене отырып, біз П-тәрізді схеманы қарастырамыз:



Дәл солай алынған өрнектерді төртполюстердің А түріндегі теңдеулерімен салыстыра отырып, қажетті қатынастарды табамыз:



Симметриялы төртполюсник үшін келесі теңдіктер орындалуы керек: T-тәрізді схема үшін Z1=Z2 және П-тәрізді схема үшін Y1=Y2.

Т-тәрізді контурдан П-тәрізді контурға және керісінше ауысу, жұлдызды тізбекті үшбұрышты тізбекке және керісінше түрлендірулер белгілі формулалар бойынша жүзеге асырылады.

2. 
   Төртполюсниктердің 4 түрлі схема түрлері бар. Олар:
   

---

• 
  «Г» тәрізді дұрыс формалы схема
  
• 
  «Г» терізді теріс (бұрыс) формалы схема
  
• 
  «Т» тәрізді схема
  
• 
  «П» тәрізді схема
  

3. 
   Электроникадағы бос жұмыс режимі - оның терминалдарына ешқандай жүктеме қосылмайтын төрт терминалды желінің күйі (яғни, басқаша айтқанда, жүктеме кедергісі шексіз). Көбінесе бос жүріс режимі терминінің орнына: XX режимі немесе жай XX қолданылады. Электротехникадағы қысқа тұйықталу режимі деп оның терминалдары нөлдік кедергісі бар өткізгішпен (яғни, олар тұйықталған, қысқа тұйықталған, желі арқылы қосылған) қосылатын екі терминалды желінің күйі болып табылады. Көбінесе қысқа тұйықталу режимі терминінің: КЗ режимі немесе жай КЗ қолданылуы мүмкін.
   
4. 
   Төртполюсниктердің негізгі міндеті төрт шама арасындағы байланысты орнату болып табылады: кіріс және шығыстағы кернеулер, сонымен қатар кіріс және шығыс терминалдары арқылы өтетін токтар. U1, U2, I1 және I2 арасындағы қатынасты беретін теңдеулер төртполюсті тасымалдау теңдеулері деп аталады. Сызықтық төртполюстер үшін бұл теңдеулер сызықтық болып табылады. Беріліс теңдеулеріндегі кернеулер мен токтарды байланыстыратын шамаларды төртполюсті параметрлер деп атайды.
   
5. 
   Күрделі квадрипольды параметрлері белгілі элементар төртполюстердің қосындысы ретінде қарастыруға болады. Күрделі төртполюстің параметрлері матрицаға сәйкес келеді, ол элементар төртполюстердің матрицаларына әсер етудің нәтижесі болып табылады. Күрделі төртполюстер бір-бірімен әртүрлі тәсілдермен қосылған бірнеше бастапқы төртполюстерді қосу нәтижесінде пайда болады.
   

---

Смотрите также файлы

• Изучение гибкого мультиплексора Макоммх.docx

• Реферат по дисциплине Современный русский язык.doc

• Ано по Открытый социальноэкономический колледж 38. 02. 01. Экономика и бухгалтерский учет.docx

• Инструкция по выполнению заданий116 выберите букву, соответствующую правильному варианту ответа, и запишите её в бланк ответов.docx

• Физическая культура в обеспечении здоровья.docx