ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 18.03.2024

Просмотров: 3

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Бөлім

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің есімі:

СЫНЫП: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар:

Сабақ негізделген оқу

мақсаты (мақсаттары)

9.2.3.2 импульстің сақталу заңын тұжырымдау және есептер шығаруда қолдану;


Сабақтың тақырыбы:


Импульстің сақталу заңы

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

импульстің сақталу заңын тұжырымдау және есептер шығаруда қолдан ды үйренеді .

Оқушылардың басым бөлігі:

Импульстің сақталу заңын күнделікті тұрмыста және формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді.

Кейбір оқушылар:

Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.

Бағалау критерийі

оқушылар сабақ мазмұнын түсінеді

-қойылған сұрақтарға толық жауап бередіі

-формуланы меңгергені,

-формуладан белгісіз шаманы табуыды біледі

- Үдеу, жылдамдық және жүрілген жол графиктерін байланыстыруды пайдаланады

Тілдік мақсаттар:

Оқушылар:

Ипульстің сақталу заңы: жүйе ішінде туындайтын өзара әрекеттесулер нәтижесінде тұйық жүйенің қосынды импульсі өзгермейді

Пән лексикасы және терминология: импульс, сақталу заң, күш

Тақырыпқа қатысты сызулар мен суреттер.

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Мәселенің бір (екінші) жағын қарастыратын болсақ; Жоғарыда айтылған ойымызды қорытындылайтын болсақ; Менің пікірімше,

Құндылықтар

Құрмет, ынтымақстастық, өмір бойы оқу, азаматтық жауапкершілік, ашықтық.

Пәнаралық байланыс

Математика, география

Алдыңғы тақырып

Дене импульсі және күш импульсі


Жоспарланған

уақыт

Жоспарланған жаттығулар


Ресурстар

Басталуы 8 минут


Психологиялық ахуал қалыптастыру

«Бұзық телефон» ойыны

Шаттық шеңберге тұрып бастаушы келесі адам құлағына бір сөз сыбырлайды соңында бастаушыға қайта келгенде сол сөз жету керек, кейін сөзді ауыстырып жіберген адам анықталады.

Үй тапсырмасын сұрау «Ашық микрофон» әдісі

Арқылы сұрақ жауап

Оқушылардың өткен тарауды қалай меңгергендері туралы сұрақтар:

  • Ньютонның І заңын тұжырымда.

  • Ньютоннның ІІ заңын тұжырымда.

  • Ньютонның ІІІ заңын тұжырымда.

  • Дененің массасы дегеніміз не?

  • Күш дегеніміз не? Олардың түрлері қандай?

  • Теңәрекетті күш дегеніміз не?

  • Галилейдің салыстырмалы принципі.

  • Бүкіл әлемдік тартылыс заңын тұжырымда. Формуласын жаз.

  • Гравитациялық тұрақтының сан мәні, өлшем бірлігі.

  • Жер бетінен h биіктіктегі еркін түсу үдеуінің формуласы.

  • Жер бетіндегі дене үшін еркін түсу үдеуі формуласы.

  • І ғарыштық жылдамдық дегеніміз не? Формуласы.

  • ІІ ғарыштық жылдамдық дегеніміз не? Формуласы.

  • Денеің салмағы дегеніміз не?

  • Асқын салмақ дегеніміз не?







Ортасы

27 минут

Білу және түсіну 10 минут

Проблемалық сұрақ?

Үлкен жылдамдықпен келе жатқан допты футболшы аяпен немесе баспен тоқтатады.

Өте жай жылдамдықпен қозғалып келе жатқан вагонды адам тоқтата алмайды. Неге?

Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісі күш импульсі деп аталады.

Күш импульсі: ; өлшем бірлігі Н·с

Дененің массасы мен оның қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын физикалық шаманы дене импульсі деп аталады.

Дене импульсі: ; өлшем бірлігі кг·м/с



Дене импульсінің өзгерісі күш импульсіне тең.

Тұйық жүйе деп сыртқы күштер әрекет етпеген жағдайда жүйеге енетін денелер бір-бірімен ішкі күштер арқылы ғана әрекеттесетін жүйені айтады.

Ипульстің сақталу заңы: жүйе ішінде туындайтын өзара әрекеттесулер нәтижесінде тұйық жүйенің қосынды импульсі өзгермейді.

Жұптық жұмыс «Нені білдік?»

1.Дене импульсі деп ......................................................

2.Дене импульсінің формуласы.......................

3.Өлшем бірлігі.....................

4.Бағыты ..................................бағытымен бағытталады.

5.“Импульс” ұғымын енгізген француз ғаламы.........................

6.Күш импульсі деп...........................................................

7.Егер күш пен оның әрекет ету уақыты белгілі болса, дененің алатын күш импульсі

8.Күш импульсінің өлшем бірлігі...................................

9.Күш импульсінің векторының бағыты .................

бағытымен сәйкес келеді.

10.“Дене импульсі”, “Күш импульсі” ұғымдарын пайдалана отырып, Ньютонның 2-ші заңын тұжырымда.............................

11.Тұйық жүйе дегеніміз не?

12.Импульстің сақталу заңының тұжырымдамасы......................

13.Формуласы:.....................

І топ «Аналитектер»

1Дене импульсі деп (дене массасы мен жылдамдығының көбейтіндісіне тең физикалық шама)

2.Импульстің формуласы__( = m ) өлшем бірлігі: (кг м/с)

3."Импульс"ұғымын енгізген  француз ғалымы (Рене Декарт)

4.Күш импульсі; I=( )__ өлшем бірлігі _(Н·с)_

5.Тұйықжүйе дегеніміз не (өзара әрекеттесетін денелер импульстерінің векторлық қосындысы өзгеріссіз қалады

6.Импульстің сақталу заңының формуласы ( )

ІІ топ «Қолданушылар»

Берілген құрал-жабдықтармен маятникті жасап көрсетіңіздер

ІІІ топ «Зерттеушілер»

Сұрақтарға жауап беріңіздер:

1. Неліктен хоккейде қорғанушыны салмақтылау, ал шабуылшыны жеңілдеу әрі ептілеу болатындай етіп таңдайды?

2. Мылтықтанатқанда неге керісерпілуболады?

3.Массасы әртүрліеківагон бірдейжылдамдықпенқозғалады. Егербірдейкүшпенқозғалысқақарсыәсеретсе, вагондардыңжылдамдығықалайөзгереді?

Топтық жұмыс. Есептер шығару

1.Массасы 1 кг дене түзусызықты және ілгерілемелі қозғалып, жылдамдығын 1 м/с-тан, 10 м/с дейін арттырады. Осы дененің импульсінің өзгерісін табыңдар.

2.Денеге 10 с уақыт ішінде 50 Н тұрақты күш әрекет етеді. Күштің әрекетінен болған жылдамдықтың өзгерісі 5 м/с. Дененің массасын табыңдар.

Жұптық жұмыс

Буриме»-әдісі

(Оқушылардың білімдері тиянақталады, нәтиже бағаланады)


Шама


Белгіленуі

Формула

Өлшем бірлігі

Дене импульсі











Күш импульсі











Импульстің сақталу заңы











Жеке жұмыс Есептер шығару

Сабақты бекітуге арналған есептер.

1 топ

№1. 6 км/сағ жылдамдықпен жүгіріп келе жатқан массасы 60 кг адамның импульсі қандай?


Бер: 1,6 м/с 60кг 96 кг м/с



Т/к:

2 топ

2. Массасы 50 кг бала 5 м/с жылдамдықпен жүгіріп келе жатып,2 м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 100 кг арбаның үстінде қарғып мінді.Осыдан кейін арба қандай жылдамдықпен қозғалады?


Бер: ( )

3 м/с





Т/к:
3 топ

3. Массасы 5кг денеге 10 Н күш 2 с бойы әсер етеді. Дененің күш әсерінен кейінгі импульсін анықтау керек. Дененің бастапқы жылдамдығы 3 м/с.

Бер: 35 Н



+

t = 2 c

Т/к:





Аяқталуы 5 минут

Менің көңіл-күйім баспалдағы»Оқушылар стикерлерге өз есімдерін жазып (немесе смайликтің суретін салып) тақтада салынған баспалдақтардың біріне жабыстырады. Баспалдақтар «Керемет!», «Өзіме сенімдімін!», «Жақсы», «Жаман емес», «Маған көмек керек!», «Білмеймін», «Нашар» деп аталады.

Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?



Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?