Файл: Зертханалы жмыс Тізімдермен жмыс. Python тізіміндегі операциялар Жмыстымасаты.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.03.2024
Просмотров: 12
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Зертханалық жұмыс 7.
Тізімдермен жұмыс. Python тізіміндегі операциялар
Жұмыстыңмақсаты:Python-да тізімдерді зерттеу.
Pythonтізімдері-бұлкездейсоқтиптегіобъектілердіңреттелгенөзгермеліжиынтығы (массив сияқты, бірақтүрлеріәртүрліболуымүмкін).
Тізім (list) - бұләртүрлінысандардысақтауғаарналғанмәліметтерқұрылымы.
Тізімдер-бұл[ ]төртбұрыштыжақшалардантұратынжәнебір-біріненүтірменбөлінетінәртүрлімәліметтертүрлерінентұратынреттелгентізбектер.
Python-да тізімдерқұру.
Тізімдібірнешежолменжасауғаболады
1. Нақтымәндердітағайындауарқылытізімдіалу.
БұлPythonкодында бос тізімсияқты:
s = [] # бос тізім
Мәндері бар тізімдердіқұрумысалдары:
Тізімдерді "+"белгісіменқосуға (байланыстыруға) болады»:
Нәтиже:
2. Split () функциясын пайдаланып тізімді құру.
Python-да split функциясын қолдана отырып, тізімді жолдан алуға болады.
stroka ="Сәлем, әлем"
lst=stroka.split(",")
Нәтиже:
3. Тізімгенераторлары.
Python-да сізгенераторлардыңкөмегіментізімдіжасайаласыз.
Біріншіәдіс.
Бірдейтізімдердіқосукөбейтуарқылыауыстырылады:
Бірліктерментолтырылған 10 элементтіңтізімі
l = [1]*10
Екінші әдіс.
Мысал 1.
l = [i for i in range(10)]
Мысал 2.
c = [c * 3 for c in 'list']
print (c) # ['lll', 'iii', 'sss', 'ttt']
Тізімгенераторларынпайдаланумысалдары.
Мысал 1.
Тізімгенераторынпайдаланыптізімді 0-ден 9-ға дейінгісандарквадраттарыментолтырыңыз.
Шешім:
l = [i*i for i in range(10)]
Мысал 2.
Тізімдіәркелесі сан 2-ден асатынсандарментолтырыңыз.
l = [(i+1)+i for i in range(10)]
print(l)
Random модулікездейсоқсандарды, әріптерді, реттілікэлементтерінкездейсоқтаңдауғамүмкіндікбереді.
random.randint(A, B) –кездейсоқ бүтін сандар N, A ≤ N ≤ B.
random.random() - кездейсоқсан 0-ден 1-гедейін.
Тізімдегікездейсоқсандар:
(10,80) диапазондакездейсоқпайдаболатын 10 сан
from random import randint
l = [randint(10,80) for x in range(10)]
(0,1)диапазондакездейсоқпайдаболатын 10 сан
l = [random() for i in range(10)]
4. Pythonтіліндетізімді (массивті) енгізу.
Тізімэлементтеріненгізуүшінforцикліжәнеrange () командасықолданылады:
fori in range(N):
x[i] = int( input() )
Тізімдіенгізудіңқарапайымнұсқасы:
x = [ int(input()) for i in range(N) ]
Мұнда int функциясы пайдаланушы енгізген жолды бүтін сандарға айналдыру үшін қолданылады.
5.Pythonтіліндетізімдішығару.
Бүкілтізімдішығару:
print (L)
Элементтітізімшығару:
fori in range(N):
print( L[i], end = " " )
2. Тізімәдістері.
| Әдіс | Анықтамасы |
| list.append(x) | Тізімніңсоңына элемент қосады |
| list.extend(L) | L тізімініңбарлықэлементтерінсоңынақосуарқылыlist, тізімінкеңейтеді |
| list.insert(i, x) | і-шіэлементтіңалдына x мәнінқояды |
| list.remove(x) | х мәні бар элемент болмаса,.ValueErrorмәні бар тізімдегібіріншіэлементтіжояды. |
| list.pop([i]) | і элементтіжоядыжәне оны қайтарады. Егер индекс көрсетілмесе, соңғы элемент жойылады |
| list.index(x, [start [, end]]) | хмәнібарбіріншіэлементтіңорнынқайтарады (іздеу start-тан end-гедейінжүргізіледі) |
| list.count(x) | хмәні бар элементтерсанынқайтарады |
| list.reverse() | Тізімі бұрады |
| list.copy() | Тізімніңбеттіккөшірмесі |
| list.clear() | Тізімдітазартады |
Төменде тізімдердің жұмыс әдістерін көрсететін бағдарлама берілген.
Pythonбағдарламасыныңмысалы
Бағдарламаныорындаунәтижесі
Нұсқа 0
1. Ұзындығы n болатынХ массивіберілген, оныңэлементтерініңарасындаоң, терісжәненөлгетеңболатын элементтер бар.Жаңа Y массивінжасаңыз, оған тек берілген М саныныңмодуліненүлкенірек Хэлементтерінғанаалыңыз.Экранға берілген М санынжәнеалынғанмассивтердікөрсетіңіз.
Нәтиже:
2. Бүтінсандармассивіндебарлықтерісэлементтердіоңэлементтергеауыстырыңыз. Бастапқымассивтіжәнеалынған массивті экранға шығарыңыз.
Нәтиже:
Нұсқа 1
1. N бүтінэлементтердентұратынбірөлшемді массив берілген. Пернетақтадан массив енгізіңіз. Максималдыэлементтітабыңыз. Массивтікеріретпенэкранғашығару
2. Нақтысандармассивіндебарлықнөлдікэлементтердімассивтіңбарлықэлементтерініңарифметикалықортасыменауыстыру.
Нұсқа 2
1. N бүтінэлементтердентұратынбірөлшемді массив берілген. Пернетақтадан массив енгізіңіз. Минималдыэлементтітабыңыз. Экранғаең аз элемент индексіншығару.
2. Бүтінсандармассивіберілген. Барлықоңэлементтердіекіншімассивке, ал қалғанынүшіншімассивкеқайтажазыңыз.
Нұсқа 3
1. Ұзындығы N бірөлшемдісандықDмассивіндегітақиндекстері бар элементтердіңқосындысынесептеңіз. Алынғансоманы жәнеDмассивінэкранғашығару.
2. 8 элементтентұратынбірөлшемді массив берілген. Массивтің 15-тен кішібарлықэлементтерін екі еселенгенмәндерменауыстырыңыз. Экранынатүрлендірілгенмассивтішығарыңыз.
Нұсқа 4
1. Бүтінсандармассивіберілген. Массивтіңмаксималдыэлементінжәнеоныңреттікнөмірінтабыңыз.
2. Бүтінсандармассивіберілген. Бастапқымассивтіңтақсандарынантұратынбасқа массив алыңызнемесемұндайсандаржоқекенінхабарлаңыз. Алынған массив элементтерінкемуретіменкөрсетіңіз.
Нұсқа 5
1. 10 бүтінсандардантұратыңбірөлшемді массивберілген. Қатартұрғантеріссандардыңжұптарыншығарыңыз.
2. 10 бүтінсандардантұратыңбірөлшемді массивберілген. Барлықбірдейэлементтердіалыптастап, оларды 1 ретқалдырып, жаңа массив жасаңыз.
Нұсқа 6
1. 10 бүтінсандардантұратыңбірөлшемді массив берілген. Максималды элементті тауып, қалған элементтерді онымен салыстырыңыз. Максималды саннан кіші элементтердіңжәнемаксималды саннан үлкенэлементтердіңсаныншығарыңыз
2. Пернетақтадан 10бүтінсандардантұратынбірөлшемдімассивіненгізіңіз. Массивтегі 5-тен артық сандардың қосындысын анықтаңыз.
Нұсқа 7
1. Бүтін сандар массиві берілген. Жұп сандары бар элементтердің қосындысын және тақ сандары бар элементтердің көбейтіндісін тауып, экранға шығарыңыз.
2. Бір өлшемді массивтеғі минималды элемент пен максимумды элементтің орындарын ауыстырыңыз.
Нұсқа 8
1. Тізім элементтерінің қосындысы мен көбейтіндісін табыңыз. Нәтижелерді экранға шығару.
2. Нақты сандар массивінде барлық нөлдік элементтерді массивтің барлық элементтерінің арифметикалық ортасымен ауыстырыңыз.
Нұсқа 9
1. N нақты элементтерден тұратын бір өлшемді массив берілген. Пернетақтадан массив енгізіңіз. Модуль бойынша минималды элементін табыңыз және экранға шығарыңыз. Массивті кері ретпен экранға шығару.
2. Бірдей мөлшердегі 10 элементтен тұратын A және B массивтері берілген. А массивинің элементтерін В мвссивине, ал В массивинің элементтерін А массивине ауыстырыңыз. Экранға түрлендірілген А массивінің элементтерін, содан кейін түрлендірілген В массивінің элементтерін шығарыңыз.
Нұсқа 10
1. Тізімде қайталанатын элементтер бар-жоғын анықтаңыз, егер болса, осы мәнді көрсетіңіз, әйтпесе олардың жоқтығы туралы хабарлама шығарыңыз.
2. 15 элементтен тұратын бірөлшемді массив берілген. Массивтегі 10-нан кіші элементтерді 0-ге, ал 20-дан үлкен элементтерді 1-ге ауыстырыңыз. Бастапқы және түрлендірілген массивтерді экранға шығарыңыз.
Нұсқа 11
1 Қалдықсыз 2-ге бөлінетін тізімнің ең үлкен элементін табыңыз және оны экранға шығарыңыз.
2. Бір өлшемді бүтін сандар массиві берілген. Бастапқы массивтің 10-нан кіші жұп сандарынан тұратын элементтерін басқа массивке жазыңыз. немесе ондай сандар жоқ екенін хабарлаңыз. Алынған массив элементтердің өсу ретімен көрсетіңіз.
Нұсқа 12
1.Тізімнің ең кіші тақ элементін тауып, оны экранға шығарыңыз.
2. Бір өлшемді 10 кездейсоқ бүтін сандардан тұратын массив берілген. Массивтің барлық сандарының арифметикалық ортасын анықтаңыз. Арифметикалық ортадан улкен сандарды 1-ге ауыстырыңыз.
Нұсқа 13
1. бірөлшемді бүтін сандар массиві берілген. Ондабірдейэлементтер бар-жоғынтексеріңіз. Осы элементтердіжәнеолардыңиндекстерінкөрсету.
2. Бірөлшемді8 элементтентұратын массив берілген. Массивтің15-тен кіші барлықэлементтерінекі еселенген мәндеріменауыстырыңыз. Экранынатүрлендірілгенмассивтішығарыңыз.
Нұсқа 14
1. Бірөлшемдімассивтеғіминималды элемент пен максимумдыэлементтіңорындарынауыстырыңыз.
2. Бірдеймөлшердегі10 элементтен тұратын A және B массивтеріберілген. А массивинің элементтерін В мвссивине, ал В массивинің элементтерін А массивине ауыстырыңыз. Экранға түрлендірілген А массивінің элементтерін, содан кейін түрлендірілген В массивінің элементтерін шығарыңыз.
Нұсқа 15
1. Тізімде қайталанатын элементтер бар-жоғын анықтаңыз, егер болса, осы мәнді көрсетіңіз, әйтпесе олардың жоқтығы туралы хабарлама шығарыңыз.
2. Бүтін сандар массиві берілген. Бастапқы массивтің тақ сандарынан тұратын басқа массив алыңыз немесе мұндай сандар жоқ екенін хабарлаңыз. Алынған массив элементтерінкемуретіменкөрсетіңіз.
Әдебиеттер тізімі:
-
https://pythonworld.ru/tipy-dannyx-v-python/spiski-list-funkcii-i-metody-spiskov.html -
https://www.ibm.com/developerworks/ru/library/l-python_part_3/index.html -
https://devpractice.ru/python-lesson-7-work-with-list/http://labs.org.ru/python-6/
