Тақырыбы: «15 (V) - топ элементтері. Азот.

№ 11 зертханалық тәжірибе «Азот молекуласының моделі»

9- сынып

Химия пәні мұғалімі: Омартаева Амина Болатбаевна

«Т.Аманов атындағы №16 жалпы орта білім беретін орта мектеп» КММ

• 9.2.1.15 -азоттың қасиеттерін және табиғаттағы азот айналымын түсіну
• Азот молекуласының формуласы мен түзілу схемасын біледі
• Азот молекуласының формуласы мен түзілу схемасын біледі
• Азоттың қасиеттерін және табиғаттағы азот айналымын түсінеді.

Оқу мақсаты

Бағалау критерийлері

Үй тапсырмасын тексеру.

Азот

Бұл элементті алғаш рет ағылшын химигі Д.Резерфорд сипаттады. 1772 жылы, осы элементтің ресми ашылған жылы болып есептеледі. Бос күйінде бұл элемент екі атомнан тұратын жай зат түзеді. Ауаның құрамында оның 78,1% кездеседі. Байланысқан күйінде бұл элемент бейорганикалық тұздар, (селитралар) және нәруыздар шірігенде пайда болатын өнім аммиак түрінде кездеседі.

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі

2s22р3

Жалпы сипаттама

N

14

7

52

Табиғи азот екі изотоптан тұрады:

14N — 99,635 % және 15N — 0,365 %.

Молекулалық формуласы

Е

1

2

S

тотықтырғыш

Табиғатта таралуы

Адам ағзасы (% масса бойынша)

О

С

Н

N

атмосфера (% көлем бойынша)

азот N2

Оттек О2

Азот байланысқан күйінде екі селитраның құрамына кіреді: натрий NaNO3 (чилий селитрасы) және калий KNO3 (үнді селитрасы)

Жер қыртысында таралуы бойынша 17 –ші орында.

Молекулалық құрамы

N

N

→

N

N

+

N

N

Ковалентті полюссіз байланыс

Азот молекуласында N2 өте қысқа – 0,109 нм. Үш байланыс молекулаға беріктік береді, оның байланыс энергиясы үлкен – 946 кДЖ/моль. Азот молекуласы тұрақты, өте жоғары температурада да (3000 0С) ыдырамайды. Осындай тұрақтылығына байланысты азоттың әрекеттесу қабілеті төмен.

№11 зертханалық тәжірибе «Азот молекуласының моделі»

---

қ құрамы

Тапрсырма:

Оқушылар арнайы модельдеуші конструктор арқылы көмегімен сутегі,оттегі және азот молекуласынының шарөзекті моделін құрастыру

Дескриптор:

• Азот, оттегі, сутегі молекуласының шарөзекті моделін құрастырады.

Қорытынды жасау:

сутегі молекуласының байланыс реті 1, оттегі молекуласының байланыс реті 2,

ал азот молекуласының байланыс реті 3-ке тең. Үштік байланыстың түзілуі салдарынан азот енжарлық танытады

Физикалық қасиеттері

түссіз, иіссіз газ

tб = -196°С

tқ = -210°С

g = 1,25 г/л (қ.ж)

Химиялық қасиеттері

Жоғары температура мен кысымда, өршіткі (катализатор) қатысында азот сутекпен тікелей әрекеттесіп, аммиак түзеді:

N2 + 3H2 = 2NH3

Бос күйдегі азот оттекпен электр ұшқыны кезінде әрекеттеседі. Табиғатта бұл реакция найзағай жарқылдағанда жүреді:

N2 + О2 = 2NO

Бөлме температурасында азот тотықтырғыш ретінде тек металл литиймен әрекеттеседі:

N2 + 6Li = 2Li3N

Қыздырғанда басқа металдармен де осылайша әрекеттеседі:

3Mg + N2 = Mg3N2

Тотығу дәрежелері

Азоттың табиғаттағы айналымы

Қолданылуы

Азот

Сұйық азот

медицинада

Түрлі

тыңайтқыштар

Аммиак

синтезінде

Азот қышқылынның

синтезі

Салқындатқыш

жүйе

Инертті

ортада

Қорытынды

Бүгінгі сабақта:

• Азоттың периодтық жүйедегі орны және молеулалық құрылысын білдіңіздер
• Азоттың физикалық және химиялық қасиеттерін түсіндіңіздер
• Азоттың табиғаттағы айналымын үйрендіңіздер

---

Смотрите также файлы

• Ала ауданды білім блімі Аманкелді негізгі мектебі.docx

• 4 особенности создания сети велосипедных и пешеходных маршрутов.docx

• Домбровская Ж.В. Палеогеновая кора выветривания Центрального Прибайкалья.pdf

• Егоров Н.И. Физическая океанография.pdf

• 2. Теория, которая считает, что агрессивность человека является результатом несоответствия в познавательной сфере, называется.docx