«Қоғамдық сананы жаңғырту контексіндегі сыни ойлау (Б.Расселлдің 10 сыни ойлау пәрмені) шығармашылық жобасын әзірлеу»

Мазмұны:

1. 
   Кіріспе
   
2. 
   Расселдің идеялары қазіргі философия контекстінде
   
   1. 
      Б. Рассел бойынша сыни ойлау
      
   2. 
      «10 өсиетті» талқылау
      
3. 
   «Болашаққа бағдар- рухани жаңғыру» бағдарламасы
   
4. 
   Қорытынды.
   

1 слайд.

Кіріспе.

Көптеген әртүрлі түсіндірулердің, мағыналардың, терминдердің болуымен ерекшеленетін қазіргі заманғы философия қазіргі заман шындығын қабылдаудың жан-жақтылығы мен көмескілігін көрсетеді. Бұл қабылдау енді экстремалды рационалдылық, таза философиялық дискурсқа ұмтылатын қатаң формаға сәйкес келмейді. Бұл жағдайда көркемдік әдіс өзінің бастапқы толеранттылығының, көптүрлілігінің арқасында, қарама-қайшылықты механикалық түрде байланыстырып қана қоймай, оны мақсаты үйлесімсізді тежеу ​​және татуластыру болып табылатын шынайы қамтыған бірлік ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

2 слайд.

Философияның поэтикалық тілдің шекаралық аймағына енуі оны өз пәнінен айырылғандығын білдірмейді. Керісінше, мұндай араласу адами «Мен»-дікті түсінуге мүмкіндк береді.

3 слайд.

Расселдің идеялары қазірге философия контекстінде

Қазірге, яғни жаңа философия саласында аналитикалық философтар үлкен қызығушылық тудырады. Аналитикалық мектептің ірі өкілі Бертран Рассел (1872-1970), өз жұмыстарында әдеби тілдің көркемдігі мен философиялық ойдың тереңдігін біріктірген. 1950 жылы Рассел "Неке және адамгершілік" атты әлемге әйгілі еңбегі үшін әдеби Нобель сыйлығын алды. Бұл оның көптен күткен, лайықты әдеби премиясы болды. Оның тарихи-философиялық, саяси, моральдық очерктері және еркін ой мен атеизм туралы очерктері әдеби әдістердің кең жиынтығын қолданған, әдемі, тапқыр стильмен ерекшеленетін жоғарғы көркем шығармалары болып табылады.

4 слайд.

Рассел-Пагуош бейбітшілік қозғалысын бастаушылардың бірі, сонымен қатар Рассел-Эйнштейн манифесінің авторы. Осы кезеңде Рассел гуманизм идеясын насихаттай бастады,ол:

-адам бойындағы рухани принципті, оның шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған,

- өмірдің моральдық жағына назар аударады.

5 слайд.

ХХ ғасырдың ортасында Рассел өзінің әдеби шығармашылығында рационалдылық тұжырымдасының мағынасын кеңейтті және сол арқылы логикалық негіздерді мәдени және тарихи контекстпен біріктіретін постклассикалық рационалдылықтың жаршысы болды. ХХ ғасырдың бірінші жартысында Рассел тілдің терең логикалық талдауымен айналысты. Ол көп философиялық мәселелерді грамматикалық және лингвистикалық тәсілді қолдана отырып шешті.

---

Бүгінде біздің елде Расселдің көптеген шығармалары жарық көрді, бірақ оның әңгімелері немесе эсселері бар басылымдар жоқ. Ойшыл шығармашылығының бұл кең саласы әділетсіз көлеңкеде қалады. Расселдің өнерге бет бұруы философиялық мәтіннің қатал және ескі рамкалары бір сәтте қазіргі әлемнің алуан түрлілігіне бейімделе алмайтындығын факт ретінде растайды.

6 слайд.

Б. Рассел бойынша сыни ойлау

Рассел өзінің "10 өсиетінде"сыни ойлауды қарастырды.

1. Ештеңеге толық сенімді болмаңыз.

2. Жасырынған дәлелдермен алға жылжу жақсы деп ойламаңыз – олар бәрібір де әшкереленеді.

3. Ешқашан ойлау процессіне кедергі жасамаңыз, сонда ғана сізде бәрі жақсы болады.

4. Қарама қарсы пікірге кезігіп қалсаңыз, тіпті ол сіздің күйеуіңіздің не болмаса балаларыңыздың ойы болса да, күшпен емес, дәлелмен жеңуге тырысыңыз.

5. Басқалардың беделін сыйлама, себебі басқаша айтатын беделділер әрқашан болады.

6. Кері деп санайтын пікірлерді жою үшін күш қолданбаңыз, ондай жағдайда кері пікірлер сізді жояды.

7. Өз пікілеріңізде эксцентриалды болуға қорықпаңыз, қазіргі көптеген танымал пікірлер өз кезінде эксцентриалды болған.

8. Ләззат алуды пассивті келіспеуден емес, ақылды келіспеушіліктен іздеңіз. Егер сіз адам рухын басты мақсатқа қоятын болсаңыз, ерте ме кеш пе екінші біріншіден маңызды болады.

9. Шындық ыңғайсыз болса да, шыншыл болыңыз, өйткені оны жасыру одан да ыңғайсыз болады.

10. «Ақымақтардың жұмағында» өмір сүретіндердің бақытына қызғанба, өйткені тек жынды адам ғана ондай өмірде бақытты болып жүре алады.

7 слайд.

«10 өсиет» алғаш рет 1951 жылы The New York Times газетінде жарияланған. Өз мақаласында Б.Рассел либералдық дүниетанымның артықшылығы туралы айтады. Өсиеттер көлемі аз болғанымен, бірақ мазмұны жағынан сыйымды.

8 слайд.

«10 өсиетті» талқылау

Бірінші өсиет – кез-келген білімді ғана емес, ойшыл адамға да тән сыни ойлауға шақыру болып табылады.

Б.Рассел ойлау процесіне араласпауды ұсынады. Бүгінгі таңда қолданыстағы білім беру жүйесі білім алушылардың «шығармашалығын өлтіреді», «белгілі шеңберлерге қамап қояды» деп жиі сынға ұшырайтындығын ескерсек те, бұл постулат өте өзекті болып көрінеді. Бір топ тамаша ашулар біреу ерекше жолмен барғандықтан ғана жасалды.

Менталды тұзақтар, психологиялық эффектердің нәтижесі біздің ойлауымызға әсер етеді,

---

оны аз икемді, болжамдыға айналдырады, яғни тиімділігін төмен етеді. Және бұл жиі біздің өзімізді шектейтіндіктен болады.

9 слайд.

Өнімді ойлауды және дамуды үйренгісі келетін кез келген адам өздері келіспейтін басқалардың пікірін қорғауды шектемеу керектігін білуі керек.

Сондай-ақ, бұл қоғам пікіріне қарама-қайшы болса да, өз пікірін білдіруге қатысты. Кез-келген пікірден саналы түрде ауытқу адамды жоққа шығаруы мүмкін. Көп жағдайда өз пікірін қабылдамау адамды сенімділігінен айырады. Логикалық негізделген сенім әрқашан жеңіліс табады.

5-тармақ даулы болып көрінуі мүмкін: «Басқалардың беделін сыйлама, себебі басқаша айтатын беделділер әрқашан болады». Дегенмен, бұл жерде мақала жазылған контекстті ескеру қажет. Автор шын мәнінде қырғи-қабақ соғыс кезінде пайда бола басталған фанатизмді ашық сынаған. Қоғамдық пікірді Корей соғысы және Дж.Маккарти бастаған «охота на ведьм», «перілерді аулау» алаңдатты. Б.Расселл сондықтан да шығар адамдарға сыни ойлау идеясын және бәріне күмәндану қажеттілігін жеткізгісі келді. «Беделдіні сыйламау» осы контексте қарастыру қажет, яғни күмәнді органдардың барлық шақырулары мен ережелерін соқыр түрде орындауға қарсылық көрсету ретінде.

10 слайд.

«Болашаққа бағдар- рухани жаңғыру» бағдарламасы

Елбасы 2017 жылы шыққан модернизация туралы мақаласында еліміздің тарихи өткенінің маңыздылығын атап өтті, соған қарамастан ол қазіргі мәдениет- ұтымдылық, рационалдылық мәдениеті екенін де айтты. Ол мұны 21 ғасырдағы адамды сипаттау арқылы дұрыс байқады. Тек ескіргеннің бәріне, сондай-ақ өз пікірімізге күмәндану арқылы біз "назар аудару" сатысынан "ойлау"сатысына көшеміз. Бұл жаңа батысқа ұмтылып, жеке басын жоғалтуды білдірмейді, керісінше, өзіңізді жақсырақ білуге және шындықтан бас тартып, көзіңізді жұмып өмір сүрмеуге мүмкіндік береді. Негізделген формадағы сын-бұл адамның модернизация жолына, жаңғыру жолына түсуіне, өз әлемі мен айналасындағы әлемнің жақсы жағына өзгеруіне түрткі. Субъективті барлық нәрсені жіберіп, логикалық принципке сүйене отырып, қоғам өмір сүре алады және болашақ ұрпақ үшін жаңа бұзылмайтын платина құра алады.

Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында

---

қойылған міндеттер  - негізінде қоғамдық сананы жаңғырту тұрғысынан қарастыруға арналады. Біз өзіміздің ұлттық ерекшеліктерімізді сақтай, әрі ескере отырып, әлемде болып жатқан жаңалықтарды қабылдай білуіміз керек. Егер, осы ретте қарастырлып отырған рухани сана мәселелерінің пайда болу себептері ретінде  жаңа сыни ойлау мен қоғамдық санада әлі де болса орын алып отырған ескі стереотиптер арасындағы келіспеушілікті жою деп алып қарастырсақ, онда бірінші кезекте  бізге ойлау жүйесін жаңғырту қажет. Себебі, өмір сүру үшін өзгере білуіміз керек.

11 слайд.

Қорытынды.

Декарттың өзі әлемді тану принципі бәріне күмәнмен қарауда жатқандығын айтқан. Өз пікірімізді билік сөздері арқылы дәлелдемес бұрын "Мен не ойлаймын?", "Мен бұл пікірге қалай келдім?", "Менің пікірім басқалардан жоғары деп санай аламын ба?", "Мен діни және дәстүрлі догмаларға сүйене отырып, біреуді айыптауға құқығым бар ма?"-деген дәл осы сұрақтарды біз өзімізге қоюымыз керек. Міне, осы қасиеттерге байланысты біз адамдар жер бетіндегі ең жоғары расамыз.

---

Смотрите также файлы

• Физическое совершенство это уровень физического развития, физической подготовленности и здоровья, в комплексе обеспечивающий оптимальное приспособление человека к условиям жизни. Физическое развитие.docx

• Лабораторная работа 3 Спектр излучения атомарного водорода Цель работы.docx

• Диагностика уровня воспитанности учащихся 5 А класса за 1 полугодие 20212022 учебного года. (по методике М. И. Шиловой).docx

• Ход занятия.docx

• Занятие Классификация налогов и сборов.docx