Файл: 2111 финанс С. Сейфуллин атындаы аза агротехнакалы университеті КеА.ppt
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 17.10.2024
Просмотров: 6
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
НЕГІЗГІ МАКРОЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР
Орындаған: Ізімтай К.Б.
21-11 финанс
«С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехнакалық университеті» КеАҚ
Макроэкономика
Ұлттық шот жүйесі
Ұлттық есеп жүйесінің негізгі мақсаты – экономиканың және оның секторларының
дамуын талдау, экономикалық саясатты зерттеп, белгіленген бағдарлама бойынша шешім қабылдау үшін әлеуметтік – экономикалық статистиканың әр түрлі
көрсеткіштерін үйлесімді түрде қолдану.
Макроэкономика
Ұлттық шот жүйесі
Жиынтық шығарылым көрсеткіштері
(показатели совокупного выпуска)
ВНП
Жалпы ұлттық өнім
ВВП
Жалпы ішкі өнім
ЧНП
Таза ұлттық өнім
Жиынтық табыс көрсеткіштері
(показатели совокупного дохода)
НД
Ұлттық табыс
ЛД
Жеке табыс
РЛД
Жеке табысты орналастыру
Макроэкономика
Жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) - Валовой внутренний продукт (ВВП) Gross Domestic Product — (GDP) – 1 жыл бойғы экономикада барлық өндірілген (мемлекет ішінде) түпкілікті тауарлар мен қызметтердің нарықтық жиынтық құны.
Макроэкономика
ЖІӨ – ВВП – GDP – елдің ішкі территориясындағы өндірісті сипаттайды.
Ұлттық немесе шетелдік өндіріс факторларының көмегіне тәуелсіз.
Жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) Валовый национальный продукт (ВНП) Gross National Product (GNP)
Ұлттық өндірістік факторлардың көмегімен елдегі азаматтардың өндірген түпкілікті тауарлар мен қызметтердің нарықтық жиынтық құнын сипаттайды.
Өндіріс ел территорясында немесе шетел территорясына тәуелсіз
ЖІӨ мен ЖҰӨ арасындағы айырмашылық
Макроэкономика
Жалпы ішкі өнімді есептеу әдістері
Шығын бойынша
Табыс бойынша
Қосымша құн бойынша
Макроэкономика
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
1. Үй шаруашылығының шығындары (тұтыну шығындары)
2. Фирма шығындары (инвестициялық шығындар)
3. Мемлекет шығындары (мемлекеттік сатып алулар, закуп)
4. Шетелдік секторлардың шығындары (экспорттық шығындар)
Макроэкономика
1. Тұтыну шығындары
1. Ағымдық тұтыну шығындары
2. Ұзақ уақыт қолданылатын тауарға шығындар
3. Қызметтік шығындар
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
2. Фирманың инвестициялық шығындары
1. Негізгі капитал инвестициясы
2. Тұрғын үй құрылысына инвестиция
3. Инвестициялық қор
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
Инвестициялық қор inventory investment
Қордағы құндылықтардың өзгерісін сипаттайды.
Егер қор ұлғайса, ЖІӨ артады
Егер қор азайса, ЖІӨ азаяды
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
3. Мемлекеттік сатып алулар
1. Мемлекеттік тұтыну
2. Мемлекеттік инвестиция
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
4. Экспорттық шығындар
Бұл экспорттық табыс пен импорттық шығындар арасындағы айырмашылықты сипаттайды.
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
| ЖІӨ шығын бойынша = Тұтыну шығындары (С) + Жалпы инвестициялық шығындар (I gross) + мемлкеттік сатып алулар (G) + Таза экспорт(Xn) |
«шығын бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
«табыс бойынша» ЖІӨ есептеу
ЖІӨ - ВВП экономикалық ресурстардың меншік иелерінің табыстарының қосындысы ретінде, яғни факторлар табыстарының қосындысы түрінде анықталады.
Халық, корпорациялар табыстары, жинақтаулар пайыздары, мемлекеттің іскерлік табыстары, импортқа және өндіріске салығы түріндегі табысытарының қосындысы
Қосымша құн — бұл құнның біртіндеп өсуі.
Фирма өндіріс процесі кезінде және өнімді өткізу кезінде сатып алынған материалдар мен қызметтер құнына қосады.
Қосымша құн соммасы түпкілікті тауарлар мен қызметтердің құнына тең.
«қосымша құн бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
Тұтынушыға нан 60 тг сатылды (түпкілікті өнімнің бағасы 60 тг), агенттердің табысы: фермер 15 тг құрады + диірменші 8 тг құрады (23 -15) + наубайшы 10 тг құрады (33 -23) + бөлкеші 27 тг құрады (60-33) =
60 тг.
Бұдан қосымша құн: фермерде 15 тг + диірменші 8 тг + наубайшы 10 тг + бөлкеші 27тг = 60 тг.
Мысалы:
Макроэкономика
| Жалпы құны (ВС) | Қосымша құн (ДС) | Айырмашы лығы | |
| астық | $5 | $0 | $5 |
| ұн | $8 | $5 | $3 |
| қамыр | $17 | $8 | $9 |
| нан | $25 | $17 | $8 |
| Барлығы: | $55 | $30 | $25 |
«қосымша құн бойынша» ЖІӨ есептеу
Макроэкономика
Таза ұлттық өнім ТҰӨ – Чистый национальный продукт (ЧНП) - Net National Product (NNP)
Экономиканың өндірістік әлеуетін сипаттайды. Оған таза инвестиция (қосымша қаржы: фирманы кеңейтуге бағытталған) мен амортизациялық инвестициялар жатады.
ЧНП = ВНП – А
Макроэкономика
Ұлттық табыс ҰТ – национальный доход (НД)
Табыс факторларының жиынтығы, яғни иеленушілердің экономикалық ресурстардан тапқан табысының жиынтығы
НД = ЧНП – жанама салықтар
| НД = еңбек ақы + жал төлемі + проценттік төлемдер + жеке табыстар + фирма пайдасы |
Макроэкономика
Жеке табыс ЖТ- личный доход (ЛД)
Иемденушілердің экономикалық ресурстардан тапқан табысының жиынтығы
| ЛД = ҰТ – әлеуметтік сақтандыруға төлемдер – фирманың пайдасына салық – фирманың бөлінбеген пайдасы + трансферттер + мемлекетік облигациялар бойынша проценттер |
Макроэкономика
Нақты ЖІӨ (ВВП) – бұл ЖІӨ негізгі жылдағы өзгеріссіз салыстырмалы бағаның өлшемі
| Нақты ЖІӨ = Номиналды ЖІӨ / Жалпы баға деңгейі |
| Нақты ЖІӨ өзгерісі ( %) = номиналды ЖІӨ өзгерісі ( %) – жалпы баға деңгейінің өзгерісі ( %) |
Нақты және номиналды көрсеткіштер
Баға индексі
ЖІӨ дефляторы