ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.02.2024
Просмотров: 23
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
(Құрылымдық звено).
– Полимер молекуласындағы құрылымдық звенолар санын ... деп атайды(Полимерлену дәрежесі).
– Сутегінің бөліну реакциясын ... деп атайды(Дегидрлену).
– Нәтижесінде судың бөлінуі жүретін реакция, - бұл ....(Дегидраттану).
– Көптеген органикалық заттар үшін ... реакциясы тән (Жану).
– Ароматты көмірсутектер үшін ... реакциясы тән (Орынбасу, қосылысу, тотығу).
Заттарды атаңдар:
1) СН3–С(CH3)=СН–СН3 (2-метилбутен-2).
2) СН
С–СН2–СН3 (бутин-1).
3) С6Н4–(СН3)2 (диметилбензол)
4) СН2ОН–СНОН–СНОН–СН2ОН (1,2,3,4-бутан-тетраол).
5) СН3–СН(CH3)–СН(C2H5)–СН2–СН3 (3-этил-2-метилпентан).
6) СН3–O–С2Н5 (этилметил эфирі).
Бақылау сұрақтары:
1. Келтірілген қосылыстардың қайсысындағы байланыс полярлы:
а ) CH3 -CH3 b) CH3 -Cl c) H -OH, d) CH3 -CH2OH.
2.СH3 - CH = CH – COOHмолекуласы құрамында неше s –және p –байланыстар бар?
3. С3Н8О құрамдағы қанша изомер бар? Жауабын санмен көрсетіңіз.
4.Атомдардың гибридтелуін анықтап, келесі зат молекулаларының кеңістіктік құрылымын салыңдар:этан, этилен, формальдегид, метанол.
5CO2, C2H2, CH3NH2құрамдары үшін:
а) құрылымдық формуланы салыңдар;
б) әрбір атом үшін электрондық жұптар мен көрші атомдар санын анықтаңдар;
в) атомдардың гибридтелу типін анықтаңдар;
г) молекулалардың электрондық құрылымын (орбиталдар қабысуын) салып, s-және p- байланыстарды көрсетіңдер.
Есептер:
1. Құрамында 14,28% сутегі және 85,72% көміртегі бар заттың қарапайым формуласын анықтаңдар. Егер оның буының тығыздығы 2,5 г/л (қ.ж.) тең болғандағы, оның молекулалық формуласын анықтаңдар.Жауабы– СН2
2.Оның 7,2 г жағу кезінде 22 г көмірқышқыл газы мен 10,8 г су алғандағы заттың қарапайым формуласын анықтаңдар. Осы заттың молекулалық формуласын анықтау үшін бұл мәліметтер жеткілікті ме?Жауабы – С5Н12
3.4,8 г органикалық затты жаққан кезде, 3,36 л (қ.ж.) көмірқышқыл газы мен 5,4 мл (қ.ж.) су түзілді.Сутегі бойынша зат буының тығыздығы 16-ға тең. Оның молекулалық формуласын анықтаңдар.Есепте артықша мәліметтер бар ма?Жауабы: CH4O
4.9 гзать жанып, 8,96 л (қ.ж.) көмірқышқыл газы, 12,6 гсу және 2,8 г азот түзілді. Қарапайым молекулалық формуланы анықтаңдар.Жауабы: С2H7N
5. Қарапайым C3H4O формуласына ие қосылыс тығыздығы сутегі бойынша 84-ке тең. Оның молекулалық формуласы:A-C3H4O, B-C9H14NO4, C - C12H16O, D - C9H12O3, E- C8H8O4
6. Оттегінің артық мөлшерінде 28,52 г октан (С8Н18) толығымен жануы үшін қанша грамм көмір қышқыл газы түзіледі?A - 11,0 г, В - 22,0 г, С - 44,0 г, D- 88,0 г, E - 176,0 г
7. Оттегінің артық мөлшерінде 1,24 г органикалық затты жағу кезінде 1,76 гкөмірқышқыл газы мен 1,08 гсу түзіледі.Осы заттың қарапайым формуласын анықтаңдар.A - CHO, B - CH2O, C - CH3O, D - C2H3O, E - C3H5O
8. Органикалық затты талдау кезінде оның құрамына тек 0,566 гсутегінің, 2,641 г азот пен 6,793 гкөміртегінің кіретіндігі анықталды. Осы қосылыстың қарапайым формуласын анықтаңдар.A - C3H3N, B - C6H6N, C - C12HN5, D - C2H7N, E - HCN
2.3 Алынған нәтижелерді талдау
.
Ойындық әрекетті қолдану бойынша зерттеулер Шымкент қаласындағы № 7 Спатиаев ... атындағы мектеп лицейде жүргізілді. Оқыту әдісі ретінде ойынның мақсаты мен міндеттерін, оның қандай жағдайлар мен сатыларда қолданылатындығын анықтау мақсатында бірінші сатыда мектеп мұғалімдерімен сауалнамалау жүргізілді. Пән мұғалімдерін сауалнамалау талдауы 10 мұғалімнің тек 3-уінің ғана оқу үрдісінде дидактикалық ойынды тұрақты түрде қолданатындығын көрсетті.
- екіншісі, өзінде өзіндік оқыту әдістерінің қалыптастырып, оларды алмастырудың қажет еместігін айтады;
- үшіншісі, дидактикалық ойындарды қолдана отырып, оқу үдерісін ұйымдастыру барынша күрделі, ал педагогикалық үдерісті сабақ формасында жүргізіп, белгілі оқыту әдістерін пайдалану барынша тиімді деп есептейді.
Дидактикалық ойындарды ұтымды қолданушы мұғалімдер тәжірибесін қорыту ойынды оқу материалын тексеру мен бекіту сатыларында қолдану қажеттігін көрсетті. Оқытудың ойындық әдістерін қолдану білімнің игерілуі мен жақсаруына, психологиялық сапаның жоғарылауына, оқушыларды сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеуге, өз ойларын дұрыс және логикалық түрде мазмұндауға, ыңғайлы шешімдерді табу дағдысын дамытуға жол ашады. Мұғалім өзінің педагогикалық тәжірибесіне қарап, балалардың сабақта ойнауды жақсы көретіндіктерін, бірақ ережені әрқашан сақтамайтындықтарын атап өтеді..
. Балалар, әсіресе ойындардың топтық формасын ұнатады.
Ойын әрекетін бақылау мен оның нәтижелерін талдау оқытудың ойындық формаларын қолданудың білімді бекіту немесе кеңейту үшін әрқашан тиімді әдіс болып табылмайтындығын анықтауға мүмкіндік берді.
Оқу әрекетінде ойынды қолданушы педагогтар үшінкелесі ұсыныстар жасалды:
1. Оқытудың ойындық формаларын таңдау кезінде жалғыз жұмыс істеуге асықпау керек;
2. Тиісті тексерусіз бейтаныс ойынды ешқашан қолданбау қажет;
3. Әріптестермен және жақсы ойнайтын балалармен ойнай отырып, ойынның тиімділігі мен тартымдылығына көз жеткізу қажет;
4. Жасалған ойындарды бірден сыныпқа қолдануға болмайды. Ойынның қызықты жерден тоқтап, ешқандай әрекет оны жандандыра алмайтындай жағдай жиі орын алады. Қайсысының бас көмекші бола алатындығын тағы бір рет тексеру қажет.
5. Еш жерде, ешқашан және ешкімді ойнауға мәжбүрлеуге болмайды. Адамдардың барлығы төреші алдында бірдей, әрі, барлығы өз қалауымен әрекет етуі тиіс.
6.Балалармен жан-тәнімен беріліп ойнауға болмайды. Бұл кезде ойында күлкі немесе әжуа болмас үшін, барлық қатаңдық талаптары мен ережелері сақталуы тиіс.
5 кесте
Бақылау сұрақтарына берілген жауаптарды бағалау
3 сурет – Эксперименттік және бақылаулық оқушылар нәтижелері
5 кесте мен 3 сурет нәтижелері химияны оқыту үшін жасалған әдістеме бойынша сабақты мектепте қолданудың шынайы тиімділігін көрсетеді.
Сабақты ұйымдастырудың ойындық әдістерін қолдану тиімділігін 10 «а» (бақылау) және 10 «ә» (эксперименттік) сынып оқушыларыныңбақылау жұмыстарын орындау нәтижелері бойынша бағаладық. Қойылған сұрақтарға «орташа арифметикалық» дұрыс және бұрыс жауаптар бойынша біз бақылау тобы оқушыларының жартысынан көбісінің сұрақтарға дұрыс жауап бере алмағандығын анықтадық. Бұл кезде бақылау тобындағы кейбір оқушылар тақырыпты толық түсінбей, оны тек механикалық есте ұстағандығын көрсететін жауаптар берді.
Ғылыми зерттеуге негіз болған элективтік курстар бойынша инновациялық әдіс ретінде алынған ойындық сабақтарды жүргізу нәтижелері де алынды (4 сурет).
4 сурет – 10 А және 10 Ә сыныптары оқушыларының
ұсынылған әдістеме бойынша өтілген сабақтарда алған бағаларының
салыстырмалы пайыздық үлес көрсеткіштері
Сабақты жүргізудің таңдалдалған әдістермен білімнің сапасының, ғылыми дүниетанымндылығымен жоғарылауы бойынша ашылады, ең басты оқушылармен ғылыми-танымдылық әрекеттерге қызығушылықтары жоғарылауы болып келді. Осылайша, орта мектепте химия пәнін оқытуда оқу үрдісіндегі кейбір формаларының арқасында ойынды қолдану кезінде оқушылардың танымдық әрекет белсенділігі мен олардың химияны игеру деңгейлерінің жоғарылауына мүмкіндік береді деген жұмыста ұсынылған жорамал өз зерттеулеріміздің нәтижелерінде толығымен расталды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Орта мектептің химия пәнінің органикалық курсында «Майлар» тақырыбы бойынша сабақтардыжұмыста қарастырылған инновациялық ойындық оқыту сабақ түрлерін қолдану оқыту тиімділігін жоғарылатуға үлкен ықпалын тигізеді. Мұнда орта мектепте оқу үдерісінде қолданылатын ойындық сабақ түрлері сабақты қызықты, әрі көрнекі етеотырып,өтілген теориялық мәліметтердің жеңіл түрде қабылдануына және оқушылар жадында терең сақталуына жол ашады. Бұл, өз кезегінде оқушылардың тақырып бойынша теориялық білімі мен практикалық машық-дағдыларын дамытып, ғылыми дүниетанымын қажетті деңгейде арттырады. Осыған орай, алға қойылған диссертациялық жобаның мақсат-міндеттеріне сәйкес келесі нәтижелер алынып, тұжырымдар жасалды:
- Әдеби көздер талдауы жүргізіліп, органикалық химияны оқыту кезіндегі оқу үдерісінде оқытудың ойындық әдістерінің жүйелі орны анықталды;
-
Резюме
Ералы Енлик Асхаткызы
диссертация на соискание академической степени магистр
педагогический наук по специальности 7М01541 – Химия
« Повышение заинтересованности учащихся посредством применения инновационных методов при обучении химии
Структура диссертации состоит из введения, трех глав и заключения. Полный объем работы 66 печатный лист, который включает 4 рисунка, 5 таблиц и список использованных литератур.
Основные идеи исследования:
- выяснить сущность и содержание методов инновационного обучения химии в средней школе;
- показать структуру уроков
, проводимых в рамках применения исследуемого инновационного метода;
- определить эффективность метода обучения по результатам проведенного урока по химии;
- дать рекомендации для применения метода посредством урока по выбранной методике.
Основные выводы исследования:
Был проведен анализ литературных источников и определено место игровых методов в учебном процессе во время проведения органической химии; выявлены дидактические важные характеристики игры;собраны методические материалы с игровыми методами организации урока; изучена эффективность применения игры в учебном процессе в качестве эксперимента; даны рекомендации для педагогов, применяемые игры в своей учебной деятельности.
Новизна работы – впервыебудет обеспеченаповышение познавательной деятельности учащихся посредством применения метода инновационного обучения в научно-исследовательском проекте.
Практическая значимость – огромные возможности применения новой технологии обучения – игрового метода для развитие познавательной деятельности учащихся на уроках химии.
SUMMARY
Erali Enlik Ascatkizi
– Полимер молекуласындағы құрылымдық звенолар санын ... деп атайды(Полимерлену дәрежесі).
– Сутегінің бөліну реакциясын ... деп атайды(Дегидрлену).
– Нәтижесінде судың бөлінуі жүретін реакция, - бұл ....(Дегидраттану).
– Көптеген органикалық заттар үшін ... реакциясы тән (Жану).
– Ароматты көмірсутектер үшін ... реакциясы тән (Орынбасу, қосылысу, тотығу).
Заттарды атаңдар:
1) СН3–С(CH3)=СН–СН3 (2-метилбутен-2).
2) СН
С–СН2–СН3 (бутин-1).3) С6Н4–(СН3)2 (диметилбензол)
4) СН2ОН–СНОН–СНОН–СН2ОН (1,2,3,4-бутан-тетраол).
5) СН3–СН(CH3)–СН(C2H5)–СН2–СН3 (3-этил-2-метилпентан).
6) СН3–O–С2Н5 (этилметил эфирі).
Бақылау сұрақтары:
1. Келтірілген қосылыстардың қайсысындағы байланыс полярлы:
а ) CH3 -CH3 b) CH3 -Cl c) H -OH, d) CH3 -CH2OH.
2.СH3 - CH = CH – COOHмолекуласы құрамында неше s –және p –байланыстар бар?
3. С3Н8О құрамдағы қанша изомер бар? Жауабын санмен көрсетіңіз.
4.Атомдардың гибридтелуін анықтап, келесі зат молекулаларының кеңістіктік құрылымын салыңдар:этан, этилен, формальдегид, метанол.
5CO2, C2H2, CH3NH2құрамдары үшін:
а) құрылымдық формуланы салыңдар;
б) әрбір атом үшін электрондық жұптар мен көрші атомдар санын анықтаңдар;
в) атомдардың гибридтелу типін анықтаңдар;
г) молекулалардың электрондық құрылымын (орбиталдар қабысуын) салып, s-және p- байланыстарды көрсетіңдер.
Есептер:
1. Құрамында 14,28% сутегі және 85,72% көміртегі бар заттың қарапайым формуласын анықтаңдар. Егер оның буының тығыздығы 2,5 г/л (қ.ж.) тең болғандағы, оның молекулалық формуласын анықтаңдар.Жауабы– СН2
2.Оның 7,2 г жағу кезінде 22 г көмірқышқыл газы мен 10,8 г су алғандағы заттың қарапайым формуласын анықтаңдар. Осы заттың молекулалық формуласын анықтау үшін бұл мәліметтер жеткілікті ме?Жауабы – С5Н12
3.4,8 г органикалық затты жаққан кезде, 3,36 л (қ.ж.) көмірқышқыл газы мен 5,4 мл (қ.ж.) су түзілді.Сутегі бойынша зат буының тығыздығы 16-ға тең. Оның молекулалық формуласын анықтаңдар.Есепте артықша мәліметтер бар ма?Жауабы: CH4O
4.9 гзать жанып, 8,96 л (қ.ж.) көмірқышқыл газы, 12,6 гсу және 2,8 г азот түзілді. Қарапайым молекулалық формуланы анықтаңдар.Жауабы: С2H7N
5. Қарапайым C3H4O формуласына ие қосылыс тығыздығы сутегі бойынша 84-ке тең. Оның молекулалық формуласы:A-C3H4O, B-C9H14NO4, C - C12H16O, D - C9H12O3, E- C8H8O4
6. Оттегінің артық мөлшерінде 28,52 г октан (С8Н18) толығымен жануы үшін қанша грамм көмір қышқыл газы түзіледі?A - 11,0 г, В - 22,0 г, С - 44,0 г, D- 88,0 г, E - 176,0 г
7. Оттегінің артық мөлшерінде 1,24 г органикалық затты жағу кезінде 1,76 гкөмірқышқыл газы мен 1,08 гсу түзіледі.Осы заттың қарапайым формуласын анықтаңдар.A - CHO, B - CH2O, C - CH3O, D - C2H3O, E - C3H5O
8. Органикалық затты талдау кезінде оның құрамына тек 0,566 гсутегінің, 2,641 г азот пен 6,793 гкөміртегінің кіретіндігі анықталды. Осы қосылыстың қарапайым формуласын анықтаңдар.A - C3H3N, B - C6H6N, C - C12HN5, D - C2H7N, E - HCN
2.3 Алынған нәтижелерді талдау
.
Ойындық әрекетті қолдану бойынша зерттеулер Шымкент қаласындағы № 7 Спатиаев ... атындағы мектеп лицейде жүргізілді. Оқыту әдісі ретінде ойынның мақсаты мен міндеттерін, оның қандай жағдайлар мен сатыларда қолданылатындығын анықтау мақсатында бірінші сатыда мектеп мұғалімдерімен сауалнамалау жүргізілді. Пән мұғалімдерін сауалнамалау талдауы 10 мұғалімнің тек 3-уінің ғана оқу үрдісінде дидактикалық ойынды тұрақты түрде қолданатындығын көрсетті.
- екіншісі, өзінде өзіндік оқыту әдістерінің қалыптастырып, оларды алмастырудың қажет еместігін айтады;
- үшіншісі, дидактикалық ойындарды қолдана отырып, оқу үдерісін ұйымдастыру барынша күрделі, ал педагогикалық үдерісті сабақ формасында жүргізіп, белгілі оқыту әдістерін пайдалану барынша тиімді деп есептейді.
Дидактикалық ойындарды ұтымды қолданушы мұғалімдер тәжірибесін қорыту ойынды оқу материалын тексеру мен бекіту сатыларында қолдану қажеттігін көрсетті. Оқытудың ойындық әдістерін қолдану білімнің игерілуі мен жақсаруына, психологиялық сапаның жоғарылауына, оқушыларды сөйлеу мәдениетіне тәрбиелеуге, өз ойларын дұрыс және логикалық түрде мазмұндауға, ыңғайлы шешімдерді табу дағдысын дамытуға жол ашады. Мұғалім өзінің педагогикалық тәжірибесіне қарап, балалардың сабақта ойнауды жақсы көретіндіктерін, бірақ ережені әрқашан сақтамайтындықтарын атап өтеді..
. Балалар, әсіресе ойындардың топтық формасын ұнатады.
Ойын әрекетін бақылау мен оның нәтижелерін талдау оқытудың ойындық формаларын қолданудың білімді бекіту немесе кеңейту үшін әрқашан тиімді әдіс болып табылмайтындығын анықтауға мүмкіндік берді.
Оқу әрекетінде ойынды қолданушы педагогтар үшінкелесі ұсыныстар жасалды:
1. Оқытудың ойындық формаларын таңдау кезінде жалғыз жұмыс істеуге асықпау керек;
2. Тиісті тексерусіз бейтаныс ойынды ешқашан қолданбау қажет;
3. Әріптестермен және жақсы ойнайтын балалармен ойнай отырып, ойынның тиімділігі мен тартымдылығына көз жеткізу қажет;
4. Жасалған ойындарды бірден сыныпқа қолдануға болмайды. Ойынның қызықты жерден тоқтап, ешқандай әрекет оны жандандыра алмайтындай жағдай жиі орын алады. Қайсысының бас көмекші бола алатындығын тағы бір рет тексеру қажет.
5. Еш жерде, ешқашан және ешкімді ойнауға мәжбүрлеуге болмайды. Адамдардың барлығы төреші алдында бірдей, әрі, барлығы өз қалауымен әрекет етуі тиіс.
6.Балалармен жан-тәнімен беріліп ойнауға болмайды. Бұл кезде ойында күлкі немесе әжуа болмас үшін, барлық қатаңдық талаптары мен ережелері сақталуы тиіс.
5 кесте
Бақылау сұрақтарына берілген жауаптарды бағалау
| Топ | Дұрыс | Бұрыс | Нақты емес |
| Эксперименттік | 90 % | 0 | 10 % |
| Бақылаулық | 52 % | 33% | 15% |
3 сурет – Эксперименттік және бақылаулық оқушылар нәтижелері
5 кесте мен 3 сурет нәтижелері химияны оқыту үшін жасалған әдістеме бойынша сабақты мектепте қолданудың шынайы тиімділігін көрсетеді.
Сабақты ұйымдастырудың ойындық әдістерін қолдану тиімділігін 10 «а» (бақылау) және 10 «ә» (эксперименттік) сынып оқушыларыныңбақылау жұмыстарын орындау нәтижелері бойынша бағаладық. Қойылған сұрақтарға «орташа арифметикалық» дұрыс және бұрыс жауаптар бойынша біз бақылау тобы оқушыларының жартысынан көбісінің сұрақтарға дұрыс жауап бере алмағандығын анықтадық. Бұл кезде бақылау тобындағы кейбір оқушылар тақырыпты толық түсінбей, оны тек механикалық есте ұстағандығын көрсететін жауаптар берді.
Ғылыми зерттеуге негіз болған элективтік курстар бойынша инновациялық әдіс ретінде алынған ойындық сабақтарды жүргізу нәтижелері де алынды (4 сурет).
4 сурет – 10 А және 10 Ә сыныптары оқушыларының
ұсынылған әдістеме бойынша өтілген сабақтарда алған бағаларының
салыстырмалы пайыздық үлес көрсеткіштері
Сабақты жүргізудің таңдалдалған әдістермен білімнің сапасының, ғылыми дүниетанымндылығымен жоғарылауы бойынша ашылады, ең басты оқушылармен ғылыми-танымдылық әрекеттерге қызығушылықтары жоғарылауы болып келді. Осылайша, орта мектепте химия пәнін оқытуда оқу үрдісіндегі кейбір формаларының арқасында ойынды қолдану кезінде оқушылардың танымдық әрекет белсенділігі мен олардың химияны игеру деңгейлерінің жоғарылауына мүмкіндік береді деген жұмыста ұсынылған жорамал өз зерттеулеріміздің нәтижелерінде толығымен расталды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Орта мектептің химия пәнінің органикалық курсында «Майлар» тақырыбы бойынша сабақтардыжұмыста қарастырылған инновациялық ойындық оқыту сабақ түрлерін қолдану оқыту тиімділігін жоғарылатуға үлкен ықпалын тигізеді. Мұнда орта мектепте оқу үдерісінде қолданылатын ойындық сабақ түрлері сабақты қызықты, әрі көрнекі етеотырып,өтілген теориялық мәліметтердің жеңіл түрде қабылдануына және оқушылар жадында терең сақталуына жол ашады. Бұл, өз кезегінде оқушылардың тақырып бойынша теориялық білімі мен практикалық машық-дағдыларын дамытып, ғылыми дүниетанымын қажетті деңгейде арттырады. Осыған орай, алға қойылған диссертациялық жобаның мақсат-міндеттеріне сәйкес келесі нәтижелер алынып, тұжырымдар жасалды:
- Әдеби көздер талдауы жүргізіліп, органикалық химияны оқыту кезіндегі оқу үдерісінде оқытудың ойындық әдістерінің жүйелі орны анықталды;
-
Резюме
Ералы Енлик Асхаткызы
диссертация на соискание академической степени магистр
педагогический наук по специальности 7М01541 – Химия
« Повышение заинтересованности учащихся посредством применения инновационных методов при обучении химии
Структура диссертации состоит из введения, трех глав и заключения. Полный объем работы 66 печатный лист, который включает 4 рисунка, 5 таблиц и список использованных литератур.
Основные идеи исследования:
- выяснить сущность и содержание методов инновационного обучения химии в средней школе;
- показать структуру уроков
, проводимых в рамках применения исследуемого инновационного метода;
- определить эффективность метода обучения по результатам проведенного урока по химии;
- дать рекомендации для применения метода посредством урока по выбранной методике.
Основные выводы исследования:
Был проведен анализ литературных источников и определено место игровых методов в учебном процессе во время проведения органической химии; выявлены дидактические важные характеристики игры;собраны методические материалы с игровыми методами организации урока; изучена эффективность применения игры в учебном процессе в качестве эксперимента; даны рекомендации для педагогов, применяемые игры в своей учебной деятельности.
Новизна работы – впервыебудет обеспеченаповышение познавательной деятельности учащихся посредством применения метода инновационного обучения в научно-исследовательском проекте.
Практическая значимость – огромные возможности применения новой технологии обучения – игрового метода для развитие познавательной деятельности учащихся на уроках химии.
SUMMARY
Erali Enlik Ascatkizi
