Тақырып 1.

Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары.

Тәжірибелік сабақ №3 (1 сағат)
Мақсаты: Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидаларын, негізгі ұғымдарын, формулалары мен заңдарын білу.

Жоспар:

1. 
   Молекулалардың жылдамдығы.
   

Негізгі формулалар:

1. Зат мөлшері

немесе

мұндағы - жүйені құрылымдық элементтерінің (молекулалардың, атомдардың, иондардың және т.б.) саны; - Авогадро тұрақтысы:

2. Заттың молдік (молярлық) массасы



мұндағы - масса.

3. Біртекті жүйенің бөлшектерінің (молекулалардың, атомдардың, иондардың және т.б.) концентрациясы



мұндағы - жүйенің көлемі; - заттың тығыздығы.

4. Газдардың кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі:



мұндағы - молекулалардың ілгерілмелі қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы.

5. а) Молекулалардың бір екіндік дәрежесіне келетін орташа кинетикалық энергия



б) Молекулалардың барлық екіндік дәрежесіне сәйкес келетін орташа кинетикалық энергия (молекулалардың толық энергиясы)



мұндағы - Больцман тұрақтысы; і - молекулалардың еркіндік дәреже саны; - термодинамикалық температура.

в) Молекуланың ілгерілмелі қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы

---

г) Молекулалардың айналмалы қозғалысы орташа кинетикалық энергиясы



6. Газдың қысымының молекулалардың концентрациясы мен температурасына тәуелділігі



7. Молекулалардың жылдамдығы:

а) орташа квадраттық

немесе

б) орташа арифметикалық

немесе

в) ең ықтимал

немесе
мұндағы - бір молекуланың массасы.
Есеп шығару үлгілері.

№1 есеп.

Сыйымдылығы 6,9 л ыдыста массасы 23 г азот бар. Қыздырған кезде молекула - лардың бір бөлігі атомдарға диссоциацияланған. Диссоциация коэффициенті (дәрежесі) Мыналарды анықтаңдар: 1) қыздырғанға дейінгі азот молекулала -рының жалпы саны мен концентрациясын; 2) молекулалардың концентрация- сын және азот атомдары - ның қыздырғаннан кейінгі концентрациясын.
Шешуі:

Анықтамасы бойынша газ бөлшектерінің концентрациясы дегеніміз бөлшектер санының газ алып тұрған ыдыстың сыйымдылығына қатынасы:

(1)

1. 
   Қыздырғанға дейінгі азот молекулаларының санын мына қатынастан табамыз:
   

(2)

мұндағы - азоттың зат мөлшері; - Авогадро тұрақтысы; - азоттың молдік массасы;

---

- азоттың салыстырмалы молекулалық массасы; кг/моль.

(2) - ші формулаға шамалардың мәндерін қоямыз:



концентрациясын шамалардың мәндерін (2)-ші формулаға қойып табамыз:

2. 
   Қыздырғаннан кейінгі азот молекулаларының концентрациясын мына қатынастан табамыз:
   

(3)

мұндағы - атомдарға ыдырамаған молекулалардың саны.

(3) - ші формулаға шамалардың мәндерін қоямыз:



Азотты қыздарғаннан кейінгі атомдардың концентрация

(4)

(4) - ші формуладағы 2 саны әрбір молекула ыдырағаннан кейін екі атомды беретірін білдіреді.

Шамалардың мәндерін (4)-ші формулаға қойып есептейміз:



№2 есеп.

Қалыпты жағдайда сыйымдылығы 0,5 л колбада оттегі бар. Колбадағы барлық молекулалардың ілгерілмелі қозғалысының орташа энергиясын анықтаңдар.
Шешуі:

Барлық молекулалардың ілгерілмелі қозғалысының орташа энергиясы мына формуламен анықталады:

(1)

мұндағы - бір молекуланың ілгерілмелі қозғалысының орташа энергиясы; - колбадағы барлық молекулалардың саны.

Бізге белгілі (2)

мұндағы - Больцман тұрақтысы; Т - термодинамикалық температура.

Колбадағы молекулалар санын мына формула бойынша табамыз:

(3)

мұндағы - оттегінің зат мөлшері;

---

- Авогадро тұрақтысы;

Зат мөлшері -ді былай табамыз: қалыпты жағдайда молдік көлем м³/моль - ге тең. Есептің шарты бойынша колбадағы оттегі қалыпты жағдайда болады, демек колбадағы оттегінің зат мөлшеррі мына формуламен табылады:

(4)

(4) - ші формуладағы -дің өрнектегін (3)-ші формулаға қоямыз:

(5)

(2) - ші және (5) - ші өрнектерді ескеріп (1)-ші өрнектегі молекулалардың ілгерілмелі қозғалысының энергиясы былай болады:

(6)

Берілгне шамалардың мәндерін (6) - ші формулаға қойып есептейміз:



№3 есеп.

температура кезіндегі аммиктың бір молекуласының орташа кинетикалық энергиясын және сол температурада осы молекуланың айналмалы қозғалысының орташа энерггиясын табыңдар.
Шещуі:

Молекуланың орташа толық энергиясы мына формуламен анықталады:

(1)

мұндағы - молекуланың еркіндік дәреже саны; k - Больцман тұрақтысы; Т- газдың термодинамикалық температурасы:

Аммиак молекулалары төрт атомды, содықтан еркіндік дәреже саны тең.

Шамалардың мәндерін (1) формулаға қоямыз:

.

Молекуланың айналмалы қозғалысының орташа энерггиясы мына формуламен анықталады:

(2)

мұндағы 3 саны молекуланы ілгерілмелі өозғалыстың еркіндік дәреже санын білдіреді.

(1) формулаға шамалардың мәндерін қойып есептейміз:

---

Есептер:

---

Смотрите также файлы

• Практическая работа 3 Особенности конструирования современного урока Физика 8 класс Влажность воздуха.docx

• Классный час Правила движения.doc

• Компьютерные инструменты в образовании, 2017 6 2531 удк искусственные нейросети в контексте науки и образования.pdf

• Проблемы возникновения права.docx

• Программа среднего профессионального образования 44. 02. 01 Дошкольное образование Дисциплина Теория и методика развития речи у детей Практическое занятие 7.rtf