ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 16.03.2024
Просмотров: 8
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жұмыс орындарының жарықталынуы
Жарықтандыру жалпы 3-ке бөлінеді:
-
Табиғи; -
Жасанды; -
Біріктірілген.
1. Табиғи жарықтандыру-сыртқы қоршау конструкцияларындағы Жарық саңылаулары арқылы өтетін аспаннан шығатын (тікелей немесе шағылысқан) жарықпен үй-жайларды жарықтандыру.
Табиғи жарықтандыру
Бүйірлік Жоғарғы Аралас
Бүйірлік табиғи жарықтандыру-сыртқы қабырғалардағы Жарық саңылаулары арқылы бөлменің табиғи жарықтандыруы.
Жоғарғы табиғи жарықтандыру-бөлменің шамдар арқылы табиғи жарықтандырылуы, қабырғалардағы Жарық саңылаулары (ғимараттың биіктігі төмендеген жерлерде).
Біріктірілген табиғи жарық-жоғарғы және бүйірлік табиғи жарықтандырудың үйлесімі.
2. Жасанды жарықтандыру-үй-жайларды және табиғи жарық жеткіліксіз басқа жерлерді жарықтандыру.
| Жасанды жарықтандыру | Жұмыс |
| Апаттық | |
| Күзет | |
| Кезекші | |
| Жалпы | |
| Жергілікті | |
| Біріктірілген болып бөлінеді. |
Жұмыс жарығын барлық үй-жайларда, сондай-ақ жұмыс істеуге, адамдардың өтуіне және көлік қозғалысына арналған ашық кеңістіктер учаскелерінде қамтамасыз етеді. Табиғи жарықтандыру жағдайлары әртүрлі және жұмыс режимдері әртүрлі аймақтары бар үй-жайлар үшін жұмыс жарықтандыруын бөлек басқару көзделеді.
Апаттық жарықтандыру – жұмыс (негізгі) жарық көздері кенеттен сөнген кезде тоқтатылмайтын немесе автоматты түрде іске қосылатын әртүрлі мақсаттағы объектілерді жарықтандыру. Адамдарды эвакуациялауды немесе жарықтың кенеттен өшуі жарақат алу немесе технологиялық процестің жол берілмейтін бұзылуы қаупін тудыратын объектілерде жұмысты уақытша жалғастыруды қамтамасыз етуге арналған.
Апаттық жарықтандыру: қауіпсіздік жарығы және эвакуациялық жарықтандыру болып бөлінеді.
Қауіпсіздікті жарықтандыру-жұмыс жарығын авариялық ажырату жағдайында көзделетін жарықтандыру, соның нәтижесінде: технологиялық процестің ұзақ уақыт бұзылуы; электр станциялары, радио және телевизиялық беріліс және байланыс тораптары, диспетчерлік пункттер, сумен жабдықтау, кәріз және жылыту сорғы қондырғылары, өндірістік үй - жайларда желдету және ауаны баптау қондырғылары сияқты объектілердің жұмысын бұзу мүмкін болады, жұмыстарды тоқтатуға жол берілмейтін жерде және т. б.
Эвакуациялық жарықтандыру-қалыпты жарықтандыруды авариялық ажырату кезінде адамдарды үй-жайлардан эвакуациялауға арналған жарықтандыру
Күзет жарығы (күзеттің арнайы техникалық құралдары болмаған кезде) түнгі уақытта күзетілетін аумақтардың шекаралары бойында көзделеді. Күзет жарығы күзет дабылы немесе басқа техникалық құралдар іске қосылған кезде ғана автоматты түрде қосылатын жағдайларды қоспағанда, кез келген жарық көздерін пайдалануға болады. Мұндай жағдайларда қыздыру шамдары қолданылады.
Кезекші жарықтандыру – жұмыстан тыс уақытта жарықтандыру.
Жалпы жарықтандыру – шамдар үй-жайдың жоғарғы аймағында біркелкі (жалпы біркелкі жарықтандыру) немесе жабдықтың орналасуына (жалпы локализацияланған жарықтандыру) қатысты орналастырылатын жарықтандыру.
Жергілікті жарықтандыру-жарық ағынын тікелей жұмыс орындарына шоғырландыратын шамдармен жасалатын, жалпыға қосымша жарықтандыру.
Біріктірілген жарықтандыру-жалпы жарықтандыруға жергілікті жарықтандыру қосылатын жарықтандыру.
3. Біріктірілген жарықтандыру-нормалар бойынша жеткіліксіз табиғи жарықтандыру жасанды жарықтандырумен толықтырылатын жарықтандыру.
Тәжірибелік жұмыс
Бастапқы деректер мен есептеулер
Белгілі бір мысалда жарықтандыруды есептейік-бағдарламашының жұмыс орны.
Бастапқы параметрлер: кабинеттің ұзындығы мен ені: А = 5 м және б = 4 м, сәйкесінше төбенің биіктігі — h = 3 м.
Есептеу әрқайсысының қуаты 18 Вт болатын 4 сызықты люминесцентті лампалары (CFL) бар типтік растрлық шаммен жүзеге асырылады (1 шам 900 лк-ге тең жарық ағынын (СПл) береді).
Есептеуге барлық беттердің түсі мен шағылысу дәрежесіне түзетулер енгізу қажет. Біздің мысалда барлық беттер ақ ағартумен жабылған, еден сұр, демек, шағылысу индекстері: төбеге-80 , қабырғаға – 80, еденге — 30.
Бағдарламашының лауазымы ұзақ монотонды операцияларды — визуалды жұмыстың жоғары деңгейімен (объектілерді ажырату, өлшемі 3 – тен 5 мм-ге дейін) қарастыратындықтан, біз норманы аламыз-оның жұмыс орнының жарықтандырылуы (E) 500 люкс (бірінші кестені қараңыз).
Біздің мысал үшін Қор коэффициенті (шаңға түзету) 1,2 (Кз) құрайды.
Бөлменің индексін (БИ), есептеуді анықтаймыз:
Ип = S/((h1-h2)*(а+б))
Ип = (5*4) / ((3-0,8) * (5+4)) = 1,01
Енді төмендегі кестені пайдаланып, пайдалану коэффициентін (U) анықтауға болады-біздің жағдайда ол 65 болады
Шамдардың санын есептейік
К= (E*S*100*Кз)/(U*Кл*СПл)
N=(500 *20*100*1,2)/ (65*4*900) = 5 шамдар
5 х 4 м мөлшеріндегі бағдарламашының кабинеті үшін 5 растрлық Шамды орнату жеткілікті болады.
Үй тапсырмасы: Нұсқа бойынша есепті шығарып, тақырыпты қайталап келу
Студенттің өз еркімен шығаруға арналған есептер
| № | Ұзындығы (м) | Ені (м) | Биіктігі (м) |
| 1 | 5,5 | 4 | 3 |
| 2 | 4 | 3 | 2 |
| 3 | 6 | 5 | 3 |
| 4 | 5 | 3 | 2 |
| 5 | 4 | 3,5 | 2 |
| 6 | 7 | 6 | 5 |
| 7 | 8 | 5 | 4 |
| 8 | 8 | 7 | 6 |
| 9 | 5,5 | 4 | 3,5 |
| 10 | 6,5 | 5,5 | 4 |
| 11 | 4,5 | 3 | 2 |
| 12 | 7,5 | 5 | 3 |
| 13 | 8,5 | 6 | 4 |
| 14 | 9 | 5 | 3 |
| 15 | 7 | 5 | 3,5 |
| 16 | 7 | 4 | 3 |
| 17 | 5 | 3,5 | 3,5 |
| 18 | 8 | 5 | 3 |
| 19 | 6 | 4,5 | 3,5 |
| 20 | 7 | 5,5 | 3 |
| 21 | 7 | 6 | 3,5 |
| 22 | 5 | 4,5 | 3 |
| 23 | 6,5 | 5 | 3,5 |
| 24 | 8,5 | 6 | 3 |
| 25 | 6,5 | 5,5 | 3,5 |
| 26 | 6 | 4 | 3 |
| 27 | 7 | 6,5 | 3,5 |
| 28 | 5,5 | 4,5 | 3 |