Емтиханға қатысты 1сұрақтар
13. «Көпбұрыштар. Геометриялық фигуралардың аудандары» тақырыбын оқыту әдістемесі

Мазмұны

1. 
   4,5-сыныптарда бұл тақырыпты оқыту қалай жүріп жатыр?
   
2. 
   аумақ ұғымын анықтауға бірыңғай көзқарас жоқ деген қорытындыға қандай анықтамаларды қолдануға болады?;
   
3. 
   бұл анықтамалар туралы не айтуға болады?
   
4. 
   8-сыныптың геометрия курсында аудан ұғымы қалай енгізіледі?
   
5. 
   8-сынып геометрия оқулығы (авторлары И.Бекбоев, Ә.Әбдиев, Ж.Қайдасов, Г.Хабарова);
   
6. 
   «Фигуралар квадраты» тақырыбын оқу курсына тағы қандай материалды қосуға болады?
   

Оқушылар фигуралардың аудандары туралы алғашқы түсініктерін 5-сыныпта алады, олар екі негізгі қасиетімен танысады:

• 
  тең фигуралардың аудандары тең болады;
  
• 
  Егер фигура бөліктерге бөлінсе, онда бүкіл фигураның ауданы осы бөліктердің аудандарының қосындысына тең болады.
  

4-сыныпта шаршының, тіктөртбұрыштың ауданы туралы түсінік беріледі, мұнда палитра арқылы фигураның ауданы анықталады: фигураны қамтитын бірлік квадраттардың саны есептеледі.

Оқушылар 8-сыныпта жазық фигуралардың аудандары туралы нақтырақ түсінік алады. Алайда оқу-әдістемелік әдебиеттерде облыс ұғымын анықтауға бірыңғай көзқарас жоқ:

• 
  фигураның ауданы - бұл фигура алып жатқан жазықтықтың бөлігі;
  
• 
  қарапайым көпбұрыштың ауданы - бұл көпбұрышпен шектелген жазықтық бөлігінің өлшемін анықтайтын сан;
  
• 
  тұйық фигураның ауданы - көпбұрыштың немесе басқа жазық жабық фигураның ішінде қоршалған жазықтық бөлігінің өлшемі.
  

1. 
   анықтамасы ыңғайсыз, өйткені оның астына аудан ұғымы және көпбұрыш ұғымы сәйкес келеді;
   
2. 
   әдістемелік тұрғыдан оқушыларға ең жақын және ең түсініктісін анықтау;
   
3. 
   анықтамада «құндылық» ұғымы қолданылады, сондықтан бұл анықтаманы бермес бұрын «құндылық» түсінігімен танысу керек.
   

8-сыныпта аудан ұғымы 5-сыныптағыдай, кесіндінің ұзындығы туралы түсінік беріледі. Көпбұрыштардың аудандарының формулалары аудандардың келесі қасиеттеріне негізделген:

- тең көпбұрыштардың аудандары тең болады;

- егер көпбұрыш бірнеше көпбұрыштан тұрса, онда оның ауданы

көпбұрыштар мүшелерінің аудандарының қосындысына тең:

8-сынып геометрия оқулығында (авторлары И.Бекбоев, Ә.Әбдиев, Ж.Қайдасов, Г.Хабарова) жазық фигураны өлшеудің мынадай негізгі қасиеттері берілген:

---

1. тең фигуралардың аудандары тең болады;

2. егер фигура қарапайым фигура болып табылатын бөліктерге бөлінсе, онда бұл фигураның ауданы осы бөліктердің аудандарының қосындысына тең болады (қарапайым фигура деп бөлуге болатын фигура жатады) үшбұрыштардың ақырлы саны);

3. қабырғасы өлшем бірлігіне тең шаршының ауданы бірге тең.

Ауданы бірдей фигуралардың анықтамасы берілген: аудандары бірдей фигуралар тең аудан деп аталады.

«Фигуралар ауданы» тақырыбын оқу барысында тарихи мәліметтерді қосу және бұл тақырыпты тәжірибеде қолдану пайдалы болады (мәліметтерді «Геометрия-8» оқулығынан алуға болады - авторлар И. Бекбоев, А. Әбдиев, Ж.Қайдасов, Г.Хабарова, сонымен қатар «Бастауыш сыныптағы математика негіздері» оқулығында – қазақ тілінде – авторлар Абдрахманов Қ.Қ., Ермекбаева А.Е.

14. Бөлшек сандарды оқыту әдістемесі
Мазмұны

1. 
   Бөлшек сандармен таныстыру
   
2. 
   Бөлшек сандарды нөмірлеу
   
3. 
   Жай бөлшек ұғымымен таныстыру
   
4. 
   Жай бөлшектерге амалдар
   

Оқыту тәжірибесінде бөлшек сандарды оқытудың негізгі әдісі студенттердің өмірлік тәжірибесі мен біліміне негізделген түсіндірме сипаттамалар болып табылады. Түсіндірме сипаттамалар анықтамаларды, ұғымдарды алмастырмайды, тек оларды енгізудің орындылығын көрсетеді.Оқыту тәжірибесінде бөлшек сандарды оқытудың негізгі әдісі оқушылардың өмірлік тәжірибесі мен біліміне негізделген түсіндірме сипаттамалар болып табылады. Түсіндірме сипаттамалар анықтамаларды, ұғымдарды алмастырмайды, тек оларды енгізудің мақсаттылығын көрсетеді. Мектеп курсына бөлшек сандарды енгізу шамаларды дәлірек өлшеу қажеттілігімен, сандарды бөлумен байланысты. Осыған байланысты студенттерді адамның практикалық іс-әрекеті процесінде, атап айтқанда, өлшеу процесінде бөлшек сандардың пайда болуымен таныстырған жөн. Қысқаша тарихи дерек студенттерге бұл материалды жақсы меңгеруге көмектеседі.

Өлшеу, сондай-ақ санау барлық халықтарда ең көне заманнан бері орын алған; өлшеу баллмен тікелей байланысты болды. Өлшем бірліктерінің екі, үш немесе одан да көп бөліктерге бөлінуіне дәлірек өлшеу қажеттілігі себеп болды. Бұл кішірек өлшемдерге арнайы атаулар берілді және болашақта шамалар олармен біртекті осы кіші өлшем бірліктермен өлшенді. Алғашқы бетон фракциялары осылай пайда болды. Математика бойынша бағдарлама мен оқулыққа сәйкес бөлшек ұғымдарын қалыптастыру шаманы бірнеше тең бөліктерге бөлу кезінде үлесті алу мүмкіндігінен басталады.

---

Оқушыларға таныс заттарды қарбыз, қауын, бәліш, т.б. тең бөліктерге бөліп, бөліктердің бірін, үлестердің бірін таңдау ұсынылады. Оқушылар геометриялық материалды пайдалана отырып, бір сипаттағы жаттығуларды орындайды: кесіндіні, шеңберді, шаршыны тең бөліктерге, тең үлестерге бөлу және осындай бір бөлікті, бір үлесті алу. Бір бөлікті таңдаудан және бірнеше осындай бөліктерді алудан.

Оқушыларға заттың бір немесе бірнеше бөлігін өрнектеу үшін жаңа сандар, атап айтқанда бөлшектер қажет екендігі айтылады. Төменде жай бөлшекке мысалдар келтіріліп, жай бөлшектің жазылу формасы берілген, оқуға үйретіледі. Оқушылар есте сақтау керек: бөлшектің алымы – әйелдік негізгі сан (бір, екі, т.б.), ал бөлгіш – реттік сан (жетінші, жүздік, екі жүз отыз, т.б.).

Мысалға, - бестен бір; - алтыдан екі; - жеті ондық;

сексен үш жүз елу екі. Бөлшек ұғымын бекіту жұмысы барысында оқушыларды «бөлшек» сөзінің шығу төркінімен таныстыру, «алым», «бөлгіш» терминдерін енгізу қажет.

5-сыныпта жай бөлшек, одан кейін ондық бөлшектер туралы түсінік беріледі. Жай бөлшек – жалпы ұғым, ондық бөлшек – нақты. Сондықтан жай бөлшектердің теориялық мәні жоғарырақ, барлық дерлік алгебра жай бөлшектерге құрылған ( ).

Бөлшек сандарды нөмірлеуНатурал және бөлшек сандарды нөмірлеуде кейбір айырмашылықтар бар:

натурал санның бір атауы мен бір белгілеуі болады;

бөлшек санның атаулары мен белгілеулерінің шексіз саны бар.

Мысалы: ;............

Мұның негіздемесі бөлшектің негізгі қасиеті болып табылады, жай бөлшектер ондық бөлшектерден айырмашылығы көп мағыналы оқылады.

Мысалы: бір мың үш жүз елу жеті

Бөлшектердің элементтерін ажыратуға тек екпін мен алым мен бөлгіштің атаулары арасындағы үзіліс ғана мүмкіндік береді.

---

Математиканың қазіргі тұжырымдауындағы «бөлшек» және «бөлшек сан» ұғымдарының арасындағы айырмашылықты берік түсіну міндетті деп санауға тиіс.

Мысалы:

Сұрақтарға жауап бер:

1. 
   осы қатарда неше сан бар? (7)
   
2. 
   осы қатарда неше бүтін сан бар? (2)
   
3. 
   осы қатарда неше бөлшек (бөлшек сандар) бар? (бес)
   
4. 
   Бұл қатарда неше жай бөлшек бар? (3)
   
5. 
   Бұл қатарда неше ондық бар? (2)
   

Жай бөлшек ұғымымен таныстыру

Бөлшек сандарды алудың негізгі көздері 3:

1. 
   бөлшек сандар шамаларды өлшеу нәтижесінде пайда болады;
   
2. 
   объектіні бөліктерге, үлестерге бөлу;
   
3. 
   бөлшек сандар бір санды екінші санға бөлу нәтижесінде пайда болады
   

Жай бөлшектерге амалдар

1. 
   бүтін саннан бөлшекті азайту;
   
2. 
   аралас санның аралас санынан алу, мұнда азайтылғаны азайтылғаннан үлкен;
   
3. 
   барлық әрекеттерге күрделі мысалды қарастыру;
   
4. 
   және т.б......................................
   

15. Сын тұрғысынан ойлау

«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясын сабақтарда пайдалану

Беккожина Шарбану «Сын тұрғысынан ойлау» технологиясытақырыбындағы жұмысында «Сын тұрғысынан ойлау» технологиясыныңстратегияларын әр сабақтарында қолданып келеді. Ол үнемі

ізденіп,жаңаша тұрғыда осы технологияның түрлерін сабақтарында тиімдіқолданып, білім меңгертуде кӛптеген нәтижелерге жетті.

«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясының стратегияларын пайдалануарқылы оқушыларының білім сапасын, шығармашылық қабілеттерінарттырып талаптарды орындауға, ойларын ашық айтуға,өзбеттерімен,топпен жұмыс жасауға қалыптастыра білді.Болашақта білімді ұрпақ дайындауда ізденімпаздықпен нәтижеге жетедідеген сенімдеміз.Мектепішілік педагогикалық оқудың қорытындысы бойынша Шарбанудың жұмысы «жақсы» деп талданып, аудандық педагогикалықоқуға ұсынылды.
1.«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясы арқылы оқушыларды

---

жан - жақты дамыту

Мен оқытудың ұтымды әдістерін, соның ішінде «Оқу мен жазу арқылы

сын тұрғысынан ойлауды дамыту» бағдарламасынан жұмыс жасау арқылы

алған білім негізін дамыта отырып тәжірибеге енгізу жұмыс істеуге

талпыныс туғызып, білім беруде оқушыларды жан-жақты дамытуда кӛптеген

нәтижеге жеткізетінін байқадым. [2,1-44 бет]

Сондықтан бастауыш сынып оқушыларын қажетті білім негіздерімен

қаруландырып, оқу материалдарының мазмұнын жан-жақты меңгерту үшін

оқытудың тиімді әдіс-тәсілдерін дұрыс таңдап алып отырдым.

«Сын тұрғысынан ойлау» -сынау емес, шыңдалған ойлау.Оқушыға бұл

жұмысты дұрыс ұйымдастырған жағдайда ӛз даму деңгейіне сәйкес ойы

шыңдалып, дамып белгілі бір жетістіктерге жетері сӛзсіз.[2,1-44 бет]

Бұл технология оқушылардың жеке басын дамыту мен білім беру

мақсатына жету жолындағы педогогикалық қызметтің, іс-әрекеттің жүйелі

дамып отыратын жобасы ретінде оқушы белсенділігін арттыруды

кӛздейді.Ал, оқушы белсенділігінің артуы оны шығармашылыққа жетелейді.

Шығармашылық қабілет баланың табиғатында болуы мүмкін.Біздің мін-

детіміз оқушының бойында жасырынып жатқан мүмкіндіктерді ашып

кӛрсету.[2,1-44 бет]

«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясы оқушыларды тек жан-жақты

дамыта қоймай, шығармашылық қабілеттері, түсіну сезімдері артып,

оқушының сауатты жазу, мәнерлеп оқу, мағыналы сӛйлеу, ӛлең шығару, эссе

жазу тағы да басқа кӛптеген қасиеттер дамып қалыптасады.

Оқушыларды жан-жақты дамытуда бұл әдістің тиімділігін айтсам:

2

С Т О

Ұжыммен,топпен

жұмыс жасап

үйренеді

Оқушы ӛз білімін

ӛзі шыңдайды

Оқу мен жазу

сауаттылықтарын

арттырады

Шығармашылық

қабілеттері артады

Белгілі бір жүйеге

түседі

Салыстыра біледі

Бірін бірі тыңдауға

қалыптасады

Ақыл- ойы дамиды

2.«Сын тұрғысынан ойлау» технологиясын өз тәжірибемде қолдану

Жалпы сабақ беріп отырғанда білім мазмұнында біліктілікті, ақпараттты

болжау қабілеттерін және қойылған міндетті шығармашылықпен дамытуға

кӛңіл бӛліп отырамын.

Оқу бағдарламасында берілген ұсыныстарды негізгі басшылыққа алып,

тӛмендегідей бағытта жұмыс жүргізе отырып, мен ӛз тәжірибемде

оқушыларға білім беруде «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды

дамыту» бағдарламасын үнемі іске асырудамын. [3,5-3 бет]

1.Теория деңгейін кӛтеру.

---

Смотрите также файлы

• Общая теория сигналов акустической эмиссии.pdf

• Химия в косметике Новикова Наталия ученица 7в шишкина Т. В.pptx

• Ньютонны бірінші заы. Материалды денелерді инерциялы заы. Кш. Масса.docx

• Механизм восприятия ландшафта.docx

• Тесты с ответами! 30 ответов на отлично!.docx