ЕКІФАКТОРЛЫ ДИСПЕРСИЯЛЫҚ ТАЛДАУ

Дидактикалық материал

Жануарлар салмағының өсуіне тамақтану рационының әсері есебіне қайтып келейік ( «Бірфакторлы дисперсиялық талдау» тақырыбын қараңыз). Енді бізге жануарлардың салмағының өсуіне тек қана тамақтану рационының әсерін ғана бағалау емес, солндай-ақ қоршаған ортаның температурасын бағалау керек деп айтайық, яғни, екі фактордың әсерін.

Онда осы жануарлардың зат алмасу процесі, қозғалыс белсенділігі, генетикалық ерекшеліктері және т.б. сол баяғыдай ескерілмеген факторлар ішінде қалады.

Бізге жануарлардың салмағының өсуіне төрт тамақтану рационының әсерін (фактор А, m=4) және үш температуралық режимін бағалау керек болсын. Зерттеу нәтижесі кестеде келтірілген. Әрбір ұяшықта 1 жануар бойынша мәліметтер, барлығы 12 жануар.

	Кеңседегі температура
Рацион	t0=18	t0=23	t0=28
	Жануарлар салмағы
көкеністер	16	14	13
ет	23	24	20
макарон	23	22	22
кәдімгі	19	19	16

Болжам жасаймыз

«Тамақтану рационы» факторы үшін болжам:

Н₀: Жануарлар салмағының тамақтану рационының әсері жоқ

Н₁: Жануарлар салмағының тамақтану рационының әсері бар

«Температура» факторы үшін болжам:

Н₀: Жануарлар салмағының кеңсе температурасының әсері жоқ

Н₁: Жануарлар салмағының кеңсе температурасының әсері бар.

Әрбір фактор кіретін дисперсияны және ескерілмейтін фактор кіретін дисперсияны бірфакторлық дисперсиялық талдаумен бағалау және қалай бағалау тапсырмасы тұр. Сосын Фишер критерийі бойынша сол немесе басқа болжамды қабылдау

Санау нәтижесін Microsoft Excel бағларламасында орындау.

---

Менюден «Данные» - «Анализ данных» өтеміз. Шыққан тізімнен «Двухфакторный дисперсионный анализ без повторений» таңдаймыз.


Терезеден бастапқы деректерді «Входной интервал» белгілейміз (салмақтың тек сандық мәнін)





Біз қай жерге нәтижесі келтірілетін ұяшықтың нөмерін көрсете аламыз («Выходной интервал» терезесі)

Біздің мысалда талдау нәтижесі жаңа параққа шығарылады (көрсетілгендей).



Төмендегі кестені келесі үлгіде көрсетуге болады

	f	D	Fесеп	p-деңгей	Fкрит
«тамақтану рационы» факторы	3	44,75	44,75	0,0002	4,75
«Темапература» Факторы	2	7	7	0,027	5,14
Ескерілмеген факторлар	6	1

Екі фактор үшін де F_выч > F_крит (р<0,05) болса, онда альтернативті болжам қабылданады және екі фактор да жануарлар салмағының артуына әсер ететіні қорытынды жасалады.

Алынған нәтижені орташа мәндер түрінде графикалық көрсетеміз. Ол үшін

Қорытынды: 99,9% дәлдікпен Жануарлар салмағының тамақтану рационының әсері бар

Қорытынды: 97.3% дәлдікпен Жануарлар салмағының кеңсе температурасының әсері бар.

Вставка - Диаграмма функциясы қолданылады.

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Факторлық дисперсилық талду әдісінің мақсаты қандай
   
2. 
   Факторлық дисперсилық талду әдісінеге негізделген
   
3. 
   
   Топаралық дисперсия себебеі не болып табылады
   
4. 
   Топішілік дисперсия себебеі не болып табылады
   
5. 
   Кездейсоқ шамаға көпдеңгейлік фактор әсерін қалай бағалауға болады
   
6. 
   Фишер критерийі қалай есетеледі
   
7. 
   Бірфакторлы және екіфакторлы дисперсилық талдау арасында қандай айырмашылық бар
   
8. 
   Екіфакторлы дисперсиялық талдау кезінде әрбір фактор әсерін қалай бағалайды
   

---

Бақылау тапсырмасы

Келесі тапсырмада екі фактордың кездейсоқ шамаға әсерін анықтау керек. Нөлдік және альтернативті болжамды жасаңыз. Санау нәтижесін кесе және график тұріне келтіріңіз. Мәнділік деңгей α=0,05.

«MOODLE» платформасында өз нұсқаңызға сай тапсырманы табыңыз. Оны орындаған соң жауаптарды енгізіңіз.

---

Смотрите также файлы

• Контрольная работа дисциплина История политических и правовых учений Ф. И. О студента Баскакова Наталия Владимировна.doc

• Выберите названия объемных геометрических фигур.pdf

• Что такое Космические межпланетные тела определенного размера и яркости, периодически влетающие в атмосферу нашей планеты, называют болидами. Из чего состоят.docx

• Семинара в рамках образовательного форума современные подходы и технологии сопровождения детей с особыми образовательными потребностями.pdf

• 1. Актуальність теми.pdf