Файл: Миллиарлы туберкулезді диагностикасы мен ажырату диагностикасы Орындаан Асылбекова Г. А.pptx

Гемотогенді генездегі өкпенің диссеминирлі туберкулезінің жаңа жедел басталған кезінде көптеген ұсақ (2мм-ге жуық) тары дәніндей ошақтар табылады. Туберкулездің осы түрін миллиарлы туберкулез деп атайды.

Диагностика

Шағымдар мен клиникалық симптомдар патогномиялық белгілерге ие емес, бірақ оларды талдау диагностикалық іздеу алгоритмін анықтауға көмектеседі. БЦЖ вакцинациясы және ревакцинациясы туралы, бактериятасымалдаушы адаммен байланыс, бұрын ауырған біріншілік туберкулез туралы, сонымен қатар құрғақ немесе экссудативті плеврит белгілері, өкпеден тыс туберкулез ошақтарын анықтау туралы ақпарат маңызды.

Жедел милиарлы туберкулез кезінде туберкулинді диагностикада туберкулинге теріс немесе әлсіз оң реакциямен көрінеді. Уақытылы диагноз қою және адекватты терапия кезінде туберкулинге сезімталдық артады және нормоергиялық болады. Ал жедел және созылмалы диссеминирленген туберкулездің асқынбаған ағымы бар науқастарда туберкулинге реакциясы орташа айқын. Жедел милиарлы туберкулезде бронхтың бөлінділерін бактериологиялық зерттеу өте ақпаратты емес - әдетте, МБТ анықтау мүмкін емес.

Тікелей проекциядағы өкпенің рентгенограммасы

Жедел милиарлы туберкулезде аурудың алғашқы 7-10 күнінде шолу суреті бойынша диссеминацияны зерттеу мүмкін емес. Жаңа зақымданулардың тығыздығы мен мөлшері оларды визуализациялау үшін жеткіліксіз. Өкпе алаңының мөлдірлігінің диффузды төмендеуі, өкпе суретінің анық еместігі және екі өкпеде де байқалатын ұсақ тордың пайда болуы байқалады.

Аурудың 10-14-ші күнінде кескіндерде өкпенің ұштарынан базальды бөліктеріне дейін симметриялы орналасқан бірнеше шағын (диаметрі 2 мм-ден аспайтын) ошақты көлеңкелерді көруге болады. Жедел диссеминирленген туберкулезбен ауыратын балаларда таралу ошақтары ересектерге қарағанда үлкенірек, олардың мөлшері 2-ден 5 мм-ге дейін. Кеуде ішілік лимфа түйіндерінің ұлғаюы немесе біріншілік туберкулез кешенінің компоненттері жиі байқалады.

Клинико-лабораториялық анализдер

Фибробронхоскопия кезінде бронхтың шырышты қабатында көптеген туберкулезді төмпешіктер жиі кездеседі. Бронхоальвеолярлы шаюда жасушалық элементтердің құрамы анықталады, лимфоциттердің басым болуы нақты процестің жанама белгісі болып саналады.
Жалпы клиникалық қан анализі әдетте шағын лейкоцитозды немесе қалыпты лейкоциттер санын, эозинофилдер мен лимфоциттердің төмендеуін көрсетеді. Солға ығысуымен және ЭТЖ айтарлықтай жоғарылауымен абсолютті және салыстырмалы нейтрофилия байқалады. Аурудың дамуымен лейкопения және тромбоцитопения дамиды.
Зәрдің жалпы талдауында кейде ақуыз және оң диазореакция анықталады.

Иммунологиялық зерттеу

Жедел милиарлы туберкулезбен ауыратын науқастарда қанның иммунологиялық зерттеуі көбінесе Т-лимфоциттердің популяциясының айтарлықтай төмендеуін және олардың функционалдық белсенділігінің төмендеуін анықтайды, бұл лимфоциттердің бласт трансформациясының реакциясымен бағаланады. В лимфоциттерінің пайызы жоғарылайды. Иммуноферменттік талдау көбінесе МБТ-ға антиденелердің титрінің айтарлықтай жоғарылауын анықтайды. Диссеминирленген өкпе туберкулезінің диагнозын тексеру үшін клиникалық, радиологиялық және зертханалық деректер жиі жеткіліксіз, сондықтан олар МБТ-спецификалық праймермен ПТР-ге жүгінеді.

Ажырату диагностикасы

Ұсақ ошақты пневмония
Миллиарлы карциноматоз
Саркоидоздан
Экзогенді аллергиялық альвеолиттен
Фиброз түзілетін альвеолиттен
Пневмокониоздардан
Бейспецификалық қабыну ауруларынан
Ісіктің диссеминирлі түрінен
Дәнекер тіннің диффузды аурулары

Белгілері	Милиарлы туберкулез	Аллергиялық альвеолит	Карциноматоз	Саркоидоз
Анамнез	Бактериятасымалдаушымен қатынаста болуы мүмкін	Шаң-тозаңмен контакт	Контакт жоқ	Контакт жоқ
Аурудың басталуы	Жедел	Жедел немесе жеделдеу	Жеделдеу немесе жедел	Жеделдеу, сирек жедел
Интоксика ция	Интермиттирленген айқын дене температурасы	Орташа,фебрильді немесе субфебрильді дене температурасы	Орташа, субфебрильді дене температурасы	Орташа, субфебрильді дене температурасы
Бронхөкпелік көріністер	Аз қақырықты жөтел, тыныштықта демікпе	Құрғақ жөтел, демікпе айқын	Құрғақ жөтел, тыныштықта демікпе	Құрғақ жөтел, физ жүктемеде демікпе
Физикалық қарау	Тимпаникалық сипатпен перкуторлық дыбыс, тынысы бронхиальды, әлсіреген. Паравертебральды ұсақ көпіршікті сырылдар.	Тимпаникалық сипатпен перкуторлық дыбыс, тынысы бронхиальды қатаң	Ортаңғы-төменгі бөлікте перкуторлық дыбыс қысқарған, құрғақ, ұсақ көпіршікті сырылдар мүмкін.	Перкуторлы өзгерістер жоқ, құрғақ сырыл мүмкін.

Белгілері	Милиарлы туберкулез	Аллергиялық альвеолит	Карциноматоз	Саркоидоз
Гемограмм а, СОЭ	Орташа лейкоцитоз, лимфопения, кейде моноцитоз, СОЭ 40-50 мм/ч	Орташа лейкоцитоз , көбінесе лимфоцитоз бен эозинофилия. Орташа СОЭ	Айқын лейкоцитоз, лимфопения, СОЭ тез жылдамдаған	Орташа лейкоцитоз, лимфопения, моноцитоз, СОЭ қалыпты немесе аздап жылдамдаған
Циль-Нильсен бойынша жағынды	Сирек анықталады	Теріс	Теріс	Теріс