Файл: Кні 02. 23 ж. Малімні атыжні.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 19.03.2024

Просмотров: 5

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Сабақ жоспары

Күні: 8.02.23 ж.

Мұғалімнің аты-жөні: Шаку Зоя

Сынып: 7а

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

§39. Дүниежүзі халықтарының тілдік әулеттері мен топтары.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.4.1.1. – дүниежүзі халықтарының этнолингвистикалық жіктелінуін түсіндіреді.


Сабақтың мақсаты

Барлығы: Дүние жүзі халықтарының тілдік әулеттерін біледі. Топтарының құрамдас бөліктерін ажыратады.

Көпшілігі: Тақырыпты жақсы меңгереді, тапсырмаларды, диаграмма сызып, салыстыра ойын айта алады.

Кейбіреуі: Қазақстандағы ұлт өкілдерін үлесін біледі.

Бағалау критерийі

  • Халықтардың этнолингвистикалық классификациясын біледі.

  • Әр ұлттардың қай тіл әулетіне жататынын анықтай алады.

  • Қазақстан аумағына тұратын этностары арқылы мысалдар келтіреді

Тілдік мақсаттар


Оқушылар орындай алады:

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер.

тіл, тіл әулеті, тіл топтары, этнос, халық, ұлт.

Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер:

«Этнос», «ұлт», «халық», «этнолингвистика» ұғымдарын түсіндіру. Диграмма сызып, салыстыра алады

Құндылықтарға баулу

Өзге тілдің бәрін біл,

Өз тіліңді құрметте

Пәнаралық байланыс

Тарих-тілдердің шығу тарихын біледі

Алдыңғы білім

§39. Дүниежүзі халықтарының тілдік әулеттері мен топтары.

Сабақ барысы

Сабақ жоспкезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері


Ресурстар

Сабақтың басы

10 минут


Сәлемдесу

Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру
Ұйымдастыру кезеңі:
Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Мен елімді сүйемін» тренингі

Балалар бүгінгі көңіл-күйіміз жақсы ма, олай болса бір-бірлеріңізге қарап жымип, өзгелерге де өзіміздегідей жақсы көңіл сыйлайық;

Егер сіз өз мектебіңізді жақсы көрсеңіз, аяғыңызды топырлатыңыз;

Егер сіздер Отанымызды жақсы көрсеңіздер, алақандарыңызды соғыңыздар.

РАҚМЕТ
Үй тапсырмасын сұрау: «ұлт», «этнос», «халық» ұғымдарын жеке-жеке сұрап шығу.
Алдыңғы сабақта қарастырылған «БББ» кестесі бойынша үшінші «білгім келеді» бағанындағы торда оқушыларды қызықтырған сұрақтар тізімі:

1. Неге тілдер елдерге қарап бөлінеді?

2. Басқа тілдермен қандай тайпа, тілге бөлінетінін?

3. Герман тіл тобы туралы білгім келеді

4. Қытай иероглифтерін білгім келеді?

5. Тіл әулеттерінің жартысын білмеймін

6. Тіл әулеттерін анық білгім келеді?
Ең алғаш адам «Епті адам» Африка құрлығында пайда болды. Сол кезден бастап адамдар Азия, Еуропа, Аустрали, Америка құрлықтарна тарала бастады, яғни әрбір тіршілік иесі өз қоныстанған жеріне орай олардың өзінді әдеттері, сөйлеу мәнері, өмір салттары қалыптаса бастады. Міне, тілдердің дешығу тарихы адамзаттың шығу тарихымен байланысты.

Тіл топтарының кестесі: Оқушылар кестемен танысып шығады. Танысып болған соң «Тіл ағашына» таратылған кеспе қағаздарымен халықтарды сәйкес тіл әулетіне қойып шығады.


Дәптерге жазылғандығын тексеру
Оқушыларға тіл әулеттері берілген кесте ұсынылады

http://vse-fakty.ru/fakty-obshchestvennoy-zhizni/138-yazykovyye-semi

қосымша 1

қосымша 2

қосымша 3
Тіл әулеттерінің сызбанұсқасы бейнеленген қабырға газеті

Тіл ағашы бейнеленген қабырға газеті

Сабақтың ортасы

25 минут


1. Сабақ түсіндіру

Қазақстан көпұлтты мемлекет. Бүгінде Қазақстанда халықтың 70% -ын құрайтын қазақтардан басқа, 140-тан астам ұлттар мен этникалық топтардың өкілдері Қазақстанда тұрады.

Мемлекеттік тіл қазақ тілі болып табылады, ол түркі топтарының ең үлкен тілдерінің бірі болып табылады. Елде мемлекеттік тілдің ресми мәртебесін реформалау және дамыту үшін ауқымды жұмыстар жүргізілуде.

2016 жылы мемлекеттік тілде сөйлейтін халық 82,3% -ды құрады. Орталық және жергілікті атқарушы органдарда мемлекеттік тілде құжат айналымының үлесі 91% -ды құрады.

Республикадағы қазақ және орыс тіліндегі БАҚ-тармен қатар, газеттер мен журналдар шығарылады, бағдарламалар өте аз көлемде болса да, украин, поляк, неміс, кәріс, ұйғыр, түрік және дүнгенді қосқанда 11 тілде таратылады.

Қазақстанда бірнеше ұлттық театрлар бар - қазақ, орыс, өзбек, ұйғыр, неміс, корей.
2. «Салыстыру» әдісі арқылы 2009 ж және 2018 жылдардағы Қазақстандағы басым ұлт өкілдерінің диараммасын сызып, салыстырып баға беру.

Қазақстандағы ұлттар, %

Ұлт

2009

2018

Қазақтар

63,1

67,4

Орыс диаспорасы

23,7

19,6

Өзбектер

2,8

3,7

Украиндар

2,1

1,5

Ұйғырлар

1,4

1,4

Татарлар

1,3

1,1

немістер

1,1

0,9

басқа

4,5

4,4


Сабақты бекіту.

Жеке жұмыс

Қалып қойған сөздерді толықтыру

Дүниежүзі халықтары тілдерінің жалпы саны ........ жетеді.

Тіл классификациялаудың негізінде екі өлшем белгіленеді: .... және .... .

Дүниежүзі тілдерінің ........ жуығын қамтитын........ тіл әулеті бар.

Дүниежүзінде ең көп таралған әулеттерінің бірі, ол ........... .

Үй тапсырмасы:

Қазақстанның 2009 және 2018 жылдарғы басым ұлт өкілдеріне кестесі мен диаграммасн сзып, салыстыру

§35, §36, §38, §39 тақырыптарын қайталап келу.



https://ru.wikipedia.org/wiki

Салыстыру әдісі
Кестемен жұмыс


Сабақтың соңы

5мин

Рефлексия

«Бас бармақ» әдісі. Оқушылар бас бармақтарын жоғры-төмен қозғалтып, бүгінгі сабақтан алған әсерін жеткізеді.

Бас бармақ



Қосымша 1

Тіл әулеттерінің таралу картасы



Қосымша 2

Үндіеуропалық тіл әулеті


Қосымша 3

Афроазиат тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Семит

Евреи, араб, тигре, таграи, амхара

Кушит

Сомали, галла

Бербер

Кабил, туареги

Чад

Хауса


Негр-кардофан тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Негр-конго

Малинке, волоф, фульбе, мосигруси, бомбара, йоруба, ибо, сенуфо, малава, конго, зулусы, нояруанды, банту, азанде

Кордофан

Талоди, тегали


Дравид тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Дравид

Тамил, телугу, каннара, малаялам


Орал тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Фин

Фин, саамы, эстон, карел, мордва, коми, марийцы,

Угор

венгр, удмурт, ханты, манси

Самодий

Селькупы, ненец, эвен


Солтүстік кавказ тәл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Грузинская

Аджар және грузин

Адыго-абхаз

Абхаз, черкес, адыгей, кабардин

Нахская

Ингуши и шешен

Дағыстан

Лезгиндер, авар, даргиндер


 

Үндіеуропалық тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Герман


Славян




Роман



Грек



Армян



Иран



Кельт



Албан




Балтық










 

Алтай тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Түркі


Моңғол


Тұңғыс – манжұр


 

Қытай -Тибет тіл әулеті

Тіл тобы

Тіл тобының халықтары

Қытай




Тибет -бирмалық