Файл: 1тапсырма. Зерттеп оу дісі арылы мтінді оып шыыыздар. Ахметбек Нрсила, Саржайлау корпорациясыны траасы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.04.2024
Просмотров: 8
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Зуляров Илья 112 группа
1-тапсырма. Зерттеп оқу әдісі арқылы мәтінді оқып шығыңыздар.
Ахметбек НҰРСИЛА, «Саржайлау» корпорациясының төрағасы:
– Жарнамасы керемет газдалған сусындарға қарағанда, қымыздың өзіндік құны 100 есе жоғары. Бір сауғанда 200 грамм ғана дәрулік сусын алынады. Ал қымыз тұтынушыға жеткенге дейінгі жұмыс биені күніне алты рет сауып, оны сақтап, зауытқа апарып, дайындау технологиясын бұлжытпай орындап, содан кейін ыдысқа құюмен аяқталады. Бұл орайда бірден-бір жол – табиғи сусын шығаратын отандық кәсіпкерлерге мемлекет тарапынан қолдау көрсету.
Қымызды зерттеуге бүкіл ғұмырын арнаған Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері, биология ғылымының докторы, профессор Зұлхарнай Сейітовтің есімі елге таныс. Ғалымның қымызға қатысты идеясы мынадай:
«Құнын түсірмей, қадірін асырамыз десек, қымыз бен шұбатқа рұқсат беруді бір жүйеге келтіруіміз керек. «Кез келген жерде сата бер» деуге тыйым салынып, еліміз бойынша екі-үш орында ғана рұқсат қағаз беретін мекеме болса, қане. Сатылатын қымыздың сапасын қатаң қадағалайтын сауатты лабораториялар ұйымдастырып, ол есепте тұруы керек. Әркім өзінің екі биесінің қымызын базарға, не жол бойына ала жүгірумен ұлттық бренд жасай алмаймыз. Жабайы сауда қымыздың да, шұбаттың да көсегесін көгертпейді. Сонымен қатар жыл бойы бие сауу ісін де қолға алатын уақыт жетті. Егер лауазымды мекемелер бұл игілікті іске ден қойғандарға қаржылай қарайласып, құқықтарын қорғап жатса, ел ішінде жұмысты дөңгелетіп әкететіндер бар. Бастағысы келеді, бірақ аяғына шығара аламын ба, жолда омақаса құлаймын ба деп мықты сенімді серік ете алмайды. Алматының түбіндегі Панфилов совхозында бір кездері жыл бойы бие сауып, қымыз ашыту үрдісі болған. Кейде біз өткеннің бәріне «әй, қойшы» деп қарайтынымыз бар. Жаманнан жиренгенмен, жақсысынан үйренейік. Әсіресе ұлтқа қажет жұмысты жұмылған жұдырықтай болып бірге атқарсақ, ұтылмас едік. Бұл ұрпаққа үлгі болып қалар еді. Тіпті жаз айында құрғақ қымызды тонна-тонна етіп жинап алсақ, қыс бойы сусыннан тарықпас едік. Құрғақ қымыздың да бие сүтінен алынатынын, оның да маусымдық бал сусынымыздан бір де кем емес екеніне мен кепілдік беремін» (Дерек көзі: «Егемен Қазақстан» ).
2-тапсырма. Мәтінге қатысты өз ойыңызды білдіріп, пікіріңізді ортаға салыңыз.
| | Бұрыннан білемін | Сенбеймін | Жаңа ақпарат | Мүмкін деп есептеймін |
| 1-бөлігі | Жарнамасы керемет газдалған сусындарға қарағанда, қымыздың өзіндік құны 100 есе жоғары. | Бір сауғанда 200 грамм ғана дәрулік сусын алынады. | Ал қымыз тұтынушыға жеткенге дейінгі жұмыс биені күніне алты рет сауып, оны сақтап, зауытқа апарып, дайындау технологиясын бұлжытпай орындап, содан кейін ыдысқа құюмен аяқталады. | Ал қымыз тұтынушыға жеткенге дейінгі жұмыс биені күніне алты рет сауып, оны сақтап, зауытқа апарып, дайындау технологиясын бұлжытпай орындап |
| 2-бөлігі | Алматының түбіндегі Панфилов совхозында бір кездері жыл бойы бие сауып, қымыз ашыту үрдісі болған. | Жабайы сауда қымыздың да, шұбаттың да көсегесін көгертпейді. | «Құнын түсірмей, қадірін асырамыз десек, қымыз бен шұбатқа рұқсат беруді бір жүйеге келтіруіміз керек. «Кез келген жерде сата бер» | Бұл орайда бірден-бір жол – табиғи сусын шығаратын отандық кәсіпкерлерге мемлекет тарапынан қолдау көрсету. |
| 3-бөлігі | Қымызды зерттеуге бүкіл ғұмырын арнаған Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері, биология ғылымының докторы, профессор Зұлхарнай Сейітовтің есімі елге таныс. | Тіпті жаз айында құрғақ қымызды тонна-тонна етіп жинап алсақ, қыс бойы сусыннан тарықпас едік. | Құрғақ қымыздың да бие сүтінен алынатынын, оның да маусымдық бал сусынымыздан бір де кем емес екеніне мен кепілдік беремін» (Дерек көзі: «Егемен Қазақстан» ). | Әркім өзінің екі биесінің қымызын базарға, не жол бойына ала жүгірумен ұлттық бренд жасай алмаймыз. |
3-тапсырма. «Қазақстанның имиджін қалыптастыратын ұлттық бренд деп қандай өнім/қызмет түрін атай аласыз?» БАҚ материалдарынан (бейнебаяндар, суреттік көріністер, трек кестелер қолданып) аналитикалық шолу жасаңыздар.
Курт-ашытылған сүт өнімі
Бұл тек Қазақстанда ғана танымал емес, ашытылған сүт өнімі. Оны сынап көргендердің бәрі аздап қышқылдығы бар тұзды дәмді ұзақ уақыт есте сақтайды.
Ежелгі уақытта көшпелі халықтар үшін ұзақ уақыт сақталатын пайдалы және пайдалы тағам қажет болды. Курт кальцийдің көп мөлшерінің көзі болып табылады және арнайы сақтау шарттарын қажет етпейді, сонымен бірге пісіру процесінде консерванттар қолданылмайды.
Қазақтар құртты сузбеден дайындайды. Сузбе-айранды (қышқыл сүт, айранның аналогы) сусыздандыру арқылы алынған сүзбе массасы. Сузбе дайындауға арналған сүт майсыз болуы мүмкін, егер ол еленген сүт болса, яғни арнайы сепаратор арқылы кілегей бөлінген сүт.
Егер сүт тұтас болса, сузбе белгілі бір майлылықты алады және одан үй ірімшігі жиі дайындалады.
Курт үшін қайнатылған, содан кейін 20-30С температураға дейін салқындатылған және айранға ашытқы қосылған майсыз сүтті қолдану ұсынылады – 1-2 ас қасық.қасықтар, жабылған және ашыту үшін жылы жерге қойылған. Сүт қышқылданған кезде, алынған айран тығыз кенеп қапшыққа құйылады және сұйықтықтың ағуы үшін ілінеді. Бұл процесс айранның мөлшеріне байланысты бірнеше сағаттан бір күнге дейін созылады. Нәтижесінде қалың сүзбе массасы пайда болады, оны тұз қосып қайнатады, салқындатады және кішкене диаметрлі шарларға немесе ұзын кішкентай шұжықтар түрінде айналдырады. Жаңа піскен, әлі кептірілмеген курт шығады. Ол сырттай және дәміне қарай сүзбеге ұқсайды және т. б. Куртқа тұз жиі қосылады (түпнұсқада – тек тұз), ол тұзды дәмі бар қалың сүзбе алады. Біздің замандастарымыз қант, джем және т. б. қосылған курттың әртүрлі модификацияларын ойлап тапты.
Жаңа курттың шарлары кең жалпақ ыдысқа немесе науаға салынып, таза дәкемен жабылып, тігу үшін жылы, желдетілетін жерге қойылады. Жазда бұл процесс бірнеше күннен бір аптаға дейін созылады. Толық кептіруден кейін курт бұзылмайды, ол қаттырақ болуы мүмкін, бірақ ол өзінің дәмін жоғалтпайды, керісінше, ол дәмді дәмге ие болады.
Қазақстанның кейбір өңірлерінде құртты жаңа күйінде пайдаланады-шарларға илектеу сатысына дейін, қалың сүзбе массасы түрінде мұздатады және қыста сүт қышқылы өнімдері көп болмаған кезде, кальцийдің табиғи көзі ретінде сорпа қосады. Сорпа-бұл Бешбармак тағамымен бірге ұсынылатын сорпа.