ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 26.04.2024
Просмотров: 18
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ
ТЕСТ 2020
| СҰРАҚТАР | ЖАУАБЫ |
| ЕЖЕЛГІ ДӘУІР ӘДЕБИЕТІ Әл-Фараби, Ахмет Йассауи, Жүсіп Баласағұн, Махмұт Қашқари) | |
| Ежелгі дәуір әдебиеті 5 кезеңнен тұрады: 1.Сақ үйсін дәуірі б.з.б VII ғ.-б.з.IV ғ. | Тарғытай, Алып Ер Тұңға, Тұмар патшайым, Ширақ батыр, Зарина сұлу, Мөде батыр |
| 2. Түрік қағанаты дәуірі (V- VIIIғ.ғ.) | Орхон ескерткіштері, «Білге қаған», «Тонұқық», «Күлтегін» |
| 3. Оғыз дәуіріндегі әдебиет (IX-X ғ.ғ.) | «Қорқыт ата кітабы», «Оғыз қаған» жыры (VIII-IX ғ.ғ.) |
| 4. Ислам дәуіріндегі әдебиет. (X-XII ғ.ғ.) Бұл дәуір екіге бөлінеді: 1.Сыр бойы әдебиеті 2.Қарахан әдебиеті | 1.Әл-фараби, Ахмет Иасауи, Ахмет Игүнеки, С.Бақырғани 2.Жүсіп Баласағұн Махмұт Қашқари |
| 5. Алтын орда дәуіріндегі әдебиет (XIII-XIVғ.ғ.) | Рабғузи, Хорезми, Сайф Сарай |
| XIII-XIVғасырдағы әдебиеттің екінші атауы | Алтын Орда дәуірі |
| Ежелгі дәуір әдебиетінің дәуірлері | 1.Алтын орда 2.Көне түркі жазба ескерткіштері 3.X-XII ғасыр әдебиеті |
| Ең көне замандағы эпос | «Атилла» |
| «Қорқыт ата кітабы» | Дрезден нұсқасы 12 жыр Ватикан нұсқасы 6 жыр |
| «Шахнама» | Фирдоусидің кітабы |
| Әлемге әйгілі рубаилар авторы | Омар Хаям |
| «Күлтегін» жырының негізгі тақырыбы | Ерлік, ел қорғау. (Түрік қағанаты дәуіріндегі әдебиет) |
| «Күлтегін» жырындағы жырау есімі | Тонұқық |
| Күлтегін батыр қайтыс болғанда ескеркерткіш тас ойып жаздырған ғұмырнама иесі | Білге қаған |
| Әкелері Елтеріс қайтыс болғанда Күлтегін мен Білгенің жастары | Білге 7 жаста, Күлтегін 5 жаста |
| Орхон, Енисей ескерткіші кейіпкерлері | Білге қаған Тонұқық Күлтегін |
| «Білге қаған», «Тонұқық»,«Күлтегін» жырларын жазған | Йоллығ тегін |
| «Қорқыт ата кітабы» | Дрезден нұсқасы 12 жыр Ватикан нұсқасы 6 жыр |
| Көңілі пасық ерде дәулет болмас, «Қар қаншама қалың жауғанмен, жазға бармас» деген қанатты сөз қай шығармадан алынған? | Қорқыт ата |
| Білімді не айтады, тыңдап көріңіз! Әдептіліктің басы – аузын бағу. Тіліңді тарт, тісің сынбасын Егер тілің шыға қалса, тісіңді мықтап сындырады» деген үзіндініңавторы, дастанның атауы | Ахмет Иүгнеки «Ақиқат сыйы» |
| Ахмет Иүгнеки «Ақиқат сыйы» | 14 тарау, 235 өлең |
| Ахмет Иүгнекидің «Ақиқат сыйы» неше өлең жолынан тұрады? | 466 |
| Әбу Насыр әл-Фараби | Аристотельден кейінгі екінші ұстаз |
| Әбу Насыр әл-Фараби айналысқан пәндер | Музыка Математика Астраномия |
| «Музыканың үлкен кітабы» (домбыра құрылысын сипаттаған) | Әбу Насыр әл-Фараби |
| Шындыққа бас тік алаулап, Пенделіктен бол аулақ,- деген өлең жолдарының авторы, өлең атауы | Әбу Насыр әл-Фараби |
| Әл-Фараби білген тілдер | Парсы, грек, араб |
| Сайрам қаласында туып, Иасыда тұрған ақын | Ахмет Иасауи |
| Ахмет Иасауидің «Даналық кітабы» неше жырдан тұрады? | 149 хикмет |
| Ахмет Иасауидің «Диуани Хикмет» ұғымы | «Диуан»-«жинақ», «хикмет»-«Алланың ақ жолы» |
| «Диуани хикмет» қай ғасырға тән | 12 ғасыр |
| Ахмет Иасауидің шәкірттерінің саны | 90 мың |
| А.Иасауи кесенесі қай қалада | Түркістан қаласы |
| М.Қашқаридің «Түркі сөздерінің жинағы» кітабының арабша атауы | «Диуани лұғат ит-түрк» |
| М.Қашқаридің «Түркі сөздерінің жинағында» | 29 түркі тайпасы аталады |
| Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік» | «Құдатғу білік» |
| Жүсіп Баласағұнның «Құтты білігі» неше тараудан тұрады? | 85 тарау, 6500 аса бәйіттен |
| «Құтты білік» шыққан жылы | 1015 жылы Жетісу жеріндегі Баласағұнда 11 ғасырда |
| «Құтты білік» | Кемел елдің сипаты баяндалады |
| «Құтты білік» | Күнтуды бек-әділет бейнесі Айтолы уәзір-бақыт бейнесі Өғдүлміш-ақыл-сана бейнесі Одғұрмыш-қанағат бейнесі |
| Фирдаусидің «Шахнамасымен» қатар қойып, «Түркі Шахнамасы»деп атақ берген жыр | Жүсіп Баласағұн «Құтты білік» |
| «Құтты білікте» жоқ кейіпкер | Талап |
| Әділет, дәулет, ақыл мен қанағат жайлы кітап | «Құтты білік» |
| Жүсіп Баласағұн «Құтты білік» кейіпкерлері | Күнтуды, Айтолды, Өғдүлміш, Одғұрмыш |
| АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ | |
| Айтыстың түрлері | 1.Бәдік 2.Жар-жар 3.Жануарлар мен адамның айтысы 4.Өлі мен тірі айтысы 5.Жұмбақ айтыс 6.Салт айтысы 7.Осы күнгі айтыстар |
| Айтыстың ең көне түрі | Бәдік айтыс |
| Салт айтыстың неше түрі бар | 2 түрі бар 1.Қыз бен жігіт 2.ақындар айтысы |
| Ауыз әдебиетінің ғылыми атауы | Фольклор |
| Батаның негізгі түрлері | Ақ бата, теріс бата, серттесу батасы |
| Шалқұйрықты серік еткен батыр | Ер Төстік |
| «Жерден шыққан Желім батыр» ертегісі ертегілердің қай түрі? | Қиял-ғажайып |
| К.Күржіманұлы дамытқан тұрмыс-салт жырлары | Көңіл айту |
| Еңбек және шаруашылық кәсібіне байланысты туған жырлар тобының көне түрі | Наурыз жырлары |
| Жиреншенің хан сынағына түсуі | Аңыз әңгіме |
| Сұратқан хан ақымақ па, сұраған сен ақымақ па? | Жиренше шешендікі |
| Аңыз кейіпкері | Қарашаш |
| "Шешеннің парызы шындықты айту" кім айтқан | Платон |
| «Сөзден тәтті нәрсе жоқ Сөзден ащы нәрсе жоқ Сөзіңді тіліңе билетпе Ақылыңа билет»,-деген сөздің авторы | Бөлтірік шешен |
| Шешендік сөздер тарихы бірнеше кезеңге бөлінеді: | 1. ХІІ – ХІІІ ғасыр – Майқы би, Аяз би. 2. ХІV – ХV ғасыр – Асан қайғы, Жиренше шешен. 3. ХVІ – ХVІІІ ғасыр – Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би. |
| Шешендік өнердің басында тұрғандардың бірі-Аристотельдің еңбегі қалай аталады? | Риторика |
| Хан жағынан елдік мәселелерді кеңесіп, ақылдасып отыратын билер кеңесі құрылған. | Жеті санат |
| МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР | |
| Мәтелдер тобынан берілген қатар | Ит ашуын тырнадан алады |
| Мәтел | Аузымен орақ орған |
| БАТЫРЛАР ЖЫРЫ | |
| Қобыланды батырдың жан серігі | Бурыл |
| Қобыланды батырдың әкесі | Тоқтарбай |
| Табаны жерге тимеді, Көлденең жатқан көк тасты, Тіктеп тиген тұяғы, Саз балшықты иледі. Тайбурылды сипаттаған жыр | Қобыланды батыр жырынан үзінді |
| Қару-жарақ киініп Енді атына мінеді Денеге сауыт киеді Беліне байлап болатты Қарына найза іледі...-қай жыр? | Қобыланды батыр жыры |
| «Ноғайлының жеріне Қызылбасты қондырып қою сүйекке таңба емес пе?» деп елінен аттанып шығады» дегенн жолдар қай жырдан алынған? | Қобыланды батыр |
| Алпамыс батырдың Байбөрінің жылқысын шауып әкеткен хан | Тайшық хан |
| «Алпамыс батыр» жырындағы «Осының айтқанын қылайын, өлсем өлейін, өлмесем, жақсылығын көрейін» деген кейіпкер | Кейқуат |
| Алпамыс бек болған ел | Қоңырат, 10 жасында бек болған |
| «Алпамыс батыр» жырын орыс тіліне кім аударған? | Диваев |
| Ай, Қартқожақ, Қартқожақ Атыңның басын тарт Қожақ, -деген | Ақжүніс «Ер Тарғын» жыры |
| «Алпамыс батыр» жырын хатқа түсірген. | Ә.Диваев |
| Тайшық хан алдап, қолға түсіретін батыр | Алпамыс батыр |
| Батырлар жырының басты тақырыбы | Отанын сыртқы жаулардан қорғау |
| Қара жерге қар жауар, Қарды көрде бетім көр... | Антитеза-шендестіру, «Ер Тарғын» жыры Ақ жүністің монологы |
| Қару-жарақ киініп Енді атына мінеді Денеге сауыт киеді Беліне байлап болатты Қарына найза іледі...-қай жыр? | |
Шоқан Уалиханов
Ілияс Жансүгіров
Шұбырпалы (жыр)