Файл: Тіршілік ету ортасыны радионуклидтермен ластануы. Полигондар.pptx

Радиация тірі организмдер үшін табиғи орта: ғарыштық сәулелену, калий -40 изотоптары (Электрон шығаратын және гамма-квант, ағзаға тамақтану арқылы енеді), радон-222 (альфа эмитенті), күн жерге фотондар мен протондар жібереді.

Ядролық реактор ,ядролық қару және зарядталған бөлшектердің үдеткіштері сияқты сәулелену көздері жасалғаннан кейін адам ағзасына радиацияның әсері зерттеле бастады.

Сәулелердің көздері

Ядролық қаруды сынау және бейбіт жарылыстар;
РАҚ өзендер мен көлдерге тастау;
Ядролық технологиялық цикл кәсіпорындарындағы апаттар;
Ояту өңдейтін және жаңа отын шығаратын радиохимиялық зауыттар;
АИ көздерін пайдаланатын әртүрлі кәсіпорындар (медициналық мекемелер, ҒЗИ және т. б.)

Ядролық қару сынағы

Атом және термоядролық қару сынақтарының көпшілігі 1954-1962ж болды.
1981 жылға дейін-атмосферада ( жалпы қуаты 629 Мт)
, кейінірек - жер астында және су астында;
АҚШ пен КСРО ғарыш кеңістігінде
Сынақтар сыртқы ортаға 1,81 1021 Бк түсуіне әкелді
Ядролық бөліну өнімдері. Атмосфералық жарылыстар үлесіне 99,84%
Ядролық жарылыстың негізгі физикалық процестері: бөліну және нейтронды белсендіру өнімдері.

Ядролық қару сынағы

Сутегі бомбасында тритий мен дейтерий ядролары біріктіріліп альфа бөлшектері мен нейтрондар түзіледі

ЯДРОЛЫҚ ҚАРУДЫ СЫНАУҒА АРНАЛҒАН ПОЛИГОНДАР

ЯДРОЛЫҚ ҚАРУДЫ СЫНАУ: ЖАҺАНДЫҚ САЛДАРЫ

Полигондар

АҚШ 1151 құрылғыға 1054 сынақ жүргізді.

Аламогордо полигоны (Нью-Мексиконың оңтүстігі (ауданы 147,6 км 2) 16.06.1945 ж.сыналды плутоний бомбасы Нагасакиге тасталған "семіз адам" бомбасының прототипі."Невада" полигоны (Невада штаты, 3500 км2. Лас-Вегас. Қуаттылығы 1 квт болатын алғашқы жарылыс 27.01.1951 ж. соңғысы 1992 ж. полигонда 928 ядролық жарылыс болды. Нәтижесінде Юкка үстірті кратерлермен жабылды. Ең үлкен кратер Седан (тереңдігі 100 метр, диаметрі 400 метр). Wasp жарылысы кезінде (1955) пайда болған ядролық саңырауқұлақтың астында 900 м учаскеден өтіп, әскери жаттығулар өтті.

Полигондар(АҚШ)

Бикини атолл полигоны-Тынық мұхитында Маршалл аралдарының құрамына кіреді. 1946-1958 жылдар аралығында 23 жарылыс болды. 1946 жылы 2 атом бомбасы сыналды-біреуі ауада, екіншісі су астында.

"Кастл Браво" полигоны жарылыс күші Хирасимаға тасталған бомба түріндегі мыңдаған Атом бомбаларына тең болды. Арал буланып кетті. Бикини лагунасында тереңдігі 200 метр және диаметрі бір миль болатын кратер пайда болды

Эниветок полигоны-Тынық мұхитындағы Атолл, Маршалл аралы тізбегінде. Сутегі бомбасының алғашқы сынағы-1.11.1952 ж. барлығы 43 ядролық сынақ жүргізілді.

Атолл Бикини

Полигондар (Франция)

Франция Алжирдегі Регган және Эккер полигонында 210 сынақ өткізді.

1960 жылы Алжирдегі атом бомбасының жарылуы полигоннан 1500 км радиуста ластануды тудырды.

Тынық мұхитының оңтүстігіндегі Муруроа атолл полигоны (Француз Полинезиясы) 1966-1998 жылдар аралығында 181 ядролық сынақ жүргізілді;

Полигондар (Великобритания)

45 сынақ өткізді:

Австралияда 21 сынақ, оның ішінде 9-ы Оңтүстік Австралияда Маралингте;

Полинезияда: Молден атолл және Рождество аралы. Содан кейін АҚШ-пен бірлескен сынақтар болды

Полигон Лоб-Нор (Қытай Халық Республикасы

)

Шыңжаң-Ұйғыр округі, Лобнор көлі).

Ең үлкен ядролық полигон-100000 шаршы км).1966 жылдан 1996 жылға дейін полигонда 47 ядролық сынақ жүргізілді, жиынтық энергия бөлу 29,9 Мт

Жарылыстардың жартысы жер үсті және атмосферада. Қазақстан аумағында елеулі ластануды тудырды

Полигондар

Покхран Полигоны (Үндістан)6 жерасты сынағы өткізілді;

Chagai Hills полигоны (Пәкістан) 5 жерасты сынағы;

Hwaa Dale-RI полигоны (Солтүстік Корея) 3 жарылыс

Полигон Новая Земля (СССР, Россия)

Ауданы 90,2 мың шаршы км

21.09.1955 жылдан 24.10.1990 жылға дейін 132 ядролық жарылыс болды:

87 атмосфералық, 3-су асты, 2-су бетінде, 1-жер бетінде және 39 жер асты.

Атмосферадағы ең ірі ядролық сынақ, қуаты 50 Мт-30.10.1961 ж. Ұсақ дисперсті өнімдер түріндегі 78% - стратосфералық радионуклидтердің жаһандық қоры толықтырды

Тоцк полигоны (Оренбургск обл., Россия)

14.09.1954 ж. атом бомбасын қолдану арқылы ауқымды әскери жаттығулар өткізілді (әскери құпияны жария етпеу туралы қолхат)

Кеңес одағы(СССР)

негізінен Семей полигонында (ССП) және Новая Земляда 715 сынақ (969 құрылғы) жүргізілді.

Семей полигонында (ауданы 18500 км2) сыналды: плутоний бомбасы (1949;, уран бомбасы (1951), сутегі оқтұмсығы (1953), және бірінші термоядролық бомба (1955)