№ 2 Практикалық сабақ
Практикалық сабақтың тақырыбы: Ақуыз құрылысы және құрылымдық деңгейлері. Гемоглобин мен коллагеннің құрылысы мен қызметі. Биологиялық материалдан ақуызды бөліп алу

Оқу нәтижелері:

• 
  Ақуыздың құрылысы мен типтерін сипаттайды;
  
• 
  Биологиялық материалдардан ақуызды бөліп алу жолын анықтайды және сипаттайды.
  

Практикалық сабақтың тапсырмасы

1. «Ақуыз молекуласының құрылымдық деңгейлері» тақырыбында кесте құрастыру

Құрылымдық деңгейлері	Сипаттамасы	Суретін салу

2. Гемоглобин мен коллагеннің құрылысының суретін салып, қызметтерін сипаттаңыз.

3. Гемоглобин мен коллагеннің құрылысын салыстырыңыз және төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.

а) Кестені толтырыңыз;

	Коллаген	Гемоглобин
Пішіні
Қызметі
Тізбектілігі
Спиральды құрылым
Спираль түрі
Простетикалық топ
Ерігіштігі
Тұрақтылығы

(b) Гемоглобин құрылымы оның қызметімен байланыстылығын сипаттаңыз;

c) Гемоглобин төртіншілік құрылымға ие. Ол нені білдіреді?

d) Гемоглобиннен табылған бес элементті атаңыз.

4. Төмендегі кестені толтырыңыз, онда ақуыздарды орналастыруға болатын кейбір функционалдық категориялар жинақталған

Категориялар	Мысалы
Құрылымдық	1. 2.
Ферменттік
	Инсулин
	Гемоглобин және миоглобин
Қорғаныштық
	Актин және миозин
Қор жинаушылық

---

5. Биологиялық материалдан ақуызды бөліп алу жолын оқып, жұмысты орындау ретіне схема құрастырыңыз.

Қажетті құрал жабдықтар: центрифуга 10000 g-ға, ультрацентрифуга 100000g-ға, ротор және оларға пробиркалар, арнайы сорғыш шкаф, ұлпалар гомогенизаторы Поттер типтес. Диаметрі 25 пробиркалар ұзындығы 200мм, цинтрафуга пробиркалары 15 немесе 30 мл, шыны таяқшалар 4-5мм, тамызғыш 1,2,5,10 мл-ік, автоматты тамызғыштар шұмегімен 50,100 мкл, 96-айлық пластикті планшеттер, үгіткіш (ступка пестикпен) квацты песок, марлі, қайшы, шприц. Калий хлор қышқылы 0,15М, дистиллделген су, физиологиялық ертінді (0,9% ас тұзының ертіндісі), Рингер ертіндісі, фосфат буфері, 0,01-0,05М трис-НCl, ТКМ-буфері (0,05М трис НCl,рН 7,5 при 20⁰С, 025М трис- НCl, 0,005М МgCL₂), 0,25 М және 2,3М сахарозы ертіндісі, Бредфорд реактивы

Жұмыстың мақсаты:1. Биологиялық материалдардан ақуызды бөліп алу әдістерін зерттеу; 2. Биологиялық материалдан ақуызды бөліп алуды меңгеру және үлгідегі ақуыздың концентрациясын анықтау

Жұмысты орындау реті: Ақуызды бөліп алу Edwards D.S пен Wiseman A әдісімен жүргізіледі. Бактериалдық масса, саңырауқұлақ мицелийі және басқа биологиялық материал фильтрленіп үш қайтара салқын дистелденген сумен шайылады.

Өлшемі 1г биологиялық материал 9 мл салқындатылған 0,63М буфер фосфатына ендіріледі, рН 7,0 тең және оны шыны сынығымен қосып, екпінмен шайқалады, бөлме температурасында 30 минут. 30 минут 37⁰ ұсталынады термостат жағдайында және арасында 5-7 минут қатты шайқап. Өлшем центрафугаланып 2000 айналым /15 мин-та бұзылмаған жасушалардан арылады. Супернатан бір ыдысқа бөлек алынады, ақуызды тұндыру үшін супернатан центрафугаланады 25000 айн/30 мин режимінде +4⁰-та. Қалдық суспенделеді дистелденген суда. Арықарай ақуызды тазалау, тізбекті бөлгіш гель-хроматорафиясы әдісімен жүргізіледі.

Гепатоцит ядросын Блобель Плоттер бойынша бөлу.

Жаңа сойылған атжалманның бауырын салқындатады, бірнеше көлемдегі 0,25М сахарозада, ТКМ буферында дайындалған. Келесі операциялар қатаң түрде 0⁰ жүргізіледі. Бауырды дәкімен сығып алады ертіндінің қалдығынан, қайшымен майдаланады және гомогенделеді екі мөлшерлі салқын 0,25 көлемді сахарозада, ТКМ буферында дайындалған Поттер типті гомогенизаторда. Пестиктің айналу жылдамдығы 1700 айн/минутына, пестикпен целиндр қабырғасының арасындағы саңылау -0,025см. Гомогенатты 4 қабатты дәкімен фильтрлейді.

---

Гомогенаттың бір бөлігін (көлемі бойынша) 2,3М сахарозаның екі бөлігімен араластырады, ТКМ буферында дайындалған. Концентратты сахарозаны қосады, шприцтың көмегімен, тамызғышпен емес себебі қоймалжың. Нәтижесінде сахароза концентрациясы гомогенатта межелі түрде 1,62М теңеледі, және онда митохондримен цитоплазмалық ретикулим қалқып шағады.

Сол ертінді астына тұздайды 1 бөлігін 2,3М сахарозаны, ТКМ буферында дайындалған. Тұздауды тағыда шприцтың көмегімен жүргізеді.

Центрафугаланған соң 30 минут арасында 39000 айн/мин роторда SW39 «Спинко» немесе 1,5 сағат SW-25 роторында 25000 айн/мин ядролар тұнады пробирканың түбіне тығыз ақ түсті қабат түзіп. Тұнбаны төгеді, пробирка қабырғасын дәкімен немесе фильтр қағазымен құрғақ болғанша сүртеді. Ядро қалдығын суспензиялайды 0,25М сахароза ТКМ буферінде.
Бағалау критерийлері:

Ақуыздың құрылымдық деңгейлерін анықтайды	15
Гемоглобин мен коллаген құрылысын сипаттайды	15
Гемоглобин мен коллаген құрылысын салыстырады	15
Ақуыздық типтерін (категорияларын) ажыратады	15
Биологиялық материалдардан ақуызды бөліп алу жолын анықтайды	20
Гепатоцит ядросын Блобель Плоттер бойынша бөліп алу жолын сипаттайды	20
Барлығы	100

Ескерту:

1. 
   Жұмыстыорындауға қойылатын талаптар:
   

Студенттердің әр тапсырмаға арналған жазбаша жұмысы бір файлда жасалады, оның атауы «МБ_тобы_ студенттің аты-жөні_күні» формасына сәйкес болуы керек.

Студенттердің жазбаша жұмыстары баспа тәсілімен компьютер арқылы бір аралық (интервал) сақтай отырып орындалады. Шрифт – Times New Roman, кегль – 12. Мәтін парақ ені бойынша тегістеледі. Қағаз бетінің келесі мөлшерлерін сақтай отырып басу керек: жиектері – сол жағы – 30 мм, оң жағы – 10 мм, жоғарғы жағы – 20 мм, төменгі жағы – 25 мм. Азат жол басындағы бос жер (абзац) – 1,0 (бесінші таңбадан).

Жазбаша жұмыстың беттері бүкіл мәтін бойынша қатар нөмірленуін сақтай отырып, араб цифрларымен нөмірленеді. Беттің нөмірі парақтың төменгі жағында ортасында нүктесіз қойылады. Шрифт – Times New Roman, кегль – 14.

---

2. 
   Тапсырманы орындағаннан кейін Платон «Тапсырма» модулімен жіберіңіз.
   
3. 
   Тапсырма мерзімінде орындау керек. Кеш тапсырылған жұмыстар 20 пайызға кемітіліп бағаланады.
   
4. 
   Жөндеуге қайтарылған жұмыстарды бағалауда әр қайтарылудан кейін – 10 балл кемітіледі.
   
5. 
   Бағалау жоғарыдағы бағалау критерийлеріне сай жүргізіледі.
   
6. 
   Тапсырманы орындауда силлабуста ұсынылған әдебиеттерді және лекция мәтінін қолдануға болады.
   

---

Смотрите также файлы

• Теоретические основы развития игровой деятельности дошкольников Общие представления об игровой деятельности.doc

• Учитель Предмет Нагрузка.docx

• Дисциплина Этика делового общения Практическое задание 2, Модуль 2.docx

• Жидкокристаллический дисплей.docx

• Урока для организации занятий с использованием дистанционных технологий обучения Учитель.docx