ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 17.10.2024
Просмотров: 13
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
5сынып
Түсінік хат
Оқу бағдарламасы «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
«Жаһандық құзыреттіліктер» курсы білім алушылардың әлемдегі өз орнын анықтау үшін қажетті құндылық бағдарларын, коммуникативтік дағдыларын, әдептілік нормалары мен мінез-құлық ұстанымдарын қалыптастыруға ықпал етеді.
Курстың мақсаты:
Жаһандық азаматтық құзыреттерге ие бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру.
Курстың міндеттері:
1) білім алушыларды қазіргі заманның жаһандық сын-тегеуріндерімен таныстыру;
2) тұлғаның тұрақты даму мәдениетін қалыптастыру;
3) білім алушыларда жергілікті, өңірлік, ұлттық, жаһандық оқиғалар, олардың себептері мен салдарлары туралы талдамалық бағалау түсінігін дамыту;
4) эмпатия жағдайында басқа адамдардың қажеттіліктері мен құқықтарына тәрбиелеу;
5) мазмұнды және шығармашылық оқыту дағдыларын қалыптастыру.
2. Оқу курсының базалық мазмұны
Курс бағдарламасы білім алушылардың жас ерекшеліктері мен қызығушылықтарын ескере отырып әзірленген алты бөлімнен тұрады.
«Парасаттылық және этика» юниті білім алушылардың бойында әдептілік, тілектестік, адалдық, толеранттылық, өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілік, ұжымда жұмыс істей білу және мінез-құлық мәдениетінің жоғары стандарттарын білдіретін жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді.
«Азаматтылық және патриотизм» юниті қазақстандық қоғамның бірдей кодын және мемлекеттілікті құрметтеуді, азаматтық ұстаным мен жауапкершілікті қалыптастыруды, адамдардың қоғамдағы өзара қарым-қатынасын, отбасындағы өзара көмекті, халықаралық сананы қалыптастыруды насихаттайды.
«Медиасауаттылық және қаржылай сауаттылық» юнитінде медиакеңістік және қаржылық сауаттылықтың негізгі ұғымдарымен және заңдылықтарымен танысады. Қоғамда белсенді өмір сүріп, әлеуметтену үшін қажетті дағды түрлерін қарастырып, ақпаратты талдау, бағалауды дамытады. Білім алушылар ақпаратпен жұмыс істеуге, материалдарды бағалауға, талдауға, жалған мәлімет пен насихатты ажырата білуге үйренеді. Қаржылық сауаттылық туралы білімдері кеңейіп, сауаттылық неден басталатыны, еңбегі арқылы жетістікке жеткен адамдар туралы ақпарат жинақтап, отбасылық бюджетті қалай үнемдеуге болатыны туралы өмірмен байланысты білімдерін дамытады. Білім алушылар қаржылық сауаттылықты жеке қаржылық әл-ауқатқа жету құралы ретінде пайдалану арқылы әлемдік экономикалық кеңістікке кірігеді.
«Тіршілік қауіпсіздігі» юниті адам өмірі мен денсаулық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, даралықты, жеке өмірге қол сұқпау және құпиялық құқығын сақтауға, қорқыту мен зорлық-зомбылықтан қорғану, адам өмірін сақтап қалу жолдарымен танысуға бағытталған.
«Экологиялық мәдениет» юнитінде білім алушылар экологияның негізгі заңдылықтарымен танысады. Өз денсаулығына, айналасындағы адамдарға және табиғатқа жағымды көзқараста болып, ұқыппен қарауды үйренеді. Табиғатты пайдаланудың моральдық-құқықтық принциптерін сақтайды. Қоршаған ортаны қорғау іс-шараларын белсенді жүргізетін, биосферадағы байланыстарды бұзушыларға қарсы, сондай-ақ экологиялық санасы дамыған әлеуметтік-бағдарлы тұлғаны қалыптастырады.
3. Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
Білім алушыда:
-
кең ауқымды дағдылар; -
әлеуметтік жауапкершілік; -
сыни, креативті және шығармашылық ойлау; -
өз білімі мен іс-әрекеті үшін жауапкершілік, басқаларға жанашырлық пен құрмет көрсету; -
салауатты өмір сүру дағдысы мен айналасындағы адамдардың әл-ауқатына ықпал ету; -
өмір бойы білім алу қажеттілігі; -
экстремистік, террористік діни топтар мен ағымдардың идеологиялары мен тәжірибесінің ықпалына қарсы иммунитет қалыптасады.
Білім алушы
-
тәжірибеде алған білімдерін; -
өзінің және басқаның жаңа идеяларын; -
сыни тұрғыдан бағалауды және ақпаратпен сенімді жұмыс істеуді; -
зерттеушілік, жобамен жұмыс жасау және волонтерлік жұмыс дағдыларын; -
тұрақты даму мүддесіндегі ашық, мейірімді қоғам құруға бағытталған білім мен дағдыларды қолданады.
Білім алушылар
-
өзінің оқуын және жеке дамуын қолдау үшін күшті және әлсіз жақтарын; -
өзінің және басқалардың жақсы өмір сүруі үшін өмірдің түрлі аспектілерін; -
басқалармен ынтымақтастық қарым-қатынасын; -
мемлекеттік, саяси және діни бірлестіктер мен мәдениетаралық қатынастардың мәнінталдай алады.
Білім алушылар
-
өз мінез-құлқы мен мәдениетін, жеке тарихын, сондай-ақ құндылықтар мен әртүрлі көзқарастарды; -
әр түрлі жағдайларда жауапты шешімдер қабылдауды сыни бағалайды.
Осы оқу бағдарламасы негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Жаһандық құзыреттіліктер» оқу пәні бойынша қосымшада берілген Үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес іске асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр тарауда қамтылуы тиіс оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.
Күтілетін нәтижелер
(соңғы өнім):
Парасаттылық және әдеп - Жағдаяттық тапсырмаларды орындау, «Дастарқан басындағы әдептілік», «Сөз әдебі» бейне ролик дайындау;
Азаматтық және патриотизм – Әлеуметтік жоба, Өзін-өзі құрметтеу, басқаларды құрметтеу ментальдік картасы
Ситуациялық есептерді шешу;
Медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық – Жоба, Зерттеу жұмысы, Аккаунт құру, Постерлер жасау, Конкурс
Схемаларды құру, Ситуациялық есептерді шешу;
Тіршілік қауіпсіздігі – Жоба, рөлдік ойын: «Үйде жалғыз қалу: қауіпсіздік» , «Көмекті қалай дұрыс шақыруға болады?», жағдаяттық есептерді шешу
Экологиялық мәдениет – Жоба, экологиялық тәсіл, акциялар, ақпараттық буклеттер әзірлеу «Табиғат-барлық жаратушылардың жаратушысы» тақырыбындағы суреттер конкурсы;
«Жаһандық құзыреттіліктер» курсынан
5 сыныпқа арналған
Күнтізбелік-тақырыптық жоспар
Апталық жүктеме – 05 сағат, жылдық жүктеме – 18 сағат
Р/С № | | Ауыспалы тақырыптар | Сабақ тақырыбы | Оқу мақсаты | Сағат саны | 5 сынып Мерзімі | Ескерту | |||||
1 2 | Парасаттылық және этика | Өмірлік ұстанымдарыма берікпін | Өмірлік ұстаным – адамның дүниетанымдық, моральдық-психологиялық қасиеттері және оның қоғамға қарым-қатынасын білдіру арқылы көрінетін ішкі қағидасы. Өмірлік ұстаным адам іс-әрекетінде белсенді немесе бәсең түрінде көрініс береді. Өмірлік ұстаным – жеке адамның іс-әрекетінің белгілі бір бағыттылығы. Адамгершілік бағытта өмірлік ұстаным жеке адамның мінез-құлық жүйесінен көрініс табады, адамдардың сенімінен, ар-ожданынан, идеялық бір бағыттылығынан байқалады. Адамның өмірлік ұстанымының шындығын және дұрыстығын айқындау қоғамның прогресті бағытта сай келуімен өлшенеді. | 1 | 07.09.22 | | ||||||
Ұстазым-қамқорым менің, баулыған асыл өнерге «Ғылымым жұрттан асты деп, кеңессіз сөз бастама» (Асан қайғы | Ұстаз — жас ұрпақты, жалпы адамды ізгілікке баулып, жақсылыққа тәрбиелейтін, білім беретін оқытушы. Қазіргі қоғамда оқу-тәрбие жұмысын жүргізуші маман педагог ұстаз деп аталады. Дегенмен, ұстаз ұғымы арнаулы білім, қажетті құжатқа байланысты емес. Үлгілі, өнегелі, өмір тәжірибесі бай адам ғана ұстаз бола алады. Жалпы «Ұстаз — тәрбиелеуші» ұғымы діни ілімнен бастау алады. | 1 | 21.09.22 | | ||||||||
3 | Сыйға-сый, сыраға бал | Сыйластық – қазақ халқында ежелден қалыптасқан, қанға сіңген қасиет. Баланың ата-ананы, жиеннің нағашысын, келіннің қайын жұртын сыйлауы және құдалар, бажалар, құрдастар, абысын-келіндер арасында қалыптасқан өзара құрмет, сыйластық бұрыннан бар. «Адам сыйлағанның құлы» деген қазақ өзін сыйлап, құрметтеген жанға төрден орын ұсынып, сұрағанын береді. Ал сыйлағанды түсінбеген жанға «сиыр сипағанды білмейді» деп сәлеміне лайықты әдебін жасаған. «Сыйлап берген су да тәтті» деп алдына қойылған асқа емес, пейілдің адалдығы мен көңілдің тазалығына баса мән берген. | 1 | 05.10.22 | | |||||||
4 | | Мен өз әрекетіме жауаптымын | Жауапкершілік – ол табысты адамның маңызды қасиеттерінің бір. Өмірде өзіне толық жауапкершілік алған адам ғана жетістікке жете алады. Әдетте балаларды есептемегенде бұл қасиет барлық ересек адамға тән. Себебі балалар есі кіргенге дейін өзінің ата-анасына тәуелді болып келеді. Алайда өкінішке орай, кейбір ересек адамдар қандайда бір қиыншылықтарға немесе сәтсіздіктерге жолыққан кезде өзінен жауапкершілікті алып тастауға ұмтылып, түрлі сылтау іздей бастайды. | 1 | 19.10.22 | | ||||||
5 | Азаматтық және патриотизм | Менің әлеуметтік ортам | Әлеуметтік орта - адамдар тартылған қоғамдық қарым-қатынастармен тұрақты байланыста болатын олардың қалыптасуы, тіршілік етуі, дамуы және іс-әрекеттерінің қоғамдық (материалдың және рухани) жағдайларын қамтитын адамның қоршаған әлеуметтік әлемі (социум). | 1 | 09.11.22 | | ||||||
6 | Мектебіміздің мақтанышы | Мектеп — жас ұрпаққа білім, тәрбие беретін мекеме, білім беру жүйесінің негізгі буыны. Басты нысаны – сабақ оқыту. Оны мұғалім атқарады. | 1 | 23.11.22 | | |||||||
7 | | Туған өлке тарихы | Туған жері мен Отаны бар азамат өз ұлтының тарихына, мәдениетіне, салт-дәстүріне арқа сүйеп қалыптасады. Туған жерге сүйіспеншілік туған тарихыңды тереңнен білуден басталады. Еліміздің әрбір тауы мен өзені, сайы мен қыры – тұнып тұрған тарих. Оған сай сол өлкеде халқына пана бола білген, ел есінде қалған біртуар перзенттер бар. Ал, олар жайында жас ұрпақтың білгені абзал. Әрбір халықтың ұлы тұлғалары бар екені баршаға мәлім. Олар өз елінің мақтаныштары және сол елдің тарихын жасаушы тұлғалары. Аталмыш тұлғалар өз елін халықаралық тұрғыда имиджін, беделін, танылуын қалыптастырды. | 1 | 07.12.22 | | ||||||
8 | Медиасауаттылық және қаржылай сауаттылық (5 сағат) | Нетикет деген не? | 1994 жылы интернетте «Netiquette» атты кітап пайда болды. Бұл кітапта нетикеттің негізгі 10 ережесі жинақталған. Netiquette - (англ. Net - желі Etiquette - этикет) - ғаламторда өнегелі мінез-құлықты ұстана білу ережелері. Википедияға жүгінсек, әлеуметтік желідегі этике́т, яғни нетикет - мінез-құлық тәртібі - бұл интернет пайдаланушыларының басым көпшілігі қолданатын желідегі дәстүрлер мен мәдениет. Бұл ұғым өткен ғасырдың 80-ші жылдары FIDO желісінде (1990-шы жылдары танымал болған халықаралық желі) пайда болды. | 1 | 21.12.22 | | ||||||
9 | Ғаламтордағы менің құқығым | Ғаламтор (ағылш. World Wide Web, WWW) — компьютердегі мәліметтер мен құжаттарды, мультимедиа элементі бар гипермәтінді жүйелерді байланыстыратын ғаламдық тор.[1] | 1 | 11.01.23 | | |||||||
10 | | Ақша қанша тұрады? Басқа елдердің ақшасы | Ақша – ол ерекше тауар, қоғамдағы эквивалент қызметін атқаратын және жалпыға бірдей балама, басқа тауарлардың жалпыға бірдей баламалық құнының нысаны. Қоғамның дамуына байланысты қажетті заттардың бәрін жасау қиынға соғып, адамдар материалдық құндылықтарымен алмаса бастады. Сөйтіп айырбас құралы – ақша пайда болды. Ақша ретінде тастар, зығыр маталар, күріштің дәндері және алтын пайдаланылды | 1 | 25.01.23 | | ||||||
11 | | Адамның жеке табысын қалай арттыруға болады? | Табыс өткізілген, сатылған, жеткізілген өнім үшін, көрсетілген қызмет үшін, сондай-ақ бағалы қағаздар шығарылымын тарату нәтижесінде шотқа келіп түскен ақшалай түсім мағынасында кеңінен қолданылады. Тындырылған қайсыбір істің нәтижесінде түскен нәрсені, келген пайданы да табыс деп атайды. | 1 | 8.02.23 | | ||||||
12 | Міндетті отбасылық шығындар мен отбасындағы қажетсіз шығындар . Қымбат заттарды қалай сатып алуға болады? | Отбасы бюджеті − отбасы кірісі мен шығысын есептей отырып жасалған қаржылық жоспар. Қаржы жоспарын дұрыс құру мен нақты орындау отбасы мүшелеріне тікелей қатысты. Мамандар отбасының қаржылық жоспарын құру сіз таңдаған бюджет түріне байланысты екенін айтады, | 1 | 22.02.23 | | |||||||
13 | Отбасылық бюджет дегеніміз не? | Отбасылық бюджет — отбасыңыздың шығыстары мен кірістерін есепке алу. Қаражатты жинақтап, сатып алынатын нәрселерді жоспарлау үшін оны жүргізген жөн. Өзіңізді болашақтағы қаржылық дағдарыстардан қорғау үшін шығыстарыңызды ойластырып алыңыз – оны қай кезде бастасаңыз да кеш емес. | 1 | 08.03.23 | | |||||||
14 | Тіршілік қауіпсіздігі (4 сағат) | Менің үйге қайтар жолым | Үйде, жұмыс орнында, мектепте көшеде қауіпсіз орындарды бағдарлау. Отбасы мүшелерімен жер сілкінгенде не істеу керек екенін талқылап, алғашқы медициналық көмек беру ережесін үйрену. | 1 | 08.03.23 | | ||||||
15 | Құтқару қызметі. Абайлаңыз күдікті заттар! | Балаға өрт жағдайында дұрыс іс-қимыл жасауды үйреткен маңызды. Өрт немесе жану белгілерін байқаған кезде (түтіннің таралуы, ауа температурасының жоғарылауы, күйік иісі және т.б.) кез келген жастағы бүлдіршін дер кезінде сыртқа шығуы қажет. Оларға үлкен қамқорлықтың арқасында ғана біз отпен ойнаудан шығатын өрттердің алдын алып, үйімізді, дүние-мүлкімізді және ең қымбаты - бала өмірін сақтауға болады. | 1 | 05.04.23 | | |||||||
16 | | Денсаулық пен сұлулық құпиялары немесе гигиена не үшін қажет? Үй жағдайларындағы қауіпсіз жүріс-тұрыс қағидалары . | Әр адамның денсаулығы ең алдымен өзіне байланысты. Деннің саулығы – адамның ең үлкен баға жетпес байлығы. | 1 | 19.04.23 | | ||||||
17 | Экологиялық мәдениет (3 сағат) | Туған өлкенің сұлулығы. Адам табиғаттың бір бөлігі | Оқушыларға туған өлке, оның байлығы,алуан түрлі табиғаты туралы түсінік беру. | 1 | 03.05.23 | | ||||||
18 | | Экологиялық саяхат. Неліктен адам табиғатқа немқұрайлы қарайды? | Қоршаған ортаны қалпына келтіру немесе сақтап қалу өзекті әрі ауқымды мәселе. Өйткені, ұзақ жылдар бойына адамзат табиғатты барынша пайдаланудың нәтижесінде, климатта айтарлықтай өзгерістер орын алды. Сұраққа жауап бермес бұрын, былай айтылады:. «Өзің қандай болсаң, айналаң да сондай» Сондықтан, заң шығару, реформа жүргізу, қылмысқа тарту, жазалау сынды әрекеттерге бармас бұрын, әр азамат өзінен бастап тәрбиелеуі керек. | 1 | 17.05.23 | |
6 сынып
Түсінік хат
Оқу бағдарламасы «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).
«Жаһандық құзыреттіліктер» курсы білім алушылардың әлемдегі өз орнын анықтау үшін қажетті құндылық бағдарларын, коммуникативтік дағдыларын, әдептілік нормалары мен мінез-құлық ұстанымдарын қалыптастыруға ықпал етеді.
Курстың мақсаты:
Жаһандық азаматтық құзыреттерге ие бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру.
Курстың міндеттері:
1) білім алушыларды қазіргі заманның жаһандық сын-тегеуріндерімен таныстыру;
2) тұлғаның тұрақты даму мәдениетін қалыптастыру;
3) білім алушыларда жергілікті, өңірлік, ұлттық, жаһандық оқиғалар, олардың себептері мен салдарлары туралы талдамалық бағалау түсінігін дамыту;
4) эмпатия жағдайында басқа адамдардың қажеттіліктері мен құқықтарына тәрбиелеу;
5) мазмұнды және шығармашылық оқыту дағдыларын қалыптастыру.
2. Оқу курсының базалық мазмұны
Курс бағдарламасы білім алушылардың жас ерекшеліктері мен қызығушылықтарын ескере отырып әзірленген алты бөлімнен тұрады.
«Парасаттылық және этика» юниті білім алушылардың бойында әдептілік, тілектестік, адалдық, толеранттылық, өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілік, ұжымда жұмыс істей білу және мінез-құлық мәдениетінің жоғары стандарттарын білдіретін жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді.
«Азаматтылық және патриотизм» юниті қазақстандық қоғамның бірдей кодын және мемлекеттілікті құрметтеуді, азаматтық ұстаным мен жауапкершілікті қалыптастыруды, адамдардың қоғамдағы өзара қарым-қатынасын, отбасындағы өзара көмекті, халықаралық сананы қалыптастыруды насихаттайды.
«Медиасауаттылық және қаржылай сауаттылық» юнитінде медиакеңістік және қаржылық сауаттылықтың негізгі ұғымдарымен және заңдылықтарымен танысады. Қоғамда белсенді өмір сүріп, әлеуметтену үшін қажетті дағды түрлерін қарастырып, ақпаратты талдау, бағалауды дамытады. Білім алушылар ақпаратпен жұмыс істеуге, материалдарды бағалауға, талдауға, жалған мәлімет пен насихатты ажырата білуге үйренеді. Қаржылық сауаттылық туралы білімдері кеңейіп, сауаттылық неден басталатыны, еңбегі арқылы жетістікке жеткен адамдар туралы ақпарат жинақтап, отбасылық бюджетті қалай үнемдеуге болатыны туралы өмірмен байланысты білімдерін дамытады. Білім алушылар қаржылық сауаттылықты жеке қаржылық әл-ауқатқа жету құралы ретінде пайдалану арқылы әлемдік экономикалық кеңістікке кірігеді.
«Тіршілік қауіпсіздігі» юниті адам өмірі мен денсаулық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, даралықты, жеке өмірге қол сұқпау және құпиялық құқығын сақтауға, қорқыту мен зорлық-зомбылықтан қорғану, адам өмірін сақтап қалу жолдарымен танысуға бағытталған.
«Экологиялық мәдениет» юнитінде білім алушылар экологияның негізгі заңдылықтарымен танысады. Өз денсаулығына, айналасындағы адамдарға және табиғатқа жағымды көзқараста болып, ұқыппен қарауды үйренеді. Табиғатты пайдаланудың моральдық-құқықтық принциптерін сақтайды. Қоршаған ортаны қорғау іс-шараларын белсенді жүргізетін, биосферадағы байланыстарды бұзушыларға қарсы, сондай-ақ экологиялық санасы дамыған әлеуметтік-бағдарлы тұлғаны қалыптастырады.
3. Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
Білім алушыда:
-
кең ауқымды дағдылар; -
әлеуметтік жауапкершілік; -
сыни, креативті және шығармашылық ойлау; -
өз білімі мен іс-әрекеті үшін жауапкершілік, басқаларға жанашырлық пен құрмет көрсету; -
салауатты өмір сүру дағдысы мен айналасындағы адамдардың әл-ауқатына ықпал ету; -
өмір бойы білім алу қажеттілігі; -
экстремистік, террористік діни топтар мен ағымдардың идеологиялары мен тәжірибесінің ықпалына қарсы иммунитет қалыптасады.
Білім алушы
-
тәжірибеде алған білімдерін; -
өзінің және басқаның жаңа идеяларын; -
сыни тұрғыдан бағалауды және ақпаратпен сенімді жұмыс істеуді; -
зерттеушілік, жобамен жұмыс жасау және волонтерлік жұмыс дағдыларын; -
тұрақты даму мүддесіндегі ашық, мейірімді қоғам құруға бағытталған білім мен дағдыларды қолданады.