Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы: Электр тогы, электр тогы көздері

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		8.3 А Тұрақты электр тогы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып:		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Электр тогы, электр тогы көздері
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		8.4.2.1 – электр тогы ұғымын және электр тогының пайда болу шарттарын түсіндіру
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Электр тогының анықтамасын , ток көздері туралы біледі, токтың жүру шарттарын біледі . Көптеген оқуышылар істей алады: Электр тогының әрекетін түсінеді, ажыратады, электр қозғаушы күш шамасының физикалық шамасын түсінеді Кейбір оқушылар істей алады: Электр тогын түсіндіре алады, деректерді жинап, талдап, іріктей алады. Өз болжамдары мен қорытындыларын жасай алады.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру Сабақтың басы 10 минут Жаңа білім 10 минут Бекіту 15 минут Сабақтың соңы. 10мин Бағалау Үй тапсырмасы Кері байланыс	Ұйымдастыру Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Топқа бөлу. Үй тапсырмасы Электр құбылыстары тарауы бойынша білімін Сұрақ –жауап әдісі бойынша аламын 1.Электр өрісі деген не? Қасиеттері 2.Кулон заңын тұжырымдаңдар 3.Потенциал, электр өрісі жұмысының формулалары 4.Конденсаторлар деген не? Үй тапсырмасын тексеру./ауызша/ Электр сөзі қай тілден алынды? Электрон заряды қандай? Атомның құрылысын зерттеген ғалым? Зарядтардың неше тегі болады? Электриктер деп нені айтады? Электр тогын өткізетіндерге мысалдар келтір? Қандай зарядтар бір-бірінен тебіледі? Миға шабуыл . Бейнематериалдар арқылы .Электрондық оқулықтан «Электр тогы» тақырыбындағы бейнематериал көрсету. Мағынаны тану-топтық жұмыс Топтық бірлескен жұмыс. Кіші жоба қорғау. І топ. Электр тогы деген не? Электр тогының пайда болу шарттары ІІ топ. Электр тогының әрекеті ІІІ топ. Ток көздерінің түрлері. Электр қозғаушы күш деген не? Оқулықпен жұмыс.Топтар тақырыпты оқып қорғайды Өткізгіште электр тогы пайда болуы үшін және ұзақ сақталу үшін мына шарттар қажет: Зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы болу керек; (интерактивті тақтадан медиаобъект тамашалау) Қозғалысты туғызатын электр өрісі болу керек; (электр өрісі кез-келген зарядталған денелердің айналасында болады, оны көру немесе ұстау мүмкін емес; электр өрісінің бар не жоқ екендігін тек оның әсері арқылы білуге болады) Өрісті туғызатын ток көздері керек; — Ток көздеріне гальвани элементін, аккумуляторлар, генераторлар, Күн батареясын айтуға болады. ♦ Гальвани элементінде (эл.батареясы), аккумуляторда – химиялық реакция әсерінен зарядттар бөлінеді. Реакцияда бөлінетін ішкі энегрия электр энергиясына түрленеді. Бұл итальяндық анатом және физиолог Луиджи Гальванидің құрметіне арналған. ♦ генераторларда (СЭС, ЖЭС, жел, күн электр станциялары) магнит өрісінде өткізгішті айналдырғанда электр тогы пайда болады. Бұл жерде өткізгішіті айналдыру үшін, судың, будың, желдің механикалық энергиялары қолданылады. ♦ күн батареясында жылу әсерінен жартылай өткізгіш ішінде зарядтар оң және теріс полюстерге жіктеліп ток көзі пайда болады, яғни жарық, жылу энергиялары электр энергиясына түрленеді. Бұл күн энергиясын жұтатын пластинка (көрсету) Металл жылуды қабылдайды.(арнайы репортаж) Электр тогын өндіру СЭС-40 ٪ Генераторларда магнит өрісінде өткізгішті айналдырғанда электр тогы пайда болады. Бұл жерде өткізгішті айналдыру үшін судың механикалық энергиялары қолданылады. ЖЭС-40 ٪ Жылумен қаланы қамтамасыз етеді. Трубиналарда будың энергиясын электр энергиясына айналдырады. Жел, күн-5 ٪ Жер мен ғарыштың ортасында бағаналар жоқ. Сондықтан ғарышкерлер күн энергиясымен қоректендірілген батареяларды қолданады. АЭС-15 ٪Атом бомбасын бейбіт мақсатта реактордың ішінде жарады. 1г атом 1600т көмір жанған кезде бөлінетін жылуды береді, өте үнемді. Өткізгіште токтың бар-жоғын оның әрекетінен байқауға болады. Электр тогының әрекеттері: 1. жылулық әрекеті 2. химиялық әрекеті 3. магниттік әрекеті 4. физиологиялық әрекеттері Токтың жылулық әрекеті. Өткізгіш бойымен ток өтсе, онда ол қызады. Бұл тұрмыстық техникада (электр шамында, үтікте, электрплиткада, қайнатқыштарда, электр лампасы, шашкептіргіштерде) кеңінен қолданылады. (оқушыларға көрсету) Токтың химиялық әрекеті. Химиялық ерітіндіге батырылған өткізгіш арқылы ток өткенде ерітінді құрамындағы заттар бөлінеді. Осы тәсілмен таза мыс алуға, металл бетін күміспен қаптауға болады. (сыртына күміс шеңбер, гүл салынған стақанды көрсету, бейнеролик тамашалау) Токтың магниттік әрекеті. Өткізгіштен ток өткенде оның айналасында магниттік қасиет пайда болады. Темір заттарын магнит сияқты тартады. (бейнеролик тамашалау) Токтың физиологиялық әрекеті. Жануарлар денесінен ток өтсе, онда бұлшықеттер жиырылады. Итальяндық анатом және физиолог Луиджи Гальвани атмосферадағы электр тогының бақа еттеріне әсерін зерттеген. 1786 жылы Гальвани бақаның табанын кесе салысымен, оны металмен жалғап, бұлшық еттерінің жиырылуын байқады. Гальванидің бұл жаңалығы түрлі салада айналысатын физик, химик, философ, дәрігер ғалымдардың қызығушылығын тудырды. (Вольта бағанасын айтып кету) Үлкен токтардың адам денесіне әсері қатты, сондықтан токпен жұмыс істегенде абай болу керек. Сонымен ток көзін жасау үшін зарядтарды бөлгенде электрлік емес күштерді қолданады. Бұл күштерді бөгде күштер деп атайды. Бөгде күштердің әрекетін сипаттау үшін ε(эпсилон) әрпімен белгіленетін электр қозғаушы күші (ЭҚК) ұғымын енгіземіз. Ол ток көзінің энергетикалық сипаттамасы болып табылады. ХБЖ-де ЭҚК-нің бірлігі 1 Вольт (В) болып табылады. Ток көзінің шартты белгісі Гальвани элементі мен аккумулятордың оң полюсі –ұзын сызықпен, теріс полюсі – қысқа сызықпен кескінделеді. Генераторлардың полюстеріне «+», «-» таңбалары қойылады. «АВС» әдісі Жеке жұмыс. Деңгейлік тапсырмалар: І деңгей 1.Егер бөгде күштер 10 Кл электр мөлшерін ток көзінің бір полюсінен екінші полюсіне ауыстырғанда 30 Дж жұмыс жасаса, онда ток көзінің ЭҚК-і қандай болады ? 2.Аккумулятор мен гальвани элементінің негізгі айырмашылығы неде ? ІІ деңгей 1.Егер мыс сымдарын көкөніске (картоп, пияз, сәбіз) немесе жеміске сұғып қойса, одан гальвани элементін алуға бола ма? 2.Заряд бір нүктеден екінші нүктеге дейін орын ауыстырған кезде потенциалдар айырмасы 1 кВ өрісте 400 мкДж жұмыс атқарды. Заряд неге тең ? ІІІ деңгей 1.20 нКл потенциалы 700 В нүктеден потенциалы 200 В нүктеге орын ауыстырғанда өріс қандай жұмыс істеді ? 2.Мыс өткізгіштің екі ұшын бірдей күкірт қышқылының судағы ерітіндісіне батырса, онда электр тогы жүре ме? Неге себебін түсіңдіріз? Рефлекция. Маған не қиын болды, не қиын болмады. Оқушылар бүгінгі сабақ туралы өз пікірлерін стикерге жазып, кестеге іледі. Дескрипторларға сүйене отырып оқушылар өз білімдерін жұптасып бағалау критерий арқылы бағалау Зерттеу жұмысы. Электр тогы эссе жазу. Электр тогының пайдасы мен зияны		Сұрақтарға жауап беру арқылы қызығушы лығы оянады, білімін көрсетеді. Оқушылар байқалған құбылысқа байланысты ой-пікірлерін білдіреді. Сабақтың тақырыбын ашады. Оқушылар жұмысты құрылымдауға үйренеді. Жаңа тақырып бойынша бойындағы білімдерін пысықтайды. Оқушылар деңгейлік тапсырманы орындайды		Бағалау критерийлері - Электр тогын біледі - Электр тогының әсерін түсінеді - Электр тогын өмірмен байланыстырады, есептер шығарғанда қолдана алады Дескриптор: -Электр зарядын, өлшем бірлігін түрлерін біледі. -Қулон заңын тұжырымдайды. -Электр өрісінің кернеулігін,кернеуін, потенциалын,сыйымдылығын ажыратады және сипаттайды. Дескриптор: -Электр тогы ұғымын және пайда болу шарттарын біледі. -Электр тогының әсерін түсінеді. -Ток көздерінің түрлерін біледі, ажыратады. Жалпы балл-3 Дескриптор: -Есеп шартын жазады. -ХБЖ-не айналдырады. -Формуланы көрсетеді, мәнін дұрыс есептейді Жалпы балл-4 Сабақтағы тапсырмалардың жалпы бағалау критерий-10 баллдық жүйемен бағаланады.	Дк экран Слайд Сұрақтар Бейнематериал Оқулық Дәптер Плакат

---

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы: Электр тізбегі және оның құрамды бөліктері, ток күші, кернеу

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		8.3 А Тұрақты электр тогы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып:		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Электр тізбегі және оның құрамды бөліктері, ток күші, кернеу
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		8.4.2.2 – электр схемасын графикалық бейнелеуде электр тізбегі элементтерінің шартты белгілерін қолдану; 8.4.2.3 - кернеудің физикалық мағынасын, оның өлшем бірлігін түсіндіру;
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Электр тізбегі, электр тізбегінің белгіленулері жайлы біледі Көптеген оқуышылар істей алады: Схемада шартты белгілерін қолдануда түсіну, қарапайым электр тізбегін құрастырады. Кейбір оқушылар істей алады: Кернеудің физикалық мағынасын білу, өлшем бірліктерін түсіндіре отырып, формуласын есептер шығаруда қолданады.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Сабақтың басы 10 минут Өткен білімді еске түсіру Жаңа білім 10 минут Бекіту 15 минут Кері байланыс Сабақтың соңы. 10 мин Бағалау Үй тапсырмасы	Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. «Жүректен- жүрекке» әдісі арқылы оқушылар бір-біріне деген тілегін бір ауыз сөзбен жеткізу. «Миға шабуыл » әдісі Үй тапсырмасын сұрау. Оқушылар интербелсенді тақтадан кезектесе отырып жауап береді. 1. Денелердің электрленуі дегеніміз не? 2. Тізбекте ток жүру үшін қандай шарттар орындалуы қажет? 3. Өткізгіштегі электрондар қозғалысының бағыты қандай? 4. Бөгде күштер деп нені айтады? 5. Электр тізбегін қосу үшін ток көзінің рөлі қандай? 6. Ток көзін сипаттайтын шама қандай? 7. ЭҚК нің физикалық мағынасы қандай? 8. Электр энергиясын қалай түрлендіреміз? 9. Өзіміз тұрмыста қолданатын қандай электр құрылғысын білеміз? «Ой қозғау» әдісі. (I) жеке жұмыс Сұрақтар қою арқылы жаңа сабақтын тақырыбын ашамын. 1. Электр қыздырғыш құралдардың жұмыс істеу принципін ата? 2. 24В адам өміріне қауіптіме? 3. Тұрмыстағы ток күшің қызметін ата? «Джигсо» әдісі (I) жеке жұмыс. Тапсырма №1 Оқушылары өз тақырыптарына байланысты оқулықтағы мәтіндермен танысып, түсіндіру жасайды. Кернеудің өлшем бірлігімен, формулаларын жіктеп түсіндіру Ток күшінің өлшем бірлік, формулаларын жазып түсіндіру Электр тізбегі және оның шартты белгілерін, қосу ережелерін түсіндіру «Бағдаршам» әдісі бойынша бағалау Бұл бағалау арқылы сабаққа деген ынтасын арттыра отыра,көмек қажет ететін оқушыларға түрткі сұрақтар, нұсқаулықтар беру арқылы қолдау көрсетемін. «Жеке жұмыс» әдісі (I) Тапсырма №2 Суретпен жұмыс жасаңдар.Белгілерді атап көрсетіңдер Электр тізбегін жинау оның әр түрлі бөліктеріндегі кернеуді өлшеу Электр тізбегін жинау оның әр түрлі бөліктеріндегі кернеуді өлшеу «Кім тапқыр» әдісі (I) Тапсырма №3 Жеке жұмыс. Оқушылар деңгейлік есептерді шығарады. 1.Тұрмыста не себепті 220 В электр кернеуін пайдаланамыз 2. Кернеуі 3000В шаңсорғыш 0,5 сағат та қанша ток күші жұмсайды 3. I1 = 422 мА, I2 = 850 мкА, I3 = 0,7 А ток күштерін ампермен өрнектеңдер. 4. Ток күші 12 А болғанда, 9 Кл зарядты тасымалдау үшін қанша уақыт қажет? 5. Электр шамының ток күші 4000 А. Электр шамы 20 мин жұмыс жасағанда шиыршықтың көлденең қимасынан қанша электрон өткен? Элементар заряд e = 1,6 · 10–19Кл тең. 6.Электр сорғыту қондырғысының кернеуі 60 кВ. Су мен мұнай араласқан қоспаның кедергісі 20кОм болса, қоспа арқылы өтетін токтың шамасын есептеңдер «Кім жылдам» әдісі жеке жұмыс (I) Тапсырма №3 Оқушылар өлшем бірліктерді, құралдарды қалай есте сақтағанын тест арқылы байқау Оқушылар өлшем бірліктерді, құралдарды қалай есте сақтағанын тест арқылы байқау 1.Кернеуді өлшейтін құралды ата? А.Амперметр В.Спидометр С.Омметр Д.Вольтметр 2.Ток күшін өлшейтін құралды ата? А. Динометр В. Амперметр С. Вольтметр Д.Омметр 3.Зарядтың өлшем бірлігі? А. Ампер В. Кулон С. Джоуль Д. Вольт 4. Кедергіні өлшейтін құрал? А. Амперметр В. Динометр С.Омметр Д.Вольтметр 5. Кернеудің өлшем бірлігі? А. Вольт В.Ом С. Мерт Д. Ампер 6.Кедергінің өлшем бірлігі ? А. Амперметр В.Спидометр С.Омметр Д.Вольтметр Кері байланыс «Инсерт» әдісі Инсерт әдісін пайдаланып, оқушылардың алған білімдерін қай дәрежеде екенін анықтап, оларға кері байланыс ұсынып, сол кемшіліктерді жоюға тырысамын Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау Электр тізбегі және оның құрамды бөліктері, ток күші, кернеу тақырыбын оқу, қосымша дереккөздерден ізденіп ой өрісін кеңейту.		Оқушылар бір-біріне деген жылы тілектерін айтып, сабақты жақсы көңіл-күймен бастайды. Оқушылар мұғалім сұрақтары бойынша өз ойларын айтып түсіндіреді. Оқушылары өз тақырыптарына байланысты оқулықтағы мәтіндермен тансып, түсіндіреді Оқушылар электр тізбегі құрылған құралдарды жеке-жеке атап көрсетіп, талдайды. Бұл әдісте оқушылар деңгейлік есептер шығарады. Әр оқушы жеке-жеке тапсырманы орындайды. «Кім жылдам» әдісі арқылы оқушылар тез-тез құралдарды есте сақтауы бойынша тест тапсырмасын орындайды		Бағалау критерийлері - Электр тізбегі, электр тізбегінің белгіленулері жайлы біледі; - Схемада шартты белгілерін қолданып қарапайым электр тізбегін құрастыруды біледі - Кернеудің физикалық мағынасын біледі, өлшем бірліктерін түсінеді. Формуласын есептер шығаруда қолданады.

---

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы: № 3 зертханалық жұмыс. «Электр тiзбегiн құрастыру және оның әртүрлi бөлiктерiндегi ток күшi мен кернеуді өлшеу»

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		8.3 А Тұрақты электр тогы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып:		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		№ 3 зертханалық жұмыс. «Электр тiзбегiн құрастыру және оның әртүрлi бөлiктерiндегi ток күшi мен кернеуді өлшеу»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		8.4.2.4 – электр тізбегіндегі ток күші мен кернеуді анықтау; 8.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау.Электр тізбегін дұрыс сызба бойынша құрастырады. Көптеген оқушылар істей алады: Электр тізбегін құрып, ток күшін және оның әр түрлі бөлігіндегі кернеуді өлшейді. Кейбір оқушылар істей алады: Электр тізбегін сызба бойынша құрып, дәлдікпен олардың бір бөлігінің құнын анықтайдыоның әр бөлігіндегі ток күшін және кернеуді өлшеп,қорытынды жасайды.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру Сабақтың басы 10 минут Жаңа білім 10 минут Бекіту 15 минут Кері байланыс Сабақтың соңы 10 минут	1.Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. ІІ.Психологиялық ахуал «Ыстық лебіз» 1.«Конверттегі сұрақ» әдісі арқылы зертханалық жұмысқа қажет құралдардың қызметін қайталап алу. Жеке жұмыс (I) 1.Тоқ күші деп нені атайды?Ол нені сипаттайды? 2.Вольтметр тізбекке қалай қосылады? 3.Мына шартты белгілердің атауларын сызып көрсет: а)Кілт в)Амперметр с)Қыздыру шамы 1.Электр кернеуі деп нені атайды?Ол қандай бірлікпен беріледі. 2.Амперметр тізбекке қалай қосылады? 3.Мына шартты белгілердің атауларын сызып көрсет: а)Генератор в)Реостат с)Вольтметр 1.Электр кернеудің формуласы қалай жазылады? 2.Электр заряды және уақыт арқылы тоқ күшін қалай өрнектеуге болады? 3.Мына шартты белгілердің атауларын сызып көрсет: а) қосылған сымдардың түйісу в) гальвани элементі с)қысқыштар Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі Зертханалық жұмыстардың құрал-жабдықтарын көрсете отыра түсіндіру. №3 зертханалық жұмыстың мәтінін оқып, жұппен бірлесе отыра, талқылап, топпен жасайды . Зертханалық жұмысты орындау. Жұмыс тақырыбы:Зертханалық жұмыс №3Электр тізбегін құрастыру және әр түрлі бөліктеріндегі ток күші мен кернеуді өлшеу Жұмыстың мақсаты:тоқ күші тізбектің әр түрлі бөлігінде бірдей екенін көрсету және кернеуді өлшеуді үйрену. Құрал – жабдықтар: тоқ көзі,амперметр, вольтметр, қыздыру шамы,2 резистор,кілт,өткізгіш сымдар. Жұмыс барысы: 1)Амперметр мен вольтметрдің шкалаларын қараңдар,бір бөліктерін құнын анықтаңдар: 2)191,192 және 193 суреттердегі сұлбалар бойынша электр тізбектерін жинаңдар. 3)Әр жағдай үшін амперметрдің көрсетуін кестеге жазыңдар. 4)Қорытынды жасаңдар. 5)Тоқ көзін,резисторды,қыздыру шамын және кілтті тізбектей қосып,электр тізбегін жинаңдар; 6)Тізбектегі тұйықтаңдар және әр резистордың ұштарындағы кернеулерді U U және екі резистордан тұратын тізбек бөлігіндегі кернеуді өлшеңдер 7) Жинаған тізбектің сұлбасын сызыңдар 8/U+U қосындысын есептеңдер және U кернеуімен салыстырыңдар 9)Қорытынды жасаңдар. Жұмыстың мақсаты:_______ Құрал-жабдықтар: амперметр, вольтметр, ток көзі, тізбекті жалғауға арналған сымдар жиыны, қыздыру шамы немесе екі резистор, кілт. 1-тапсырма. Тапсырманың мақсаты: Электр тізбегін жинау амперметр мен вольтметрдің бөлік құндарын есеп-теу Жұмыс барысы: Ток көзі (батарея, акумулятор, т.б.) және электр тогын тұтынушылар (электр шамы, резистор, т.б.) кілт арқылы жалғағыш сымдар арқылы тұйықталып, электр тізбегін құрайды. Электр тізбегін құрастыру үшін, оның сұлбасын пайдалану керек. Ал электр тізбегінің сұлбасында ток көзінің, тұтынушының шартты белгілері қолданы-лады. Сол сияқты өлшеуіш құралдар амперметр мен вольтметрдің де шартты белгі-лері болады. Амперметр тізбекке тізбектей жалғанады және ток күшін өлшейді, ал вольтметр тізбеке параллель жалғанады және кернеуін өлшейді. Амперметрдің және вольтметрдің жүйеге қосылу клемаларын тексеріп, олардың өлшеу шегін жазыңдар. Іmax=______________ Umax =______________ А мперметр мен вольтметрді стол бетіне қойып, мұқият зерттеп, аспаптардың бөлік құнын анықтау ережесі бо-йынша, олардың бөлік құндарын есептеңдер. а) Амперметр шкаласының бөлік құнын есептеу үшін, шкаланың сан мәндері көрсетілген көршілес екі белгіні тауып, үлкен мәнінен кішісін алып, алынған санды олар-дың арасында орналасқан бөліктер санына бөліңдер . І0=______________ б) Осылайша вольтметрдің шкаласының бөлік құнын анықтаңдар . U0 =______________ 2-тапсырма.. Тапсырманың мақсаты Электр тізбегінің әр түрлі бөлігіндегі ток күшін өлшеу Жұмыс барысы: А А А а ә б Суреттегі сұлбалар бойынша, электр тізбегін құрастырыңдар. Әр жағдайдағы амперметрдің көрсетуін жазыңдар. І1=______________ І2=______________ І3=______________ Амперметрлердің көрсетуін кестеге жазып, қорытындысын талдаңдар. 3-тапсырма.. Тапсырманың мақсаты: Электр тізбегінің әр бөлігіндегі кернеуді өлшеу Жұмыс барысы: С уреттегі сұлбалар бойынша электр тізбегін құрастырыңдар. Вольтметрді бірінші резисторға параллель етіп қосыңдар. Вольтметрдің плюс “+” контактісі ток көзінің плюс “+” полюсіне, ал вольтметрдің минус “-” контактысы ток көзінің минус “-” полюсіне жалғану керек. Құрастырылған тізбекті кілтпен тұйықтап, бірінші резистордағы вольтметр көрсетуі бойынша резистордың ұшындағы кернеуді анықтаңдар. U1 =______________ Т ізбекте кернеуді анықтаған соң, ток көзін өшіріңдер, яғни кілтті тізбектен ажыратыңдар. Вольтметрді екінші резисторға параллель етіп қосыңдар. Тізбекті тұйықтап, екінші резистордың ұшындағы кернеуді өлшеңдер. U2 =______________ Ток көзін өшіріңдер. Ол үшін, кілтті тізбектен ажыратыңдар. В ольтметрді үшінші резисторға параллель жалғап, үшінші резис-тордың ұшындағы кернеуді анықтаңдар. U3 =______________ Кілтті ажыратып, ток көзін өшіріңдер. Өлшеулер нәтижесін кестеге жазыңдар. Бірінші шамдағы ток күші I1, A Екінші шамдағы ток күші I2, A Үшінші шамдағы ток күші I3, A Бірінші шамдағы кернеу U1, B Екінші шамдағы кернеу U2, B Үшінші шамдағы кернеу U3, B Қорытынды. а) Бірінші тапсырма бойынша не үйрендің? б) Екінші тапсырма бойынша. в) Үшінші тапсырма бойынша. Тапсырманы орындап болғаннан кейін оқушылар топ ішінде орындаған кестені бір-біріне оқып талқылайды.Әр топтан бір-екі оқушының кестесі оқылып сыныпқа жарияланады. «Жеке практикалық жұмыс» әдісі. Оқушылар жеке жұмыс жасайды. Оқушылар зертханалық жұмыс нәтижесін талдайды және өлшеу қателігін жазады. Кім жылдам?»(I) әдісі. Сәйкестігін табу Физикалық шама Белгіленуі Формула Тоқ күші U q =It Кернеу I A= Uq Жұмыс A I =q\t Заряд q U= A\q «Синквейн» әдісі. Бес жолды өлең құрастыру. Бірінші жолда- тақырып бір сөзбен беріледі(зат есім) Екінші жолда-тақырып екі сөзбен сипаттау(сын есім) Үшінші жолда-тақырыпқа қатысты қимыл атауынан үш сөз жазу(етістік) Төртінші жолда-төрт сөзден тұратын бір сөйлем Бесінші жолда-тақырып мәнін ашатын бір синоним сөз. 1-топ:Амперметр 2-топ:Вольтметр 3-топ:тоқ көзі Рефлексия: «Көңіл күй» Оқушыларға үш түсті белгілер беріледі. Қызыл түс – «Мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл–күйім жоқ.» Көк түс - “Көңіл-күйім жақсы, сыныптастарымның көмегімен тапсырманы орындадым.” Жасыл түс – «Мен бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл–күйім тамаша.» Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау «Электр тізбегінің адам өміріндегі қапжеттілігін білу" тақырыбында эссе жазу.		Оқушылар конверт ішіндегі сұрақтарға жауап беріп, зертханалық жұмысқа дайындығын тексереді. Оқушылар өздеріне берілген қосымша-1 парағындағы нұсқаулыққа қарап зертханалық жұмысты орындайды. Жасалған зертханалық жұмыстың нәтижесін талдап, құралдардың қателігін есептейді. Физикалық шамалардың атауымен өлшем бірліктерін сәйкестендіреді. Әр топ бұл әдісте бес жолды өлең құрастырады. Сабақ бойынша өз ойларын қорытындалап жазады.		Бағалау критерийлері -Физика кабинетіндеқауіпсіздік ережелерін біледі және анықтайды. -Элек тртізбегін құрастыруда шартты белгілерді қолданады,бөлік құнын есептеу арқылы прибордың көрсетулерін анықтайды Дескриптор: -Ток күші, кернеу ұғымдарын біледі. -Өлшейтін құралдардың тізбекке жалғануын біледі. -Құралдардың шартты белгілерін көрсетеді. Жалпы балл-4 Дескриптор: 1.Зертханалық жұмыс бойынша алынған нәтижелерді қорытындылайды. 2.Өлшеу қателігін анықтайды. Жалпы балл-2 Дескриптор: -Физикалық шамалардың атауын белігеленуін, формуласын сәйкестендіреді Жалпы балл-2 Жалпы бағалау критерийлер бойынша 10 балл Дескриптор: 1.Электр тізбегінің адам өміріндегі пайдасын біледі. 2.Өмірде қолдана алады.	Құрал ж абдықтар, суреттер Конверт ішіне салынған сұрақтар Ток көзі, вольтметр, амперметр, кілт, резизтор, өткізгіш сымдар Әр түсті жапырақ тәріздес стикерлер

---

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы:Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. Өткiзгiштiң электр кедергiсi, өткiзгiштiң меншiктi кедергiсi, реостат

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		8.3 А Тұрақты электр тогы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып:		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Тізбек бөлігі үшін Ом заңы. Өткiзгiштiң электр кедергiсi, өткiзгiштiң меншiктi кедергiсi, реостат
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		8.4.2.7– кедергінің физикалық мағынасын, оның өлшем бірлігін түсіндіру; 8.4.2.8 – есеп шығарғанда өткiзгiштiң меншiктi кедергiсiнің формуласын қолдану
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Өткізгіштің кедергісі жайлы мағлұмат алады, оның өлшем бірлігін түсіндіреді Көптеген оқушылар істей алады: Өткізгіштің меншiктi кедергісінің формуласын есептер шығаруда қолданады Кейбір оқушылар істей алады: Формуланы түрлендіре алады, деңгейлік тапсырмаларды орындайды
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру Сабақтың басы 10 минут Жаңа білім 10минут Бекіту 15 минут Кері байланыс Сабақтың соңы. 10 мин Бағалау Үй тапсырмасы	Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Үй тапсырмасын сұрау кезеңі «Мінсіз шеңбер» әдісі Электр тогы дегеніміз не? Қандай құрылғыларды ток көздері деп атайды? ЭҚК дегеніміз не? Ток күші деп нені айтады? Электр кернеуі деп нені айтады? Кернеуді қандай құрылғымен өлшейді? Ой қозғау. Кедергінің физикалық мағынасы қандай?Оқушылар жұпта талқылайды, ал мұғалім оладың назарын бүгінгі сабақтың мақсатына қарай аударады. I.Оқушылар зерттеушілік дағдысын дамыту үшін жұпта тәжірибе жасайды. Ток көзі, амперметр, кілт, шамнан тұратын тізбекке әр түрлі материалдардан жасалған өткізгіштерді жалғаймыз. 1) Темірден жасалған өткізгішті қосамыз: Бұл кезде тізбектегі ток күші 3 А ге теӊ болды. 2) Мыстан жасалған өткізгішті қосамыз: Бұл кезде тізбектегі ток күші 1 А ге теӊ болды. 3) Никельден жасалған өткізгішті қосамыз: Бұл кезде тізбектегі ток күші 0,5 А болды. Бұл тәжірибе бойынша, тізбектегі кернеу тұрақты болған кезінде ток күші тізбекке қосылған өткізгіштіӊ қандай материалдан жасалғанына тәуелді екендігіне көз жеткіздік. Оқушыларға сұрақ қойылады: Қайсы өткізгіштіӊ токқа көп кедергі жасады? Жеке жұмыс (I) «Кім жылдам» әдісі Жеке жұмыс (I) Есептер шығару Ұзындығы 50 м, кедергісі 0,5 Ом болатын мыс өткізгіштің көлденең қимасының ауданы неге тең? Көлденең қимасының ауданы 0,5 мм2 болатын никелин никелин өткізгішінен жасалған реостаттың кедергісі 21 Ом болатын болса, оның ұзындығы неге тең? Ұзындығы 5 км, көлденең қимасының ауданы 0,85 мм2 мыс өткізгішінің кедергісі неге тең? Суретте үш түрлі өткізгіштегі ток күшінің кернеуге тәуелді графиктері берілген. Әр өткізгіштің кедергісін тап. Ұзындығы 2 м, көлденең қимасының ауданы 0,3 мм2 болатын қорғасын өткізгіштегі ток күші 2 А-ге тең болу үшін оған қандай мөлшердегі кернеу түсіру керек? Ұзындығы 400 м, ұштарындағы кернеуі 5 В, ток күші 0,05 А болатын мыс өткізгіштің көлденең қимасының ауданы қандай шамаға ие болуы керек? III. Сабақты бекіту. Оқушылар қолдану дағдысын дамыту үшін кедергі мен меншікті кедергі формуласын қолданып есептер шығарады 1.Ұзындығы 8 м никелин сымының көлденең қимасының ауданы 0,08 мм2. Егер сымның ұштарындағы кернеу 120 В болса, сым арқылы қандай ток күші өтер еді? . Жауабы: 3 А 2.Көлденең қимасының ауданы 1 мм2 никелин сымы арқылы 2,25 А ток өтеді және өткізгіштің ұштарындағы кернеу 45 В, сымның ұзындығы неге тең? . Жауабы: 50 м Жауабы: 1,5 В Рефлексия: Мұғалім тапсырманың орындалу деңгейін талқылай отырып, сабақ мақсатына оралады. Келесі сабақты жоспарлау үшін оқушыларға сұрақтар қойылады: - нені білдім, нені үйрендім - нені толық түсінбедім - немен жұмысты жалғастыру қажет. Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критерийлері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау Физика және астрономия. 8-сынып. §38. 18 –жаттығу, 1,2-есеп		Оқушылар өткен тақырып сұрақтарына жауап беру арқылы есіне түсіреді		Бағалау критерийлері -Өткізгіштің кедергісі жайлы мағлұмат алады, оның өлшем бірлігін түсіндіреді -Өткізгіштің меншiктi кедергісінің формуласын есептер шығаруда қолданады -Формуланы түрлендіре алады, деңгейлік тапсырмаларды орындайды Дескриптор: -Ток көзіне өмірден мысал келтіреді. -Формулаларды түрлендіреді, қорытады. Дескриптор: -Өткізгіш кедергісі оның жасалған материалына, ауданына, ұзындығына тәуелді екенін анықтайды. -Өткізгіш жасалған материалдың тегіне қарай, кернеуі мен ток күші өзгереді. Жалпы балл-5 Дескриптор: -Кедергініӊ физикалық мағынасын біледі; -Кедергініӊ өлшем бірлігін біледі; -Өткізгіштіӊ кедергісін анықтайды; Жалпы балл-2 Дескриптор: -Ом заңын біледі; -меншікті кедергі формуласын біледі; -ток күшін анықтайды; -сымның ұзындығын анықтайды; -кернеудің мәнін анықтайды. Жалпы балл-3 Жалпы бағалау критерийлер бойынша 10 балл	ДК экран Слайд ДК экран Слайд Ток көзі, амперметр, вольтметр, кілт, шам, әр түрлі материалдан жасалған өткізгіш сымдар. Оқулық дәптер Үлестірме қағаздар

---

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақтың тақырыбы: № 4 зертханалық жұмыс. «Тiзбек бөлiгi үшiн ток күшінің кернеуге және кедергіге тәуелділігін зерттеу»

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		8.3 А Тұрақты электр тогы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып:		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		№ 4 зертханалық жұмыс. «Тiзбек бөлiгi үшiн ток күшінің кернеуге және кедергіге тәуелділігін зерттеу»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		8.4.2.5 –сипаттамасын графикалық түрде бейнелеу және түсіндіру; 8.1.3.1 – эксперименттен деректерді жинақтау, талдау және қателіктерін ескеріп жазу 8.1.3.3 – физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Тұрақты температурада металл өткізгіштің вольт – амперлік сипаттамасын беретін эксперименттің нәтижелерін түсіндіреді және қателіктерін ескеріп жазады; Көптеген оқушылар істей алады: Эксперименттен деректерді өлшейді, жинақтайды, талдайды және қателітерін ескеріп жазады; Кейбір оқушылар істей алады: Тәжірибе нәтижесіне сүйеніп, ток күшінің электр тізбегі бөлігінің кедергісіне тәуелділік графигін сызады, салыстырмалы және абсоюлттік қателіктерін табады;
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Сабақтың басы 10 минут Өткен білімді еске түсіру Жаңа білім 10 минут Бекіту 15 минут Кері байланыс Сабақтың соңы. 10 минут Бағалау Үй тапсырмасы	Ұйымдастыру кезеңі Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. «Ойлан-жұптас-топтас» әдісі арқылы үй тапсырмасын қайталау. 1. = I · t 2. А = · 3. = / R 4. U= / 5. =ρ·l / Жұмыс орындау кезеңі Әдісі: Жеке жұмыс (I) . Ашық және жабық сұрақтар. Тұрақты температурада металл өткізгіштің вольт–амперлік сипаттамасын графикалық түрде бейнелеу және түсіндіру 1-тапсырма. Амперметр мен вольтметр шкалаларының құнын және өлшеудің аспаптық санақ қатесін анықтаңдар. 2-тапсырма.Сұлба бойынша электр тізбегін жинаңдар. Тәжірибе 1. Ток күшінің кернеуге тәуелділігін зерттеу (кедергі тұрақты R=const). Тізбекті тұйықтап, ток көзіне қосыңдар. Реостаттың жәрдемімен кедергісі 2 Ом резистордың ұштарындағы кернеуді 1В, 2В және 3В – қа жеткізе отырып, әр жолғы амперметр мен вольтметрдің көрсетулерін кестеге түсіріңдер. 1 кесте Кернеу, В Ток күші, А 3-тапсырма.Тәжірибе нәтижесіне сүйеніп, ток күшінің кернеуге тәуелділік графигін сызыңдар да қорытынды жасаңдар. Тәжірибе 2. Ток күшінің тізбектің бөлігіндегі кедергіге тәуелділігін зерттеу (кернеу тұрақты: C=const) 4-тапсырма. Электр тізбегіне кедергісі 1 Ом, 2 Ом және 4 Ом болатын резисторды кезекпен қосып, әр жолы реостаттың жәрдемімен олардыңұштарындағы кернеуді 2 В-қа теңестіріп отырыңдар. Әр кедергіге сәйкес амперметрдің көрсеткен ток күшін төмендегі 2 кестеге түсіріп жазыңдар. 2 кесте Тізбек бөлігінің кедергісі, Ом Ток күші, А 5-тапсырма. Тәжірибе нәтижесіне сүйеніп, ток күшінің электр тізбегі бөлігінің кедергісіне тәуелділік графигін сызыңдар да қорытынды жасаңдар. Тапсырма: Өлшеу нәтижелері бойынша ток күшінің кернеуге тәуелділік графигін тұрғызып, сол функцияға сипаттама беріңдер. Әр жұп графиктерімен таныстырады Рефлексия (кері байланыс) «Алақан» әдісі арқылы Бас бармақ – керемет әрі қызықты болды! Екінші бармақ – осыған көңіл бөлу керек. Ортаңғы бармақ– менде қандай қиындықтар болды? Төртінші бармақ – бұл жерде орта... Кішкентай бармақ– бүгін мен не білдім, қандай тәжірибе жинақтадым? Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критерийлері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау  «Электр тоғынсыз Жер» тақырыбына эссе жазу (қалауы бойынша)		Мұғалім берген қосымша-1 нұсқаулығымен танысып, оқушылар зертханалық жұмысты жасайды. Электрлік құралдармен жұмыс жасағанда техника қауіпсіздік ережесін есте сақтайды. Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша алған әсерлерін алақан әдісі өз ойларын жеткізеді.		Бағалау критерийлері -Тұрақты температурада металл өткізгіштің вольт – амперлік сипаттамасын беретін эксперименттің нәтижелерін түсіндіреді және қателіктерін ескеріп жазады; -Эксперименттен деректерді өлшейді, жинақтайды, талдайды және қателітерін ескеріп жазады; - Тәжірибе нәтижесіне сүйеніп, ток күшінің электр тізбегі бөлігінің кедергісіне тәуелділік графигін сызады, салыстырмалы және абсоюлттік қателіктерін табады; Дескриптор: -Өткен сабақ формуласын есте сақтайды. -Формуланы түрлендіре алады. Дескриптор: -Тұрақты температурада металл өткізгіштің вольт – амперлік сипаттамасын графикалық түрде бейнелейді және түсіндіреді Жалпы балл-4 Дескриптор: -Белгіленуін, өлшем бірлігін дұрыс жазады. - Тәжірибенің мазмұнын түсінеді. - Формуланы дұрыс пайдаланады. - Қажетті формуланы қолданып нәтижесін шығара алады. - Тәуелділік графигін салады Жалпы балл-6 Жалпы бағалау критерийлер бойынша 10 балл	ДК экран Салайд Интербелсенді тақта Алақан суреті бар қағаздар

---

Смотрите также файлы

• В психологии различают понятия руководитель и лидер.docx

• Инструкция по эксплуатации и технике безопасности для горных велосипедов.pdf

• Изменение уровня безработицы и занятости в регионе.doc

• Ответы на вопросы На сайте не всегда. Автокорреляционная функция это функция от .docx

• Рохлин, Л. Л. Акустические свойства легких сплавов.pdf