Файл: 45. Адамны жыныс жйесіні рылысы мен ызметі 14блім. Кбею.pptx

§45. Адамның жыныс жүйесінің құрылысы мен қызметі

14-бөлім. Көбею

9-сынып

Тірі ағза

Тыныс алу

Қоректену

Қозғалу

Тітіркену

Бөліп шығару

Өсу

Көбею

КӨБЕЮ – түрдің тіршілігін жалғастырып, сақтап қалатын физиологиялық үдерістердің жиынтығы
Адам жыныстық жолмен көбейеді


Жыныстық мүшелер жүйесі

Аталық

Аналық

Гаплоидты (n)

Диплоидты (2n)

Жұмыртқа жасушасы (n)

Гаплоидты гаметалар (n  23)

Сперматозоид(n)

Аналық

без

Аталық

без

Митоз және

даму

Диплоидты

зигота (2n  46)

Көпжасушалы диплоидты

ағза (2n  46)

МЕЙОЗ

ҰРЫҚТАНУ

Аталық жыныс жүйесінің қызметтері

Гаметалар (сперматозоид) жасау
Аталық жыныс гормондарын жасау
Сперматозоидты тасымалдауға арналған сұйықтықты жасау
Сперматозоидты өзінің қоректік заттарымен бірге аналық жыныс жолдарына тасымалдау

Аталық жыныс мүшелері

Сыртқы

Ұма
Жыныстық мүше

Ішкі

Аталық бездер
Шәуәт шығаратын түтік
Ұрықтық көпіршіктер
Қуықасты безі

Аталық жыныс мүшелері

Шәуәт

шығаратын

түтік

Зәр шығару

өзегі

Ұма

(Қуық)

Қуықасты без

Аталық без (ен)

Аталық жыныс мүшелері

Ұрықтық

көпіршік

(Тік ішек)

Шәуәт шығаратын

түтік

Қуықасты без

Шәуәт шығаратын түтік

Аталық без (ен)

Ұма

(Қуық)

Зәр шығару

өзегі

Аталық бездердің қызметі

(аралас без)

1. Жыныс жасушасы (сперматозоидтер) түзіледі

- Сыртқы секреция

2. Жыныс гормондары (тестостерон) бөлінеді

- Ішкі секреция

Сперматозоид жасушасы

Мембрана

Құйрық

Мойын

Бас

Митохондрия

Ядро

Акросома

Жылдамдығы ≈2-3 мм/мин

1 мл шәуетте ≈60 млн сперматозоид

---

Аналық жыныс жүйесінің қызметтері

Гаметалар (жұмыртқа жасушасы) жасау
Аналық жыныс гормондарын жасау
Эмбрионның өсіп жетілуіне қолайлы орта жасау
Дамып өскен эмбрионды туу

Аналық жыныс мүшелері

Сыртқы

Үлкен жыныстық жапсар
Кіші жыныстық жапсар
Шүртекей (клитор)

Ішкі

Аналық бездер
Жатыр
Жатыр түтіктері
Қынап

Аналық жыныс мүшелері

Аналық бездер

Жатыр түтігі

Фолликулдар

Сары дене

Қынап

Жатыр

Жатыр мойны

Аналық жыныс мүшелері

(Тік ішек)

Жатыр мойны

Қынап

Жатыр түтігі

Аналық бездер

Жатыр

(Қуық)

Зәр шығару

өзегі

Шүртекей

(клитор)

Кіші жыныстық

жапсарлар

Үлкен жыныстық

жапсарлар

Аналық бездердің қызметі

(аралас без)

1. Жыныс жасушасы (жұмыртқа жасушалары) түзіледі

- Сыртқы секреция

2. Жыныс гормондары (эстрадиол, прогестерон) бөлінеді

- Ішкі секреция

Уролог-андролог – аталық жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін дәрігер
Гинеколог – аналық жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін дәрігер


Гаметогенез

гамета жасау процессі

Сперматогенез -

сперматозоид жасау процессі

*Аталық безде

*23 хромосома

*мейоз арқылы

Оогенез -

жұмыртқа жасушаларын жасау процессі

*Аналық безде

*23 хромосома

*мейоз арқылы

Қайталап көрейік

Аталық жыныс мүшелері атаңыз.
Олардың әрқайсысының қызметі қандай?
Аналық жыныс мүшелері атаңыз.
Олардың әрқайсысының қызметі қандай?
Гаметогенез дегеніміз не?

---