Файл: Пояснительная записка программа элективного курса Путешествие в мир биологии.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.02.2024

Просмотров: 20

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Кәсіпке бағдарлау: биология, медицина, ауыл шаруашылығы, химия, биотехнология, экология бағытында даярлау.

Курсты ұйымдастыру формасы: дәріс (лекция), ойын, есептер шығару,

топтық және жұптық оқыту әдістері, интерактивті оқыту әдістері, семинар.

Қолданатын құрал-жабдықтар:

Қазақстанның физикалық картасы, атластар, дидактикалық материалдар, электрондық оқулықтар, компьютер (слайдтар), кестелер мен үлестірмелер.

Курс сабақтарын өткізу  формасы: экскурсия, көрнекі оқу құралдарымен және анықтамалық кітаптармен, интернет желісімен   жұмыс, пікірталас, шығармашылық тапсырмаларды орындау (реферат жазып, жоба жасап қорғау, оны әрі қарай шығармашылықпен жетілдіру).

Күтілетін нәтиже: Бұл бағдарлама, оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беруде тереңдете оқыту арқылы алған білімдерін кеңейтіп, ойлауына, сараптама жасай білуіне үйретеді, өз ойын толық жеткізе білуге тәрбиелейді. Экологияның ғылыми мәселелеріне талдау жасау, салыстыру, себеп-салдарын анықтау, жоба құру және болжам жасау сияқты шығармашылық іздену мен ғылыми зерттеу жұмыстарының әдістемесін меңгерген жеке тұлға тәрбиеленеді. Табиғатты пайдалануда үнемшілдік және құқықтық принціпті сақтауды, өзінің тұрғылықты жерінің табиғатын  белсенді қорғауды, табиғатты белгілі бір мөлшерде пайдалануды үйренеді.

Бағдарламаның қысқаша мазмұны   (Барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағат)

Кіріспе – 1 сағ. Табиғатпен үйлесімді өмір сүру. Табиғи ортаны қорғаудың маңызы мен міндеттері. Б.Комманердің экология заңдары - табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүргізе білудің басты шарты. 

І бөлім. Адам қоғамы және қоршаған табиғи орта – 9 сағ. Адам іс-әрекетінің табиғатқа әсеріАдам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы; Адамның іс-әрекеттерінің тікелей табиғатқа әсер етуі. Антропогендік факторлар; Экологиялық дағдарыс (немесе төтенше экологиялық жағдайлар) кезінде табиғат пен қоғам арасындағы өзара қарым-қатынас; Экологиялық апат - әбден шиеленісіп кеткен жағдайда байқалатын табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынас. Экологиялық мәселелер: Ғаламдық экологиялық мәселелер, аймақтық экологиялық мәселелер, Қазақстандағы экологиялық апат аймақтары; Қазақстандағы табиғи ортасын тұрақсыздандыру процестері, себептері мен салдарлары; Жергілікті экологиялық мәселелер. Адам және қоғам. Табиғи ортаны қорғаудың экологиялық негіздері. Экологиялық түсінік тер. Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы


ІІ бөлім.  Тіршілік ортасы. Тірі ағзаға әсер ететін экологиялық факторлары – 17 сағ. Кіріспе. Табиғи байлықтар және оларды тиімді пайдалану. Тірі ағзаға әсер ететін ортаның элементтері. Табиғи байлықтарды топтау. Оларды тиімді пайдалану жолдары. 2.1 Су - тіршілік ортасы – 7 сағ.  Су байлықтары және оларды қорғау. Адам өміріндегі және шаруашылық қызметіндегі судың маңызы. Су байлықтарының таралу географиясы, су экологиясы- Шөлдердің ұлғаю проблемасы. Қазіргі кезеңдегі дүние жүзіндегі тұщы суды пайдалану мәселесі. Қазақстанның су байлықтары, олардың қазіргі экологиялық жағдайы. Қазақстан өзендерінің суын тиімді пайдалау және  қорғау. Жергілікті жердегі табиғи тұщы су  көздерінің ластану себептері.  Су көздерінің ластануы мен салдары. Біз қандай суды ішіп жүрміз. 2.2  Топырақ - тіршілік ету ортасы – 5 сағ. Жер қоры және оның адам өміріндегі маңызы. Топырақ байлықтарының қазіргі экологиялық жағдайы. Минералды тыңайтқыштар мен басқа дай химикат тардың топыраққа әсері. Топырақ эрозиясы және оның түрлері. Топырақ эрозиясымен күресу жолдары Практикалық  жұмыс №1. Қазақстандағы жерді рекултивациялау жұмыстарымен танысу және оның табиғат қорғаудағы маңызын анықтау. 2.3  Жер-ауа тіршілік ортасы. Ауа қабатын қорғау – 4 сағ. Атмосфераның құрамы мен сапасына әсер ететін антропогендік факторлар. Атмосфераның ластануы және оны ластайтын негізгі көздер. Автокөлік және қоршаған орта. Практикалық  жұмыс №2 «Жергілікті   жердегі атмосфераны    ластайтын   негізгі    орындарды анықтау».

     ІІІ бөлім.  Адам, өсімдіктер және жануарлар экологиясының  негіздері. Тірі ағзалар – тіршілік ортасы. Өсімдіктер және оларды қорғау жолдары – 6 сағ.  Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы. Өсімдіктер экологиясы. Экологиялық факторлардың өсімдіктерге әсері: жылу, жарық, топырақ, ауа. Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер және оны қорғау. Өсімдіктердің тіршілік формаларыЖергілікті жердің өсімдік топтары. Қорытынды сабақ.

 

Күнтізбелік-тақырыптық жоспар

 



Сабақ тақырыбы

Сағат саны

Күні

Кіріспе: Табиғатпен үйлесімді өмір сүру (1 сағ)

1

Табиғи ортаны қорғаудың маңызы мен міндеттері. Б.Комманердің экология заңдары - табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынасты үйлесімді түрде жүргізе білудің басты шарты. 

1

 

І бөлім:  Адам қоғамы және қоршаған табиғи орта.

Адам іс-әрекетінің табиғатқа әсері (9 сағ)

2

Адам мен табиғаттың өзара қарым-қатынасы

1

 

3

Адамның іс-әрекеттерінің тікелей табиғатқа әсер етуі. Антропогендік факторлар

1

 

4

Экологиялық дағдарыс (немесе төтенше экологиялық жағдайлар) кезінде табиғат пен қоғам арасындағы өзара қарым-қатынас

1

 

5

Экологиялық апат - әбден шиеленісіп кеткен жағдайда байқалатын табиғат пен қоғам арасындағы қарым-қатынас.

1

 

6

Экологиялық мәселелер

1

 

7

Ғаламдық экологиялық мәселелер

1

 

8

Аймақтық экологиялық мәселелер.  Қазақстандағы экологиялық апат аймақтары.

1

 

9

Қазақстандағы табиғи ортасын тұрақсыздандыру процестері, себептері мен салдарлары.

1

 

10

Жергілікті экологиялық мәселелер

1

 

ІІ бөлім: Тіршілік ортасы. Тірі ағзаға әсер ететін экологиялық факторлары.

 Табиғи байлықтар және оларды тиімді пайдалану  (17 сағ.)

11

 Кіріспе. Тірі ағзаға әсер ететін ортаның элементтері. Табиғи байлықтарды топтау. Оларды тиімді пайдалану жолдары

1

 

2.1 Су - тіршілік ортасы.  Су байлықтары және оларды қорғау   (7 сағ.)

12

Адам өміріндегі және шаруашылық қызметіндегі судың маңызы.

1

 

13

Су байлықтарының таралу географиясы, су экологиясы. Шөлдердің ұлғаю проблемасы

1

 

14

Қазіргі кезеңдегі дүние жүзіндегі тұщы суды пайдалану мәселесі

1

 

15

Қазақстанның су байлықтары, олардың қазіргі экологиялық жағдайы

1

 

16

Қазақстан өзендерінің суын тиімді пайдалау және  қорғау

1

 

17

Жергілікті жердегі табиғи тұщы су  көздерінің ластану себептері.  Су көздерінің ластануы мен салдары.

1

 

18

Біз қандай суды ішіп жүрміз.

1

 

2.2  Топырақ - тіршілік ету ортасы (5 сағат)

19

Жер қоры және оның адам өміріндегі маңызы

1

 

20

Топырақ байлықтарының қазіргі экологиялық жағдайы

1

 

21

Минералды тыңайтқыштар мен басқа дай химикат тардың топыраққа әсері

1

 

22

Топырақ эрозиясы және оның түрлері. Топырақ эрозиясымен күресу жолдары

1

 

23

Практикалық  жұмыс  №3. Қазақстандағы жерді рекултивациялау жұмыстарымен танысу және оның табиғат қорғаудағы маңызын анықтау

1

 

2.3  Жер-ауа тіршілік ортасы. Ауа қабатын қорғау(4 сағат)

24

Атмосфераның құрамы мен сапасына әсер ететін антропогендік факторлар

1

 

26

Атмосфераның ластануы және оны ластайтын негізгі көздер

1

 

27

Автокөлік және қоршаған орта

1

 

28

Практикалық  жұмыс №2 «Жергілікті   жердегі атмосфераны    ластайтын   негізгі    орындарды анықтау»

1

 

ІІІ.   Адам, өсімдіктер және жануарлар экологиясыныңнегіздері

Тірі ағзалартіршілік ортасы. Өсімдіктер және оларды қорғау жолдары(6 сағат)

 

29

Өсімдіктердің адам өміріндегі маңызы.

1

 

30

Өсімдіктер экологиясы.

1

 

31

Экологиялық факторлардың өсімдіктерге әсері: жылу, жарық, топырақ, ауа

1

 

32

Қазақстанда өсетін дәрілік өсімдіктер және оны қорғау.

1

 

33

Өсімдіктердің тіршілік формалары

Жергілікті жердің өсімдік топтары

1

 

34

Қорытынды сабақ

1

 


 

Пайдаланылатын әдебиеттер:

  1. Қ. Ә. Әлімбетов, Г.С. Оспанова, А.Қ. Мейірбеков «Табиғатты пайдалану және оны қорғау негіздері» Алматы, Экономика – 2000 ж.

  2. Сәтімбеков Р. Биология: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдык-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған окулық. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007

  3. Биология, география, химия мектеп оқулықтары, 10-11-сыныптары.

  4. «Биология салауаттылық негіздері» журналдары.

  5.  «Биология анықтамалығы» журналдары.  

  6. Бейсенова Ә.С. Экология - ел тағдыры. Алматы. Мектеп.2006

  7. Табиғатты қорғау жөніндегі материалдар жинағы.Табиғат –ел байлығы. Алматы.Қайнар.1982.

  8. Аралым-арым, Балқашым-бағым.Алматы. «Қайнар» 1988

  9. Әбшенова Л.Ү. Заирова Б. Адам экологиясы, денсаулығы және өмірлік дағдылары. Алматы. 2010 .

  10.  Интернет желісінен ақпараттар.