Файл: азастан республикасы білім жне ылым министрлігі м.уезов атындаы Отстік азастан университеті Жеке тапсырма Таырыбы Компьютерлік ойындарды жеткіншектер агрессивтілігіне сер етуді эксперименталды зерттеу жайы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 16.03.2024
Просмотров: 9
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті
Жеке тапсырма
Тақырыбы: «Компьютерлік ойындардың жеткіншектер агрессивтілігіне әсер етудің эксперименталды зерттеу жайы»
Орындаған: Қалымбет Ж.Ә
Тобы: ЕП20-4к
Қабылдаған: Әкімбаев А.Ә
Шымкент, 2022
Жоспар
Кіріспе
-
Компьютерлік ойындардың және ұялы телефон ойындарының тарихы -
Зорлық – зомбылықты, соғысты насихаттайтын ойындардың балаға әсері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Компьютерлік ойындардың зияны туралы айтылып-ақ келеді. Алайда, бұған мән беріп жатқан ата-ана жоқ. Керісінше күн өткен сайын балалардың аталған ойындарға деген тәуелділігі көбейіп барады. Мәселен, дәрігерлер мен психологтардың пікірінше, теледидар мен компьютерлік ойындардың бала санасына тигізетін зияны шаш-етектен. Яғни, тапжылмай ұзақ уақыт көгілдір экран алдында отыру, біріншіден, баланың ой-өрісінің дамуын шектесе, екіншіден, оның мінез-құлқының өзгеруіне әсер етеді екен.
Қазір қаланың кез келген үйінде компьютер бар. Балалардың көпшілігі бос уақытын осы көгілдір экрандағы ойынмен өткізеді. Онан қалса теледидардан шетелдің шуы көп мультфильмдері мен киноларын тамашалайды. Яғни, баланың өзге дүниемен айналысуына мүмкіндігі бола бермейді. Кейде үй тірлігіне алаңдаған ата-ана баласының тыныш отырғанын тәуір көріп, компьютер мен теледидарды көруіне ешқандай шек қоймайды. Керісінше ойынның түрін әкеліп баланы қызықтыратындар бар. Бірақ уақыт өте келе олар кішкентайларының компьютерге қалай тәуелді болып қалғанын аңғармайды. Ал компьютерлік ойын кімге болса да қызық. Кейде үлкендердің өзі осы ойынның шырмауынан шыға алмай қалады. Психолог мамандардың айтуынша, балалар бұл ойындарға қызықса, оларды жуық арада тоқтату мүмкін емес екен.
Компьютерлік ойындардың негізгі түрі — атыс-шабыс, төбелес. Бұл алдымен баланың мінез-құлқына әсер етеді. Өйткені ойынның бас кейіпкері болған бала үнемі ұта бермейтіні анық. Кейде жеңеді, кейде жеңіледі. Ал ұтылған сайын оның ойынға деген құмарлығы арта түседі. Өзі сол әлемнің батыры болуға ұмтылады. Сырттағы дүниені ұмытып, қым-қиғаш соғыс алаңында немесе сатырлаған төбелестің ортасында, әйтеуір, жарыс алаңында жүреді. Бұндай кезде баланың жүйке жүйесі бұзылып, ашу-ызаға жол береді. Ұтылып қалса, көңіл күйі болмайды. Тіпті осындай кезде айналасындағы адамдардың сөзін тыңдамай, ренжісіп қалуы мүмкін. Екіншіден, компьютерлік ойындардардың көпшілігі атыс-шабысқа негізделгендіктен, бұндай ойынға әуес балалардың бойында мейірімділік, ізгілік қасиеттері азаяды.
1. Компьютерлік ойындардың және ұялы телефон ойындарының тарихы
Компьютерлік ойындар оқушылардың қызығушылығын, танымын арттыруда ойындар тиімді болып келеді. Ойындар оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытады, естерінде ұзақ сақталады көптеген мағлұматтар алады.
Ойын-балалар үшін оқу да, еңбек те. Ойын-айналадағы дүниені танытудың еңмаңызды тәсілі. Ұлы педагог В.А.Сухомлинский: «Ойынсыз, музыкасыз, ертегісіз, фантазиясыз толық мәніндегі ақыл-ой тәрбиесі деген болмайды» – деп айтқан.
Ойын-балаларға өмірде кездескен қиыншылықтарды жеңудің жолын үйретіп қана қоймай, ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады, ең бастысы –баланы мұқияттылыққа , еңбекке, жолдасымен ынтымақта болуға үйретеді. Жалпы компьютерлік ойындардың бірнеше түрлері бар. Олар: логикалық ойындар, зорлық – зомбылық ойындар, танымын кеңейтетін.
Массачусетс Технологиялық Университетінде 1961 жылы мэйнфрэйм бағдарламашылары әлемдегі бірінші компьютерлік ойындар прототипін іске қосқан. Бұл ермек SpaceWar деген атауға ие болды. Spase War ағылшын тілінен тікелей аударғанда «ғарыштағы соғыс» деген мағынаны білдіреді. Бұл ойынның мәні екі ғарыш кемесінің бір-біріне снарядтармен атысқаны. Әлемдегі алғашқы компьютерлік ойын аркады жанрында орындалды. 1971 жылы кәсіпкер Нолан Башнелл ойлап тапты және бірінші коммерциялық аркада ойындарды сатуға қосты. 1976жылы алғашқы компьютерлік ойын приставкасы шығарылды. Компьютерлік ойындардың пайда болу тарихы мәселесі ұзақ жылдар бойы ғаламтордың басты назарында.
Компьютерлік ойындар ойыншылар саны бойынша 2 түрі бар. Олар: жеке және бірнеше ойыншы болып ойналатын ойындар.
Компьютерлік ойын — ойнауға арналған компьютерлік бағдарлама. Оларға сондай-ақ видеоойындар мен мобильді ойындар да жатады. Қазіргі уақытта компьютерлік ойынды көбінесе видео ойын деп атайды, басқа сөзбен айтқанда, ойын жағдайы экран дисплейіне немесе теледидарға беріледі. Ойындар кітап немесе фильмдер негізінде жасалуы мүмкін. Кері болған жағдайлар да бар. 2011 жылдан бастап компьютерлік ойындар ресми түрде АҚШ-та жеке көркемдік формасы ретінде танылды.
-
Видео ойындар деп теледидарға қосып ойнайтын, немесе ойын автоматтардағы ойындарды атайды (1-сурет). -
Мобильді ойындар Ұялы телефондармен, смартфондармен, қалта компьютерлермен ойналатын бағдарламаларды атайды (2-сурет).
1-сурет 2-сурет
Компьютерлік ойындар жанр бойынша бірнеше түрге бөлінеді:
-
шутерлер (ағылш. shoot — ату) - атысу ойындары. -
аркадалар -
стратегиялар - Ойнаушыға таңдау жасау қажеттілігі -
спорттық ойындар -
логикалық ойындар - аналитикалық ойлану қажет ойындар -
дамытушы оқыту ойындары
Шутер шайқасуға арналған ойындарда тұлғаның өзі ретінде есптелетін шабуылшы. Шутер – компьютерлік ойындардың жанры болып табылады, онда ойыншының бас кейіпкері арқылы болып жатқан нәрсені қабылдайтындай етіп қару-жарақпен жабдықталады. Тұтастай алғанда, бірінші тұлғалық шабуылшылар басқа шабуылшылармен ұқсас сипаттамаларға ие, бұл өз кезегінде ойындарының нұсқалары болып табылады. Олар пайда болған сәттен бастап, бұл ойындар өздерінің заманауи 2.5D немесе 3D графикасын қолданды, өндірушілері неғұрлым озық жабдықтарды жасауды ынталандырса, соғұрлым қызығушылық арта түседі.
Шутердің ережелері 1974 жылы шыққан Spasim ойынында лабиринттік соғыс ойынында табылған. Көптеген маңызды ойындардың шыққаннан кейін, мақсатсыз қатыгездікке айналған жанрдың нысаны қалыптасты. Wolfenstein 3D ойындарында қолданылған жанрдың негізгі қағидаларын қойды. Жанр кеңінен танымал болған, осы ойындардың бірі «Doom» болды, ол шайқас жанрына ең үлкен әсерін тигізді. Сонымен, Doom шығарғаннан кейін, мұндай ойындар «Doom clones» деп аталды. ХХІ-ші ғасырда әр түрлі жанрлардағы ойындардың ең коммерциялық табысқа ие болғаны осы «Doom clones» ойыны болды. Ол 2016 жылы осы ойындардың барлық жанрлар арасында үлесі 27%-дан асты. Яғни, Doom ойыныны шыққаннан кейін, осы жанрдағы барлық ойындар «Doom clones» деп атады. 2001 жылы «Екінші Дүниежүзілік соғыстың онлайн-нұсқасы» түрінде қолданылып жүрген «көп мультиплеерлі» ойын ретінде танылды, алайда IGN осындай ортаны толық жүзеге асырғанға дейін бірнеше жыл уақыт алған. 2002 жылы «Жауынгерлік алаңда жарық көрген Ұлы Отан соғысы» туралы шабуылшы авиациясы, теңіз кемелері, жер үсті қарулары мен жаяу әскерлері қатысқан ауқымды шайқастар ұсынылды. 2003 жылы PlanetSide жүздеген ойыншыларға әлемде бәсекелесуге мүмкіндік берді. Ойын «әлемдегі алғашқы жаппай мультиплеерді бірінші адам шабуылшысы» ұранымен көтерілді. 2004 жылы шыққан «Doom 3» фильмінде ойнатқышты үрейлендіретін және қорқытатын элементтерге көп көңіл бөлінді. Онда бірінші тұлғаның шабуылшысының түрі мен әрекетін көрсететін эпизодтар болды.
Аркада жанрының элементтері Deathmatch ойынында көптеп кездеседі. Онда ойыншылар басқа кейіпкерлерді өлтіру арқылы балл жинайды, сондай-ақ, жаудың базасына енуге тырысады, сол кезде туын түсіріп, өз базасына жеткізеді. Ойыншылар басқа біреудің базасын немесе картадағы белгілі бір аумақты басып алуға тиіс, басқа ойыншылардан бас тартуға, басқа ойыншылардан бас тартуға, «өмір» санына шектеу қойылған «Deathmatch» опцияларына немесе ойыншылар кейбір қуатты бонустық элементтер үшін күресуге тиіс. Бұл режимдердің барлығы ойыншыларға картада орналасқан қару-жарақ пен денсаулықты және басқа бонустарды, жалпы жеңіс жағдайларын өзгертуге мүмкіндік береді. Кейбір ойындарда ойыншы кейіпкерлердің класын таңдай алады және әрбір класстың өзінің күшті және әлсіз жақтары болады, арнайы жабдықты пайдаланады және команданың белгілі бір рөлін атқарады.
Стратегиялық ойынға Starsiege-ты жатқызуға болады. Ол 1998 жылы шыққан 32 ойыншыға арналған матчқа бір мезгілде қатысуды қолдайтын онлайн мультиплеер шабуылшы болды. Бұл арнайы роллердің көптігі болатын командалық ойын, сонымен қатар жанр - jetpack үшін ерекше тақырып болды. Ойын өте танымал болды. 1999 жылы шығарылған Quake III Arena ойындарында бірнеше ойыншы режимдерінің арқасында тез танымал болды және екі ойында бір ойыншы режимі айтарлықтай қысқартылды. Сол жылы Counter-Strike, терроризмге қарсы тақырыптарға арналған жартысын өзгерту модификациясы шығарылды. 2004 жылы шыққан Counter-Strike нұсқасы: көзі ең танымал мультиплеер бірінші тұлғаны, сондай-ақ ойынның ең танымал модификациясы болды.
Суреттерде көріп отырғандарыңыздай бұл ойындардың дизайны да бір қарағанда өте қорқынышты, көрген көзге тұрпайы. Бұл ойындарды ойнау арқылы емес осы кейіпкерлердің бейнесімен танысу, көру арқылы да баланың психологиясы бұзылады. Оның үстіне қазіргі таңдағы ойындардың көпшілігі 2D, 3D форматтағы өлешмдермен бейнеленген. Ол дегеніміз ойыншы ол ойындарды ойнап отырған кезде өзін дәл сол аймақта жүргендей сезінеді және солай қабылдайды.
Пайдалы ойындар:
Оқу компьютерлік ойындар. Екі жасынан бастап балаларды ықтималық элементі бар компьютерлік ойындарды ойнауға үйретуге болады. Олар сүйікті ертегілер мен мультфильмдердің негізінде ойыншықтар ажырата алады. Мұндай ойындар қоршаған ортамен тез танысуға, сондай-ақ логикалық басқатырғыштар шешуге мүмкіндік береді. Осылайша көңіл дамып, жад және жаңа білім алуда бірге дамиды. Балалар қуанады, олардың кейіпкерлерімен диалогтар жүргізу олардың сұрақтарына жауап береді, сондықтан қазіргі заманғы ойындар әзірленген. Сондай-ақ, ойындар көптеген объектілерді түстер мен кескіндерді ажырата, санау алфавитінің, сөз қорын толтыру үшін балаларды үйрету. Мысал ретінде, сіз "Локомотив", "аңдарды оқыту", "суретші қателердi түзету", ойындар көруге болады және қыз балаларға, ұл балаларға арналған ойындардың түрлері бар. Сонымен қатар жадын дамытуға арналған логикалық ойлау және компьютерлік білімін дамыту ойындар арқылы мектеп бағдарламасына да кіреді. Олар балаларды мектепке дейінгі ұйымдарға дайындауға бағытталған ауызша және буындардың жиналмалы сөздер мен әліпбиін зерттеу қамтуы мүмкін. Осы ойындарда арқасында балалар тез дамып, жаңалыққа құмар болуда. Оңай және оның психикалық және физикалық тұрғыда денсаулығына зиян емес ойындардыңең танымалы мыналар: Boutique 2 ", " Nyamstery ", "Nightmare балалар ", "Туртикс", мини-ойындар "Adventures Snowball ", "Бермуд Үшбұрыштың "Mystery"операциясы, "Beetle". Сондай-ақ, көптеген психологтар балалардың әлеуметтік-психологиялық бейімделуіне бағытталған ойын, назар аударуыңызды сұраймыз. Мұндай ойындарында, әңгіме кейіпкерлерінің моральдық және этикалық проблемаларды шешу, қарым-қатынас жасау үшін негіз болып табылады. Өз бизнесін басқаруды үйрету, экономикалық саясат пен іскерлік ойындар жас өспірімдерге болашақ мамандықты таңдауда көмектеседі. Мысал ретінде, біз жасөспірімдерге арналған келесі оқу ойындарын ұсынамыз: "Шахмат" (ми үшін гимнастика, және шаршауды жеңілдететін тиімді құралы), " Артықшылық" (жоғары білімі бар студенттер мен адамдардың ойын), " Masyanya" (Экономикалық стратегиясы), "SimCity қоғамдар "(виртуалды мегаполистердің құрылысы). Жаңа өнімдер күнделікті жаңартылыпотырады. Ойын таңдағанда балалардың жас ерекшелігін ескере отырып, ата – ана тарапынан да қадағалануы керек. Компьютерлік ойындар баланың танымдық қызметін арттыру және оның интеллектін дамытуға ықпал ететіндігін басты назарда ұстау керек.