ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 16.03.2024
Просмотров: 21
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ МЫРЗАХМЕТОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлік-экологиялық факультеті
«Экология, ҚОҚ және ӨТҚ» кафедрасы
| | «Бекітемін» инженерлік-экологиялық факультетінің деканы ____________ Тлеуова Ж.О. « 25 » 08 2021 жыл |
6В11223
«ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨМІР ТІРШІЛІГІНІҢ ҚАІПСІЗДІГІ»
БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАСЫНА АРНАЛҒАН
«ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ» ПӘНІ БОЙЫНША
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)
Курс – 4 сс
Семестр – 5
ESTC кредит саны – 5
Дәрістік сабақтар саны – 15 с
Семинарлық (практикалық) сабақтардың саны – 15 с
Зертханалық сабақтар саны – 15 с
СӨЖ – 90 с
ОБСӨЖ – 15 с
Барлық сағат – 150 с
Бақылау түрі: Емтихан
Көкшетау, 2021 жыл
Жұмыстық оқу бағдарламасы (Syllabus) БББ жұмыс оқу жоспарымен және элективті пәндер каталогымен құрастырылған
Жұмыс бағдарламасы кафедра отырысында талқыланды: «Экология, ҚОҚ және ӨТҚ»
(кафедра атауы)
№ 1 хаттама, « 24 » 08 2021 ж.
Кафедра меңгерушісі: ______________________ ___Макеева Л.А.__
(қолы) (аты-жөні)
Жұмыс бағдарламасы оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілген: ИЭФ________
(факультет атауы)
№ 1 хаттама, « 25 » 08 2021 ж.
Факультеттің ОӘК төрағасы: ______________________ ___Акохова Н.В.__
(қолы) (аты-жөні)
© А. Мырзахметов ат. КУ 2021
Оқытушы туралы мәліметтер: аға оқытушысы, ж.ғ.м Шаймерденова Зинеп Мамановна
Байланыс сағаттары: кафедрадағы ОБСӨЖ кеңес беру кестесіне сәйкес.
Оқу пәнін өткізу уақыты мен орны: оқу сабақтарының кестесіне сәйкес
Пән бойынша оқу жоспарынан көшірмесі:
| БББ (шифр, атауы) | Оқыту түрі | Курс | Семестр | Аудиториялық сағаттарды бөлу | ОБСӨЖ | СӨЖ | Бақылау нысаны | ||
| Дәріс | Практ. | Зерт. | |||||||
| 6В11223 «ҚОҚ және ӨТҚ» | күндізгі | 4 сс | 5 | 15 | 15 | 15 | 15 | 90 | емтихан |
| БББ (шифр, атауы) | Оқыту түрі | Курс | Семестр | Аудиториялық сағаттар | Желілік режимдегі сағаттар | Өзіндік жұмыс | Бақылау нысаны |
| 6В11223 «ҚОҚ және ӨТҚ» | күндізгі-қашықтан оқыту | 3 с/п | 5 | 10 | 10 | 130 | емтихан |
| 6В11223 «ҚОҚ және ӨТҚ» | күндізгі-қашықтан оқыту | 2 в/в | 5 | 10 | 10 | 130 | емтихан |
Пререквизиттері: Геоэкология, жаһандық геоэкологиялық мәселелер, Экология және табиғатты пайдалану.
Постреквизиттер: Дипломдық жобалау. Кәсіби тәжірибе, кәсіби қызмет.
БББ мақсаты: өмір тіршілік әрекетінің қауіпсіздігінің, еңбекті қорғау, қоршаған ортағы қорғау, төтенше жағдайлар кезінде қорғау саласында қазіргі ғылым мен техниканың талаптарына сәйкес кәсіби құзіреттілікке ие мамандарды даярлау, түлектердің бәсекеге қабілеттілігін және кәсіби дамуын қамтамасыз ету.
Мақсаты: студенттердің инженерлік есептерді шешу кезінде қауіпсіздік басымдықтары бойынша ойлауын қалыптастыру; елді мекендерде және жұмыс аймақтарында адамның химиялық және биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі аспектілерін зерттеу.
Курстың қысқаша мазмұны: химиялық және биологиялық қауіпсіздік негіздері. Адам өміріндегі химиялық және биологиялық қауіпсіздік туралы жалпы түсінік. Зиянды химиялық және биологиялық заттардың табиғи және антропогендік көздері. Зиянды заттар, олардың адам ағзасына әсері және кәсіптік уланудың алдын алу. Химиялық және биологиялық улардың жіктелуі. Химиялық және биологиялық ластаушы заттардың биосфераға және оның компоненттеріне әсері. Биогеоценоздағы химиялық және биологиялық қауіпті заттардың миграциясы. Қоршаған табиғи ортаның химиялық және биологиялық ластануының экологиялық салдары.
Негізгі құзіреттіліктер / күтілетін нәтижелер: экономика салаларында қорғау жүйесінің негізгі принциптерін қолдану, олардың жұмысы мүмкін болатын бактериологиялық және химиялық зақымдану көздерімен байланысты, химиялық-технологиялық және табиғи жүйелердің жай-күйіне талдау жүргізу; Химиялық және биологиялық қауіпсіздік бойынша әртүрлі қорғаныс іс-шараларының кешенін пайдалану
.
Бағалау әдістері: студенттердің күнделікті жұмысын бақылау, ауызша сұрау, жазбаша жұмысты бағалау, апта сайынғы рейтинг қою, ағымдағы тексеру және білімді бағалау, семестрлік тексеру және білімді бағалау.
Зерттеу дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар: зерттеу (ақпаратты іздеу, деректерді талдау және синтездеу, тұжырымдарды тұжырымдау, деректерді құрылымдау, бақылау және бағалау, гипотезаларды ұсыну және дәлелдеу)
Оқытудың инновациялық тәсілдері: Интерактивті тақтаны пайдаланып сабақ түсіндіру, тақырыпқа байланысты видео арқылы дәрісті толықтыру, «шағын топтар» әдісі, пікірталас (дискуссия), «Дөңгелек үстел»әдісі.
Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар тұлғалар үшін пән бойынша оқыту: ЭЖЖ, университеттің электрондық кітапханасын, курс бойынша бейнематериалдарды пайдалана отырып оқыту
Оқу форматы: дәстүрлі/аралас
Дәріс сабақтарының мазмұны
| № р/с | Мазмұны | Сағат саны | Өткізу әдісі | Апта | Әдебиеттер | Ең жоғары балл |
| 1 | Химиялық және биологиялық қауіпсіздік негіздері. Зиянды химиялық заттардың табиғи көздері. Жер қабығындағы химиялық элементтердің таралуы. Кларк және геохимиялық Фон туралы түсінік. | 1 | Ақпараттық дәріс | 1 | 1-3 | 2 |
| 2 | Химиялық және биологиялық улардың жіктелуі. Зиянды заттарды нормалау. Уыттылық параметрлері. | 1 | Интерактивті тақтаны пайдаланып сабақ түсіндіру | 2 | 3-5 | 2 |
| 3 | Токсиканттардың қоршаған ортаға көшуі. Өлшенген заттар және олардың дисперстік дәрежесі бойынша жіктелуі. Атмосферада, суда масса алмасу. Токсиканттардың абиотикалық өзгерістері. | 2 | Студенттермен жаңа тақырыпты талқылау | 3-4 | 6-8 | 4 |
| 4 | Токсиканттардың тірі организмдерге әсер ету механизмдері. "Нысана", "рецептор"түсінігі. Токсиканттардың бірлескен әрекеті. | 1 | Тақырыпқа байланысты Видео арқылы дәрісті толықтыру | 5 | 9-10 | 2 |
| 5 | Зиянды заттар және адам денсаулығы. Химиялық ластаушы заттардан денсаулыққа қауіп туралы түсінік. Тәуелділік "доза-әсер". Тәуелділік "құрылым-әсер". Химиялық және биологиялық ластаушы заттардың биосфераға және оның компоненттеріне әсері. | 3 | Дәстүрлі сабақ | 6-8 | 10-11 | 6 |
| 6 | Канцерогендік және канцерогендік емес химиялық заттардың әсерінен денсаулыққа қауіпті бағалау. | 2 | Интерактивті тақтаны пайдаланып сабақ түсіндіру | 9, 10 | 5-8 | 4 |
| 7 | Зиянды химиялық немесе биологиялық заттар түзілетін немесе қолданылатын технологиялық процестерді талдау. | 1 | Студенттермен жаңа тақырыпты талқылау | 11 | 2-4 | 2 |
| 8 | Химиялық зақымдану ошағының сипаттамасы. Химиялық зақымдану ошағындағы халық арасындағы шығындардың құрылымы. Химиялық зақымдану ошағын анықтау және жою. | 2 | Тақырыпқа байланысты Видео арқылы дәрісті толықтыру | 12, 13 | 4-6 | 4 |
| 9 | Биологиялық зақымдану ошағының сипаттамасы. Биологиялық қару туралы түсінік. Биологиялық зақымдану ошағын анықтау және жою. Экономиканың химиялық немесе биологиялық қауіпті объектілеріндегі төтенше жағдайларда халықты қорғау. | 2 | лекция-конференциялар | 14, 15 | 9-11 | 4 |
| | Барлығы: | 15 сағат | | 15 апта | | 30 |
Практикалық сабақтар
| № р/с | Мазмұны | Сағат саны | апта | Өткізу әдістері, ТСО пайдалану | Ең жоғары балл | Тапсыру мерзімі/ дедлайн |
| 1 | Жер қабығындағы, тірі организмдердегі химиялық элементтердің таралуы. | 1 | 1 | Ауызша сынақ | 5 | 02.09.21 03.09.21 |
| 2 | Зиянды заттардың уыттылық параметрлері. Қоршаған орта объектілерінде токсиканттардың шекті құрамының нормативтерін жедел енгізу. | 1 | 2 | «шағын топтар» әдісі. | 5 | 06.09.21 10.09.21 |
| 3 | Қоршаған орта объектілеріндегі химиялық зиянды заттардың көші-қоны. Токсиканттардың өзгеруі. | 2 | 3,4 | Пікірталас (дискуссия) | 5 | 13.09.21 17.09.21 20.09.21 24.09.21 |
| 4 | Биологиялық сіңіру коэффициенттерін есептеу. | 1 | 5 | Дәстүрлі сабақ өткізу | 5 | 27.09.21 01.10.21 |
| 5 | Химиялық заттардың адам денсаулығына әсер ету қаупін бағалау үшін Пробит-талдау. | 1 | 6 | «Дөңгелек үстел»әдісі | 5 | 04.10.21 08.10.21 |
| 6 | Коллоквиум | 2 | 7 | Пікірталас (дискуссия) | 5 | 11.10.21 15.10.21 |
| 7 | Кәсіпорынның шығарындыларымен бірге келетін зиянды заттың халықтың денсаулығына әсерін бағалау. | 2 | 8, 9 | «Шағын топтар» әдісі. | 5 | 18.10.21 22.10.21 25.10.21 29.10.21 |
| 8 | Адам денсаулығы үшін канцерогендік емес қауіпті бағалау. | 2 | 10, 11 | Ауызша сынақ | 5 | 01.11.21 05.11.2108.11.21 12.11.21 |
| 9 | Химиялық қауіпті объектідегі жарылыс қаупін бағалау кезінде химиялық ластану қаупін бағалау | 2 | 12, 13 | «шағын топтар» әдісі. | 5 | 15.11.21 19.11.21 22.11.21 26.11.21 |
| 10 | Химиялық жарылғыш заттың жарылуы кезіндегі қауіпті анықтау | 2 | 14,15 | Пікірталас (дискуссия) | 5 | 29.11.21 03.12.21 06.12.21 10.12.21 |
| | Барлығы: | 15 | | | 50 | |
Зертханалық сабақтар
| № р/с | Мазмұны | Сағат саны | апта | Өткізу әдістері, ТСО пайдалану | Ең жоғары балл |
| 1 | Химиялық және биологиялық қауіпсіздік негіздері бойынша зертханалық жұмыстың негізгі тәсілдері | 2 | 1, 2 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| 2 | Өсімдіктердің күлін бағалау бойынша биосфераны ластайтын заттардың химиялық қасиеттері | 2 | 3, 4 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| 3 | Еритін және ерімейтін массаларды анықтау атмосфералық жауын-шашындағы заттар. | 2 | 5, 6 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| 4 | Сынамаларды іріктеу және ауа ортасын талдау әдістері. | 2 | 7, 8 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 10 |
| 5 | Сынамаларды іріктеу және су ортасын талдау әдістері. | 2 | 9, 10 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 10 |
| 6 | Түс көрсеткіші бойынша судың ластануын фотометриялық анықтау | 1 | 11 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| 7 | Топырақ жамылғысын талдау әдістері мен сынамаларды іріктеу. | 2 | 12, 13 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| 8 | Токсикалық заттардың биологиялық әсері. | 2 | 14, 15 апта | Зертханалық жұмыстарға арналған ӘҚ – ға сәйкес | 5 |
| | | 15 | 15 апта | | 50 |
Студенттердің өзіндік жұмысы
| № | СӨЖ тақырыбы және тапсырмалар | Сағат саны | Апта | Көлемі, тиісті өлшем бірлігі (конспект, реферат және т. б.)) |
| 1 | Химиялық зертханадағы қауіпсіздік техникасы | 10 | 1 апта | Глоссарийді әзірлеу |
| 2 | Зертханалық жабдықтар мен сұйықтықтарды жинауға арналған ыдыстар, сүзу процестері | 10 | 2 апта | Негізгі терминдер мен ұғымдар бойынша |
| 3 | Заттардың күлін анықтау әдістері | 10 | 3,4 апта | Баяндама |
| 4 | Химия және токсикология-әлемдік химиялық ластағыштар | 10 | 5,6 апта | Қолдану бойынша нұсқаулықты әзірлеу (берілген тақырып бойынша). |
| 5 | Адам денсаулығының экологиялық факторлары | 10 | 7,8 апта | Конспект |
| 6 | Химия өнеркәсібіндегі қауіпсіздік техникасы | 10 | 9,10 апта | Баяндама |
| 7 | Химиялық және бактериологиялық қорғау | 10 | 11,12 апта | 10 тест сынағын құрастыру |
| 8 | Химиялық апат. Химиялық авария кезіндегі халықтың іс-қимылы | 10 | 13,14 апта | Презентацияны дайындау |
| 9 | Биологиялық қауіп | 10 | 15 апта | Кроссворд |
| | Барлығы | 90 | | |