Файл: аза тiлі тест 2012 і нса деби тілді формаларын крсет.doc
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 19.03.2024
Просмотров: 48
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
а) Өлімнен ұят күшті
в) Отан - оттан да ыстық
с) Оқу - инемен құдық қазғандай
д) Көз - қорқақ, қол - батыр
е) Батыр туса-ел ырысы,жаңбыр жауса-жер ырысы
-
Лексикалық мағынасы бар сөзді көрсет
а) ғой,шырақ в) ар,нар с) ілк,сырт
д) бас, жә е) көс, бас
-
«Жарақ» сөзінің мағынасы
а) қақ ортасынан жарылған ағаш
в) өте алыс жер
с) шайқаста киетін темір ауыт
д) шырақ сөзінің көне атауы
е) қысты киетін бас киім
-
«Тіл» сөзі қай тіркесте ауыспалы мағынада тұр?
а) адамның тілі в) малдың тілі
с) баланың тілі с) сағат тілі
е) ана тілі
-
«Айналайын қарағым
Бетіңе келмес қарағым» қай сөздер табыңыз. Мысалы:
а) омоним
в) антоним
с) көп мағыналы сөз
д) синоним
е) эвфелизм
VІІ нұсқа
-
«Шелдену» сөзінің синонимі
а) бағасы в) тойыну с) халық
д) көпсіну е) далдайсу
-
Құпия сөзінің антонимі
а) тақия в) сұрқия с) жария
д) қария е) дария
-
Қазақтың әдет-ғұрпына байланысты табу сөзді табыңыз
а) ұлыма в) қарасам с) жасын
д) ылау е) бикеш
-
«Қамбар ата», «Зеңгі баба», «Шопан ата» қай сөздер тобына мысал бола алады?
а) омоним в) табу с) эвфелизм
д) дисфелизм е) синоним
-
«Ат ізін салмады» тіркестің мағынасы
а) балағаттады в) ұйықтамады
с) сөйлемеді д) келмеді
е) көрмеді
-
Бір-біріне синоним болатын тұрақты тіркестерді көрсет
а) беті бүлк етпеді, бетінен от шықты
в) түн ұйқысын төрт бөлді, азар да безер болды
с) ит терісін бетіне қаптады, айы оңынан туды
д) көз ілмеді, көрер таңды көзбен атырды
-
«Ұзын арқан, кең тұсау» фразеологизмінде антоним болатын тұрақты тіркесі қайсы?
а) ит өлген жер
в) көзі ашып – жұмғанша
с) аузынан сөзі, үстінен бөзі түсіп тұр
д) түйе үстінен сирақ үйіту
е) қас-қабағын аңду
-
Мына мақал-мәтелді аяқтаңыз
«Батырға да ..... »
а) қару керек в) жүрек керек
с) тірек керек д) білек керек
е) жан керек
-
«Ұжданы ақтың жолы ақ» деген мақалдағы ақ сөзі не мағынаны береді?
а) әдемі, сұлу в) жылы
с) өткір д) мейірімді
е) ашық, жарқын
-
Тіл тиюге байланысты мақалды тап
а) Тіл тас жарады, тас жармаса, бас жарады
в) Қой аузынан шөп алмас
с) Аузымен орақ орады
д) Бала тілі – бал
е) Адамнан тілеме, Алладан тіле
-
«Аға сұлтан», «наурыз», «сәуір» сөздері қандай сөздер
а) диалект в) көнерген сөз
с) жаңа сөз д) кәсіби сөз
е) кірме сөз
-
«Шелпек» сөзінің мағынасы
а) киім атау в) жемістің бір түрі
с) нан тағамының түрі д) мал түрі
е) ыдыс-аяқтың көне атауы
-
Жаңа сөзді нұсқаңыз
а) дернәсіл в) әдемі с) қазғұт
д) Алтай е) тұқым
-
Үлескі, қызанақ сөзі қандай сөздер тобына жатады?
а) кәсіби сөздер в) жаңа сөздер
с) көнерген сөз д) кірме сөз
е) диалект
-
Жалпылама лексиканы табыңыз
а) құдағи, ұшақ в) жоғары, тымақ
с) сүгірет, әйдік д) тамақ, үлкен
е) жебе, секер
-
Су, ауа, тамақ, үй дегендер қандай сөз тобының мысалы:
а) термин сөздер в) диалект сөздер
с) жаңа сөздер д) көнерген сөздер
е) жалпылама лексика
-
Әдеби тілдің негізгі қоры - ......
а) жалпылама лексика в) жаңа сөдер
с) диалект сөздер д) көнерген сөздер
е) терминдер
-
Кірме сөздерді табыңыз
а) әдебиет, аң в) мәдениет, таң
с) торлаша, келулі д) әкім, алмас
е) ұжым, беремап
-
Араб-парсы тілінен енген сөздер
а) мәдениет, әдебиет, ұжым
в) мектеп, ұлыс, сіріңке
с) тәрбие, емле, емтихан
д) Баянауыл, ұшақ, білім
е) телефон, нөкер, ұжым
-
Монғол тілінен енген ел билеуге байланысты кірген сөздер
а) ұлыс, нөкер в) әлем, жарлық
с) ұшақ, болыс д) жасақ, аймақ, жарлық
е) сарбаз, нөкер, ұжым
VІІІ нұсқа
-
Монғол тілінен енген жер-су аттары
а) Тарбағатай, Нұра, Қостанай
в) Бұхара, Нұра, Баянауыл
с) Ферғана, Нура, Алтай
д) Еділ, Есіл, Жайық
е) Зайсан, Қордай, Алтай
-
Орыс тілінен енген сөздер
а) жәшік, бөтелке, бәтеңке
в) көлеңке, сіріңке, тәрелке
с) шәйнек, жай, сөмке
д) турба, құлып, кереует
е) сүлгі, кәмпть, тәтеңке
-
Орыс тілінен енген, бірақ бүгінде ешқандай өзгеріске ұшырамай қолданылатын сөздер тобын көрсет
а) жәшік, бөтелке, бәтеңке
в) автомобиль, телеграф, телефон
с) сүлгі, кәмпит, бөлтеңке
д) ұжым, радио, газет
е) машина, телеграф, почта
-
Қоғам, ұлыс, тәтеңке сөздер қай сөздер табына кіреді?
а) жаңа сөздер в) жалпылама лексика
с) көнерген сөздер д) кірме сөздер
е) диалектілер
-
Ғұлама, ғибрат, бәтеңке сөздер қай сөздер тобына жатады?
а) орыс-алавян в) түрік
с) монғол д) араб
е) араб-парсы
-
Диалект сөздерді нұсқаңыз
а) сым, жар, тұқым
в) торсық, құдағай, қорамса
с) баралы, бөрежақ, қом
д) нарық, әділдей, үгей
е) журнал, халық, ұлыма
-
Нұсқау, бұйрық қай облыстың диалектісі?
а) орталық в) Орал с) ОҚО
д) СҚО е) БҚО
-
«Торлама» диалектісінің әдеби баламасы
а) ас в) хлор с) қарбыз
д) қауын е) нан
-
«Зілдей» диалектісінің әдеби баламасын көрсет
а) жеңіл в) үшкір с) тесіл
д) бүтін е) ауыр
-
«Жар» диалект қай сөз табынан?
а) сын есім в) зат есім с) сан есім
д) етістік е) ешбірі дұрыс емес
-
Үнтаспа, ғарыш сөздері қандай сөздер?
а) көнерген в) термин с) диалект
д) жаңа сөз е) жалпылама
-
Лингвистика терминдері
а) дисфемизм, диалект в) дром, гидрат
с) диалект, доза д) лую, карта
е) эвфемизм, азан
-
География терминдері
а) экскурсия, эпеватор в) глобус, экватор
с) грамм, система д) табу, квадрат
е) антоним, синоним
-
Математика терминдерін нұсқа
а) коэффицент, гидрат в) азон, куб
с) квадрат, куб д) экватор, азон
е) километр, карта
-
Химияға байланысты терминдер
а) дода, дром в) хлор, шырын
с) килограмм, вакуум д) азот, оттегі
е) гамма, хлор
-
Көшкін, музарт, шың зерттеу терминдері қай салаға байланысты айтылады?
а) математика в) биология с) химия
д) тіл білімі е) география
-
Сөз қалай жасалады?
а) тіл қосымшаларынан
в) жүйелі дыбыс қосындыларынан
с) дауысты дыбыстар тіркесінен
д) дауыссыз дыбыстар тіркесінен
е) буындар тіркесінен
-
Дыбысталу дегеніміз - ....
а) сөздің ішкі мазмұны
в) сөздің дұрыс жазылу ережелері
с) сөздің сыртқы қабығы
д) сөздің дұрыс жазылу ережелері
е) айтылғандардың бәрі дұрыс
-
Тура мағынада тұрған тіркесті тап
а) қара қарындаш в) қара жер с) қара сөз
д) қара жүрек е) қара дауыл
- 1 2 3 4 5
Ауыспалы мағынада тұрған тіркесті тап
а) қоңыр сиыр в) қоңыр қаз с) қоңыр дауыс
д) қоңыр аю е) қоңыр жіп
ІХ нұсқа
-
Ауыспалы мағынаның берілу жолдары
а) омоним, синоним, антоним
в) метафора, метонимия, синекдоха
с) проза, идиома, мақал-мәтел
д) қосымша, жалғау, жұрнақ
е) берілген жауаптың дұрысы жоқ
-
Төмендегі мысалдардан көп мағыналы сөзді тап
а) Асан арамен ағаш аралады
в) Бригадир жұмыс басына шықты
с) Бүктелген қағазды жазу
д) Асан Гүлжанның шашына қарап қалыпты
е) Арық қой арықтан секіріп өте алмады
-
Лексика нені зерттейді?
а) сөйлем мүшелерін в) сөз құрамын
с) сөз тіркесін д) тіл дыбыстарын
е) сөз мағынасын
-
Көп мағыналы сөздердің омонимне айырмашылығы қандай?
а) Бір сөз табынан болып, мағына жағынан ұзақ болады
в) Бір сөйлем мүшесінің қызметін атқарады
с) Әр қайсысы әр сөз табынан болады
д) Дыбыстануында өзгешелік болады
е) Жауаптардың барлығы дұрыс
-
Омонимі бар сөйлемді тап
а) Асық ойнауға асықты в) Күнде келіп ойнайды
с) Сан рет жүгі ауады, сан рет терін сауады
д) Жамал өле жейді е) Ат тұяғын тай басар
-
Сақтық ұғымдағы мақал-мәтел қайсы?
а) Жақсының үйі мен түзі бірдей в) Ат тұяғын тай басар
с) Соқыр атқа қотыр ат үйір д) Мыңды айдаған бірді айдар
е) Оң көзіңе сол көзің қарауыл
-
Синоним белгілерін ата
а) Сөздердің дыбыстарында өзгешелік болу керек
в) Сөздер бір ғана ұғымды білдіру керек
с) Сөздер бір ғана сөз табына қатысты болуы керек
д) Аталғандардың ешқайсысы дұрыс емес
е) Аталғандардың бәрі дұрыс
-
Синонимдердің сөйлемдегі қызметі
а) тек бастауыш болады в) тек баяндауыш болады
с) бір ғана сөйлем мүшесінің қызметін атқарады
д) тек толықтауыш болады е) тек анықтауыш болады
-
Күшті сөзінің синонимдік қатарын көрсет
а) салмақты, сабырлы, күшті, келбетті
в) сұлу, байсалды, ажарлы с) мықты, ұстамды, қайратты
д) қажырлы, әдемі, көркем
е) күшті, мықты, әлді, қарулы, қайратты
-
Көзді ашып-жұмғанша тұрақты тіркесінің баламасы
а) лезде, сәтте, тез в) мақсат, мүдде
с) мол, көп д) қамығу, шаршау
е) әдейі, жорта
-
«Жомарт» сөзінің антонимдік жұбы
а) сараң в) қатты с) жұмсақ
д) ақылды е) ақымақ
-
Ауыру әлек салған соң
Уайымға түсесіз
Жаның тәтті болған соң
Ащы дәрі ішесіз
Антонимдік жұпты тап
а) Ауру – әлек в) Салған соң – болған соң
с) Түсесің – ішесің д) Ащы – тәтті
е) Уайым – дәрі
-
«Шешек» ауруының атына байланысты табуды көрсет
а) қорасан в) топалаң с) ұлыма
д) итқұс е) жасыл
-
– Мейлі екі ноғайдың бірі өліп, бірі қалсын
Менің нем кетеді! – деді өзі (І.Жансүгіров)
Дисфемизмді тап
а) екі ноғай в) менің нем кетеді с) деді өзі
д) нем кетеді е) бірі өліп, бірі қалсын
-
Лингвистика ғылымына байланысты терминдер
а) квадрат, куб в) амиак, азон с) глобус, карта
д) қосу, алу е) синоним, омоним, антоним
-
Тіркестер арасынан еркін тіркесті тап
а) жүрегіңнің түгі бар в) жүрегі тас төбесіне шығу
с) су жүрек д) жүрегі соғу е) жүрек жұтқан
-
Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз
а) Патша заманында ел алым төлеген
в) Алымы мен бөлімі бөлшектің мүшелері деп аталады
с) Соқаның алымы аз болғандықтан жұмыс өнбейді
д) Заттай алым алындаы е) Алым-салықтың бір түрі
-
Омоним болатын сөз қайсы?
а) тәрбие в) кемпір с) мін д) неге? е) бес-бестен
-
Мақалдардан антонимдік қолданыстағы сөздерді тап
а) Аз сөйлесең де саз сөйле в) Ердің екі сөйлегені – өлгені
с) Әркімнің өзі шығар биігі бар д) Асыл –тастан, Ақыл – жастан
е) Адал еңбек елге жеткізер, арам қулық елден кеткіщер
-
Антонимдік жауапты көрсет
а) үздік – создық в) ұялшақ – ұяң
с) ызақор – сотқар д) үстем – басым
е) жөндеу – бұзу
Х нұсқа
-
Сөздің тура мағынасын табыңыз
а) су төмен қарай ақты
в) басшының ұйымдастыру қабілеті төмен
с) олар білімі жағынан Шоқаннан әлде қайда төмен
д) әйел затын төмен санады
е) оның түрі солғын, еңсесі төмен түскен
-
Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзде табыңыз
а) техниканың тілі в) терең ау
с) есің ашық д) адамның мойны
е) адамның басы
-
Бұл кісі қара сөзге жүйрік еді
Ауыспалы мағынаны тап
а) бұл в) қара сөз с) кісі д) жүйрік е) еді
-
Ол бір оқыс сөйлейтін адам деген сөйлемдегі оқыс сойлейтін адам қандай тіркес?