1. 
   Тақырыбы: :« Қарапайым физиотерапиялық емшараларды қолдану
   

2. Мақсаты:. :« Қарапайым физиотерапиялық емшараларды қолдану ережелерімен таныстыру

3. Оқыту мен оқытудың міндеттері:мейіргерлік манипуляциялрды жүргізу кезіндегі жауапкершілікке, инвазивты процедураларды жүргізу кезіндегі этико-деонтологиядық аспектілерді сақтауға, таңдаған мамандығына деген сүйіспеншілікке, пациенттерге деген тиянақтылыққа, өз міндеттерін үқыпты орындауға тәрбиелеу. Логикалық ойлау қаблеттерін дамыту, қорытынды жасауға, басты белгілерді анықтауға, бар білімдерін жаңа жағдайда қолдана білуіне үйрету.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

• 
  Қарапайым физиотерапия әдістері туралы түсінік.
  
• 
  Жылытқышты,мұзды мұйықты,қыша қағазын қолдану.
  
• 
  Ыстық ылғалды,салқын,дәрілік немесе қыздырушы компресті қолдану.
  Қарапайым физиотерапия әдістері туралы түсінік.
  
• 
  Жылытқышты,мұзды мұйықты,қыша қағазын қолдану.
  
• 
  Ыстық ылғалды,салқын,дәрілік немесе қыздырушы компресті қолдану.
  
  
  

5. Оқыту мен оқытудың әдістері:

1) Ауызша орындалатын тапсырмалар жатығулар орындау,жағдаяттық тапсырмаларды шешу,блиц-сұрақ, зертханалық жұмыс орындау, жазбаша орындалатын тапсырмалар материалды талдау үшін келесі сұрақ қойылады:

6. Әдебиттер:

1. 
   Мейірбикелік іс негіздері. С. Қ. Муратбекова – Астана, 2007 г.
   
2. 
   Мухина С.А., Тарновская И.И. «Мейірбикелік ісі негіздері» пәніне практикалық басшылық . Медициналық училищелер мен колледждерге арналған оқу құралы.
   

Қарапайым физиотерапия туралы түсінік

Ерте заманнан –ақ адамдар табиғи жолдармен емделіп келген. Дегенмен ғылымның дамуы, физиотерапияның дамуына негіз болды. Бұл ғылым саласын дамытқан клиницистер мен физиологтар: И. М. Сеченов, И.П. Павлов, П.К. Анохин, С.П. Боткин, Г. А. Захарьин.

Физиотерапия (грек.physis – табиғат, табиғи құндылықтар) – алуан түрлі табиғи, жасанды және физикалық заттарды пайдалану арқылы аурудың алдын алуға, емдік және сауықтыру шараларын жүргізуге бағытталған, мақсатты емшара жиынтығы.

Табиғи факторлар: ауалы орта, су, күн энергиясы, атмосфералық қысым, емдік балшықтар, сүліктер.

Физикалық табиғи факторлар: жылу, суық, электр қуаты, оттегі, электромагниттер, инфрақызыл, ультракүлгін сәулелендірілу ,ультрадыбыстық толқындар.

---

Физиотерапияның түрлері:

1. 
   бальнеотерапия - минералды сулар мен емдік балшықтарды қолдану;
   
2. 
   гирудотерапия – медициналық сүліктерді қолдану;
   
3. 
   магнитотерапия – магнитті жиекті қолдану;
   
4. 
   оксигенотерапия – оттегін қолдану;
   
5. 
   аэротерапия – ашық ауаны тікелей сәулесіз қолдану;
   
6. 
   гелиотерапия – күн сәулесін қолдану;
   

Физиотерапиялық емшаралар адам тіндерін бұзбай, тері арқылы ішкі ағзаларға және жүйелерге әр түрлі рефлекторлы әсер етеді.

Тері – жалпы рецепторлы аймақ.

Қарапайым физиотерапиялық емшаралар жүйке жүйесіне, бұлшық еттің және тамыр тонусына, тыныс алу, зат алмасу, ішкі ағзалардың жасуша мембранасына дейін, сонымен қатар биологиялық белсенді заттар гистамин, ацетилхолин, адреналиннің бөлінуіне әсер етеді.
Жылытқышты қолдану.

Мақсаты: дене учаскелерін жылытып, қанмен толуын күшейту, жергілікті қыздыру әсері.

Қолдану көрсетілімдері: қызбаның I және III кезеңдерінде, инъекциядан кейінгі болатын ннфильтратта (түйіндерде), жұлынның белдегі түбірінің қабынуы (радикулитте), ұлтабарды сүңгілегенде, соғып алудың 2 тәулігінде, невритте, невралгияда.

Қарсы көрсетілімдері: іш қуысының жедел қабыну және ауруы процесі, қатерлі ісіктер, қан кету, соғып алудың бірінші тәулігінде, тері бетінің бүтіндігінің бұзылуында, іріңді жарада.

Асқынулар: күйіп қалу, денеде дақ болу.

Қоятын жерлері: инфильтрат аймағы, бел аймағы, балтыр бұлшық ет аймағы, оң жақ қабырға асты аймағы.

Дайындаңыз: резеңке жылытқышты (1,5-2 л), су (1-60-70°С), сүлгіні (жаялықты), зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты, шүберекті (2 салфетканы жылытқыштың сыртын зарарсыздандыру үшін), су термометрін.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның емшара жасауға рұқсатын алыңыз.

2. Қолыңызды антисептиксіз,антисептик деңгейде тазартыңыз, қолғапты киіңіз.

3.Жылытқыштың 2/3 көлеміне ыстық суды (1-60-70°С) құйыңыз.

4. Жылытқыштың мойынынан қысып ауасын шығарыңыз (мойынына су пайда болғанша), тығынын бұрап бекітіңіз.

5. Жылытқышты тығынын төмен қаратып төңкеріп, саңылаусыздығын тексеріңіз. Жылытқышты сүлгімен құрғатып сүртіңіз.

6. Жылытқышты сүлгіге (жаялыққа) ораңыз.

7. Жылытқышты дененің қажетті учаскесіне қойып, оны салқындағанша ұстаңыз.

8. Жылытқышты алып, оны ашып суын төгіңіз.

9. Науқастың терісін қараңыз (жылытқыш қойылған жерде тек қана жеңіл- желпі қызару болуы керек).

---

10. Науқасқа ыңғайлы жағдай алуға көмектесіңіз, жылы жабыңыз.

11. Жылытқышты зарарсыздандыру ерітіндісіне батырылған шүберекпен 2 рет арасына 15 минут салып өңдеңіз.

12. Жылытқышты сумен жуып, құрғатып, арнайы белгіленген жерде сақтаңыз.

13. Қолғапты шешіп, қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.

14. Қолыңызды жуып, кұрғатыңыз.

Ескерту: жылытқышты жиі және ұзақ пайдаланғанда болатын күюдің тері түсінің өзгеруін алдын алу үшін, жылытқыш астындағы теріге вазелин немесе майды жағыңыз.


Мұзды мұйықты қолдану

Мақсаты: қан тамырларын тарылту әсері, ұзақ жергілікті салқындату.

Қолдану көрсетілімдері: ішкі ағзалардан қан кету, іш қуысының жедел қабыну процесі, соғып алу, жарақаттану (бірінші тәулігі), жоғары қызба, операциядан кейінгі кезең.

Қарсы көрсетілімдері: ішектің бүріп ауыруында (іштің спастикалық ауруларында), талықсу (коллапс), шок.

Асқынулар: жергілікті жердің салқындауы.

Дайындаңыз: мұзды мұйықты, мұз кесектерін, сүлгіні (жаялықты), зарарсыздандыратын ерітіндісі бар ыдысты, шүберекті.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, осы емшараны өткізуге оның рұқсатын алыңыз.

2. Қолыңызды антисептиксіз,антисептик деңгейде тазартыңыз, қолғапты киіңіз.

3. Мұзды мұйықтың тығынын ашыңыз, оның 2/3 көлемін ұсақтап уатылған мұз кесектерімен толтырыңыз.

4. Мұзды мұйықты жатық түрінде қойып, мұзды мұйықтың ауасын шығарып, тығынын бұрап бекітіңіз.

5. Мұзды мұйықты сүлгіге (жаялыққа) ораңыз.

6. Мұзды мұйықты іш пердесі аумағына 15-20 минутқа қойыңыз (аралықтағы үзіліс 30 минут). Уақытты жазып, белгілеп отырыңыз.

7. Мұз ерігенде мұйықтағы суды құйып алып, оған жаңа мұз кесектерін салыңыз.

8. Мұйықты алып, суын төгіп, мұз қалдығын алыңыз.

9. Науқасқа тыныштық және ыңғайлы жағдай жасаңыз.

10.Зарарсыздандыратын ерітіндімен суланған шүберекпен мұзды мұйықты арасында 15 минут өткізіп 2 рет сүртіңіз.

11.Қолғапты шешіп, қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.

12.Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.

Ескерту: арасындағы үзілісті есепке ала отырып, мұзды мұйықты 2 сағатқа қоюға болады.

Қыша қағаздарын қою.

Мақсаты: дене учаскесін қыздырып қанмен толысуын күшейту, ауырсынуды басу, қабынуға қарсы, ісінуді тарату әсері.

Қолдану корсетілімдері: тыныс алу жолдарының қабыну аурулары, гипертониялық криз, стенокардия, бұлшық еттердің қабынуы, жүйкелердің қабынуы, операциядан кейін болатын іркілу құбылыстардың алдын алу.

---

Қарсы көрсетілімдері: тері аурулары, жоғары қызба, өкпеден қан кету, тері сезімталдығының қатты төмендеуі немесе болмауы, қатерлі жаңа ісіктер.

Қоятын орындары: желке аумағы, балтыр бұлшық ет аумағы, жүрек аумағы, төс сүйектің жоғарғы бөлігі, жауырын аралығы және жауырын асты аумағы

Асқынулар: терінің көлбіреп күюі, терінің дақтануы.

Дайындаңыз: қыша қағаздарын, жылы суы бар (1-40-45°С), науаны, сүлгіні, көрпені, салфетканы, жылы жаялықты.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа емшара барысын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.

2. Қолыңызды антисептиксіз,антисептик деңгейде тазартыңыз. Қолғапты киіңіз.

3. Қыша қағаздарының жарамдылығын, қолдану мерзімін тексеріңіз (кыша қағазынан қыша түспеуі керек және өзіндік арнайы қышалық иісі сақталуы тиіс).

4. Науқасты ыңғайлы қалыпта жатқызыңыз, қоятын орынды анықтап, терісін қараңыз.

5. Қышаны жылы суға 5-10 секундтай салып алыңыз (1-40-45°С) аздап қана сілкіңіз және кезекпен қыша жабыстырылған жағын денеге тығыз басыңыз (терінің жоғарғы сезімталдығында қыша астына дәке салфеткасын салыңыз).

6. Науқасты сүлгімен, сосын көрпемен жабыңыз.

7. 5-10 минуттан кейін қыша қағаздарын алыңыз (тері қызаруы тиіс).

8. Теріден қыша қалдығын алу үшін, жылы сумен суланған салфеткамен теріні сүртіңіз.

9. Науқастың терісін сүлгімен құрғатып сүртіңіз.

10. Емшара біткен соң науқасқа 30-40 минуттай төсек тәртібін ұсыныңыз.

11.Қолғапты шешіп, қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.

12.Қолыңызды сабындап жуып, сүлгімен құрғатыңыз.

Ескерту:

- қыша қағазын тері бүтін болғанда ғана қояды;

- қыша қағазы емшек безі үстіне, емшек ұшы аумағына, омыртқа жотасына, туа біткен дақ үстіне қойылмайды;

- емшектегі нәрестелерге денесі қызарғанға дейін емшараның ұзақтығы 5-7 минут.

Ыстық ылғалды компресті қою

Мақсаты: емдік, қабынуды қайтару, сіңдіріп тарату және ауыруды басу.

Қолдану көрсетілімдері: бас сақинасы (мигрень), талықсу (коллапс), ішек, өт жолдарының түйіліп ауыруында, бронхиальдық астма, бұлшық ет пен буындардағы ауырулары.

Қарсы көрсетілімдері: іш пердесінің қабынуы.

Дайындаңыз: ыстық (60-70°С) суы бар ыдысты, су термометрін, 2 салфетканы, клеенканы, мақтаны, сүлгіні.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның рұқсатын алыңыз.

2. Компресс қоятын жердің тері қабатын тексеріп алыңыз.

3. Қолыңызды антисептиксіз,антисептик деңгейде тазартыңыз. Қолғапты киіңіз.

---

4. 8 қабатты салфетканы ыстық суға салып сулап, оны сығыңыз.

5. Дененің тиісті учаскесіне ылғалды салфетканы тығыз 5-10 минуттай басыңыз.

6. Салфетканы клеенкамен, сосын үстінен қалың жүннен тоқылған матамен жабыңыз.

7. Бірнеше минуттай компресті қолыңызбен ұстап тұрыңыз, оны салқындаған сайын ауыстырыңыз (бинт салмайды).

8. Терінің ылғалды бетін сүлгімен құрғатып сүртіңіз.

9. Науқасты жылы жабыңыз.

10.Қолғапты шешіңіз. Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.

Ескерту: клеенка үстіне жылытқыш қоюға немесе қалың тоқылған матаны жабуға болады.

Салқын компресс қою

Мақсаты: емдік, қан тамырларын тарылту әсері, жергілікті салқындату, ауырсынуды басатын әсері.

Қолдану көрсетілімдері: жұмсақ ұлпалардың (ткандердің) сіңірдің (байламы), сүйек қабығының жарақаттануы мен зақымдануынын бірінші тәулігінде, мұрыннан қан кетуде, қызбаның 2 кезеңінде.

Қарсы көрсетілімдері: іштің түйіліп ауыруында (іштің спастикалық ауруларында), талықсу (коллапс), шок.

Дайындаңыз: салқын суы бар ыдысты, бірнеше рет қабатталған 2 салфетканы.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.

2. Қолыңызды антисептиксіз,антисептик деңгейде тазартыңыз. Қолғапты киіңіз.

3. Даярлаған салфетканы салқын суға салып сулап, оны сыгыңыз.

4. Салфетканы бірнеше қабатпен бүктеңіз.

5. Дененің тиісті учаскесіне салфетканы салыңыз.

6. Әрбір 2-3 минут сайын салфетканы ауыстырып тұрыңыз, өйткені салфетка қызыу дене қызумен тез теңесіп кетеді.

7. Бірінші салфетканы екіншісімен ауыстырып отырыңыз.

Ескерту: бүкіл емшараның ұзақтығы 5 минуттан 60 минутқа дейін.

Ылғалды қыздыру және дәрілік компрестерді қою

Мақсаты: қан тамырларын ұзақ және біркелкі кеңейту, ұлпадағы қан айналуын жақсарту, ауыруын азайту және сіңіру әсерін жасау.

Қолдану көрсетілімдері: инъекциядан кейінгі инфильтратта (жергілікті түйінде) бұлшық еттердегі және буындардағы қабыну процестері, мұрын, құлақ аурулары, соғып алғаннан кейінгі 2 тәулікте.

Қарсы көрсетілімдері: қызба, қан құйылу. терідегі іріңді және аллергиялық бөртпелер, тері жамылғысы бүтіндігінің бұзылуы, әртүрлі этиологиядағы ісіктер, жарақат пен соғып алудың бірінші тәулігінде.

Асқынулар: терінің тітіркенуі, күю.

Дайындаңыз: компрестік матаны немесе 8-10 қабаттап бүктелген дәке салфеткасын, компрестік қағазды, мақтаны, бинтті, 40% этил спирті немесе дәрілік ерітінділерді, 20-25°С суды, қайшыны, қолғапты.

---

Смотрите также файлы

• Задание 6 Список использованной литературы 7.docx

• In 1851, an official population survey.docx

• Изучение содержания обновленных фгосноо, фгос ооона основе сравнительного анализафгос ноо 2009 2021, фгос ооо 20102021.doc

• Бойынша жиынты баалау Сйлеу.docx

• Закон от 21. 12. 1994 69фз.doc