Файл: Азаматтыыты міндеттемелерді ксіпкерлік ызмет саласында олданылу ерекшеліктері.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 27.03.2024

Просмотров: 7

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Монополия (грек. monos — жалғыз және poleo — сатамын) — 1) бір нәрсені иемденуге немесе қандай да бір іс-әрекетті орындауғы деген ерекше құқық; 2) капитализмге тән белгілі бір саладағы билік; 3) бір заттың мемлекетке, ұйымға, фирмаға, жеке адамға және т.б. жинақталуы.

  1. Антимонополиялық органның өкілеттіктері.

Антимонополиялық қызмет басқармасы өзінің маңызы жағынан салааралықбасқаруға қатысы бар. Салааралықбасқарманың субъектілері болып, салалық қызметке және салааралық функцияларды орындауға маманданбаған органдар жатады. Бұндай басқарудың шарты болып салааралық сипат және сыртқы салалық маңызы бар маманданған функциялар жатады. Салааралық маманданған функцияларды орындайтын органдар министрлік, мемлекеттік комитеттер және ведомствалар нысанында құрылады. Негізінен олар өз өкілеттігін өздеріне тәуелсіз атқарушы органдармен шаруашылықтанған субъектілерге жүргізеді. Салааралықбасқарудың субъектілері салааралықсипаттағы ведомствалық өкілеттіктерге ие. Олардың бірнеше салаларға немесе нақты бір салага және басқа да салаарлық басқарма субъектілеріне өз әсерін тигізуі мүмкін.

  1. Жосықсыз бәсекелестікке жатқызылған әрекеттер.

Жосықсыз бәсекелестік деп Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде артықшылықтар алуға бағытталған, Ресей Федерациясының заңнамасына, іскерлік айналым әдет - ғұрыптарына, парасаттылық, парасаттылық және әділеттілік талаптарына қайшы келетін және басқа шаруашылық жүргізуші субъектілерге-бәсекелестерге зиян келтірген немесе келтіре алатын, олардың іскерлік беделіне нұқсан келтірген немесе зиян келтіруі мүмкін шаруашылық жүргізуші субъектілердің (адамдар тобының) кез келген әрекеттері түсініледі.

  1. Мемлекеттік органдардың және шаруашылық субъектілерінің монополиялық қызметі.

Монополистік қызмет-шаруашылық жүргізуші субъектілердің, мемлекеттік органдардың бәсекелестікке жол бермеуге, шектеуге немесе жоюға бағытталған, сондай-ақ тұтынушылардың құқықтарына, бостандықтары мен заңды мүдделеріне зиян келтіретін монополияға қарсы заңнамаға қайшы келетін іс-әрекеттері (әрекетсіздігі).

  1. «Тұтынушы» ұғымының анықтамасы.

Тұтынушы дегеніміз – бұл соңғы игіліктер мен қызметтерді тұтынатын кез-келген экономикалық агент

  1. Тұтынушылар қоғамының өкілеттіктері.

Тұтынушылар қоғамы – тұтыну кооперациясының негізгі төменгі буыны, тұтынушылардың тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді пайдаланушылардың мүдделерін білдіретін және қорғайтын арнаулы қоғамдық ұйым. Сауда, дайындау, өндірістік қызметі мен басқа да шаруашылық қызметін жүзеге асырады.


  1. Тұтынушылар құқығын бұзғаны үшін жауапкершіліктің нысандары.

әкімшілік, қылмыстық немесе азаматтық-құқықтық

  1. Тұтынушыларға моральдық зиянды өтеу негіздері.

Моральдық зиян – азаматтық құқықта жеке және заңды тұлғалардың өзіндік беймүліктік игіліктері мен құқықтарының бұзылуы, кемсітілуі немесе олардан айырылу, соның ішінде жәбірленушіге қарсы жасалған құқық бұзушылықтың салдарынан басынан кешірген жан азабы немесе тән азабы.

  1. Кәсіпкерлік қызмет саласындағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау механизмдері.

Кәсіпкерлік қызмет субъектілеріне қатысты әкімшілік құқық бұзушылықтардың мынадай түрлері бар: арнайы тіркеусіз, лицензиясыз, біліктілік аттестатынсыз кәсіпкерлікпен айналысу, тыйым салынған кәсіпкерлік қызметпен айналысу, кәсіпкерлік қызмет туралы мәліметтерді бермеу немесе кешіктіріп беру, қажет болған жағдайда заңды тұлғаны, филиалды қайта тіркеместен кәсіпкерлікпен айналысу, жалған кәсіпкерлік т.б. Ал мемлекеттік орган қызметкерлері мынадай құқық бұзушылықтар жасауы мүмкін: лицензия, арнайы рұқсат, біліктілік аттестатын беру мерзімін бұзу, кәсіпкердің қызметіне заңсыз араласу т.б. Бұл құқық бұзушылықтарға қатысты негізінен айыппұл төлеу жөніндегі жауапкершілік шарасы қолданылады

  1. Кәсіпкерлік қызмет саласындағы жауапкершілік түсінігі, маңызы және түрлері.

Кәсіпкерлік қатынас субъектілері өзара шарттық-міндеттемелік қатынастарға түскен кезде, сондай-ақ тұтынушыларға қызмет көрсету кезінде зиян келтіру жағдайларында азаматтық-құқықтық (мүліктік) жауапкершілік тартады. Жалпы, мүліктік жауапкершілік азаматтық құқық субъектілерінің барлығына тән құбылыс. Мүліктік жауапкершілікке тарту үшін құқық бұзушылық болуы міндетті емес. Оның мақсаты – тұлғаға келтірілген зиянның орнын толтыру. Азаматтық-құқықтық қатынас субъектілері бір-біріне зиян келтірсе заңға сәйкес, келтірілген нақты шығынды, алынбай қалған табысты өтеуге, айыппұл, өсім, моральдық шығын төлеуге тиіс болады. Бұл жағдайда зиян келтіруші тұлға мемлекеттің алдында емес, құқықтық қатынастағы екінші тараптың алдында жауапкершілік тартады.

  1. Жауапкершілікке тарту негіздері мен құқық бұзушылықтың құрамы.

Тұлғалар мүліктік жауапкершілік тарту үшін келтірілген зиянға кінәлі болуы тиіс. Кәсіпкерлердің мүліктік жауапкершілігінің ерекшелігі – олар кінә негізінде емес, кәсіпкерлік тәуекел (риск) негізінде жауапкершілік тартады. Яғни, әдетте, кәсіпкерлікпен айналысатын тұлға зиян келтіргені үшін кінәлі болмаса да ол зиянды өтеуге міндетті. Тек, егер тұлғаға келтірілген зиян дүлей күштің (табиғат апаттары, техногендік апаттар, соғыс қимылдары тұлғалардың еркінен тәуелсіз т.б. жағдайлар) немесе зиян шегушінің қасақана әрекеттерінен болса ғана кәсіпкер жауапкершіліктен босатылуы мүмкін. Ондай ереженің мақсаты – кәсіпкерлікпен айналысатын тұлғалардың жауапкершілік сезімін арттыру және қызмет көрсетудің сапасын жоғарылатуға ықпал ету.


  1. Кәсіпкерлік субъектілерін әкімшілік жауапкершілікке тарту негіздері.

Кәсіпкерлік қызмет субъектілеріне қатысты әкімшілік құқық бұзушылықтардың мынадай түрлері бар: арнайы тіркеусіз, лицензиясыз, біліктілік аттестатынсыз кәсіпкерлікпен айналысу, тыйым салынған кәсіпкерлік қызметпен айналысу, кәсіпкерлік қызмет туралы мәліметтерді бермеу немесе кешіктіріп беру, қажет болған жағдайда заңды тұлғаны, филиалды қайта тіркеместен кәсіпкерлікпен айналысу, жалған кәсіпкерлік т.б. Ал мемлекеттік орган қызметкерлері мынадай құқық бұзушылықтар жасауы мүмкін: лицензия, арнайы рұқсат, біліктілік аттестатын беру мерзімін бұзу, кәсіпкердің қызметіне заңсыз араласу т.б. Бұл құқық бұзушылықтарға қатысты негізінен айыппұл төлеу жөніндегі жауапкершілік шарасы қолданылады.

  1. Кәсіпкерлік субъектілерін қылмысытық жауапкершілікке тарту негіздері.

Ерекше ауыр құқық бұзушылықтар қылмыстық заңда көрсетіледі. Кәсіпкерлік қызметке заңсыз кедергі келтіру, заңсыз кәсіпкерлік қызметпен айналысу, жалған кәсіпкерлік сияқты әрекеттер азаматтарға, ұйымдарға, мемлекетке ірі шығын әкелсе, сондай-ақ лауазымды тұлғалардың кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысуы сияқты әрекеттер қылмыс деп танылады. Бұл жағдайларда айыппұл төлеумен қатар тұлғаларға түзеу жұмыстары, қамау, қоғамдық жұмыстарға тарту, белгілі бір қызметті атқару құқығынан айыру, бас бостандығынан айыру сияқты жазалар қолданылуы мүмкін. Қылмыстық жауапкершілікке тек қана азаматтар тартылады. Заңды тұлғалар тарапынан қылмыс жасалса, ол үшін заңды тұлғаның құрамында әрекет еткен азаматтар жауапқа тартылады

  1. Мүліктік жауапкершілік түсінігі және негіздері.

  2. Кәсіпкерлік тәуекел (риск) түсінігі және маңызы.