Файл: 4 І. Бастауыш сынып оушыларын оытуда тарихи материалдарды олдану ажеттілігі.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.04.2024
Просмотров: 23
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Ғылыми білімді синтездеу қажеттілігі адамзат алдында тұрған күрделі мәселелердің көбеюіне байланысты: оларды шешу ғылымның әртүрлі салаларынан білімді тарту арқылы ғана мүмкін болатын мәселелер. Қазіргі адамға тән және қажет ойлаудың жаңа, интеграцияланған әдісін қалыптасты-ру туралы сұрақ туындайды. Оқытудағы бұл тәсіл білім жүйесін дамытуға ықпал етеді, оларды беру қабілетін дамытады.
Әртүрлі оқу пәндерінен сұрақтарды біріктіру және әртүрлі салалардағы білімді бір тапсырмада біріктіру оқытудағы пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру болып табылады. Олар оқушылардың қоршаған шындық, адам, табиғат және қоғам туралы нақты идеяларын нақтылау және байыту мәселе-сін және олардың негізінде әртүрлі ғылымдарды зерттеу объектісі болып табылатын әртүрлі оқу пәндеріне ортақ ұғымдарды қалыптастыру міндетін тиімді шешеді. Оларды бір сабақта игере отырып, оқушы тірек ұғымдарының белгілері туралы білімдерін тереңдетеді, оларды жалпылайды, себеп-салдар-лық байланыстар орнатады.
Қоршаған әлем сабақтарымен байланысы.
Адам табиғаттан бөлінбейді. Ол табиғаттан үйренеді. Бұл кітаптың соңғы беті жоқ екенін түсіну өте жақсы. Жазушы Леонид Леоновтың керемет жолдары еске түседі: "табиғатты түсінетін адам асыл, таза. Ол жаман әрекет жасамайды, жан университетінен өтті".
Мектеп балалар үшін табиғат ашық кітап болуы және оны шебер пайдалануы үшін қажет нәрсенің бәрін жасауы керек. Сондықтан табиғаттану сабақтарында ғана емес, экологиялық білімді енгізу бойынша жұмыс істеу керек. Экологиялық тақырыптағы мәселелерді шешу оқушылардың табиғатқа деген қызығушылығын дамытады, адамның табиғаттың бір бөлігі екенін және адам денсаулығы табиғатқа байланысты екенін түсінетін ізденімпаз, ізденімпаз адамдарды тәрбиелейді. (Мысал келтірейік: тәулігіне автомобиль ауаға шамамен 20 кг пайдаланылған газды шығара алады.10 күнде 8 көлік ауаға қанша пайдаланылған газ шығара алады?).
Математика сабақтары мен қоршаған әлем арасындағы байланысты мақсатты түрде жүзеге асыру осы пәндер бойынша білімді тереңдетуге мүмкіндік береді және сонымен бірге математика сабақтарының тәрбиелік және дамытушылық функцияларын арттыруға мүмкіндік береді.
Тапсырмаға сурет салу үшін әртүрлі масштабтарды қолдана отырып, оқушылар масштабты пайдалану дағдыларын игеріп қана қоймайды, соны-мен қатар шамалардың кіші өлшем бірліктерін үлкенді – кішілі етіп көрсету қажеттілігінің практикалық маңыздылығын түсінеді.
Математика сабағында қоршаған әлем сабағында "жер бетінің форма-лары" тақырыбымен танысқаннан кейін, мазмұны оқушыларды таулардың атауымен ғана емес, сонымен қатар олардың сандық сипаттамасымен де та-ныстыратын есептер шығаруға жағдай жасалады. Оқушылар келесі тақырып-тармен танысқаннан кейін, Математика сабақтарында сіз осы тақырыптар туралы білімді тереңдететін бірқатар есептер жасай аласыз.
Сабақта оқушылар алгоритмдерді тағайындау мен сипаттаудың әртүрлі әдістерін қолдана отырып, математикалық әрекеттерді орындайды, бұл жұ-мысты Жануарлар, оқиғалар, туған өлке туралы әңгіме түрінде ақпарат алумен ауыстырады. Бұл тәрбиелік әсерді күшейтуге, пәнаралық байланыс-тарды жүзеге асыруға, балалардың танымдық белсенділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Бағдарламада оқушыларды кейбір шамалармен және олардың өлшем-дерімен таныстыру қарастырылған. Шамаларсыз табиғатты, нақты шындық-ты зерттеу мүмкін емес. Шамалар мен олардың өлшемдері туралы білім табиғаттың объективті заңдарының көрінісі болып табылады. Оларды тереңі-рек түсіну, олардың материалдық бастауларын түсіну үшін біз кейбір шама-лардың өлшеу тарихына жүгінеміз. Математика сабақтарында балалар табиғатпен қиын диалогта адам алыс тарихи кезеңдерде санау өнерін ғана емес, сонымен бірге өлшеуді де біртіндеп түсінуге мәжбүр болғанын біледі. Қарапайым құралдарды өндіруге, тұрғын үй салуға және ежелден бері тамақ өндіруге байланысты қашықтықты, содан кейін аумақты, сыйымдылықты, массаны, уақытты өлшеу қажет. Санау кезінде адам алдымен саусақтары мен саусақтарын қолданғаны сияқты, қашықтықты өлшеу кезінде ол қолдар мен аяқтарға жүгінді. Сонымен қатар, ешқашан сынбаған немесе тоқтамаған ең көне "сағаттар" күн болып шықты, ал түнде жұлдыздар арқылы уақытты анықтады, адамдар жұлдыздардың Бір жұлдыздан басқа баяу қозғалатынын байқады, содан кейін ол полярлық деп аталды.
Бастауыш мектепте оқушылар математика тілімен алғаш рет танысады. Сондықтан оның белгілерімен жұмыс істеуге ерекше назар аудару керек. Сонымен қатар, математикада, кез-келген басқа тілдегідей, синтаксис пен Семантиканың белгілі бір ережелері бар. Синтаксис математикалық белгілер-ді өрнектерде, теңдіктерде, теңсіздіктерде және математикалық тілдің басқа сөйлемдерінде қолдану ережелерін белгілейді. Семантика әр математикалық белгінің семантикалық мағынасын анықтайды.9
Математиканы бастауыш оқытудағы басты назар бастауыш сынып оқушыларының математикалық ұғымдардың мағынасын түсінуіне, ұғымдар, терминдер мен символдар арасындағы семантикалық қатынастарды орната білуіне аударылуы керек. Математикалық белгілердің көпшілігі математика-лық ұғымдардың мағынасын айқын көрсетеді. Мұндай белгілерді талдау осы Тұжырымдаманың белгілі бір белгіленуінің себептерін түсінуге, математика-лық белгіні қалыптастыру негіздерін анықтауға ғана емес, сонымен қатар математикалық ұғымдардың мазмұнын тереңірек және берік игеруге ықпал етеді. Математикалық белгінің мәнімен жұмыс әр математикалық ұғымды зерттеу кезінде болуы керек. Ол әр түрлі формада жүзеге асырылуы мүмкін. Олардың кейбіреулері-математикалық шығармалар, ертегілер жазу және жұмбақтар жасау. Шығармалар белгілі бір математикалық объектінің немесе құбылыстың белгілерін, қасиеттерін ашуға, сондай-ақ математикалық қыз-меттің қандай да бір актісін сипаттауға бағытталған. Шығармалар оқушылар-дың бақылауларына, олардың жеке әсерлеріне немесе анықтамалық және көркем емес әдебиеттерді талдауға негізделуі мүмкін.
Ертегілер математикалық ұғымдардың мағынасын терең талдауды, маңызды қасиеттерден есептеуді, математикалық объектілердің мүмкін бола-тын өзгерістерін болжауды және т.б. қажет етеді. Математикалық ертегі бойынша жұмыс оның кейіпкерлері мен сюжетін таңдаудан басталады. Математикалық ертегілердің кейіпкерлері-әртүрлі математикалық Нысандар: геометриялық фигуралар, сандар, сандар және басқалар. Ертегі кейіпкерлері ретінде таңдалған математикалық объектілердің қасиеттерін талдау олардың ықтимал шытырман оқиғаларын бағалауға ықпал етеді. Мәселен, мысалы, Колобоктың шытырман оқиғалары форманың, атаудың өзгеруімен, оның шамасын сипаттайтын сандық мәндерді табу процесімен байланысты болуы мүмкін (ауданы, периметрі және т.б.). Сандар кейбір ертегі арифметикалық әрекеттерін жасай алады, олардың "сыртқы түрін" (сандық белгілеуін) және басқаларын өзгерте алады.
Жұмбақтардың мақсаты-математикалық объектіні, оның қасиеттерін сипаттау, осылайша берілген объект оның терминін немесе символын көрсете алады. Ол үшін оқушылардан сипатталған ұғымның немесе математикалық объектінің маңызды қасиеттерін бөліп көрсету керек, содан кейін оларға объектіні атамай-ақ ауызша сипаттама беру керек. Мысалы: бұл санды "аяғынан ""басына" қоюға болады, бірақ санның мәні өзгермейді.
Қарастырылған жұмыс формалары бастауыш сынып оқушысының өз тәжірибесіне жүгінуін, математикалық ұғымдардың мәнін тереңірек түсінуге ықпал ететін математикалық терминдер мен символдардың семантикалық мағынасын түсінуін көрсетеді. Жұмыстың бұл түрлері шығармашылық қабілеттерін, қиялын дамытуға, жағымды эмоциялар мен математиканы оқытудың мотивациялық саласын қалыптастыруға бағытталған.
Математика сабақтарының технологиямен байланысы
Тәжірибе көрсеткендей, оқушыларды алдағы сабаққа материалдар (Оқу құралдары) дайындауға қосу жақсы нәтиже береді. Балалар бұл материал--дарды технология сабақтарында жасайды. Ең маңызды міндеттердің бірі – оқушыларда конструкторлық білім, Дағдылар мен қабілеттердің элементте-рін қалыптастыру. Олардың дамуы, конструкторлық қызметтің сәттілігі үшін объектілердің пішіндерін жақсы білу, Күрделі фигураларды қарапайымға бөлу және, керісінше, осы формаларды әртүрлі типтегі өнімдер мен құрылғыларда – жазықтық пен көлемділікте қолдану туралы түсінік алу қажет.
Алға қойылған мақсаттарға жету үшін ең қолайлы жағдайлар математи-каны оқытуды және жазықтық пен көлемдік модельдеуді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қағаз бен картонмен жұмысты органикалық түрде біріктіру арқылы жасалуы мүмкін.
Экономикалық тәрбие әсіресе қазіргі жағдайда маңызды. Экономика-лық ақпарат өнеркәсіптегі, ауыл шаруашылығындағы, сауда қатынастары саласындағы және т.б. еңбек ерекшеліктерін жақсы түсінуге, сонымен қатар мамандықтардың маңыздылығын түсінуге көмектеседі.
Оқу процесіне пәнаралық байланыстарды қосу оқушының оқу-таным-дық іс-әрекетінің барлық компоненттеріне сапалы ерекшелік береді; оқушы-лардың білімін жүйелеуге, тереңдетуге ықпал етеді.8
II. БАСТАУЫШ СЫНЫПТА МАТЕМАИТКАНЫ ОҚЫТУДА ТАРИХИ МАТЕРИАЛДАРДЫ САБАҚТА ҚОЛДАНУ
2.1 1-2 сыныпта тарихи материалдарды қолдану
Тарихи ақпаратты пайдаланудың тиімділігі көбінесе олардың мазмұны-на байланысты. Бұл ақпараттың мазмұны әртүрлі болуы мүмкін. Мұнда оқушылардың жас ерекшеліктерін, оқушылардың осы материалды қабылдау-ға дайындығын, материалдың тәрбиелік және тәрбиелік құндылығын ескеру қажет. Егер сіз сабақтағы Тарихи материалдың мазмұнына қойылатын негізгі талаптарды тұжырымдайтын болсаңыз, онда олар келесідей болады:
а) ғылыми тексерілген дұрыстық;
б) оқушылардың білім деңгейіне және олардың жасына сәйкестігі;
в) бағдарламалық материалды игеруге көмектесу.
Осыған сүйене отырып, мұғалімнің кез-келген уақытта оны пайдалану үшін математика тарихынан жеткілікті кең ақпарат қоры болуы керек. Мұғалім осы ақпаратты хабарлау формасын таңдауды сабақтың тақырыбына байланысты, қызығушылық дәрежесіне, оқушылардың математикалық да-йындығына байланысты жасауы керек.
Көптеген арифметикалық есептерде итальяндық ғалым Леонардо Пиза-ның "Абак кітабы" бар. Оның міндеттері бүгінгі күнге дейін бір оқулықтан екіншісіне ауысады.14
Леонардо, сондай-ақ Фибоначчи деген атпен белгілі, ислам елдерінің математиктерінің барлық жетістіктерін игерген және одан әрі дамыған Батыс Еуропаның алғашқы ғалымы болды. Ол сол кездегі Италияның ірі сауда қаласы Пизада дүниеге келген. Египет, Сирия, Үндістан, Сицилия арқылы саяхаттап, барлық жерде санау ережелерімен танысты.
"Абак" сөзімен Леонардо санау тақтасын емес, жалпы арифметиканы білдіреді. Оның кітабы бүтін сандармен және қарапайым бөлшектермен операциялар жасауға үйретеді. Онда коммерциялық арифметика есептерін, қорытпаларға арналған есептерді шешу әдістері көрсетілген. Міне, тапсырмалардың бірі.
30 құс бірге 30 тиын тұрады. Кекіліктер - 3 тиын, көгершіндер-екі тиын, ал торғайлар - бір жұп құсқа тиын.
Шешім, әрине, оң сандарда ізделеді. Леонардо осы түрдің жалғыз шешімін келтіреді: 3 кекілік, 5 Көгершін, 22 Торғай.
"Абак кітабында" алғаш рет салмақтардың ең аз саны туралы есептер пайда болды, олардың көмегімен сіз осы салмақтан аз барлық салмақтарды өлшей аласыз. Леонардо тапсырманы осылай тұжырымдайды: бес шәйнекті таңдау, олардың көмегімен кез-келген жүкті 30 кг-ға дейін өлшеуге болады, егер шәйнектер бір кесе таразыға қойылса.
Оқу әдебиеттерінде арифметикалық есептер әрқашан үлкен орынға ие болды. Оқушыларды оқыту үшін олар көбінесе көңілді түрде берілді.
