Файл: аза хандыы дуіріндегі дебиет бойынша зіндік жмыстар тапсырмалар жинаы Оудістемелiк рал Жоары оу орындарында 5В011700 аза тілі мен дебиеті.doc

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 02.05.2024

Просмотров: 70

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
мұраларды тану, зерттеудегі жаңа бағыт.
Мәтін


  1. Он ғасыр жырлайды. – Алматы: «Дәуір», 2006.

  2. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Хрестоматия. Құрастырушы М.Мағауин. – Алматы: “Ана тілі», 1993.

  3. Бес ғасыр жырлайды. I том. Құрастырушылар М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: “Жазушы», 1989. 3-57-беттер.

  4. Қарайдар мен Қызылгүл. Ноғай жырлары. Құрастырған Р.Бердібаев. – Алматы: «Жалын», 1989.

  5. Мағауин М. Алдаспан. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  6. Жеті ғасыр жырлайды. Екі томдық. (ХV ғасырдан ХХ ғасырдың басына дейінгі кезең). Құрастырған Е.Дүйсенбайұлы. – Алматы: «Жазушы», 2004.

  7. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. – Алматы: “Ғылым», 1982.

  8. Ертедегі әдебиет Нұсқалары. Хрестоматия. – Алматы: «Мектеп», 1967. Құрастырғандар Б.Кенжебаев, Х.Сүйіншәлиев, М.Жолдасбеков, М.Мағауин, Қ.Сыдықов.

  9. «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығы бойынша оқитын студенттерге

  10. "Ай, заман-ай, заман-ай". – Алматы: «Жазушы», 1991.



Негізгі әдебиеттер


  1. Мағауин М. Қобыз сарыны. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  2. Мағауин М. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Жоғарғы оқу орындары студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: "Ана тіл", 1992.

  3. Тоқсамбаева А. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет: Оқу құралы. – Алматы: 2013.

  4. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің тарихы. Жоғарғы оқу орындары филология факультеттері студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: «Санат», 1994., 2005.

  5. Сүйіншәлиев X. VIII-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті. Жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. –Алматы: "Мектеп", 1989.

  6. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің тарихы. – Алматы: «Санат», 1994.

  7. Сүйіншәлиев X. Ғасырлар поэзиясы. – Алматы: “Жазушы», 1987. 187-215-беттер.

  8. Құндақбаева Ж. Кейінгі орта ғасырлар кезеңіндегі Қазақстан тарихы (ХІІІ -ХVІІІ ғ. алғашқы жартысы): Оқу Құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2011.

  9. Аяған Б.Ғ. Қазақ хандығы тарихы: Құрылуы, өрлеуі, құлдырауы. – Алматы, 2011.

  10. Кәрібаев Б. Қазақ хандығының Құрылу тарихы. Монография. – Алматы: 2014.


Қосымша әдебиеттер


  1. Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы. Оқулық. – Алматы: 2013.

  2. Айдарбаева Р. Қазақстан тарихы. Оқу құралы. – Алматы: 2015.

  3. Нағымов Ш.Н. Қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихы. Оқулық. – Алматы: 2012.

  4. Мағауин М. Қазақ тарихының әліппеci. – Алматы: «Қазақстан», 1995, 3-177-беттер.

  5. Қазақ әдебиетінің тарихы. Алматы: 1961, 2-том. 1-кітап.

  6. Ақатаев С. Тереңнен тартқан тамырлар. – Алматы: “Жазушы», 1988. 5-36-беттер.

  7. Әдебиеттану терминдерінің сөздігі. Ред. Басқарған З.Ахметов. – Алматы: «Ана тілі», 1996.

  8. Коңыратбаев Ә. Қазақ, әдебиетінің тарихы. – Алматы: «Санат», 1994, 25-37-беттер.

  9. Нығмет Мыңжан. Қазақтың қысқаша тарихы. – Алматы: «Жалын», 1994.

  10. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері. – Алматы: “Жазушы», 1986.

  11. Кенжебаев Б. Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері. – Алматы: “Ғылым», 1973.

  12. Ысмайылов Е. Ақындар. Алматы: 1956. 44-бет.

  13. Өмірәлиев Қ. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясының тілі. – Алматы: “Ғылым», 1976.

  14. Әуезов М. Әдебиет тарихы. – Алматы: «Ана тілі», 1991, 192-202-бет.

  15. Бердібай Р. Байқалдан Балқанға дейін. – Алматы: «Қазақстан», 1996. 167-187-беттер.

  16. Келімбетов Н. Ежелгі дәуір әдебиеті. – Алматы: “Ана тілі», 1991. 250-262-беттер.

  17. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезеңдері. – Алматы: «Қазақстан», 1967. 65-103-беттер.

  18. Сүйіншәлиев X. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті. Алматы: 1973.

  19. Қожакеев Т. Талас пен таным. "Жұлдыз". 1991. № 9.

  20. Танабаев Ө. Жыраулар поэзиясы және табиғат. – Алматы: ҚАЗақпарат. 1999.

  21. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. – Алматы: “Ғылым», 1982. Құрастырғандар Ә.Дербісалин, Ақмұқанова, М.Жармағамбетов, Ә.Күмісбаев, Қ.Сыдықов.

  22. Ерте дәуірдегі қазақ әдебиеті. – Алматы: “Ғылым», 1983.

  23. Қарайдар мен Қызылгүл. Ноғай жырлары. Құрастырған және алғы сөзін жазған Р.Бердібаев. – Алматы: «Жалын», 1989. 13-бет.

  24. Ұлы арман. (XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы). Құрастырған К.Сейдеханов. – Алматы: “Рауан», 1990.

  25. Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. – Алматы: «Ана тілі», 1993. 65-130-беттер.

  26. Қазақ. Жоғарғы оқу орындары студенттеріне арналған оқу Құралы. Бас редақторы А. Қасымжанов. – Алматы: «Білім», 1994.

3-тақырып. ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛУ ҚАРСАҢЫНДАҒЫ ЖӘНЕ АЛҒАШҚЫ КЕЗЕҢІНДЕГІ ӘДЕБИЕТ ҮЛГІЛЕРІ
Қамтылуға тиісті мәселелер
Қазақтың дербес тел әдебиетінің қалыптасуына негіз болған тарихи оқиғалар. Қазақ әдебиетінің өз ерекшелігінің айқындала бастауы. Қазақ тілінде жазылған Қадырғали би Қосымұлының "Жамиғат-тауарих" т.б. осы сияқты жазба еңбектердің көріне бастауы.

Поэзия жанрының, оның ішінде ауыз әдебиеті, эпостық жырлардың даму ерекшеліктері, оған әсер еткен оқиғалар. "Ер Сайын", "Ер Тарғын", "Қобыланды батыр", "Едіге', "Қырымның қырық батыры" т.б. сол сияқты жырлардың ноғайлы жырлары деп аталуының себептерi.

Бізге аттары белгілі ауызша әдебиетіміздің қалыптасуына әсерін тигізген әдебиет өкілдері Кет-Бұға, Жұмақұл, Қодан-Тайшы, Сыпыра жырау сияқты жыраулардың өмірi, шығармашылығы туралы деректер мен аңыздар.

XV-XVII ғасырларда өмір сүрген жыраулар шығармашылығының ерекшелігі, қазақ әдебиетінің қалыптасуында алатын орны, шығармаларында қоғам қайшылықтарының бейнеленуі. Жиренше сияқты шешендердің өмірi мен шығармалары туралы деректер мен аңыз әңгімелер. Осы сез болған ауыз әдебиеті үлгілері мен аттары аңызға айналған жырау, шешен т.б. әдебиет өкілдерінің, олардан қалған әдеби мұралардың қазақ әдебиеті тарихында алатын орны.
Мәтін


  1. Арқаның би-шешендері мен ақын-жыраулары. Құраст. Асанов Қ. – Астана: Фолиант, 2013.

  2. Бабалар сөзі. Т.28. Тарихи жырлар. – Астана: Фолиант, 2006.

  3. Он ғасыр жырлайды. – Алматы: «Дәуір», 2006.

  4. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Хрестоматия. Құрастырушы М.Мағауин. – Алматы: “Ана тілі», 1993.

  5. Бес ғасыр жырлайды. I том. Құрастырушылар М.Мағауин, М.Байділдаев. – Алматы: “Жазушы», 1989. 3-57-беттер.

  6. Қарайдар мен Қызылгүл. Ноғай жырлары. Құрастырған Р.Бердібаев. – Алматы: «Жалын», 1989.

  7. Мағауин М. Алдаспан. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  8. Жеті ғасыр жырлайды. Екі томдық. (ХV ғасырдан ХХ ғасырдың басына дейінгі кезең). Құрастырған Е.Дүйсенбайұлы. – Алматы: «Жазушы», 2004.

  9. "Ай, заман-ай, заман-ай". – Алматы: «Жазушы», 1991.

  10. Қарайдар мен Қызылгүл. Ноғай жырлары. Құрастырған Р.Бердібаев. – Алматы: «Жалын», 1989.

  11. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. – Алматы: “Ғылым», 1982.

  12. Ұлы арман. Құрастырған К.Сейдеханов. – Алматы: “Рауан». 1990.


Негізгі әдебиеттер


  1. Тоқсамбаева А. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет: Оқу құралы. – Алматы: 2013.

  2. Мағауин М. Қобыз сарыны. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  3. Мағауин М. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Жоғарғы оқу орындары студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: "Ана тіл", 1992.

  4. Сүйіншәлиев X. VIII-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті. Жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. - Алматы, "Мектеп", 1989.

  5. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің тарихы. Жоғарғы оқу орындары филология факультеттері студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: «Санат», 1994., 2005.


Қосымша әдебиеттер


  1. Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы. Оқулық. – Алматы: 2013.

  2. Айдарбаева Р. Қазақстан тарихы. Оқу құралы. – Алматы: 2015.

  3. Қазақ хандығы. – Алматы: «Аруна» 2009.

  4. Құндақбаева Ж. Кейінгі орта ғасырлар кезеңіндегі Қазақстан тарихы (ХІІІ -ХVІІІ ғ. алғашқы жартысы): Оқу Құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2011.

  5. Аяған Б.Ғ. Қазақ хандығы тарихы: Құрылуы, өрлеуі, құлдырауы. – Алматы, 2011.

  6. Нығмет Мыңжан. Қазақтың қысқаша тарихы. – Алматы: «Жалын», 1994.

  7. Мағауин М. Қазақ тарихының әліппесі. – Алматы: «Қазақстан», 1995. 3-177-беттер.

  8. Ақатаев С. Тереңнен тартқан тамырлар. – Алматы: “Жазушы», 1988. 5-36-беттер.

  9. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетілің тарихы. – Алматы: «Санат», 1994. 5-39-беттер.

  10. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезеңдері. – Алматы: «Қазақстан», 1967. 65-103-беттер.

  11. Сүйіншәлиев X. Ғасырлар поэзиясы. – Алматы: “Жазушы», 1987. 182-198-беттер.

  12. Қазақ. Жоғарғы оқу орындары студенттеріне арналған оқу Құралы. Бас редактор А. Қасымжанов. – Алматы: «Білім», 1994.

  13. Қазақ ССР: қысқаша энциклопедия. 4-том. Алматы: Қазақ совет энциклопедиясының бас редакциясы. 1994. 291-557-беттер.

  14. Нағымов Ш.Н. Қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихы. Оқулық. – Алматы: 2012.

  15. Әуезов М. Әдебиет тарихы. – Алматы: “Ана тілі», 1991, 56-105, 201-207-беттер.

  16. Төреқұлов Н. Қазақтын жүз би-шешеш. – Алматы: «Қазақстан», 1995, 30-53-беттер.

  17. Ерте дәуірдегі қазақ әдебиеті – Алматы: “Ғылым», 1983.


4-тақырып. HOFAЙ-ҚАЗАҚ (НОҒАЙЛЫ) ЖЫРЛАРЫ, ОЛАРДЫҢ ҚАЗАҚ, ӘДЕБИЕТІ ТАРИХЫНДА АЛАТЫН ОРНЫ
Қамтылуға тиісті мәселелер
Ноғайлы дәуipi, ноғайлы хандығы, ноғай елі деген атаулардың ұғымдарын алдымен тарихи едбектерден қарап түсініп алған жөн.


Ноғайлы дәуірінің әдеби мұралары болып саналатын аңыз-әңгімелер, шешендік сөздер, эпостық жырлардың тууына негіз болған тарихи, саяси-әлеуметтік жағдайлар мен оқиғалар. Сол дәуірде туған белгілі эпостық жырлар. Батырлық жырлардың туып, дамуының ерекшелігітері жөнінде айтқан белгілі қазақ ғалымдары - М.Әуезов, Р.Бердібаев, Х.Сүйіншәлиев, т.б. ғалымдардың пікірлері.

Сол дәуір мұраларының қазіргі түркі тектес халықтардың біразына ортақ болып саналатындығының себебі. Сонымен біpге ноғайлы дәуірі әдеби мұраларының қазақ әдеби мұралары болып Көбірек саналып кетуіне әсерін тигізген тарихи жағдайлар. Қазақ, ноғай ұлыстарының туыстасып, жақындасқан кезеңі. Бұл құбылыстардын әдебиеттегі көрінici.

Қазақ, ноғай халықтарына ортақ деп саналынып жүрген сөз шеберлері. Қазақ хандығы дәуіріндегі сөз шеберлері - жыраулардың толғау-жырларында ноғайлы дәуіріне байланысты айтылатын деректер.

Ноғайлы дәуірi әдеби туындыларының қазақ, хандығының кейінгі дәуірлерінде халықтың ауыз әдебиетінің рухани мол мұрасына айналып, әдебиетіміздін дамуына тигізген игі әсері. Аталған дәуір мұраларының дәуірімізге жету жолы. Ноғайлы дәуірі мұраларының зерттелуі, жариялануы.

Мәтін


  1. Арқаның би-шешендері мен ақын-жыраулары. Құраст. Асанов Қ. – Астана: Фолиант, 2013.

  2. Бабалар сөзі. Т. 27, 28. Тарихи жырлар. – Астана: 2006.

  3. Батырлар жыры. Көп томдық. 5, 6 том. – Алматы: “Жазушы», 1989, 1990.

  4. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Хрестоматия. – Алматы: “Ана тілі». 1992.

  5. Қарайдар мен Қызылгүл. Ноғай жырлары. Құрастырған Р.Бердібаев. – Алматы: «Жалын», 1989.

  6. Бес ғасыр жырлайды. – Алматы: “Жазушы», 1984, 1985, 1989.

  7. Мағауин М. Алдаспан. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  8. Он ғасыр жырлайды. – Алматы: «Дәуір», 2006.

  9. Жеті ғасыр жырлайды. Екі томдық. (ХV ғасырдан ХХ ғасырдың басына дейінгі кезең). Құрастырған Е.Дүйсенбайұлы. – Алматы: «Жазушы», 2004.

  10. "Ай, заман-ай, заман-ай". – Алматы: «Жазушы», 1991.


Негізгі әдебиеттер


  1. Тоқсамбаева А. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет: Оқу құралы. – Алматы: 2013.

  2. Мағауин М. Қобыз сарыны. – Алматы: «Атамұра», 2006.

  3. Мағауин М. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Жоғарғы оқу орындары студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: "Ана тіл", 1992.

  4. Сүйіншәлиев X. VIII-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті. Жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған оқулық. - Алматы, "Мектеп", 1989.

  5. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің тарихы. Жоғарғы оқу орындары филология факультеттері студенттеріне арналған оқулық. – Алматы: «Санат», 1994., 2005.

  6. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы» І том. Құрастырған: Т.Кәкішұлы. – Алматы: «Қазақ университеті», 2001.

  7. Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы. Оқулық. – Алматы: 2013.

  8. Айдарбаева Р. Қазақстан тарихы.Оқу құралы. – Алматы: 2015.

Қосымша әдебиеттер


  1. Сүйіншәлиев X. Ғасырлар поэзиясы. – Алматы: “Жазушы», 1987, 187-215-бет.

  2. Сүйіншәлиев X. Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезеңдері. – Алматы: «Қазақстан», 1967, 65-95-беттер.

  3. Мағауин М. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. 3-18-беттер.

  4. Мағауин М. Қобыз сарыны. А., 1968.

  5. Садырбаев С. Фольклор және эстетика. – Алматы: 1976.

  6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ эпосы және түркология. – Алматы: 1987.

  7. Бердібаев Р. Эпос мұраты. – Алматы: «Білім», 1997.

  8. Қазақстан тарихы. 2-том. А., "Атамұра", 1998.

  9. Қазақ ССР тарихы. 2-том. – Алматы: “Ғылым», 1983.

  10. Әуезов М. Уақыт және әдебиет. – Алматы: 1962.

  11. Ғабдуллин М., Сыдықов Т. Қазақ халқының батырлық жыры. – Алматы: «Мектеп», 1972.

  12. Әуезов М. Әдебиет тарихы. – Алматы: “Ана тілі», 1991, 56-132-беттер.

  13. Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. – Алматы: “Ана тілі», 1993, 65-133-беттер.

  14. Әмірәлиев Қ. XV-XIX ғасырлардағы қазақ поэзиясының тілі. – Алматы: “Ғылым», 1976, 27-57, 103-139-беттер.

  15. Мағауин М. Қазақ тарихының әліппесі – Алматы: «Қазақстан», 1995, 3-15-беттер.

  16. XV-XVIII ғасырлардағы қазақ поэзиясы. – Алматы: “Ғылым», 1982.

  17. Ерте дәуірдегі қазақ әдебиеті. – Алматы: “Ғылым», 1983.

  18. Көпеев М.Ж. Ел аузынан жинаған әдебиет үлгілері. 2 томдық. – Алматы: “Ғылым», 1992.

  19. Қазақтын, би-шешендері. 1-2-кітап. – Алматы: «Жалын», 1993.

  20. Сыдықов Қ. Көркемдік өрнектер. – Алматы: “Рауан», 1992.

Смотрите также файлы