Файл: Компьютерлік техниканы аппаратты амтамасыз ету пнінен оу тжірибесі бойынша.docx

«Создать/записать образ диска» мәзірінде «Записать CD/DVD/Blue-ray диск из образа диска» деген тармақты таңдаймыз.

«Обзор» пернесін басып, Windows 7-нің орналасқан жерін көрсетеміз:

«Далее» пернесін шертеміз.

DVD құрылғысына таза дискті салып, «Записать DVD» таңдаймыз.


Бірнеше минут күтеміз:


Міне дискі де дайын:


Осы дискіні компьютерге немесе ноутбукқа саламыз.

2. Дискіден жүктелу

DVD-дискіден жүктелу үшін біріншіден, BIOS баптауларына кіреміз. Қарапайым тілмен айтқанда, BIOS – компьютер немесе ноутбуктың маңызды параметрлерінің баптаулар мәзірі. Маңызды параметрлердің ішіне «құрылғыны жүктеуді анықтау тәртібі» де жатады. Бізді дәл осы параметр қызықтырып отыр. Компьютерді немесе ноутбукті қосқаннан кейін алдын ала белгіленген пернені басу керек. Жүктелу кезінде BIOS-ке кіру үшін қандай пернені басу керек туралы мағлұмат экранның астында жазылып тұрады. Көп жағдайда бұл F2, Del, Esc т.б. BIOS мәзіріне кіру туралы ақпарат ноутбуктың нұсқаулар кітапшасында да жазылады. Кейде сол кітапшаға қараған дұрыс та шығар.

BIOS мәзіріне кіргеннен кейін құрылғыларды жүктеу тәртібін табу керек. Әдетте, осы баптаулар BOOT терезесінде орналасады, дегенмен, олар BIOS мәзірінің басқа жерінде де орналасуы мүмкін. Жүктеу тәртібін ауыстыру үшін әдетте, F5/F6 немесе бағыт көрсетуші пернелер қолданылады. Жүктеу тәртібінің өзгертілуі жайлы ақпарат BIOS мәзірінде де болуы тиіс.

Өзіңіздің CD/DVD құрылғыңызды жүктелу тізімінің бірінші сатысына қойып, барлық өзгерістерді сақтайсыз да, BIOS мәзірінен шығасыз. Бұны жүзеге асыру үшін Save and Exit Setup деген тармақ қолданылады.

Баптаулар сақталып болғаннан кейін компьютер не болмаса нетбук қайта жүктеледі.

3. Windows 7-ні орнату;

Міне, Windows 7-ні орнату үрдісіне де жетіп қалдық.

Дискі жүктелген соң, мынадай бейне шығуы керек:

---

Пернетақтадағы кез келген пернеге шерту керек.

Жүйенің тілін таңдап, «Далее» пернесін басамыз.


Жүктелуді жүзеге асыру үшін «Установить» мәзірін таңдаймыз.


Windows 7 нұсқасын таңдаймыз. Кілті бар нұсқаны таңдаған жөн. Әдетте, кілт ноутбуктың түбінде жабыстырылған қағазда жазылады. Windows 7 жүйесінде сериялық нөмірді енгізу үрдісі орнатудың соңында жүргізіледі. Оны кейін де енгізуге болады. Бірақ, бұны 30 күн ішінде жасауды ұмытпаңыз.


Лицензионды шартпен келісіп, «Далее» пернесін басамыз.


Мәзірдің ішінен «Полная установка» тармағын таңдаймыз.



2-деңгей
1. Дербес компьютердің құрылғылары туралы мәлімет алыңыз және қандай операциялық жүйе орнатылғанын анықтаңыз.

Әдістемелік нұсқау: Жұмыс үстелінде Менің компьютерім (Мой компьютер) таңбашасын шертіп, тінтуірдің оң жақ батымасын басыңыз, пайда болған тізімнен Қасиет (Свойства) бөлімін таңдап алынса келесі терезе ашылады:


1.2.1-сурет. Жүйе қасиеті
1.2.1-суретте компьютерге орналасқан операциялық жүйе туралы толық ақпарат бар. Енді компьютер құрылғылары туралы мағлұмат алу үшін осы Жүйе қасиеті (Свойства Системы) терезесінің жоғарғы жағынанҚұрылғылар (Оборудование) бөлімінен Құрылғыларды ретеуші (Диспетчер устройств) таңдасақ келесі терезеде құрылғылар туралы толық ақпарат шығады:


1.2.2-сурет. Құрылғыларды реттеуші
Ашылған терезеде құрылғыдар туралы толық ақпарат бар. Егер құрылғы атының сол жағындағы «+» белгішесін тінтуір көмегімен шертсе, құрылғы қасиеттері туралы ақпаратты толығымен алуға болады.

2. Компьютердегі «Инф» сөзінен басталатын файлдарды табу керек.

Әдістемелік нұсқау: Пуск-Поискәрекетін орындау қажет. Төмендегідей терезе ашылады:

---

1.2.3-cурет. Іздеу терезесі
Іздеу шарты «Инф»-тан басталатын файлдар, сондықтан терезенің сол жағындағы жолға «Инф*» мәтінін енгізіп, «Найти» батырмасы басылса іздеген файлдардың тізімі шығады:


1.2.4-cурет. Іздеу нәтижесі
1.2.4-cуретте терезенің сол жағында ізделген файлдар тізімі көрсетілген.

3. Инженерлік калькулятор бағдарламасының көмегімен мына есепті шығарыңыздар:

Калькулятор бағдарламасын қосу үшін Бастау=> Бағдарламалар=> Стандартты=> Калькулятор (Пуск=> Программы=>Стандартные=>Калькулятор) командаларын орындау қажет. Калькулятор түрін өзгерту үшін Түр=>Инженерлік (Вид=>Инженерный)әмірлерін орындау қажет.

1. sin12+cos11+ln5=

2. 10⁵+5⁴+5! =

4. Ондық сандарды екілік санау жүйесіне калькулятор көмегімен ауыстырыңыз:

Инженерлік компьютерде санау жүйелері келесі батырмалар арқылы қосылады:

Hex – 16 санау жүйесі, Dec – 10 санау жүйесі, Oct – 8 санау жүйесі, Bin – 2 санау жүйесі.

1. 589₁₀ =

2. 879₁₀ =

3. 969₁₀ =

4. 778₁₀ =

5. 963₁₀ =

6. 979₁₀ =

7. 898₁₀ =

8. 753₁₀ =

9. 951₁₀ =

1099₁₀ =
Екілік санау жүйесіндегі сандарды ондық санау жүйесіне калькулятор көмегімен ауыстырыңыз:

1. 11010101₂= 6. 1101₂ =

2. 11111010₂= 7. 100101₂=

3. 10101011₂= 8. 10101₂=

4. 11100101₂= 9. 110100₂=

5. 11101001₂= 10. 110001₂=

Сегіздік санау жүйесіндегі сандарды екілік санау жүйесіне калькулятор көмегімен алмастырыңыз:

1. 7752₈= 6. 741₈ =

2. 1212₈= 7. 5521₈=

3. 5401₈= 8. 7101₈ =

4. 1421₈ = 9. 1712₈ =

5. 1501₈= 10. 1561₈=

Он алтылық санау жүйесіндегі санды ондық санау жүйесіне калькулятор көмегімен алмастрыңыз:

1. A2B6₁₆=

2. F2BC₁₆ =

3. CD3A₁₆ =

4. 14AD₁₆ =

5. 1АЕС₁₆ =

6. 2FD6₁₆ =

7. 2E7C₁₆ =

8. 3DEF₁₆ =

9. 9ACD₁₆ =

10. ADCF₁₆ =
5. WordPad бағдарламасында төменде берілген мәтінді жазыңыз:

Ана туралы

Ананың сүті — бал,

Баланың тілі — бал.

*****
Ананың ізін қыз басар,

Атаның ізін ұл басар.

*****
Анаңа ауыр сөз айтпа, 

Атыңа ауыр жүк артпа.

*****
Анаңды Меккеге үш арқалап апарсаң да

қарызынан құтыла алмайсың. 

*****
Ана сүті бой өсіреді,

Ата тілі ой өсіреді.

*****
Ана сүтін ақтамағанды ешкім мақтамайды.

---

*****
Анасыз өмір — сөнген көмір.

*****
Анасын көріп қызын ал, 

Аяғын көріп асын іш.
Ақыл туралы

Адамның жүзі ақылдың айнасы.

*****
Айғайлы жерде ақыл аз.

*****
Айла алтау, ақыл жетеу — айлаға ақыл қосылса, алдырмайтын екеу.

*****
Айлалы түлкі алдырмас.

*****
Айласыз батыр алдырар.

*****
Айтысып сөзге келгенше ақылмен жөнге кел.

*****
Ақыл адам көрігі,

ақылдың сабыр серігі.

Осы тапсырманы теріп, жұмыс столына «Тапсырмалар» бумасын құрып WordPad тапсырмасы атауымен сақтау қажет.

6. Paint графикалық редакторында келесі тапсырманы орындаңыздар:

Нұсқау: Жұмыс үстелінің көшірмесін Paint бағдарламасына қою қажет, ол үшін жұмыс үстелін ашып тұрып PrtScr батырмасын 2 рет басып Paint бағдарламасын ашып, Правка-Вставить әмірін орындау қажет.


1.2.5-сурет. Жұмыс үстеліп Paint графикалық редакторына көшіру

7.  Келесі суреттерді Paint графикалық редакторында салыңыздар:




3-деңгей
1. "Стандартные" бөлімімінің құрамын толығырақ қарастырайық. "Состав" батырмасын басыңыз, сонда сіз Windows компьютерге орнатуды ұсынатын утилиттер тізімін көресіз. 

Дискіні тазарту. Ең жиі кезедесетін мәселе ол бос орынды алатын және компьютер жұмысын баяулататын Windows жүйелік бумаларының көбейіп кетуі болып табылады. Жүйені инсталдау барысында дискке жазылатын керек емес файлдардан басқа, бағдарламаны орнату-жою кезінде де көптеген қоқыстар компьютерге енгізіледі. Windows-тың стандартты құралы - "Очистка диска" утилитасынан басқа да көптеген бағдарламалар бар. Бұл бағдарламалар әдетте дискіні сканерден өткізеді, содан кейін типі бойынша сұрыпталған керек емес файлдардың тізімін және оларды өшірсе қолайсыз жағдайдың туындайтынын көрсететін белгіні экранға шығарады. Дегенмен де, бұл бағдарламалар дискінің бүлінуін жылдам бақылау мүмкіндігін береді. Барлық бумалардың мазмұнын қандай да бір файлдық менеджерде қарап шығу ұсынылады.

2. "Очистка диска" утилитасының көмегімен C дискісіндегі керек емес файлдарды өшіріңіз. Уақытша файлдарды өздерің өшіріңдер (олар old, bak, tmp, chk кеңейтілу аты бар файлдар).

---

Windows-ты тиімділеу. Windows-ты орнатқаннан кейін немесе ОЖ біраз уақыт жұмыс жасағаннан кейін компьютердің жұмыс істеуі бұзыла бастайды. Жүйенің өнімділігін арттыру үшін келесі қадамдарды орындаңыз.

 3. Жинақтауыштар үшін DMA режимін іске қосу. Панель управления - Система - Устройства - Дисковые накопители командасын орындаңыз, оның ішінен винчестер қасиетін таңдаңыз және DMA қарама-қарсы белгіні орнатыңыз. Осылайша CD-ROM үшін де DMA режимін қосыңыз. Бұл тәсілдермен винчестердің және CD-ROM-ның жұмысын жылдамтасыз.

Виртуалды жадыны баптау. Виртуалды жады – ол винчестерде сақталатын және ОСҚ (ОЗУ) жетпегенде қолданылатын оперативті жадының бөлігі. Виртуалды жадыға жазылған файлды өзгерту үшін Панель управления - Система- Быстродействие бөліміне өтіңіз, онда Виртуальная память батырмасын басыңыз, және виртуалды жадының параметрлерін өздеріңіз таңдаңыз (ең үлкен және ең кіші мәндерді бірдей, тең етіп қойыңыз, мысалы 250 мб). Виртуалды жадының фиксирленген өлшемін орнату бос жадының төмендеуіне алып келеді.

Дискіні дефрагментациялау. Виртуалды жадыға фиксирленген өлшемді қойғаннан кейін дискіге дефрагментация жүргізу керек. Себебі винчестерге бірнеше рет файлдарды жазғаннан және өшіргеннен кейін ондағы файлдар араласып кетеді және бағдарламаның бір файлы дискінің басында, екіншісі ортасында, ал үшіншісі соңында орналасып қалады.  Бұл оған жету жұмысын және компьютер жұмысын біршама баяулатады. Дефрагментацияны айына бір немесе одан көп рет жасап отыру керек. Мұны Windows-пен бірге орнатылған Defrag.exe (Дефрагментация) бағдарламасы оңай орындайды. Оған кіру үшін Пуск - Программы - Стандартные - Служебные - Дефрагментация диска командасын орындаңыз. Дефрагментациялау үшін Norton Utilities Speed Disk пакетінің бағдарламасын қолданған да өте қолайлы.

4. Автожүктелуден (автозагрузка) керек емес файлдарды өшіру. Windows-тың жұмыс істеу қабілеттілігін тестілеу.

Компьютердің өнімділігі оның құрайтын құрылғылардың техникалық сипаттамаларынан тәуелді болады. Операциялық жүйе жұмысында бұзылулар пайда болғанда немесе компьютерді жаңарту алдында компьютердің әр түрлі құрылғыларын тестіден өткізіп алған жөн (аналық тақшаны, процессорды, оперативті жадыны, қатты дискіні және т.б.).

Компьютерді тестілеу үшін арнайы бағдарламалар қолданылады. Мұндай класстағы аса қолайлы және күшті бағдарламалардың бірі SiSoft Sandra (System ANalyser, Diagnostic and Reporting Assistant) болып табылады, ол Windows операциялық жүйесінен тікелей компьютерге барлық жағынан тестілеу жүргізеді. SANDRA сіздің аппаратураңыз қандай функцияларды қолдайтындығын айтып қана қойма, сонымен бірге кең таралған қасиеттердің қайсы жоқ екендігін де көрсетеді. ДК-дің әрбір компоненті үшін бағдарлама оның жұмысын жақсарту бойынша кеңестер береді.

---