Файл: Дефектология 2022 Деменция, аменция ымын кім енгізді Эскироль.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.02.2024
Просмотров: 5
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Дефектология 2022
1. Деменция, аменция ұғымын кім енгізді
- Эскироль
2. Адамда қанша бұлшық ет - Адам денесінде 400-ден астамбұлшық етбар
3.Адам терісі неше қабаттан тұрады? ---Адам терісі 3 қабаттан тұрады
Терінің сыртқы қабаты - эпидермис (лат. ері - сырты, үсті, derma - тері),
ортаңғы қабаты - нағыз тері (дерма),
ішкі қабаты - шелді қабаты деп аталады.
4. Ортаңғы құлақ неден тұрады?----Ортаңғы құлақ 3 сүйекшеден тұрады: балғашық, төс, үзеңгі
5. Мидын кимыл козгалыска жауап беретин аймагы--Мишық?
6. Оптикалық жағынан ұқсас дыбыстар -о-с о-е
7. Испанияда Саламан декларациясы кай жылы кабылданды---1994
8. Аяк, кол, тил, ерин, адамнын еркинен тыс козгалу не деп аталады---синкинезия
10.Жана туылған сәбидің миының салмағы қанша
350-355-390
13. Мидың даму түрлері
5 бөлімнен тұрады
Сопақша ми, мишық , ортаңғы ми, аралық ми, алдыңғы ми сыңарлары
14. Дүние жүзілік тәжірибеде ерте көмек көрсету бағдарламаларына :
жаңа туылған сәбилер мен 3 жасқа дейінгі балалардың дамуын тексеру,
Гавайлық ерте білім беру профилі, ” Тандем” дамуды ерте диагностикалау бағдарламалары жатады.
15. Адам касын козгаса, кабак туйсе, кандай ми кызмет аткарады
орталық ми?
16. Мумкундиги шектеули окушылар егер етикши, шаштараз, аспаз болып окыса кандай кужат алады
Кәсіби еңбек?
17. Юнеско
Жалпы білім беру Департаменті мен ЮНЕСКО арасындағы
келісімге сәйкес Қазақстан Республикасында 2000 жылы «Ерекше
қажеттіліктері бар балаларға базалык білім беруге көмек» атты
Пилотты жоба жүзеге асырылды, орындаушы ӘЕОБ орталыгы болды
18 көру қабілеті балалардың сабағының ұзақтығы
45 минут?
19 мимика және понтамика кай балаларға жүргізіледі
Көру қабілеті бұзылғандарға
20. есту қабілеті зақымдалған бастауыш сыныптарда өткізілетін сабақтар
21.Павловтың шартты рефлекстерін ары қарай дамытқан ғалым
22.Саламанка декларациясы кай елде қабылданды***Испания
23. тірек қимыл аппараты бұзылған балалар саны арнайы ұйымда------10 адам
24. есту қабілеті зак балалар саны арнай мекемедегі
Құлағы естімейтін (саңырау) 8 адамнан артық емес
Екі бөлімшелі балаларға арналған нашар еститін
1 -10 адам
2- 8адам
25. Көру қабілеті бұз Зағиптардың сыныптарында барлық бала саны-
8 (Нашар көретіндер 12, қыли 10)
26. зияты зақымдалған балалардың саны арнайы мекеде
12 адамнан артық емес
27. Ақыл ой кемістігі бар оқушылар қандай типтік мекемеде оқиды?
8 типтік
28. Есту қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан бітіреді.
10 сынып
29.Көру қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан аяқтайды.
30.1931 ж Алматыда ашылған мектеп?
Алматы қаласында ашылған естімейтін балаларға арналған мектеп
31.Арнайы педагогиканың принциптері?
32.Арнайы педагогиканың мақсаты?
Арнайы педагогиканың негізгі мақсаты
Ақауларды педагогикалық құралдар арқылы теңестіру =
33.Сөйлеу тіліндегі бұзылыс ерекшеліктері?
34.Тұтықпа бөліну дәрежелері?
Тұтығу үш дәрежеде ажыратылады: жеңіл, орташа, ауыр түрі.
Тез сөйлегенде немесе толғанып сөйлеген кезде ғана тұтықса – ол жеңіл түрі. Тұтықпаның орташа дәрежесіне бала өзіне таныс ортада жеңіл сөйлеп аз тұтығады, бөтен адамдар арасында түтықпа күшейеді. Ауыр түріне бала барлық сөйлеу түрінде тұтығады, ылғи да ілеспелі қимыл-қозғалыстар байқалады
35.Алалия бұл?
Сөйлеудің болмауы, сөйлей алмау деген мағынада
36.Сенсорлы алалия? Сөйлеу әрекетінің сенсомоторлы деңгейі
сөйлеу әрекетінің психофизикалық жағының бұзылуы
37.Моторлы алалия? Моторлы алалияның әсері
психикалық дамуы мен интеллекті дамуының тежелуі
38.Ринолалия анықтамасы?
Туылғаннан артикуляциялық аппараттың анатомиялық ақауларына себепті дауыс тембрі мен дыбыстану бұзылыстары
39. Ақыл ой кемістігі бар оқушылар қандай типтік мекемеде оқиды?
8
40. Есту қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан бітіреді.
10сын бітіреді
41. Ысқырық ызың дыбыстардың бұзылуы халықаралық терминде қалай аталады.
сигматизм
42. Көру қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан аяқтайды.
9 сынып
43.Жеңіл ақыл ой кемістігі бар балалар еңбекке оқыту пәнінен қалай аяқтайды. ( емтиханмен немесе емтихансыз)?
Емтиханмен
44.Әлеуметтік бағыт
45.Дислексия
Жартылай оқи алмайды
46. Дисграфия
Жазу үлгісінің жартылай бұзылысы
Сөз немесе сөйлем құрлымының бұрмалануы
47.Тахилалия
Сөйлеу ырғағының бұзылуы
48.Зан конвенция декларация
Баланың құқытары жайлы Конвенция қабылданған жыл
1989
Адам құқығының жалпы біріккен декларациясы 1948
Адам құқықтары жайлы жалпы декларация, бала жайлы конвенция, Білім туралы заң -2007ж
Мүгедектер туралы ББҰ декларация- 1975ж
49. естімейтін
I-деңгей бастауыш жалпы білім беру (дайындық сыныбын қоса есептегенде 4-5 жылды қамтиды)
II-деңгей негізгі жалпы білім беру (6- жылды қамтиды)
III- орта білім беру (2 жылды қамтиды)
50.ҚР кемтар балаларға арналған мектеп саны
118 жуық
51.Логопедиялық сөйлеу бұзылыстары
Дислалия, алалия, ринолалия, афазия
52.Инклюзивті оқыту принциптері
балалардың мұқтаждықтарын ескеріп, білім алуын қамтамасыз ету
53.Модульдық оқыту неше бөлімнен тұрады ?
54. Психодиагностика әдістемелерінің классификациясына қанша топ кіреді
5
55.Ми қызметі
56.ЖСТД нің 3түрінің анықтамалары
57.Отандық логопедияға үлес қосқандар
Намазбаева,сүлейменова, бектаева, Өмірбекова ұзақ жауап дит
58.Ес түрлері
Ырықты,ырықсыз
Қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді, оперативті ес
Есте қалдыру, қайта жаңғыру,есте сақтау,ұмыту
Бейнелі ес, сезімдік ес,сөз логикалық
59. Оқыту ,ынталандыру әдістері анықтамасы
60. Аутизмді оқыту бағдарламасы
ТЕАССН
61.Емханадағы логопед 1ставкаға қанша бала алады
62. 5 жастагы балалардағы тұтықпамен айналысқан ғалым
Ф. Бруне
63. Тепе теңдікті сақтайтын мидағы орталық
Мишык
64. жартылай паралич калай аталады
парез
65. колдары еріксіз кетіп калатын калай аталады
66. Қатер тобындағы балалар саны
70.Кем ақылдылықтың жеңіл түрі
Дебильділік
71.Кем ақылдылықтың ауыр түрі
идиот
72.Соқырлық қанша децибиль
0.04
73. көру түрлері нешеге бөлінеді
Нарушения дальнего зрения:
легкое – острота зрения в пределах 6/12-6/18 (0,5-0,3);
умеренное – острота зрения в пределах 6/18-6/60 (0,3-0,1);
тяжелое – острота зрения в пределах 6/60-3/60 (0,1-0,05);
слепота – острота зрения ниже 3/60 (0,05).
Нарушения ближнего зрения:
острота зрения вблизи хуже N6 или .08M на расстоянии 40 см.
74. мидың шеке жағындағы төменгі бөлімі қалай аталады?
75. Журектің неше қабырғасы бар
3 қабаттан тұрады. Сыртқы қабаты – эпикард (грекше «epі» – сыртқы, «cor» – жүрек), өте жұқа, жүректі қоршап тұрады. Ортаңғы қалың бұлшықетті қабаты – миокард (грекше «mіos» – бұлшықет). Ішкі қабаты жұқа – эндокард (грекше «endo» – ішкі) жүректің ішкі қуыстары мен қақпақшаларын астарлап жатады.
76. диагноздың қазақшасы
Аңғарым
77. cәулені қабылдайтын көз қабаты
Қарашық
78. ақыл есі кемшілігінің түрлері
Жеңіл,орта, ауыр, терең
F70 F71 F72 F73
79. Медициналық – әлеуметтік педагогикалық патронаж ( МӘПП). Патронаж – дегеніміз балаға оның ата- анасы мен оқытушыларына ерекше көмек көрсету, баланың өмірін сақтау , қалпына келтіру, емдеу, арнайы оқыту, тәрбиелеу және қоғамға бейімдеу мәселелерін шешу бағытында арнайы көмек түрі.
Медициналық – әлеуметтік педагогикалық патронаж (МӘПП) дамуында ауытқуы бар баланың отбасына әр түрлі мамандардың біріге отырып, кешенді оңалту көмек шараларын ұзақ мерзімде қолдануды қалайды.
80. Дислалия дегендер 8вариант болса сонын дурысы
3-еу 4 еу болу керек
81. Мидын кайсысы кандай кызмет аткарады
82. Штаттык біліктілік 77 бұйрық
83. брайл шрифтын кис ойлап тапты кай жылы
Гаюи Брайл
Гаюи кормейтындерге китап шыгарган
Брайл шрифтын ойлап тапкан
Гаюи Брайлга караганда ертерек омир сурген
Гаюи (1745-1822) Брайль(1809-1852)
84. Кай болыгы закымданганда мидын кай болиги
есте сактауы закымданады дегенба сондай
Варианттарында соматикалык, жуйклилик деген варианттар болган
85. пмпк баланы зерттеп жібереді содан кейінге мұғалімнің іс әрекеті
Жеке жоспар құрастыру?
86. есту қабілеті зақымдалған баланың зейіні 3-4 мину жұмыс істейді, 1жылдан кейінгі зейіні қанша минутқа өседі
10-15 мин?
87. Шүйке бөлігіне жақын(или астында) орналасқан ми бөлігі
Сопақша ми
88. Мидың 6 бөлігі
Сопақша ми, мишық , ортаңғы ми, аралық ми, алдыңғы ми сыңарлары ми көпірі
Мидың 6 бөлігі шығар сұрақ мүмкін мишық жауабы
89.
90.
Дисфония (афония) - дауыс аппаратының патологиялык өзгеруі салдарынан фонацияның жоктығы немесе бұзылуы.
Брадилалия - сөйлеудің патологиялық баяуланған екпіні. Ми кабығындағы сөйлеу орталыктарының бүзылуынан пайда болған баяуланған артикуляциясында білінеді.
Тахилалия - сөйлеудің патологиялық жылдамдатылган екпіні. Кейде баттаризм (үру, соғу), парафазия сиякты дербес бүзылыстар пайда болуы мүмкін. Егер сөйлеген сөзінде негізсіз үзіліс, мүдіріс бар болса, ол полтерн үғымымен белгіленеді.
Дизартрия - сөйлеу аппараты иннервациясының органикалык жеткіліксіздігі себебінен сөзді айту жағының бүзылуы, дыбыстау механизмінің барлык буындарының калыптаспағандығы байқалады. Дизартрия церебралды паралич кезінде орталык жүйке жүйсінің зақымдалуының нэтижесі болып табылады, бірақ нейроинфекция жэне басқа да ми ауруларының нәтижесі ретінде пайда болуы мүмкін.
2. Сөйлеудің ңүрылымдъщ-семантикалыц (ішкі) жагыныц бүзылуы.
Алалия - баланың кұрсакішілік жэне алғашкы жылдарындағы даму кезеңінде бас миы кабығының сөйлеу аймактарының органикалық зақымдалуы нэтижесінде сөйлеу қабілетінің жоқтығы
78
Дефектология 2022
1. Деменция, аменция ұғымын кім енгізді
- Эскироль
2. Адамда қанша бұлшық ет - Адам денесінде 400-ден астамбұлшық етбар
3.Адам терісі неше қабаттан тұрады? ---Адам терісі 3 қабаттан тұрады
Терінің сыртқы қабаты - эпидермис (лат. ері - сырты, үсті, derma - тері),
ортаңғы қабаты - нағыз тері (дерма),
ішкі қабаты - шелді қабаты деп аталады.
4. Ортаңғы құлақ неден тұрады?----Ортаңғы құлақ 3 сүйекшеден тұрады: балғашық, төс, үзеңгі
5. Мидын кимыл козгалыска жауап беретин аймагы--Мишық?
6. Оптикалық жағынан ұқсас дыбыстар -о-с о-е
7. Испанияда Саламан декларациясы кай жылы кабылданды---1994
8. Аяк, кол, тил, ерин, адамнын еркинен тыс козгалу не деп аталады---синкинезия
10.Жана туылған сәбидің миының салмағы қанша
350-355-390
13. Мидың даму түрлері
5 бөлімнен тұрады
Сопақша ми, мишық , ортаңғы ми, аралық ми, алдыңғы ми сыңарлары
14. Дүние жүзілік тәжірибеде ерте көмек көрсету бағдарламаларына :
жаңа туылған сәбилер мен 3 жасқа дейінгі балалардың дамуын тексеру,
Гавайлық ерте білім беру профилі, ” Тандем” дамуды ерте диагностикалау бағдарламалары жатады.
15. Адам касын козгаса, кабак туйсе, кандай ми кызмет аткарады
орталық ми?
16. Мумкундиги шектеули окушылар егер етикши, шаштараз, аспаз болып окыса кандай кужат алады
Кәсіби еңбек?
17. Юнеско
Жалпы білім беру Департаменті мен ЮНЕСКО арасындағы
келісімге сәйкес Қазақстан Республикасында 2000 жылы «Ерекше
қажеттіліктері бар балаларға базалык білім беруге көмек» атты
Пилотты жоба жүзеге асырылды, орындаушы ӘЕОБ орталыгы болды
18 көру қабілеті балалардың сабағының ұзақтығы
45 минут?
19 мимика және понтамика кай балаларға жүргізіледі
Көру қабілеті бұзылғандарға
20. есту қабілеті зақымдалған бастауыш сыныптарда өткізілетін сабақтар
21.Павловтың шартты рефлекстерін ары қарай дамытқан ғалым
22.Саламанка декларациясы кай елде қабылданды***Испания
23. тірек қимыл аппараты бұзылған балалар саны арнайы ұйымда------10 адам
24. есту қабілеті зак балалар саны арнай мекемедегі
Құлағы естімейтін (саңырау) 8 адамнан артық емес
Екі бөлімшелі балаларға арналған нашар еститін
1 -10 адам
2- 8адам
25. Көру қабілеті бұз Зағиптардың сыныптарында барлық бала саны-
8 (Нашар көретіндер 12, қыли 10)
26. зияты зақымдалған балалардың саны арнайы мекеде
12 адамнан артық емес
27. Ақыл ой кемістігі бар оқушылар қандай типтік мекемеде оқиды?
8 типтік
28. Есту қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан бітіреді.
10 сынып
29.Көру қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан аяқтайды.
30.1931 ж Алматыда ашылған мектеп?
Алматы қаласында ашылған естімейтін балаларға арналған мектеп
31.Арнайы педагогиканың принциптері?
32.Арнайы педагогиканың мақсаты?
Арнайы педагогиканың негізгі мақсаты
Ақауларды педагогикалық құралдар арқылы теңестіру =
33.Сөйлеу тіліндегі бұзылыс ерекшеліктері?
34.Тұтықпа бөліну дәрежелері?
Тұтығу үш дәрежеде ажыратылады: жеңіл, орташа, ауыр түрі.
Тез сөйлегенде немесе толғанып сөйлеген кезде ғана тұтықса – ол жеңіл түрі. Тұтықпаның орташа дәрежесіне бала өзіне таныс ортада жеңіл сөйлеп аз тұтығады, бөтен адамдар арасында түтықпа күшейеді. Ауыр түріне бала барлық сөйлеу түрінде тұтығады, ылғи да ілеспелі қимыл-қозғалыстар байқалады
35.Алалия бұл?
Сөйлеудің болмауы, сөйлей алмау деген мағынада
36.Сенсорлы алалия? Сөйлеу әрекетінің сенсомоторлы деңгейі
сөйлеу әрекетінің психофизикалық жағының бұзылуы
37.Моторлы алалия? Моторлы алалияның әсері
психикалық дамуы мен интеллекті дамуының тежелуі
38.Ринолалия анықтамасы?
Туылғаннан артикуляциялық аппараттың анатомиялық ақауларына себепті дауыс тембрі мен дыбыстану бұзылыстары
39. Ақыл ой кемістігі бар оқушылар қандай типтік мекемеде оқиды?
8
40. Есту қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан бітіреді.
10сын бітіреді
41. Ысқырық ызың дыбыстардың бұзылуы халықаралық терминде қалай аталады.
сигматизм
42. Көру қабілеті бұзылған балалар мектепті нешінші сыныптан аяқтайды.
9 сынып
43.Жеңіл ақыл ой кемістігі бар балалар еңбекке оқыту пәнінен қалай аяқтайды. ( емтиханмен немесе емтихансыз)?
Емтиханмен
44.Әлеуметтік бағыт
45.Дислексия
Жартылай оқи алмайды
46. Дисграфия
Жазу үлгісінің жартылай бұзылысы
Сөз немесе сөйлем құрлымының бұрмалануы
47.Тахилалия
Сөйлеу ырғағының бұзылуы
48.Зан конвенция декларация
Баланың құқытары жайлы Конвенция қабылданған жыл
1989
Адам құқығының жалпы біріккен декларациясы 1948
Адам құқықтары жайлы жалпы декларация, бала жайлы конвенция, Білім туралы заң -2007ж
Мүгедектер туралы ББҰ декларация- 1975ж
49. естімейтін
I-деңгей бастауыш жалпы білім беру (дайындық сыныбын қоса есептегенде 4-5 жылды қамтиды)
II-деңгей негізгі жалпы білім беру (6- жылды қамтиды)
III- орта білім беру (2 жылды қамтиды)
50.ҚР кемтар балаларға арналған мектеп саны
118 жуық
51.Логопедиялық сөйлеу бұзылыстары
Дислалия, алалия, ринолалия, афазия
52.Инклюзивті оқыту принциптері
балалардың мұқтаждықтарын ескеріп, білім алуын қамтамасыз ету
53.Модульдық оқыту неше бөлімнен тұрады ?
54. Психодиагностика әдістемелерінің классификациясына қанша топ кіреді
5
55.Ми қызметі
56.ЖСТД нің 3түрінің анықтамалары
57.Отандық логопедияға үлес қосқандар
Намазбаева,сүлейменова, бектаева, Өмірбекова ұзақ жауап дит
58.Ес түрлері
Ырықты,ырықсыз
Қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді, оперативті ес
Есте қалдыру, қайта жаңғыру,есте сақтау,ұмыту
Бейнелі ес, сезімдік ес,сөз логикалық
59. Оқыту ,ынталандыру әдістері анықтамасы
60. Аутизмді оқыту бағдарламасы
ТЕАССН
61.Емханадағы логопед 1ставкаға қанша бала алады
62. 5 жастагы балалардағы тұтықпамен айналысқан ғалым
Ф. Бруне
63. Тепе теңдікті сақтайтын мидағы орталық
Мишык
64. жартылай паралич калай аталады
парез
65. колдары еріксіз кетіп калатын калай аталады
66. Қатер тобындағы балалар саны
70.Кем ақылдылықтың жеңіл түрі
Дебильділік
71.Кем ақылдылықтың ауыр түрі
идиот
72.Соқырлық қанша децибиль
0.04
73. көру түрлері нешеге бөлінеді
Нарушения дальнего зрения:
легкое – острота зрения в пределах 6/12-6/18 (0,5-0,3);
умеренное – острота зрения в пределах 6/18-6/60 (0,3-0,1);
тяжелое – острота зрения в пределах 6/60-3/60 (0,1-0,05);
слепота – острота зрения ниже 3/60 (0,05).
Нарушения ближнего зрения:
острота зрения вблизи хуже N6 или .08M на расстоянии 40 см.
74. мидың шеке жағындағы төменгі бөлімі қалай аталады?
75. Журектің неше қабырғасы бар
3 қабаттан тұрады. Сыртқы қабаты – эпикард (грекше «epі» – сыртқы, «cor» – жүрек), өте жұқа, жүректі қоршап тұрады. Ортаңғы қалың бұлшықетті қабаты – миокард (грекше «mіos» – бұлшықет). Ішкі қабаты жұқа – эндокард (грекше «endo» – ішкі) жүректің ішкі қуыстары мен қақпақшаларын астарлап жатады.
76. диагноздың қазақшасы
Аңғарым
77. cәулені қабылдайтын көз қабаты
Қарашық
78. ақыл есі кемшілігінің түрлері
Жеңіл,орта, ауыр, терең
F70 F71 F72 F73
79. Медициналық – әлеуметтік педагогикалық патронаж ( МӘПП). Патронаж – дегеніміз балаға оның ата- анасы мен оқытушыларына ерекше көмек көрсету, баланың өмірін сақтау , қалпына келтіру, емдеу, арнайы оқыту, тәрбиелеу және қоғамға бейімдеу мәселелерін шешу бағытында арнайы көмек түрі.
Медициналық – әлеуметтік педагогикалық патронаж (МӘПП) дамуында ауытқуы бар баланың отбасына әр түрлі мамандардың біріге отырып, кешенді оңалту көмек шараларын ұзақ мерзімде қолдануды қалайды.
80. Дислалия дегендер 8вариант болса сонын дурысы
3-еу 4 еу болу керек
81. Мидын кайсысы кандай кызмет аткарады
82. Штаттык біліктілік 77 бұйрық
83. брайл шрифтын кис ойлап тапты кай жылы
Гаюи Брайл
Гаюи кормейтындерге китап шыгарган
Брайл шрифтын ойлап тапкан
Гаюи Брайлга караганда ертерек омир сурген
Гаюи (1745-1822) Брайль(1809-1852)
84. Кай болыгы закымданганда мидын кай болиги
есте сактауы закымданады дегенба сондай
Варианттарында соматикалык, жуйклилик деген варианттар болган
85. пмпк баланы зерттеп жібереді содан кейінге мұғалімнің іс әрекеті
Жеке жоспар құрастыру?
86. есту қабілеті зақымдалған баланың зейіні 3-4 мину жұмыс істейді, 1жылдан кейінгі зейіні қанша минутқа өседі
10-15 мин?
87. Шүйке бөлігіне жақын(или астында) орналасқан ми бөлігі
Сопақша ми
88. Мидың 6 бөлігі
Сопақша ми, мишық , ортаңғы ми, аралық ми, алдыңғы ми сыңарлары ми көпірі
Мидың 6 бөлігі шығар сұрақ мүмкін мишық жауабы
89.
90.
Дисфония (афония) - дауыс аппаратының патологиялык өзгеруі салдарынан фонацияның жоктығы немесе бұзылуы.
Брадилалия - сөйлеудің патологиялық баяуланған екпіні. Ми кабығындағы сөйлеу орталыктарының бүзылуынан пайда болған баяуланған артикуляциясында білінеді.
Тахилалия - сөйлеудің патологиялық жылдамдатылган екпіні. Кейде баттаризм (үру, соғу), парафазия сиякты дербес бүзылыстар пайда болуы мүмкін. Егер сөйлеген сөзінде негізсіз үзіліс, мүдіріс бар болса, ол полтерн үғымымен белгіленеді.
Дизартрия - сөйлеу аппараты иннервациясының органикалык жеткіліксіздігі себебінен сөзді айту жағының бүзылуы, дыбыстау механизмінің барлык буындарының калыптаспағандығы байқалады. Дизартрия церебралды паралич кезінде орталык жүйке жүйсінің зақымдалуының нэтижесі болып табылады, бірақ нейроинфекция жэне басқа да ми ауруларының нәтижесі ретінде пайда болуы мүмкін.
2. Сөйлеудің ңүрылымдъщ-семантикалыц (ішкі) жагыныц бүзылуы.
Алалия - баланың кұрсакішілік жэне алғашкы жылдарындағы даму кезеңінде бас миы кабығының сөйлеу аймактарының органикалық зақымдалуы нэтижесінде сөйлеу қабілетінің жоқтығы
немесе толық дамымауы. Айтылған сөзді кабылдау жэне кайта жаңғыртудың барлық кезеңдерінде іріктеп алу жэне бағдарламалау операциялары бұзылған. Алалия моторлык (сөзді кайта жаңғырту кабілеті бұзылған) жэне сенсорлык болып бөлінеді.
Афазия - бас миының жергілікті закымдалуымен байланысты бұрын кұрастырылған сөзді толық немесе жартылай айта алмау. Афазияға үш жастан кейін пайда болған бұзылысты жаткызады. Моторлык афазия - сөйлеу кабілетінің экспрессивті формасы бұзылады. Сенсорлық афазия - сөйлеу кабілетінің сенсорлык жағы бұзылған.
1) көру қабілеті бүзылған балаларға арналған арнайы (түзету) үйымы:
- көзі көрмейтін (зағип) - 12 адамнан артык емес;
- нашар көретін жэне кейіннен зағип болғандар - 12 адамнан артық емес;
2) есту кабілеті бүзылған балаларға арналған арнайы (түзету) үйымы:
- кұлағы естімейтін (санырау) - 8 адамнан артық емес;
- екі белімшелі балаларға арналған нашар еститін жэне кейіннен саңырау болғандар:
1 бөлімше - 10 адамнан артық емес;
2 бөлімше - 8 адамнан артык емес;
3) екі бөлімшелі сөйлеу кабілетінде ауыр мүкістіктері бар
балаларға арналған арнайы (түзету) ұйымы: 1 бөлімше - 12 адамнан артык емес;
2 бөлімше - 10 адамнан артык емес;
) тірек-козғалыс аппаратында бұзылыстары бар балаларға арналған арнайы (түзету) ұйымы - 10 адамнан артық емес;
5) психикалык дамуында бөгелістері бар балаларға арналған арнайы (түзету) үйымы - 12 адамнан артық емес;
6) ақылы кем балаларға арналған арнайы (түзету) үйымы (көмекші мектеп) - 12 адамнан артык емес;
7) эмоциялык-ерік аясы бұзылған балаларға арналған арнайы (түзету) үйымы - 10 адамнан артык емес;
8) мүкістігінің кұрылымы күрделі балаларға арналған арнайы (түзету) ұйымы - 6 адамнан артық емес.
Инклюзивті окыту (біріктіріп оқыту, білім беру) жүйесінің пайда болуы (құрылуы)
2002 жылы САТР орталығының ұсынысымен кұрылған ҚР-ның «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік жэне медациналык- педагогикалық түзете колдау туралы» заңы қабылданды.
Заңда «Барлығына арналған білім беру туралы Бүкіл әлемдік декларацияда» (1990 ж.);
