Файл: ТАырыбы абыну. Лектор м.. к. Абдіраман Рсалиевич абыну.pptx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.02.2024

Просмотров: 32

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

СОДЕРЖАНИЕ

ТАҚЫРЫБЫ: ҚАБЫНУ. Лектор: м.ғ.к. Абдіраман Рсалиевич

Қабыну

Этиологиясы

1. Экзогенді фактор (сыртқы):

2. Эндогенді себептерге:

Қабынудың клиника-морфологиялық жергілікті 5 - белгілері

4) Ауырсыну

5) Қызметінің бұзылуы

1) ҚЫЗАРУ - артериялық гиперемия

2) Температураның көтерілуі - артериялық гиперемия

3) ІСІНУ - экссудацияға (син: сұйықтық) байланысты

4) Ауырсыну: нерв талшықтарына медиаторлардың әсері немесе сұйықтыққа байланысты дамуы

Қабынудың жалпы - белгілері

Глоссит- тілдің шырышты қабығының қабынуы

Бронхит

Жедел мен созылмалы қабынудың айырмашылығы

ЖЕДЕЛ

Қабыну даму үшін 3 фаза қатар жүру керек!!!

1. Альтерация (зақымдалу)

Қан элементтерінің эмиграциясы (лейкодиапедез)

V) Фагоцитоз

Лейкоциттер,

макрофагтар микробты, бөгде заттарды қоршап алып, жұтып қойып, ыдыратады.

Экссудат (сұйықтық) пен трансудаттың (сұйықтық) айырмашылығы

Экссудативті (сұйықтық) қабынудың құрамына байланысты түрлері

1). Катаральды қабыну – кілегейлі қабықтардың бетінде дамиды (серозды, шырышты, іріңді). Ұзаққа созылған катар: шырышты қабаттың атрофиясы немесе гипертрофиясы дамиды

2). Фибринді қабыну (син: түкті жүрек, фибринді перикардит)

КРУПОЗДЫ (фибринді) мен ДИФТЕРИТТІК қабынудың айырмашылығы

3). Іріңді қабыну – нейтрофильді лейкоциттерден тұрады

Паронихий - тырнақ айналасындағы жырықтың іріңді қабыну

Панариция – саусақтың іріңді қабынуы

Фурункул (син: шиқан, сыздауық) - шаш фолликуласындағы іріңді қабыну

Қалыпты және апостема (іріңдік)

Шектелген іріңдік - абсцесс

Жедел мен Созылмалы абсцестің қабаттарының айырмашылығы

3 - қабаттан тұрады;

Флегмона – жайылмалы іріңдік

Табиғи қуысты ағзалардағы іріңдік - эмпиема

1. Жыланкөз (свищ, жедел)– түтікше тәрізді, тар тесікті, терең жара арқылы іріңнің сыртқа шығып тұратын жолы. 2. Фистула (созылмалы)

4). Шіріктік (син: гангрена, ихороз) қабыну

5). Геморрагиялық қабыну

6). Аралас қабыну

Саусақта экссудативті қабынудың төмендегі қай түрі дамыған? Диагноз???

а) белок 1,0% -тен кем

б) белок 2,0% -тен артық

в) белок 2,0% -тен кем

г) белок 0,5% -тен көп

д) белок мүлдем жоқ

Суретте нені көріп тұрсыздар, қалай деп атайсыздар?

Өкпе тінінен не көріп тұрсыңдар, сипатттаңыз? - диагноз

III. Продуктивті (өнімдік, пролиферация) қабыну.

Продуктивті (син: өнімдік) қабынудың түрлері

1) Аралық қабыну (син: интерстиция, строма) – жедел, созылмалы

2) Өнімдік қабыну нәтижесінен түзетін: полиптер және өткір ұшты кондиломалар.

Қан тамырлар реакциясы дегенді қалай түсінесіз, төмендегі қайсысы жатады?

РАХМЕТ КӨҢІЛ БӨЛГЕНДЕРІҢІЗГЕ!!!

ТАҚЫРЫБЫ: ҚАБЫНУ. Лектор: м.ғ.к. Абдіраман Рсалиевич

Қабыну


әртүрлі сыртқы және ішкі патогендердің әсерінен,
қан айналымының бұзылыстары
жасуша пролиферациясымен
көрінетін
кешенді, жергілікті,
қорғаушы-биімдеуші реакциясы


КЛАССИФИКАЦИЯСЫ:
Қабынудың дамуына байланысты: 1) жедел - бірнеше минуттан - сағатқа созылуы мүмкін 2) жеделдеу - бірнеше күннен - аптаға созылуы 3) созылмалы - бірнеше айдан - бірнеше жылға созылуы (басылуы, өршуі)
Себептік факторға байланысты: 1) неспецификалық қабыну 2) спецификалық - гранулемалар (туберкулез, сифилис, проказа, риносклерома, сап (маңқа).


Орналасуына байланысты: паренхиматозды, интерстициалды (строма), аралас.
Қабыну ошағындағы патоморфологиялық өзгерістері бойынша 3 – фазадан тұрады: 1) альтерация 2) экссудация 3) пролиферация (продуктивті).
Қабыну үдерісі дамыған ағзаның атына «ит» деген жалғауды қосу керек; кардит, гепатит, нефрит және т.б.

Этиологиясы

1. Экзогенді фактор (сыртқы):


Биологиялық (вирустар,бактериялар, жануар паразиттері және т.б.).
Химиялық (қышқылдар, сілтілер және т.б.).
Физикалық (ыстық және суық, электр тогы).
Аллергиялық (антиген, антидене).
Механикалық әсерлер.

2. Эндогенді себептерге:


Қатерлі ісіктерге байланысты тіндердің ыдырауы
Некроз, гематома, тромб
Тіндерге тұздардың шөгуі
Организмде азот шлактарының, өт пигменттерінің жиналып қалуы және т.б.

Қабынудың клиника-морфологиялық жергілікті 5 - белгілері


Қызару
Температура көтерілуі
Ісіну

4) Ауырсыну

5) Қызметінің бұзылуы


1) ҚЫЗАРУ - артериялық гиперемия

2) Температураның көтерілуі - артериялық гиперемия

3) ІСІНУ - экссудацияға (син: сұйықтық) байланысты

4) Ауырсыну: нерв талшықтарына медиаторлардың әсері немесе сұйықтыққа байланысты дамуы

Қабынудың жалпы - белгілері


Интоксикация: бас ауру, әлсіздік
Лихорадка
Қан анализіндегі өзгеріс: лейкоцитоз, СОЭ көбеюі, диспротеинемия (альбуминнің азаюы, глобулиннің көбеюі)

Глоссит- тілдің шырышты қабығының қабынуы


Бронхит

Жедел мен созылмалы қабынудың айырмашылығы


ЖЕДЕЛ:
Жасушалар:
плазма белоктары
лейкоциттер,
макрофагтар


СОЗЫЛМАЛЫ:
Жасушалар:
макрофагтар
фибробластардың пролиферациясы
ақыры: фиброз (склероз)

ЖЕДЕЛ


ЖЕДЕЛ


Ағза консистенциясы: жұмсақ
Экссудация: бар
Ұзақтығы: сағаттан бірнеше күнге дейін
Ақыры: толық қалпына келеді


СОЗЫЛМАЛЫ


Ағза консистенциясы: қатты
Экссудация: жоқ
Ұзақтығы: айдан бірнеше жылға дейін
Ақыры: толық жазылмайды, ағзалардың бұзылуына алып келеді

Қабыну даму үшін 3 фаза қатар жүру керек!!!


Альтерация (дистрофия, некроз)
Экссудация (син: сусіңділенуі, ісіну, сұйықтық)
Пролиферация – жасушалардың көбеюінен тыртық (склероз) дамиды

1. Альтерация (зақымдалу)


Зақымдалған жасушалардан
А). Қабыну медиаторлары: гистамин, серотонин, брадикинин,
Б). Қан айналым шеңберіндегі медиаторлар:
Кинин
Комплемент жүйесі
Хагеман жүйесі
Қан ұю жүйесі (тромб, фибринолиз)


II. Қан тамырлар реакциясы (спазм, гиперемия, стаз) және қанның реологиялық (лейкоциттер) қасиетінің бұзылуы.
III. МЦР өткізгіштігінің артуы (су, тұз, плазма белоктары).
IV. Қан элементтерінің эмиграциясы (лейкоциттер, моноциттер) - лейкодиапедез
Плазма белоктары + қан элементтерінің шығуын – экссудация деп атайды
V. Фагоцитоз

Қан элементтерінің эмиграциясы (лейкодиапедез)

V) Фагоцитоз

Лейкоциттер,

макрофагтар микробты, бөгде заттарды қоршап алып, жұтып қойып, ыдыратады.


Аяқталған
Аяқталмаған (созылмалы қабыну)

Экссудат (сұйықтық) пен трансудаттың (сұйықтық) айырмашылығы


ЭКССУДАТ
Белок 2,0% көп
Түсі ылайлы
Қабыну кезінде


ТРАНСУДАТ
Белок жоқ
Түсі мөлдір
Қан айналымының бұзылысына байланысты (мыс: венозды іркіліс)

Экссудативті (сұйықтық) қабынудың құрамына байланысты түрлері



1) ұйымалы; 2) катаральды; 3) фибринді; 4) іріңді; 5) шіритін; 6) геморрагиялық; 7) аралас болып бөлінеді.

1). Катаральды қабыну – кілегейлі қабықтардың бетінде дамиды (серозды, шырышты, іріңді). Ұзаққа созылған катар: шырышты қабаттың атрофиясы немесе гипертрофиясы дамиды

2). Фибринді қабыну (син: түкті жүрек, фибринді перикардит)


Фибриноген белогы
тромбопластин факторының әсерінен
фибринге айналады
Фибрин жіпшелерімен араласқан экссудат
серозды қабықтардың үстінде түк сияқты, шығып тұрады. Себептері - ревматизм, уремия, фибринді пневмония.

КРУПОЗДЫ (фибринді) мен ДИФТЕРИТТІК қабынудың айырмашылығы


Крупты:
бір қабатты цилиндрлі эпителийі бар жерде (мыс: трахея, бронхы)
Фибринді қабыршақ беткей, жұқа оңай алынады
Ақыры: асфиксия, абсцесс, склероз


Дифтериттік: көп қабатты жалпақ эпителийі бар жерде (мыс: бадамша безі)
Фибринді қабыршақ қалың, астындағы тінмен тығыз байланысқан
Ақыры: ойық-жара, склероз, спайка

3). Іріңді қабыну – нейтрофильді лейкоциттерден тұрады

Паронихий - тырнақ айналасындағы жырықтың іріңді қабыну

Панарициясаусақтың іріңді қабынуы

Фурункул (син: шиқан, сыздауық) - шаш фолликуласындағы іріңді қабыну

Қалыпты және апостема (іріңдік)

Шектелген іріңдік - абсцесс

Жедел мен Созылмалы абсцестің қабаттарының айырмашылығы


Жедел:
2 - қабаттан тұрады;
ішкі – некроз және лейкоцит (пиогенді мембрана)
сыртқы – қабынған тін


Созылмалы:

3 - қабаттан тұрады;

ішкі – некроз және лейкоцит (пиогенді мембрана)
ортаңғы – грануляциялық тін
сырты – дәнекер тін

Флегмона – жайылмалы іріңдік

Табиғи қуысты ағзалардағы іріңдік - эмпиема


Аппендицит іші
Өт қапшығы іші
Қуық іші
Плевра қуысы
Перикард қуысында

1. Жыланкөз (свищ, жедел)– түтікше тәрізді, тар тесікті, терең жара арқылы іріңнің сыртқа шығып тұратын жолы. 2. Фистула (созылмалы)

4). Шіріктік (син: гангрена, ихороз) қабыну


5). Геморрагиялық қабыну

6). Аралас қабыну


Әртүрлі экссудат араласқан түрі (экссудаттың бір түріне екінші бір түрі араласуы).
Мыс: серозды – іріңді, іріңді – фибринді, ірің – геморрагиялық және тб.


Науқас поликлиникаға, қолының 3-ші саусағы қатты ауру шағымымен барған.
Дәрігер: макро – жара шектелген, дөңгелек пішінді, саусағының ісінуін, гиперемиясын байқаған.
Операцияға алған, кесіндісінде сарғыш түсті, консистенциясы қоюлау экссудат шыққан

Саусақта экссудативті қабынудың төмендегі қай түрі дамыған? Диагноз???


1) ұйымалы; 2) катаральды; 3) фибринді; 4) іріңді; 5) шіритін; 6) геморрагиялық; 7) аралас болып бөлінеді.


Іріңнің ішінен микроскопиялық қандай жасуша көреміз?

а) белок 1,0% -тен кем

б) белок 2,0% -тен артық

в) белок 2,0% -тен кем

г) белок 0,5% -тен көп

д) белок мүлдем жоқ

Суретте нені көріп тұрсыздар, қалай деп атайсыздар?

Өкпе тінінен не көріп тұрсыңдар, сипатттаңыз? - диагноз

III. Продуктивті (өнімдік, пролиферация) қабыну.


Қабыну ошағында;
1.ГЕМАТОГЕНДІК (лейкоциттер, моноциттер, лимфоциттер) +
2.ГИСТИОГЕНДІК немесе мезенхима жасушалары (жергілікті макрофагтар, гистиоциттер, фибробластар)
көбеюінен тіндердің қалпына келуі немесе сол жердің тыртықтана бітуі (склероз).

Продуктивті (син: өнімдік) қабынудың түрлері


1). Аралық (интерстициалдық) қабыну
2). Өнімдік қабыну нәтижесінен түзетін: полиптер және өткір ұшты кондиломалар
3). Гранулематозды қабыну

1) Аралық қабыну (син: интерстиция, строма) – жедел, созылмалы


1.жедел:
лейкоциттер, моноциттер
2. созылмалы: гистиоциттер, моноциттер, фибробластар, лимфоциттер, плазмоцит

2) Өнімдік қабыну нәтижесінен түзетін: полиптер және өткір ұшты кондиломалар.


Спецификалық қабынулар мен
Неспецификалық қабынулардың айырмашылығы қандай?

Қан тамырлар реакциясы дегенді қалай түсінесіз, төмендегі қайсысы жатады?


А. Спазм
В. Дистрофия
Г. Гиперемия
Д. Ісіктер
Ж. Тесілу
З. Пигменттер
Е. Стаз

РАХМЕТ КӨҢІЛ БӨЛГЕНДЕРІҢІЗГЕ!!!



КҮНІМІЗ СӘТТІ ӨТСІН!!!