Файл: 1 дріс. Метрология лшеулер бірлігін амтамасыз етуді Мемлекеттік жйесіні ылыми негізі (МЖ).docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.02.2024

Просмотров: 85

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

А  қосымшасы

  

 

       

  Б қосымшасы

 

 

 

 

ӨЛШЕУЛЕР

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ӨШ уақыт

тәуелділігі

бойынша

 

ӨШ

жиынтығы

бойынша

 

Дәлдігін анық-

тау шарттары

бойынша

 

Нәтижеге жету

үшін өлшеулер

саны бойынша

 

Нәтижеге жету тәсіл-

дері бойынша

(түрі бойынша)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

статика-лық

 

 

электрлік

 

 

max мүмкін

дәлдігі

 

 

бірреттік

байқау (кәдімгі)

 

 

тура

 

 

динами-калық

 

 

механика-

лық

 

 

зертханалық

 

 

 

 

 

жанама

 

 

 

 

 

жылутех-никалық

 

 

техникалық

 

 

Көпреттік

байқау (статистика-лық)

 

 

жиынтық

бірлесе

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




































































Б.1 суретӨлшеулер классификациясы

 

 

 

            ӨЛШЕУЛЕР ӘДІСТЕРІ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тікелей баға беру әдісі

 

 

Өлшеуішпен салыстыру әдісі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шкаламен санау

 

Шкаламен және нониуспен санау

 

Нөлдік

 

Дифференциалды

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қарама-карсы қою

 

 

Қарама-қарсы қою

 

 

 

 

 

 

 

Ауыстыру

 

 

Ауыстыру

 

 

 

 

 

 

 

Түйісу

 

 

Түйісу

 




































































Б.2 суретӨлшеулер әдістерінің классификациясы

 

В қосымшасы

                                                                     

 

В.1 сурет -  Өлшеу қателіктерінің классификациясы

 



Д қосымшасы

 

 

 

 

ӨҚ ҚАТЕЛІКТЕРІ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ӨҚ қайталап қолдану кезіндегі көрініс сипатына орай

 

ӨҚ қолдану шартына

орай

 

ӨҚ қолдану  режиміне

орай

 

Ұсыну

формасына

орай

 

Өлшенетін

шама мәніне

орай

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

жүйелікк

 

 

негізгі

 

 

статикалық

 

 

абсолют

 

 

аддитивті

 

кездейсоқ

 

 

қосымша

 

 

динамикалық

 

 

салыстыр-

малы

 

 

мультипликативті

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

келтірілген

 

 

сызықтық

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

гистерезис



























































Д.1 сурет – Өлшеу құралдарының қателіктері классификациясы

 

     А)    у

                                     у = fp (Х)

       у2

                                          у = fн (Х)

       у1

 

 

Б)  у

 

                                        у = fн (Х)

 

 

 

Д.2 суретӨҚ аддитивті қателік сызбасы (А  - жүйелік, Б – кездейсоқ)

 

 

                                  Д қосымшасы (жалғасы)

 

 

А)                                                                    Б)

    у

 

                                 fp (x)

у1

                                           fн (x)

     у

 

                                            у = fн (x)

 

 

 

 

 

Д.3 суретӨҚ мультипликативті қателік сызбасы (А  - жүйелік, Б – кездейсоқ)

 

 

у

 

                                       fн (x)

 

                                  fр (x)

 

                                                        

 

 

         Д.4 сурет – ӨҚ сызықтық қателік сызбасы

 

 

 

  у

                                     fн (x)

 

                               fр (x)

           

Д.5 сурет – ӨҚ гистерезис қателік сызбасы

 

Е қосымшасы

 

Е.1 кесте – Тұрақты токтарды өлшеу құралдары

Тұрақты токтарды өлшеу үшін пайдаланатын аспаптар

Өлшеулердің жоғарғы шегі, А

Өлшеулер қателігінің ең кішісі, % мыналарға сәйкес болады –

ең кішісі

ең үлкені

тура қосылу

сыртқы

шунтпен

тұрақты ток

трансформатормен

өлшеулер жоғарғы шегінің ең кішісіне

өлшеулер жоғарғы шегінің ең үлкеніне

өлшеулер диапазонның ішіндегі мәніне

Цифрлық

10-17

10

7,5·103

-

5,0

0,7

0,01

Электрондық анлогтық

5·10-10

1

-

-

5,0

4,0

0,5

Магнитоэлектрлік

3·10-7

50

2·104

1,5·105

 

0,5

 

1,5

0,2

Электромагниттік

5·10-3

30

-

-

 

0,5

 

1,5

0,5

Электродинами-

калық

5·10-3

10

-

-

0,2

0,2

0,2


 

Е.2 кесте – Тұрақты кернеулерді өлшеу құралдары

Тұрақты кернеулерді өлшеу үшін пайдаланатын аспаптар

Өлшеулердің жоғарғы шегі, В

Өлшеулер қателігінің ең кішісі, % мыналарға сәйкес болады –

ең кішісі

ең үлкені

тура қосылу

қосымша кедергісі бар

өлшеулер жоғарғы шегінің ең кішісіне

өлшеулер жоғарғы шегінің ең үлкеніне

өлшеулер диапазонның ішіндегі мәніне

Цифрлық

2·105

103

-

1,0

5·10-3

2,5·10-3

Электрондық анлогтық

5·10-8

103

-

5,0

1,5

0,5

Магнитоэлектрлік

3·10-4

3·103

2·104

 

1,0

 

1,5

0,2

 

                                       Е қосымшасының жалғасы

 

Е.2 кестенің аяғы

Тұрақты кернеулерді өлшеу үшін пайдаланатын аспаптар

Өлшеулердің жоғарғы шегі, В

Өлшеулер қателігінің ең кішісі, % мыналарға сәйкес болады –

ең кішісі

ең үлкені

тура қосылу

қосымша кедергісі бар

өлшеулер жоғарғы шегінің ең кішісіне

өлшеулер жоғарғы шегінің ең үлкеніне

өлшеулер диапазонның ішіндегі мәніне

Электростати-

калық

30

7,5·104

 

0,5

1,5

0,5

Электромагниттік

1,5

0,6·103

-

0,5

0,5

0,5

Электродинами-

калық

7,5

0,6·103

-

0,2

0,2

0,2