ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 18.03.2024
Просмотров: 48
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
2.Ә.Қастеевтің (немесе Қ.Тельжанов, С.Романов) шығармасында берілген идеяны сипаттаңыз. Сипаттау барысында қандай терминдерді қолданасыз? Жазыңыз.
Ұсынылған әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
1.Лоури, А. Полный курс по рисованию акварелью [Текст]: Учебное пособие / Арнольд Лоури, Венди Жилберт; пер.с англ. Степановой Л.- Москва: АСТ, 2018.- 208 с.
2.Нельсон, М.Д. Как рисовать акрилом быстро, свободно и смело [Текст] = 50 эффектных карин: Учебное пособие / Марк Даниел Нельсон; пер.с англ. Змеевой Ю.- Москва, 2020..-
Қосымша әдебиеттер:
1.Демеубаева, Ұ.О.Сурет [Мәтін]:Оқу құралы/Ұ.О.Демеубаева. – Шымкент,2020.-100 б.
№9 Лекция
Тақырып Натюрморт
Жоспар:
1.Бейнелеу өнерінде натюрморт
2.Натюрморт суреттеу бірізділігі
Мазмұны
1.Бейнелеу өнерінде натюрморт. Натюрморт салу. Бейнелеу өнерінде натюрморт (франц. nature morte — өлі табиғат) деп əдеттегідей, шынайы, тұрмыстық ортада орналасқан жəне бір композициялық топқа ұйымдастырылған əртүрлі заттардың бейнесін атайды. Кескіндеме мен графикада бұл ерекше жанр, ол дербес мағынаға ие. Натюрморт жанрлы картинаның немесе портреттің құрамды бөлігі болуы мүмкін. Натюрмортта өлі заттарда, табиғи ортадан оқшауланған тірі табиғаи объектілері (вазадағы гүл, үстел үстіндегі құс немесе балық) бейнеленеді. Өнер туындыларында тұрмыс заттарын бейнелеу ежелгіде де жəне орта ғасырларда кездеседі. Станокты кескіндемедегі бірінші натюрморттар. Қайта өрлеу дəуіріндегі венециандық суретші Якопо де Барбаридің картиналарын мойындайды. Алайда, натюрморт жанры өзінің гүлденуін XVII ғасырда Голландия мен онымен көршілес Фландрияда (қазір оның бөлігі Бельгияда) болады.
Тұрмыс затынан натюрмортты салу суретшінің алдында белгілі бір міндеттерді қояды. Наюрморт нысаны, мөлшері, түсі, фактурасы бойынша əртүрлі жəне өзара тақырыптық байланысты заттардан құралады. Натюрморт суретімен жұмыс істей отырып, біз бірі-біріне заттардың қатынастарына жəне фонға назар аудара отырып, бір емес, заттар тобына парақтың жазықтығына кеңістік орналасуын ұйымдастыруымыз қажет.
Натюрмортты салу барлық қойылымды алдын ала талдай отырып, бастау қажет. Осы үшін əртүрлі көзқарастан қарау жəне біршама қызықтысын таңдау пайдалы. Сондай-ақ натюрмортты жарықтандыру көп маңызға ие. Біршама əсерлі заттар жоғары жақтағы жарықтандыру кезінде көрінетін болады.
2.Натюрморт суреттеу бірізділігі
Натюрмортты салудың барлық процесі бірқатар кезеңнен тұрады(22-сурет).
Б і р і н ш і к е з е ң . Параққа суретті композициялық орналастыру. Егер барлық қойылым тікелей бағытта үлкен ұзақтығы болса, онда қағаз парағында тікелей үлкен жақпен орналастырамыз. Егер натюрморт тікелей жəне көлденең бірдей ұзақтық болса бейнені əртүрлі форматқа орналастыра отырып, композициялық шешемдердің бірнеше нұсқасын жасау мақсатқа сай жəне біршама əсерлі нұсқасын негізгі параққа көшірген жөн. Осы кезеңде композициялық орталықты бөлу қажет, яғни ойға қатысты зат. Натюрморттың қалған заттары композициялық орталыққа бағынысты болуы тиіс. Негізгі парақта жұмысты бастай отырып, натюрморттың барлық сұлбасы жазылатын жалпы нысанды белгілейміз, заттардың жалпы салмағының жəне олардың пропорцияларының арақатынасын нақтылаймыз.
22-сурет Натюрморттың салу кезеңдері
Екінші кезең. Перспективті қысқартуын ескере отырып, заттар нысанын сызықты-кеңістікті салу. Қойылым заттарын салу кезінде олардың нысанды мен конструкциялар сипатынан шығу қажет, перспективада олардың нысандарының өзгеруін жəне заттарды өзара жəне əрбір заттың жекелеген пропорционалды арақатынасын ескеру қажет. Осы кезеңде заттардың көрінетін жəне көрінбейтін бөлшектерін салу қажет.
Ү ш і н ш і к е з е ң . Жарық пен көлеңкенің көмегімен заттардың көлемдігін анықтау. Заттардың көлемдігін жеткізу, кеңістік жоспарларды жəне жарықтандыру дəрежесін анықтау реңнің жəне сызыққа əртүрлі салмақ салу арқылы қол жеткізілетіні бізге мəлім. Қойылымның барлық заттары салынған кезде жарықтығ жартылай реңнің жəне көлеңкенің негізгі үлкен жазықтықтарын жеңіл белгілей отырып, жарық пен көлеңке төсеміне кіріседі.
Жеңіл штрихпен түсетін көлеңкені белгілейді. Негізгі реңді қатынастарды айқындай отырып, заттар нысанын одан əрі реңмен жапсыруға көшемін. Осы жұмыстың процесінде ткөлемді ғана емес, фактураның айрымшалығыны анықтау қажет. Заттардың платикасын жеткізу үшін штрихті нысан бойынша қою қажет. Кеңістік жоспарды жеткізуге назар аудару қажет. Алдыңғы жақтағы заттар, артқы жақта жатқан заттарға қарағанда, едəуір мұқият салуды қажет етеді. Фон қосалқы рөлді ойнайды жəне натюрморт заттарының сипатын анықтауға ықпал етеді, сондықтанда оны мұқият зерттеу қажет емес.
Натюрморт суретімен жұмыс істеу процесінде тұтастыққа қол жеткізу үшін заттарды үнемі бір-бірімен салыстыру, заттар мен фон арасында реңді қатынастарды сақтау қажет. Т ө р т і н ш і к е з е ң .
С о ң ғ ы к е з е ң д е с у р е т н е г і з і н е н а я қ т а л ғ а н к е з д е о н ы ң б а р л ы қ б ө л ш е к т е р і н ж и н а қ т а й м ы з . Б е й н е м е н с у р е т т і с а л ы с т ы р а т е к с е р е о т ы р ы п , артық бөлшектерден бас тартып, қосалқы бөлшектер мен артқы жақтарды жинақтай отырып, тұтастық пен əсерлікке қол жеткізу қажет. Натюрмортты суреттеу бірізділігі академиялық мектеп қағидатына негізделген: жалпыдан жекеге жəне қайтадан жалпығас
у р е т т і с а л ы с т ы р а т е к с е р е о т ы р ы п , артық бөлшектерден бас тартып, қосалқы бөлшектер мен артқы жақтарды жинақтай отырып, тұтастық пен əсерлікке қол жеткізу қажет.
Натюрмортты суреттеу бірізділігі академиялық мектеп қағидатына негізделген: жалпыдан жекеге жəне қайтадан жалпыға. Қорытындысын шығара отырып, бейнемен натюроморт салу кезінде қойылатын жалпы міндеттерді бөлеміз:
7. Пропорцияны айқындау;
8. Кеңістікте заттардың өзара орналасуы;
9. Перспектива заңдарын ескере отырып, сызықтықұрылымды салу;
10. əрбір заттың көлемді нысанын жарық жəне көлеңкемен жапсыру;
11. Натюрморт заттарының арасындағы реңді қатынасты жеткізу;
12. суреттің реңді жəне композициялық жинақтау.
Натюрмортпен жұмыс үлкен танысу мағынасы бар: жұмыс істеу процесінде заттардың перспективті жəне құрылымды құрылысы қағидалары, жарық пен көлеңке жəне композиция заңдары игеріледі. Натюромортты суретте студенттердің шығармашылық дамуына ықпал етеді.
Бақылау сұрақтары:
1. Натюрморт деген не?
2. Натюроморт үшін заттар қандай қағидат бойынша таңдалады?
3. Натюрмортты салу бірізділігі туралы айтып беріңіз.
4. Натюромортты салу процесінде шешілетін жалпы міндеттерді атаңыз.
Шешу үшін тапсырма
Натюрморт үшін заттарды іріктеу қағидаттарын басшылыққа ала отырып, тұрмыстың үш-төрт заттарын алып, олардан натюрморт жасаңыз жəне оларды əртүрлі көзқараспен салыңыз. Өте қиын нысандағы заттарды алудың қажеті жоқ.
Ұсынылған әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
1.Лоури, А. Полный курс по рисованию акварелью [Текст]: Учебное пособие / Арнольд Лоури, Венди Жилберт; пер.с англ. Степановой Л.- Москва: АСТ, 2018.- 208 с.
2.Нельсон, М.Д. Как рисовать акрилом быстро, свободно и смело [Текст] = 50 эффектных карин: Учебное пособие / Марк Даниел Нельсон; пер.с англ. Змеевой Ю.- Москва, 2020..-
.-Қосымша әдебиеттер:
1.Демеубаева, Ұ.О.Сурет [Мәтін]:Оқу құралы/Ұ.О.Демеубаева. – Шымкент,2020.-100 б.
№10Лекция
Тақырып Натюрморт өнері. Ұлттық сәндік натюрморт
Жоспар:
1.Натюрморт композициясы
2.Ұлттық сәндік натюрморт
Мазмұны
1.Натюрморт композициясы. Натюрморт (фр. табиғат морте — өлі табиғат; Нидерланды. stilleven, (нем. Stilleben, (ағыл. still-life-тыныш, тыныш өмір) — бейнелеу өнерінің жанры, онда "суретші жеке топқа біріктірген және тұтас композиция болып табылатын немесе басқа жанрдың композициясына енгізілген жансыз табиғат заттары бейнеленген" [1].
Жансыз табиғат заттары — гүлдер, жемістер, тамақ пен сусын қосылған ыдыс — Ежелгі Египет пен Ежелгі Грецияда бейнеленген. Алайда, мұндай суреттер әлі жеке жанрда ерекшеленбеді және арнайы белгілері жоқ. Сонымен, ағайынды ван Эйк (1432) жұмысының Гент құрбандық үстелінің орталық бөлігінде Марияның Аннексия сахнасында (құрбандық үстелінің сыртқы қақпақтарында жабық түрде) сүлгімен қарапайым жуғыш зат бейнеленген, ол шындық сезімін, болып жатқан оқиғалардың ерекше сенімділігін береді[2].Сәндік натюрморттың түрлері.
Тәжірибеде және оқу процесінде өзін жақсы дәлелдеген бірнеше жалпы әдістер бар. Атаулар шартты түрде таңдалады, өйткені қазіргі заманғы кескіндемеде стильдер мен Бірыңғай атаулардың нақты, халықаралық жіктемесі жоқ.
Сәндік натюрморт. Жұмыс кезеңдері және орындау техникасы. Сәндік натюрморт графикалық стильде жасалған.Графика-сурет өнеріне негізделген, бірақ өзіндік бейнелеу құралдары мен экспрессивті мүмкіндіктері бар сурет пен баспа туындыларын қамтитын бейнелеу өнерінің бір түрі.
Графика өнерінде қолданылатын негізгі материал - қағаз-ақ фонның классикалық рөлін анықтайды, онда сызық пен дақтар айтарлықтай экспрессивтілікке ие болады; қарама-қарсы ақ фондағы монохромды кескін арнайы эстетикалық жүйені құрайды, бұл графиканы "АҚ және қара"өнері ретінде сипаттауға мүмкіндік береді. Бірақ бұл суретшінің шығармашылық жоспарына және оның материалдарын (түрлі-түсті қағаз, түрлі-түсті қарындаштар, акварель және т.б.) таңдауына байланысты бай полихромияны немесе ұшақтардың түстерін жоққа шығармайды. Графикадағы түс, кескіндемеден айырмашылығы, көбінесе көмекші рөл атқарады, ал экспрессивтіліктің негізгі құралдары-сызық, жанасу, контур, дақ, сонымен қатар графикалық композицияны қалыптастыруға белсенді қатысатын парақтың фоны. Ұлттық бұйымдардан құралған натюрморт композициясының нобайын салыңыз.(28-29 сурет)
Мысалы:
28-29 сурет Ұлттық бұйымдардан құралған натюрморт
бұйымдардан натюрморт ойластырады;
композициясын А 4 пішімінде орналастырады;
