Файл: Практикалы жмыс технологиялы Жйелер алыптастыруды, Жмыс істеуін талдау, баалау жНЕ ДАМУ баыттары жмысты масаты.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 25.03.2024
Просмотров: 26
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
б) өзара тәжірибе алмасу және осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың мүмкін еместігі;
в) өнім шығару көлемін ұлғайту және осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың іс жүзінде мүмкін еместігі;
г) жүйе элементтерінің бір-біріне тәуелділігі, бәсекелестіктің болуы;
д) өнім шығару көлемін ұлғайту және өндірісті технологиялық дамыту мүмкіндігі.
8. Тізбекті технологиялық жүйенің негізгі ерекшелігі қандай?
Жауап нұсқалары:
а) жүйе элементтерінің бір-біріне тәуелділігі, бәсекелестіктің болуы;
б) технологиялық дамуға жоғары бейімділік, бәсекелестіктің болуы;
в) өзара тәжірибе алмасу және осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың мүмкін еместігі;
г) өнім шығару көлемін ұлғайту және осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың іс жүзінде мүмкін еместігі;
д) өнім шығару көлемін ұлғайту және өндірісті технологиялық дамыту мүмкіндігі.
9. Аралас технологиялық жүйенің негізгі ерекшелігі қандай?
Жауап нұсқалары:
а) өзара тәжірибе алмасу және осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың мүмкін еместігі;
б) технологиялық дамуға жоғары бейімділік, бәсекелестіктің болуы;
в) жүйе элементтерінің бір-біріне тәуелділігі, бәсекелестіктің болуы;
г) өнім шығару көлемін ұлғайту және тәжірибелік
осы жүйе шеңберінде технологиялық дамудың мүмкін еместігі;
д) өнім шығару көлемін ұлғайту және өндірісті технологиялық дамыту мүмкіндігі.
10. Технологиялық жүйелерді дамытудың эволюциялық жолының мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) қосалқы іс-әрекеттер саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін төмендету;
б) жұмыс іс-қимылдары саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін төмендету;
в) жұмыс іс-қимылдары саласындағы елеулі өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін арттыру;
г) қосалқы іс-әрекеттер саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін арттыру;
д) басқару персоналының құрамындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін арттыру.
11. Технологиялық жүйелердің рационалистік дамуының мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) қосалқы іс-әрекеттер саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін төмендету;
б) жұмыс іс-қимылдары саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін төмендету;
в) жұмыс іс-қимылдары саласындағы елеулі өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін арттыру;
г) қосалқы іс-әрекеттер саласындағы өзгерістер есебінен еңбек өнімділігін арттыру;
д) негізгі және қосалқы іс-әрекеттер жылдамдығының өзгеруі есебінен еңбек өнімділігін арттыру.
12. Технологиялық жүйелердің жұмыс істеуінің негізгі заңдары қандай?
Жауап нұсқалары:
а) эволюциялық, революциялық, рационалистік;
б) зат массасының сақталу заңы және энергияның сақталу заңы;
в) шектік пайдалылықты азайтатын заң;
г) Джоуль-Ленц заңы, гравитациялық заң;
д) қарқынды және экстенсивті даму заңдары.
13. Өндірістің ғылыми-технологиялық дамуын бағалаудың негізгі тәсілдері қандай?
Жауап нұсқалары:
а) технологиялық, ұйымдастыру-әдістемелік;
б) экономикалық, техникалық;
в) экономикалық, жүйелік, техникалық;
г) техникалық, ұйымдастырушылық;
д) техникалық, экономикалық, жүйелік.
14. Өндірістің ғылыми-технологиялық дамуын бағалаудың экономикалық тәсілінің мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) өндірісті дамыту өнертабыстық қызмет есебінен қамтамасыз етіледі;
б) өндірістің дамуы шығарылатын өнімнің көлемін ұлғайту кезінде өндіріс шығындарын төмендету есебінен қамтамасыз етіледі және экономикалық-шаруашылық қызмет көрсеткіштерінің жүйесімен бағаланады;
в) материалдық өндірістің дамуы оның әрбір элементінің дамуымен байланысты және "технология деңгейінің" кешенді көрсеткіштерінің негізінде бағаланады;
г) өндірістің даму деңгейі инновациялық қызметке ғана байланысты деп болжанады;
д) өндірісті дамыту оның қызметкерлерінің жоғары біліктілігімен қамтамасыз етіледі.
15. Өндірістің ғылыми-технологиялық дамуын бағалаудың жүйелік тәсілінің мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) өндірістің дамуы тек инновацияға байланысты;
б) материалдық өндірісті дамыту оның өзара байланысты элементтері жүйесінің дамуына және тұтастай технология деңгейіне байланысты;
в) Қаржы-шаруашылық және коммерциялық қызметтің экономикалық көрсеткіштері дамуды бағалаудың негізі болып табылады;
г) шығындар мен нәтижелерді салыстыруға негізделген;
д) өндірістің даму деңгейінің оның қызметкерлерінің біліктілігіне тәуелділігіне негізделген.
16. Өндірістің ғылыми-технологиялық дамуын бағалаудың технократиялық тәсілінің мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) материалдық өндірістің дамуы өзінің ішкі заңдылықтарына бағынатынын болжайды, өйткені өзара байланысты элементтердің күрделі жүйесін білдіреді және "технология деңгейі" сияқты көрсеткішпен бағалануы мүмкін»;
б) өндірістің даму деңгейі оның қызметкерлерінің біліктілігіне байланысты;
в) өнертабыстық қызметті талдауға және өндірісті техникалық қайта жарақтандыруға негізделеді;
г) өндірістің дамуы өндірістің шығындары, шығарылатын өнімнің көлемі, сорттылық коэффициенті және т. б. сияқты көрсеткіштерге қатаң
байланысты деп болжайды;
д) өндірістің дамуын сыртқы экономикалық қызметтің дамуымен байланыстырады.
17. Өнімнің сорттылық коэффициенті қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) шығарылған өнім көлемінің сомалық өрнектегі бірінші сортқа қайта есептегенде осы өнімді шығару көлеміне қатынасы;
б) технологиялық немесе өндірістік процесте жұмыс істейтін қызметкерлер жиынтығында уақыт бірлігінде өндірген өнім көлемін анықтау жолымен;
в) уақыт бірлігінде бір қызметкер өндірген өнімнің санын анықтау жолымен;
г) алынған өнім массасының нормативке сәйкес пайдаланылатын шикізат массасына қатынасы;
д) нақты жұмсалған технологиялық уақыттың нормативке қатынасы.
18. Өндірістегі еңбек өнімділігі қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) нақты жұмсалған технологиялық уақыттың нормативтік уақытқа қатынасымен;
б) механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамтылған жұмысшылар санының жұмысшылардың жалпы санына қатынасы;
в) ұйымдағы жалпы еңбек сыйымдылығының өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың санына қатынасы;
г) бұйым массасының бұйымға арналған материалдар шығыстарының нормасына қатынасы;
д) шығарылған өнім көлемінің сомалық өрнектегі 1-ші сортқа қайта есептегенде осы өнімді шығару көлеміне қатынасы.
19. Механикалық өңдеу өндірісінің прогрессивті технологиялық жабдығын қолдану көрсеткіші (коэффициенті) қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) прогрессивті жабдықта өңдеудің еңбек сыйымдылығының жалпы еңбек сыйымдылығына қатынасы;
б) механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамтылған жұмысшылар санының жұмысшылардың жалпы санына қатынасы;
в) кәсіпорындағы жалпы еңбек сыйымдылығының өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың санына қатынасы;
г) бұйым массасының бұйымға арналған материалдар шығыстарының нормасына қатынасы;
д) шығарылған өнім көлемінің сомалық өрнектегі 1-ші сортқа қайта есептегенде осы өнімді шығару көлеміне қатынасы.
20. Жұмысшыларды механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамту көрсеткіші қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) прогрессивті жабдықта өңдеудің еңбек сыйымдылығының жалпы еңбек сыйымдылығына қатынасы;
б) механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамтылған жұмысшылар санының жұмысшылардың жалпы санына қатынасы;
в) ұйымдағы жалпы еңбек сыйымдылығының өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың санына қатынасы;
г) бұйым массасының бұйымға арналған материалдар шығыстарының нормасына қатынасы;
д) шығарылған өнім көлемінің сомалық өрнектегі 1-ші сортқа қайта есептегенде осы өнімді шығару көлеміне қатынасы.
21. Шикізат пен материалдарды пайдалану коэффициенті қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) прогрессивті жабдықта өңдеудің еңбек сыйымдылығының жалпы еңбек сыйымдылығына қатынасы;
б) механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамтылған жұмысшылар санының жұмысшылардың жалпы санына қатынасы;
в) ұйымдағы жалпы еңбек сыйымдылығының өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың санына қатынасы;
г) бұйым массасының бұйымға арналған материалдар шығыстарының нормасына қатынасы;
д) шығарылған өнім көлемінің сомалық өрнектегі 1-ші сортқа қайта есептегенде осы өнімді шығару көлеміне қатынасы.
22. Өнеркәсіптік өндіріс технологиясының деңгейі қалай есептеледі?
Жауап нұсқалары:
а) прогрессивті жабдықта өңдеудің еңбек сыйымдылығының жалпы еңбек сыйымдылығына қатынасы;
б) механикаландырылған және автоматтандырылған еңбекпен қамтылған жұмысшылар санының жұмысшылардың жалпы санына қатынасы;
в) ұйымдағы жалпы еңбек сыйымдылығының өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың санына қатынасы;
г) бұйым массасының бұйымға арналған материалдар шығыстарының нормасына қатынасы;
д) базалық технологияға бағаланатын технологиялардың орташа арифметикалық өлшенген салыстырмалы көрсеткіштері бойынша.
23. Салыстырмалы шығындар әдісінің мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) аз еңбекті қажет ететін тауарлар шығаратын өндіріс рентабельді, яғни ең аз шығындармен өндірілетін және сатылатын тауарлар;
б) өндірістік қызметті бағалау үшін оның жұмыс істеу тиімділігін көрсететін көрсеткіштер жүйесі алынады және оларды талданатын кезеңнің бірқатар соңғы жылдардағы сала бойынша орташа немесе ең жақсы көрсеткіштермен салыстыру жүргізіледі;
в) өндіріс ресурстардың өндіріс шығындары мен өнімді шығару арасындағы тұрақты функционалдық тәуелділікпен сипатталатын кейбір жүйе ретінде қарастырылады; шығындардың әрбір рұқсат етілген деңгейі мен оған сәйкес келетін ең жоғары шығару арасындағы функционалдық байланыс өндірістік функция деп аталады; неғұрлым тиімді нұсқа "шығындар – шығару" арақатынасының ең үздік бөлігі бойынша таңдалады;
г) техникалық және ұйымдастырушылық шешімдер (технология деңгейі) негізіне салынған білім деңгейі мен өткен еңбек көлемінің параметрлерімен еңбек өнімділігін байланыстырады;
д) технологиялық қызмет нәтижелерін технологиялық процесс құрылымымен байланыстырады: технологиялық процесс параметрлерінің өзгеруі оның құрылымындағы өзгерістердің нәтижесі болып табылады.
24. Өндірістік функция әдісінің мәні неде?
Жауап нұсқалары:
а) аз еңбекті қажет ететін тауарлар шығаратын өндіріс рентабельді, яғни ең аз шығындармен өндірілетін және сатылатын тауарлар;
б) өндірістік қызметті бағалау үшін оның жұмыс істеу тиімділігін көрсететін көрсеткіштер жүйесі алынады және оларды талданатын кезеңнің бірқатар соңғы жылдардағы сала бойынша орташа немесе ең жақсы көрсеткіштермен салыстыру жүргізіледі;
в) өндіріс ресурстардың өндіріс шығындары мен өнімді шығару арасындағы тұрақты функционалдық тәуелділікпен сипатталатын кейбір жүйе ретінде қарастырылады; шығындардың әрбір рұқсат етілген деңгейі мен оған сәйкес келетін ең жоғары шығару арасындағы функционалдық байланыс өндірістік функция деп аталады; неғұрлым тиімді нұсқа "шығындар – шығару" арақатынасының ең үздік бөлігі бойынша таңдалады.»;
г) еңбек өнімділігін өткен еңбек көлемінің параметрлерімен және техникалық және ұйымдастырушылық шешімдерде (технология деңгейі);
д) технологиялық қызмет нәтижелерін технологиялық процесс құрылымымен байланыстырады: технологиялық процесс параметрлерінің өзгеруі оның құрылымындағы өзгерістердің нәтижесі болып табылады.
Басқарылатын студенттердің өзіндік жұмысы
Әдеби көздерді пайдалану[7] – [11], [13], [14], [16], [17] және дәрістер конспектісін пайдалана отырып, келесі тармақтар бойынша жауаптар дайындаңыз.
1. Технологиялық жүйелерді дамытудың мәні мен тарихи кезеңдері.
2. Технологиялық жүйелердің қалыптасу заңдылықтары.
3. Технологиялық жүйелердің жұмыс істеу заңдары.
4. Технологиялық жүйелердің даму заңдары, Қазақстан Республикасының бәсекеге қабілеттілігі мен экономикалық қауіпсіздігін арттырудағы рөлі.
5. Тізбекті, параллельді, аралас технологиялық жүйелердің сипаттамасы, ерекшеліктері және оларды оңтайландыру.
6. Технологиялық байланыстар және олардың технологиялық жүйелердің жұмыс істеуіне әсері.
7. Ұйымдастыру-басқару құрылымы технологиялық сипат ретінде: түрлері, сипаттамасы, басқару және даму ерекшеліктері.
