ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 29.03.2024
Просмотров: 38
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
-
Ағынды суларды зарарсыздандыру схемаларын бағалау
«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексінің 7 бабына сәйкес (денсаулық сақтау саласындағы) Өкілетті орган ҚР территориясында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау жөніндегі атқарымды және т.б. атқарымдарды жүзеге асырады. ҚР осы Кодексінің 21 бабына сәйкес МСЭҚ халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулылығы саласында ҚР заңнамасының бұзылуының ескертуге, шығаруға, алдын алуға, сондай-ақ халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулылығы саласында нормативтік-құқықтық актілердің сақталуына және тұрғындардың денсаулығы мен тіршілік ортасын қорғау мақсатындағы гигиеналық нормативтердің сақталуына бақылау жасауға бағытталған. МСЭҚ нысандары болып жеке және заңды тұлғалар, ғимараттар, құрылыстар, өнеркәсіптік кәсіпорындар, өнім, жабдық, көлік құралдары, су, ауа, азық-түліктер және қызметі, пайдаланылуы, тұтынуы, қолданылуы адам денсаулығы мен қоршаған ортаға зиян келтіруі мүмкін басқа да нысандар табылады.
Сарқынды суларды зарарсыздандыру тиімділігінің МСЭҚ мыналардан тұрады:
- сарқынды суларды ағызып жіберу және пайдалану шарттарын келісу;
- сарқынды суларды зарарсыздандыру технологиясын, өндірістік бақылау бағдарламаларын (көрсеткіштер, сынамаларды іріктеу нүктелері мен еселілігі, анықтау тәсілдері) келісу;
- өндірістік бақылау кезінде алынған нәтижелерді жүйелі түрде талдау;
-зарарсыздандырылған сарқынды суды ағызып жіберу шарттарын өзгерту туралы ұсыныстар енгізу;
- жергілікті өзін-өзі басқару органдарының індеттік қолайсыздықтардың туындауы немесе бар болу қаупі туралы жергілікті өзін-өзі басқару органдарына дер кезінде ақпарат беру;
-үстіңгі қабаттағы суларды ластанудан қорғау жөніндегі санитарлық ережелердің талаптарына сәйкес халықтың шауаршылық-ауыз су және мәдени-тұрмыстық суды пайдалану жармада зарарсыздандыру тиімділігіне зертханалық бақылау жүргізу (сарқынды суларды су нысандарына ағызып жіберген кезде);
-
Елді мекендер аумағындағы топырақ сапасына қойылатын гигиеналық талаптар?
Елді мекендердегі топырақ сапасына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар СанПин 2.1.7.1287-03 «Санитарлық-эпидемиологиялық топырақ сапасына қойылатын талаптар» денсаулық сақтау ережелерін талап етеді әр түрлі аумақтардың топырақ сапасына, атқаратын қызметіне байланысты мақсаты мен қолданылуы. Топырақ сапасына қойылатын гигиеналық талаптар елді мекендердің аумақтары үшін ең алдымен құрылған ең маңызды аумақтар (қауіпті аймақтар):
• балалар және оқу орындары
• спорт, ойын алаңдары, ойын алаңдары
• тұрғын үй құрылысы
• демалыс аймақтары, демалыс аймақтары
• су қоймаларын, жағалауды санитарлық қорғау аймақтары
• санитарлық қорғау аймақтары
Тұрғын аудандардағы топырақтарда, рұқсат:
1. - рұқсат етілген шекті мөлшерден асатын санитарлық-токсикологиялық көрсеткіштер бойынша концентрациялары немесе шамамен химиялық заттардың рұқсат етілген концентрациясы
2. - санитарлық-бактериологиялық көрсеткіштер бойынша кез келген ішектің қоздырғыштарының болуы инфекциялар, патогендік бактериялар, энтеровирустар. Санитарлық-индикативті организмдер көрсеткіші топырақтың 10 жасушасы / г артық болмауы керек;
3. санитарлық-паразитологиялық бойынша көрсеткіштер – патогендердің болуы ішектің паразиттік аурулары (геогельминтоздар, лямблиоздар, амебиаздар және т.б.), геогельминттердің жұмыртқалары, кисталар (ооцисталар), ішек, патогенді, қарапайымдылар;
4. санитарлық-энтомологиялық көрсеткіштер – преимагинальды болуы синантропты шыбындардың формалары;
5. санитарлық-химиялық көрсеткіштері бойынша санитарлық саны төмен 0,98 (салыстырмалы бірлік) болмауы керек
-
Топырақ құрамында кездесетін химиялық ластаушылардың қауіптілік кластары қалай бөлінеді?
Топырақты ластаушы заттар қауіптілік кластары бойынша да ерекшеленеді. Олардың барлығы үшеуі бар. Біріншіге келесі заттар жатады:мышьяк;кадмий;сынап;қорғасын;мырыш;фтор;бензо(а)пирен.
Екіншісіне:бор;кобальт;никель;молибден;мыс;сурьма;хром.
Үшіншісіне:барий;ванадий;вольфрам;марганец;стронций;ацетофенон.
Қауіптілік класы – белгілі бір қосылыстың уыттылық деңгейін анық көрсететін шартты көрсеткіш. Бұл көптеген әртүрлі критерийлерді ескереді, мысалы, асқазанға енгізгенде, теріге қолданғанда, созылмалы әсер ету кезіндегі орташа өлім дозасы және т.б.
Тұрғын үйлер мен демалыс орындарының құрылысын бастамас бұрын, болашақта осы жерлерде тұратын адамдардың денсаулығына елеулі проблемаларды болдырмау үшін топырақтың ластану дәрежесін бағалау маңызды. Әртүрлі көрсеткіштер бойынша топырақты зерттеу «Веста» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің аккредиттелген зертханалар желісінде сапалы және жылдам орындалады. Компанияның өкілдіктері еліміздің барлық аймақтарында жұмыс істейді. Қолжетімді бағамен сенімді нәтижелерді қамтамасыз ету үшін біз заманауи жабдықтар мен озық технологияларды қолданамыз.
-
Топыраққа қойылатын химиялық және эпидемиологиялық талаптар
Топырақтың сапасын анықтауға мүмкіндік беретін критерийлер жиынтығын топырақтың санитарлық жағдайының көрсеткіші деп атайды.
Топырақтың санитарлық жағдайының барлық көрсеткіштерін тура және жанама деп бөлуге болады. Лабораториялық зерттеудің тікелей көрсеткіші бойынша топырақтың ластану деңгейі немесе тұрғынның денсаулығына қауіпсіздік деңгейін бағалауға мүмкіндік береді. Жанама көрсеткіштер арқылы топырақтың бұрыннан және әлі күнге дейін ластанғаны туралы қорытынды шығаруға болады.
Топырақтың эпидемиологиялық қауіпсіздігінің көптеген санитарлық-химиялық көрсеткіштері жанама болып табылады. Топырақтың қауіптілігі мен ластану деңгейін бағалау тек Хлебниковтың санитарлық санының көлеміне байланысты болуы мүмкін. Егер топырақ таза болса, онда Хлебников саны 0,98-1-ге тең. Зерттеу үшін топырақтың өзге санитарлық-химиялық көрсеткіштерін ластанбаған таза топырақтың көрсеткіштерімен салыстыра отырып бағалайды.
Жаңадан ластанған топырақты зерттеу топырақты бақылауға қарағанда, оның құрамында органикалық азоттардың, көміртегілердің, хлоридтердің, қышқылдылығының жоғары екендігін көрсетеді. Құрамында аммиак, нитрит немесе нитраттың жоғары болуы топырақтың азотты органикалық заттардан өздігінен тазару процесін көрсетеді. Зерттейтін топырақта жалпы органикалық азот, көміртегі және қышқылдылығының жоғары болуы, бақылау топырағындағы аммиак нитрит және нитраттармен бірдей көлемде болса, онда ол топырақтың жаңадан ластанғандығын және минералдану процесінің топырақтанғандығын білдіреді.
Эпидемиологиялық қауіпсіздіктің санитарлық-микробиологиялық, гельминтологиялық немесе энтологиялық көрсеткіштердің санитарлық-химиялық көрсеткіштерінің айырмашылығы тура болып табылады, яғни топырақтың қауіпсіздігі мен ластануының деңгейін бағалауға мүмкіндік береді. Одан басқа бұл көрсеткіштер арқылы бұрын ластанғанын да анықтауға болады.
- 1 2 3
Топырақтың сапасын бағалау дегенімз не?
Топырақтын сапасын бақылау әдістері
1.Химиялық көрсеткіштер
Топырақтың химиялық ластану деп антропогендік әсерлер салдарынан топырақтың сапасын нашарлататын топырақтың химиялық құрамының өзгерістерін айтамыз.
Топырақтың ластануын бақылау принципі – оның құрамында ластаушы заттардың шоғырлануының бекітілген нормативтер мен талаптарға сәйкес болуын тексеру.
Топырақта зиянды заттардың шоғырлануының жол берілетін шамасы (ШРК) – олардың ең көп мөлшерінде адамның денсаулығына тура және жанама теріс әсер етпейтін, топырақтың өздігінен тазару мүмкіндігіне зиян келтірмейтін шама. Жол берілетін шекті шамадан басқа, уақытша шамалар белгіленеді. Олар әр үш жылда қайта қаралады, немесе ЖШШ (ПДК) ауыстырылады.
Топырақты ластаушылар өте көп және олар құрамдас әсер етеді. Сондықтан негізгі басым ластаушыларды, бірінші кезекте бақылау керек.
Мұнда төмендегідей көрсеткіштер қолданылады:
1. Жалпы санитарлық қауіптілік көрсеткіші. Топырақтың өздігінен тазаруы және топырақ микробиоценоз санының ол прцесті бұзбайтын санымен сипатталады.
2. Қауіптіліктің транслокациясы (басқаға өту) көрсеткіші зиянды заттардың топырақтан өсімдікке және оның жемісіне өтіп шоғырлануына жол берілетін шекті шамасы.
3. Қауіптіліктің ауада көшіп-қону көрсеткіші. Зиянды заттарды топырақтан ауаға, суға көшуінің жол берілетін шекті шамасы.
Топырақтың санитарлық көрсеткіші деп эпидемиологиялық гигиеналық қауіпсіздікті анықтайтын физикалық-химиялық және биологиялық қасиеттерін түсінеміз.
Бақылаудың мақсаты – топырақтың қалдықтармен және орман шаруашылығында қолданылатын химиялық заттармен ластануын болдырмау.
Бақылау көрсеткіштері – санитарлық- бактериологиялық, санитарлық – энтомологиялық көрсеткіштер. Олар- санитарлық сан, белокты азоттың жалпы органикалық азотқа қатынасы; аммонийлі және нитратты азоттың жинақталуы; хлоридтер, пестицидтер және т.б. ластаушы заттардың қалдық саны; канцорогендер, радиоактивті заттар; бактериялар, ішек құрттары, ауру тудыратын микроорганизмдер
Топырақ анализі-бұл санитарлық зерттеулер мен лабораториялық анализ қорытындыларының негізінде топырақтың ластану деңгейі және оның адам денсаулығына қауіпсіздігі туралы гигиеналық қорытынды беру.
-
Атмосфералық қысым нені зерттейді?
Атмосфералық қысым — атмосфераның жер бетіне және ондағы заттарға түсіретін қысымы. Жер шарын коршап тұрған атмосфера өзінің салмақ күші арқылы жер бетіне қысым түсіреді, оны атмосфералық қысым деп атайды. Қазіргі кезде атмосфералық қысымды гектопаскальмен (гПа) көрсетеді. Атмосфералық ауаның жағдайын бағалау үшін атмосфералық ауаның қауіпсіздігін экологиялық нормативтермен бекітеді, көп мөлшерде атмосфералық ауаны ластайтын заттардың тасталудағы стационарлық көздері, стационарлық көздерге физикалық және биологиялық факторлардың аса шектеулі әсері, рекрециялық зонадағы өңделген газдардағы зиянды заттардың және тұрғындар пунктіне қатынайтын көздердің физикалық факторға әсері, басқа жердегі тіршілік, адамдардың уақытша немесе үнемі тұруы, қоршаған табиғи орта және азаматтардың экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында қоршаған табиғи ортаны бағалау.
-
Ауа ластағыш заттарды пайдалануға қойылатын санитарлық- эпидемиологиялық талаптар?
Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2011 жылғы 22 сәуірдегі № 209 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылы 20 мамырда № 6966 болып тіркелді
Зиянды заттар бөлінген кезде механикалық сорғыш және ауаны сору желдеткіш жүйесі, сондай-ақ технологиялық процесстерді ескере отырып жергілікті желдету жүйелері көзделеді.
20. Қауіптіліктің 1 және 2-класстағы зиянды заттарының жабық үй-жайларға бөлінуі болжанған өндірістік объектілерде оқшауланған үй-жайларға немесе пультпен немесе операторлық аймақтардан осы жабдықты басқаратын аймақтарда технологиялық жабдықты орналастыру көзделеді.
21. Қауіптіліктің 1 және 2-класстағы зиянды заттарымен жұмыс жүргізілетін бірнеше өндірісті бір ғимаратқа орналастыру кезінде улы заттардың көп компонентті қоспаларының пайда болуына және көрші өндірістік үй-жайларға олардың таралуына кедергі жасайтын құрылыс шешімдерін пайдалана отырып, әрқайсысын оқшаулау қамтамасыз етіледі. Шаң бөлінуі мүмкін үй-жайларда оның жинақталуына мүмкіндік жасайтын және жинауды күрделендіретін конструктивтік элементтері мен әрлеу материалдары пайдаланылмауы тиіс.
25. Өндірістік ғимараттарда сыртқа тарату желдеткіші камераларына алаң бөлінеді. Сыртқа тарату желдеткішіне кіру ауасында зиянды заттары жоқ үй-жайлардан, дәлізден, тамбурдан немесе сырттан болуы тиіс.