ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 29.03.2024
Просмотров: 37
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Ауылдық елді мекенді жоспарлау оның аумағын екі аймаққа — шаруашылық-өндірістік және тұрғын үйге бөлуді көздеуге тиіс. Әкімшілік және мәдени мекемелер қоғамдық орталықты құрайды.
Елді мекендерді дұрыс жоспарлау халықты механикаландырылған көліктің қозғалысына, жөндеу шеберханаларының, астық кептіргіштердің жұмысына және т. б. байланысты шудан, шаңнан, газдардан қорғауға ықпал етеді.
Мал шаруашылығы ғимараттары, құс фермалары мен астық қоймалары орналасқан өндірістік аймақта тышқан тәрізді кеміргіштердің саны жоғары, шыбындардың көбею орындары және т.б. нәтижесінде қауіпті зооантропоноз қоздырғыштарымен адамдарға жұқтыру ықтималдығы туындайды. Көң қоймалары мен көңмен ұрықтандырылған алқаптар топырақтың гельминт жұмыртқаларымен ластануына әкеледі.
Өндірістік нысандар, әдетте, тұрғын аудандарға қатысты және рельефтен төмен орналасқан. Олардың арасында жасылдандырылмаған учаскелер-ені 150-ден 300 м-ге дейінгі санитарлық-қорғау аймақтары орналасқан.
-
Топырақ сынамаларын алу ерекшеліктері, химиялық, бактериологиялық, гельминтологиялық зерттеу.
Санитарлық тексеру елді мекенде қалыптасқан жағдайды анықтау үшін санитарлық қадағалау жұмысының бірінші кезеңі болып табылады. Бақылаудағы объектіні (үй, аула, аула ғимараттары, ғимараттар тобы, квартал, аудан аумағы) тазалаудың қолданыстағы жүйесіне баға беру қажет. Қалдықтарды нашар жинауға , сақтауға және жоюға байланысты болуы мүмкін жұқпалы аурулар туындаған жағдайда тексеру міндетті болып табылады. Зерттеудің арнайы әдістерін қолдана отырып, келесі ұсыныстарды объективті негіздеу үшін аумақты санитарлық тазарту сапасына гигиеналық баға беру керек.
Мұндай әдістерге мыналар жатады: санитарлық-энтомологиялық, санитарлық-гельминтологиялық және санитарлық-химиялық.
Химиялық, бактериологиялық және гельминтологиялық талдаулар үшін сынама алу жылына кемінде 1 рет жүргізіледі. Ауыр металдармен ластануды бақылау үшін сынама алу 3 жылда кемінде 1 рет жүргізіледі.
Балабақшалардың, емдеу-профилактикалық мекемелердің және демалыс аймақтарының топырақтарының ластануын бақылау үшін сынамаларды алу жылына кемінде 2 рет - көктемде және күзде жүргізіледі.
Өзін-өзі тазарту динамикасын зерделеу кезінде сынамаларды алу бірінші айда апта сайын, содан кейін вегетациялық кезеңде ай сайын өзін-өзі тазартудың белсенді кезеңі аяқталғанға дейін жүргізіледі.
1. Нүктелік сынамалар сынақ алаңында конверт әдісімен, диагональ бойынша немесе кез келген басқа тәсілмен бір немесе бірнеше қабаттардан немесе горизонттардан алынады, осылайша әрбір сынама генетикалық горизонттарға немесе топырақтың осы түрінің қабаттарына тән топырақ бөлігі болып табылады. Нүктелік сынамалар саны ГОСТ 17.4.3.01-83 сәйкес келуі тиіс.
Нүктелік сынамалар пышақпен немесе шпательмен қазбалардан немесе топырақ боракс арқылы алынады.
3.2. Біріктірілген сынама бір сынақ алаңында іріктелген нүктелік сынамаларды араластыру жолымен жасалады.
3.3. Химиялық талдау үшін біріктірілген сынама бір сынақ алаңынан алынған бес нүктелік сынамадан кем болмайды. Біріктірілген сынаманың массасы кемінде 1 кг болуы керек.
Беттік бөлінетін заттармен ластануды бақылау үшін - мұнай, мұнай өнімдері, ауыр металдар және т.б. - нүктелік сынамалар әрқайсысының салмағы 200 г /аспайтын 0-5 және 5-20 см тереңдіктен қабаттарға алынады.
Оңай қоныс аударатын заттармен ластануды бақылау үшін топырақ профилінің бүкіл тереңдігіне генетикалық горизонттар бойынша нүктелік сынамалар алынады.
3.3.1. Нүктелік сынамаларды іріктеу және біріктірілген сынаманы жасау кезінде олардың қайталама ластану мүмкіндігі алынып тасталуға тиіс.
Ауыр металдарды анықтауға арналған топырақтың нүктелік сынамалары құрамында металдары жоқ құралмен іріктеледі. Нүктелік сынамаларды алмас бұрын, қазу қабырғасын немесе өзектің бетін полиэтиленнен немесе полистиролдан жасалған пышақпен немесе пластикалық шпательмен тазалау керек.
Ұшпа химиялық заттарды анықтауға арналған топырақтың нүктелік сынамаларын дереу флакондарға немесе ұнтақталған шыны банкаларға салу керек (тығындар, оларды тығынға дейін толығымен толтырады.
Пестицидтерді анықтауға арналған топырақтың нүктелік сынамаларын полиэтилен немесе пластмасса ыдысқа алуға болмайды.
Бактериологиялық талдау үшін бір сынақ алаңынан 10 біріктірілген сынама алынады. Әрбір біріктірілген сынама 0-5 және 5-20 см тереңдіктен қабаттарға іріктелген әрқайсысының салмағы 200-ден 250 г-ға дейінгі үш нүктелік сынамадан тұрады.
Бактериологиялық талдауға арналған топырақ сынамаларын мақсатта (олардың қайталама ластануын болдырмау үшін асептика шарттарын сақтай отырып іріктеп алу керек: стерильді құралмен іріктеп, стерильді бетке араластырып, стерильді ыдысқа салу керек.
Гельминтологиялық талдау үшін әр сынақ алаңынан әрқайсысының салмағы 20 Г болатын он нүктелік сынамадан тұратын, 0-5 және 5-10 см тереңдіктен қабат-қабат іріктелген 200 г Бір біріктірілген сынама алынады. қажет болған жағдайда сынамалар қабаттың терең қабаттарынан немесе генетикалық көкжиектерден алынады
Гельминтологиялық талдау үшін әр сынақ алаңынан әрқайсысының салмағы 20 Г болатын он нүктелік сынамадан тұратын, 0-5 және 5-10 см тереңдіктен қабаттарға іріктелген 200 г Бір біріктірілген сынама алынады. қажет болған жағдайда сынамалар қабаттың терең қабаттарынан немесе генетикалық көкжиектерден алынады.
3.6. Барлық біріктірілген сынамалар журналда тіркеліп, нөмірленуі керек. Әрбір сынамаға ілеспе талон толтырылуы тиіс
Қолдан жасалған елді мекендердің топырағын гигиеналық бағалау кезінде қолайлы эпидемиялық жағдай болған жағдайда қысқаша санитарлық талдау схемасы бойынша зерттеулер жүргізу ұсынылады: ылғалдылықты, хлоридтерді, тотығуды, санитарлық санды, микробтық санды, колититті, анаэробты титр, гельминт жұмыртқаларының, шыбындардың личинкалары мен қуыршақтарының құрамын анықтау.
Қолайсыз эпидемиялық жағдайда схемаға патогендік бактериялар мен вирустардың болуы үшін топырақты зерттеу кіреді. Алдымен жер учаскесіне санитарлық тексеру жүргізіледі.
Топырақтың санитарлық жағдайын бағалау кезінде мақсатқа байланысты физика-химиялық, гельминтологиялық, бактериологиялық, энтомологиялық, радиометриялық және басқа зерттеулер қолданылады.
Сонымен, жаңа елді мекендерге бөлінген жер учаскелерінің табиғи топырағының санитарлық жағдайын бағалау кезінде топырақтың толық санитарлық талдауын жүргізу ұсынылады, оған мыналар кіреді: механикалық құрамы, жаңа алынған үлгінің ылғалдылығы және гигроскопиялық ылғалдылық; аммоний тұздарының, нитриттердің, нитраттардың, хлоридтердің құрамы; жалпы, органикалық және топырақ азоты; табиғи микро-және макроэлементтік құрамы; зиянды химиялық заттар; микроорганизмдердің жалпы саны, колититр, анаэробтардың титрі; гельминт жұмыртқаларының, шыбындардың личинкалары мен қуыршақтарының құрамы.
- 1 2 3
Ас тұзын электролиздеу арқылы алынған натрий гипохлоритімен суды дезинфекциялау кезінде бассейн ваннасындағы судағы хлорид мөлшеріне дейін рұқсат етіледі.
Жалпы қалдық хлордың концентрациясы 0,8-1,2 мг/л деңгейінде 0,3 мг/л-ден аз бос қалдық хлордың болуына жол беріледі.
2. 1-6 жастағы балаларға арналған бассейн ваннасында бос қалдық хлордың мөлшері 0,1-0,3 мг/л деңгейінде рұқсат етіледі, егер 100 мл судағы колифагтар анықталмаса.
3. Суды хлормен (түнде) және озонмен (күндіз) дәйекті дезинфекциялау кезінде хлордың қалдық мөлшері кемінде 0,4 мг/л және озон - кемінде 0,1 мг/л болуы тиіс.
4. Ультракүлгін сәулелену мен хлорлауды бірге қолданған кезде жалпы қалдық хлордың мөлшері 0,3 мг/л дейін төмендеуі мүмкін.
5. Ас тұзының электролизімен алынған натрий гипохлоритімен суды дезинфекциялау кезінде хлорид концентрациясын 700 мг/л дейін арттыруға жол беріледі.
6. Теңіз суы бар бассейндерде аммиак азоты мен хлоридтер нормаланбайды.
Жүзу бассейндері суының сапасына өндірістік зертханалық бақылау осы Қағидалардың 4.3-тармағына сәйкес жүргізіледі және сынамаларды іріктеудің мынадай еселігімен төменде көрсетілген көрсеткіштерді айқындауды қамтиды:
негізгі микробиологиялық көрсеткіштер (колиформды бактериялар, термотолерантты колиформды бактериялар, колифагтар және лецитиназоң стафилококктар), сондай-ақ аммиак азотының, хлоридтердің және бассейн суының сапасын жақсарту үшін қолданылатын реагенттердің қалдық құрамы-10 күнде 1 рет;
органолептикалық көрсеткіштер (бұлыңғырлық, хром, иіс) - тәулігіне 1 рет күндізгі немесе кешкі уақытта;
дезинфекциялаушы реагенттердің (хлор, бром, озон) қалдық құрамы, сондай - ақ су мен ауаның температурасы-бассейн жұмысын бастамас бұрын және одан әрі 2 сағат сайын 1 рет.
Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының келісімі бойынша әрбір нақты жағдайда су сынамаларын алу жиілігі мен көрсеткіштер тізбесі бассейннің түріне (мақсатына) және оны пайдалану жағдайларына байланысты өзгертілуі мүмкін.
5.2. Талдау үшін су сынамаларын алу бассейн ваннасының таяз және терең бөліктерінде су айнасының бетінен 25-30 см тереңдікте кемінде 2 нүктеде жүргізіледі.
Зерттеуге су сынамаларын алу осы Қағидалардың 5.2-тармағында көрсетілген нүктелерде бассейн ваннасынан жүргізіледі, сондай-ақ келіп түсетін су сынамалары алынады:
сүзгілерге және сүзгілерден кейін - рециркуляциялық жүйеде;
the ванналар-ағынды жүйе немесе судың мезгіл-мезгіл өзгеруі кезінде;
тазарту құрылыстарында-теңіз суы бар бассейндерде.
Бассейн жұмысындағы ұзақ интервал кезеңінде (2 сағаттан астам) ванна суындағы дезинфекциялық заттардың келесі қалдық концентрацияларға дейін жоғарылауына жол беріледі: 1,5 мг/л - бос хлор, 2,0 мг/л - байланысты хлор, 2,0 мг/л - бром және 0,5 мг/л - озон. Қатысушыларды қабылдаудың басында көрсетілген реагенттердің қалдық мөлшерінің мөлшері келтірілген деңгейден аспауы тиіс
-
Бассейндердегі ванналардың өлшемдері бассейнмен айналысатын бір адамға есептеледі, аралықта судың толық өзгеруі
Бассейндердегі су сапасының гигиеналық талаптарына сәйкес болуын қамтамасыз ету үшін ванналардағы суды жаңарту қажет.
Ванна толып жатқан науалардың шетіне дейін толтырылуы тиіс, оны толық толтырылмаған жағдайда пайдалануға жол берілмейді.
3.2. Уақыт бірлігінде бассейнге рұқсат етілген жүктеме (өткізу қабілеті
ауысымдағы адам) N 1 кесте бойынша бассейн түріне сәйкес 1 адамға шаққандағы су айнасының ауданына қойылатын нормативтік талаптарға сүйене отырып айқындалуы тиіс.
3.3. Рециркуляциялық су алмасу кезінде суды тазарту, зарарсыздандыру және бассейн жұмысы кезінде тәулігіне әрбір келушіге кемінде 50 литр таза ағын су қосу жүзеге асырылады.
Суды озондау кезінде тәулігіне әрбір келушіге кемінде 30 литр таза су қосуға рұқсат етіледі.
3.4. Рециркуляциялық су алмасу кезінде рециркуляциялық шығын хлорлау және бромдау кезінде әрбір келушіге кемінде 2 м3/сағ, ультракүлгін сәулелену кезінде - 1,8 м3/сағ, озондау кезінде-кемінде 1,6 м3/сағ болуы тиіс. Бұл жағдайда толық су алмасу уақыты мен келушілер саны есептелуі керек
N 1 кестеге сәйкес.
3.5. Су айнасы ауданы 100 м2 аспайтын шағын бассейндерде (мектеп, мектепке дейінгі және сауықтыру мекемелері, монша кешендері, сауналар және т. б.) су алмасуды су құбыры суының үздіксіз ағынымен жүзеге асыруға жол беріледі, бұл ретте балаларға арналған ванналарда судың (су алмасудың) толық ауысу уақыты 8 сағаттан аспауы тиіс, ал қалған ванналарда - 12 сағаттан артық емес.
Ағын судың үздіксіз ағынын қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда мектеп және мектепке дейінгі мекемелер бассейндерінің ванналарында, сондай-ақ сауналар мен монша кешендеріндегі шағын бассейндерде судың күнделікті толық өзгеруі жүргізілуі тиіс.