Файл: Мумитроль мен СантаКлаусты отаны, мы кл елі деп детте Финляндия елін атайды. Финдерді здері з елін Суоми деп атайды, бл "Батпаты ел"дегенді білдіреді.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 10.04.2024
Просмотров: 11
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің финдік моделінің"маңызды ерекшелігі қоғамда кез келген сыбайлас жемқорлық көріністеріне аса төзбеушілік жағдайларын қалыптастырудың дәйекті және мақсатты мемлекеттік саясаты болып табылады.
16 слайд
Заңнамалық тұрғыдан сыбайлас жемқорлықтың анықтамасы ешқашан нормативтік бекітілмеді. Негізгі нормалар қылмыстық заңда қамтылған. Іс жүзінде Финляндиядағы сыбайлас жемқорлық көрінісі тек пара алу түрінде көрінеді. Қылмыстық кодекстің мынадай тараулары сыбайлас жемқорлыққа қатысты: 16-тарау «Мемлекеттік билік органдарына қарсы қылмыстар» (13-бөлім «Пара беру», 14-бөлім «Ауыр жағдайларда пара беру», 14а-бөлім «Парламент мүшесіне пара беру» ) 40-тарау «Басқармадағы құқық бұзушылық» (1-бөлім «Пара алу», 3-бөлім «Бопсалау», 4-бөлім «Парламент мүшесі мәртебесінде пара алу»), 30-тарау «Бизнестегі қылмыстар» (7-бөлім «Бизнесте пара беру», 8-бөлім «Пара алу») . Қазақстан Республикасының қолданыстағы Қылмыстық кодексінде 21 қылмыс құрамы сыбайлас жемқорлыққа жатқызылды, ал заңның өзі 1997 жылмен салыстырғанда тек ұлғайды, ол кезде тек 17 қылмыс бабы тақырыбымызға сәйкес.
АИДА
6 слайд
Финляндия мұндай көрсеткіштерге қалай келді?
Бұл құбылыстың себебі бірнеше. Айқындары:
Атқарушы биліктен тәуелсіз соттар.
Еркін сайлау.
Мемлекеттің ел экономикасына аз араласуы.
Канцлер мен адам құқықтары жөніндегі парламенттің шенеуніктердің әрекеттерін бақылау.
Әкімшілік аппаратты бюрократияландырудың шағын дәрежесі.
Шенеуніктердің лайықты жалақысы және әлеуметтік пакеттің болуы.
Тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары.
СМИ қорқыппай, саясаткерлердің жұмысына бақылау жасайды,
бетін ашады.
Финляндия азаматтары белсенді азаматтық ұстанымға ие және шешім қабылдау кезінде көпшілік пікір тыңдалатынын және ескерілетінін біледі.
11 слайд
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте Финляндия халықаралық-құқықтық құралдарды белсенді қолданады, осы саладағы негізгі ұйымдармен және елдермен ынтымақтасады, өзінің заңнамасы мен практикасын халықаралық нормалар мен стандарттарға сәйкес келтіреді. Ол негізгі құжаттарға, соның ішінде ЭЫДҰ-ның параға қарсы күрес туралы 1998 жылғы Конвенциясына, ЕО-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы 1997 жылғы Конвенциясына, Еуропа Кеңесінің сыбайлас жемқорлыққа қатысты қылмыстық және азаматтық құқық жөніндегі 1999 жылғы Конвенциясына, БҰҰ-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясына қол қойып, ратификациялады.
14 слайд
Сыбайлас жемқорлықпен күресудің ФИНДІК МОДЕЛІ
Финляндия сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың өзіндік моделін таңдады. Ұйымдық тұрғыдан мемлекетте сыбайлас жемқорлыққа немесе сыбайлас жемқорлық шенеуніктерін қудалауға байланысты қылмыстарды тергеумен айналысатын жеке мамандандырылған ведомство жоқ.
АЛИ
7 слайд
Финляндиядағы мемлекеттік қызметшілер басқа елдердің мемлекеттік қызметшілерімен салыстырғанда кәсіпқойлық пен сыбайлас жемқорлықтан бас тартудың жоғары деңгейіне ие. Мемлекеттік қызметшілердің саны тұрақтылықпен ерекшеленеді, 90-жылдарында Финляндияда мемлекеттік аппараттың кең көлемде қысқаруы жүргізілді - барлық деңгейдегі мемлекеттік қызметшілердің саны іс жүзінде жартысына-230-дан 127 мыңға дейін қысқарды. Финляндияда сыбайлас жемқорлықтың өсу жолында тұрған негізгі факторлардың бірі-шенеуніктердің жоғары материалдық және әлеуметтік қамтамасыз етілуі.Дегенмен, шенеуніктер санының азаюы олардың қызметінің тиімділігін арттырады. Фин мемлекеттік қызметшілері әлеуметтік қамсыздандыру мен жалақының тұрақты жақсы мөлшеріне ие. Сонымен қатар, фин заңнамасы лауазымды тұлғалардың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарын жасағаны үшін елеулі санкциялармен ерекшеленеді. Адамның сыбайлас жемқорлық теріс қылық жасауының дәлелденген фактісінің болуы ол үшін мемлекеттік билік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында ғана емес, коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдардың басқару органдарында да басшылық лауазымдарға қолжетімділікті" жабады".
Финляндиядағы жеке сектор да ұзақ уақыт бойы жауапкершілік, адалдық және әділеттілік қағидатын ұстанды. Этикалық білім Финляндияның іскери әкімшілік дайындығының ажырамас бөлігіне айналды. Фин кәсіпкерлерінің 90% - ы заңды сақтау корпоративтік қызметте маңызды деп санайды. Бәсекеге қабілеттіліктің жоғары деңгейі мен сыбайлас жемқорлықтың төмен деңгейі арасындағы өзара байланыс та дәлелденді. Көптеген жылдар бойы Финляндия бәсекеге қабілеттілік деңгейі бойынша рейтингте бірінші және сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша соңғы орында. Бүкіл қоғамның этикасы-бұл ортақ игілік пен ортақ жауапкершіліктің құндылықтарын жақтайтын мемлекеттік басқару мәдениетінің көрінісі. Жалпы айтқанда, фин мемлекеттік шенеуніктері бүкіл фин халқына ортақ құндылықтарды білдіреді. Мемлекет мәдениетін нығайту мен өркендетудегі басты рөл ортақ құндылықтардың келісілуінде, сондай-ақ қоғамның белсенділігі мен мүдделілігінде жатыр.
Дәл осы және басқа да факторлардың жиынтығының арқасында Финляндия сыбайлас жемқорлық деңгейі ең төмен елдер рейтингінде жоғары орынға ие.
Тұтастай алғанда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің белгілі бір финдік моделі туралы айту асыра сілтеу болар еді деген қорытындыға келеді. Әрине, Қазақстанда да қолдануға болатын бірқатар ерекшеліктер бар. Алайда, ең бастысы - әлеуметтік-экономикалық дамудың "финдік моделінде", сыбайлас жемқорлық үшін қоректік топырақ жасамайтын және егер оны жоққа шығармаса, бұл құбылысты барынша азайтып , онымен тиімді күресуге мүмкіндік беретін жағдайларды қалыптастыруда.
13 слайд
Еуропа елдеріндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы жұмсақ халықаралық стандарттар "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің жиырма қағидасында" ұсынылған және оларды өз кезегінде Еуропа Кеңесі 1997 жылы қабылдаған. Ол мамандандырылған институттар құру немесе сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстардың алдын алуға қудалауға, тергеуге жауапты шенеуніктерді тағайындау қажеттілігін көрсетеді. Осы қағидалардың көпшілігі Еуропалық Одақтың сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық жауапкершілік туралы Конвенциясында көрсетілген (1998).
19 слайд
Финляндияның тәжірибесіне сүйене отырып, біз өз жүйемізге енгізу үшін қажетті аспектілердің жеке тізімін дайындадық.
Жоғары мемлекеттік билік сөзбен емес, іс жүзінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің шынайылығын көрсетуі керек, өзінің бірқатар шенеуніктері мен лауазымды тұлғаларын(парақорлыққа немесе бюджетті аса ірі мөлшерде ұрлауға күдікті) аяусыз қуып жібереді, сонымен бірге оларды сот ісінен иммунитеттен айырады.
Сыбайлас жемқорлықпен тиімді күресу үшін біз берілген стратегия бойынша қатаң қозғалуымыз керек. Кейбір елдер сыбайлас жемқорлық туралы одан да көп мақалалар енгізуде бірақ біздің елде бұл қазірдің өзінде жасалды,сондықтан қазір мәселе тек тармақтар бойынша міндеттемелерді қалай орындау керек. Атқарылған жұмыс негізінде олардың жарамдылығының нәтижелері азаматтар мен үкімет органдарының қарым-қатынасына өзгерістер болуы тиіс
Мемлекеттік билік пен басқармалардың өздері сыбайлас жемқорлық қызметіне қатысуға күдіктен тыс болуға, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар жобаларын іске асыруға белсенді қатысуға, тәжірибені жас қозғалыстарға беруге және оларға жәрдемдесуге тиіс.
Шенеуніктер мен лауазымды адамдар арасындағы сыбайлас жемқорлық үшін олардың жалақысының бәсекеге қабілеттілігіне және жеке секторларға қатысты қосымша материалдық жеңілдіктер мен артықшылықтарға қол жеткізу арқылы ынталандырулар мен мүмкіндіктерді алып тастау.
Түрлі сыбайлас жемқорлық схемалары туралы журналистік тергеу саласындағы бұқаралық ақпарат құралдарына әлдеқайда үлкен еркіндік беру, олардың дәлелдемелік базасын кінәлі адамдарды қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін негіз ретінде пайдалану қажет.
Адал сайлау, еркін бұқаралық ақпарат құралдары, тәуелсіз соттар және саяси өмірге қатысқан азаматтар да Финляндияның бұл күрестегі табысының кепілі болып табылады.