Файл: Оу масаты 3 Патша кіметі реформалары нтижесіндегі кімшілікауматы згерістерді тсіну. Баалау критерийлері.pptx

Бөлім тақырыбы: Қазақстан Ресей империясының құрамында

Сабақ тақырыбы: XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстандағы әкімшілік-аумақтық реформалар.

Қазақстан тарихы

7-сынып

Оқу мақсаты:

7.3.1.4. Патша үкіметі реформалары нәтижесіндегі әкімшілік-аумақтық өзгерістерді түсіну.

Бағалау критерийлері:

• Реформалар нәтижесін талдап, әкімшілік-аумақтық өзгерістерді түсінеді.

Әкімшілік бөлініс

Облыс

Уезд

Болыс

Ауыл

Генерал губернатор

• Генерал губернатор
• Әскери губернаторлар
• Уезд бастығы
• Болыстар
• Ауыл старшындары

Сайлау жүйесі

Ауыл старшындары мен болыстар сайлау нәтижесі бойынша ғана тағайындалатын. Бұл қызметтерге үміткерлердің жасы 25-тен кем болмауы шарт саналатын

Генерал-губернаторлық	Облыстар	Уездер
Түркістан	Жетісу	Сергиополь, Қапал, Верный, Жаркент, Ыстықкөл, Тоқмақ
	Сырдария	Қазалы, Перовский, Түркістан, Шымкент, Әулиеата, Ходжент, Жызақ, Құрама(Ташкент)
Орынбор	Орал	Орал, Гурьев, Калмыково, Жем (Темір)
	Торғай	Елек (Ақтөбе), Николаев (Қостанай), Ырғыз, Торғай
Батыс Сібір	Ақмола	Ақмола, Көкшетау, Петропавл, Омбы, Атбасар
	Семей	Павлодар, Семей, Қарқаралы, Өскемен және басқалары

Қазынагерлік жүйе және міндетті атқарылатын борыштар

Қазақстанның бүкіл аумағында біртұтас салық-”түтін салығы” енгізілді.

Орынбор және Батыс Сібір генерал-губернаторлығындағы қазақтар 3 сомнан

Түркістан генерал-губернаторлығындағы қазақтар 3 сомнан

Түркістан генерал-губернаторлығындағы қазақтар 2 сом 75 тиыннан төлеп келді

Мал санағы 3 жылда бір рет өткізілді.

Жергілікті халықтың борышы

---

Жергілікті халық бірқатар борыштар атқаруға, көпірлер мен жолдарды тегін жөндеп тұруға міндетті болды. Дала тұрғындары осы кезден бастап науқас адамдар жататын және іссапарға келген шенеуніктер тоқтайтын киіз үйлер бөліп тұруға міндеттелінді. Отын-сумен және шенеуніктерді жолға мінетін ат-көлікпен қамтамасыз ету де жүктелді. Қазақтар міндетті әскери борыш өтеуден босатылды. Басқа сословиеге өтетіндерге бес жылға дейін мемлекеттік міндеткерліктерден босатуға уәде берілді.

Денсаулық саласындағы реформа

Әр облыста облыстық дәрігер тағайындалады

Әрбір уезде бір дәрігер мен акушер кіндік шеше болатын болды

Уездік дәрігерге шешекке қарсы егу шараларын қамтамасыз ету міндеті жүктелді

Ол науқас адамдарға медицинаға көмек көрсетіп, оларды дәрі-дәрмекпен тегін қамтамасыз етуі керек болды

Дәрігелер жеткіліксіз болды

Сот билігінің, әскери сот комиссиясының , уездік соттардың жаңа органдары құрылды.

Ауылдарда ішнара билер соты, ал Сырдария облысының отырықшы халқында қазылар соты сақталды. Билер-құқық нормаларын, қазылар-шариғатты басшылыққа алды.

1-тапсырма Төмендегі берілген ақпараттардың «ақиқат» не «жалған» екендігін анықтаңыз.

№	Ақпарат	Ақиқат	Жалған
1	Түркістан генерал-губернаторлығына Жетісу және Сырдария облыстары кірді.
2	Орынбор генерал-губернаторлығына Ақмола мен Семей облыстары кірді.
3	Батыс Сібір генерал-губернаторлығына Ақмола мен Семей облыстары кірді.
4	Семей облысына Ақмола, Көкшетау, Петропавл, Омбы, Атбасар уездері қарады.

Жауабы:

№	Ақпарат	Ақиқат	Жалған
1	Түркістан генерал-губернаторлығына Жетісу және Сырдария облыстары кірді.	+
2	Орынбор генерал-губернаторлығына Ақмола мен Семей облыстары кірді.		+
3	Батыс Сібір генерал-губернаторлығына Ақмола мен Семей облыстары кірді.	+
4	Семей облысына Ақмола, Көкшетау, Петропавл, Омбы, Атбасар уездері қарады.		+

---

(

Себептері

Мәселе

Нәтижесі

Дәлелдер

2 тапсырма

Фишбоун тәсілі арқылы 1867-1868 жылдардағы реформалардың әкімшілік-аумақтық бөлінісінің себебі мен нәтижесін тауып, дәлел келтір

Себептері:

Әкімшілік басқару жүйесі сұлтандар билігін жоюға тырысты.

Мәселе: Отарлау саясаты

Нәтижесі : Бір рудың өкілдері мен екінші бір ру өкілдерінің арасында билік үшін талас күшейді.

Дәлелдер: Жоғарғы лауазымды адамдар ресейлік шенеуніктердің тарапынан сайланды.

Жауабы:

ҚОРЫТЫНДЫ

Патша үкіметі реформалары нәтижесіндегі әкімшілік-аумақтық өзгерістерді түсіндіңіздер.

Үйге тапсырма

Тақырыпты оқу, сұрақтар құрау.

---