5-ТАҚЫРЫП: Мұнай мен газды өңдеу процестерінің тиімділігін арттыру құралы ретінде басқару және қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйелерін жаңғырту

Дәріс жоспары

1.Мұнай өңдеу өнеркәсібінің даму тенденциялары

2.Мұнай ресурстары мен кен орындары

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. Мұнай және газ өнеркәсібін дамыту

2. Фишер-Тропш синтезінің катализаторлары мен механизмдері

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. Табиғи газ ресурстары мен кен орындары

2. Жанғыш тақтатас, ауыр мұнай және битум ресурстары

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

6-ТАҚЫРЫП: Табиғи газдың газ тарату пунктін автоматтандыру

Дәріс жоспары

1. Жалпы ережелер

2. Жабдықтың сипаттамасы

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. ГРП-газ тарату қосалқы станцияларын автоматтандыру және диспетчерлеу 2. Автоматтандырылған ГРП функционалдық мүмкіндіктері

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. Газбен жабдықтау жүйесінің негізгі параметрлерін талдау

2. Табиғи газдың жану тығыздығы мен жылуын анықтау

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

7-ТАҚЫРЫП: Табиғи газды сепарациялау технологиясы

Дәріс жоспары

1. Төмен температураны бөлу (НТС)

2. Төмен температураны бөлу (НТС) әдісі

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. Газды адсорбциялық дайындау

2. Табиғи газды құбырда тасымалдауға дайындау

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. Төмен температуралы бөлуді орнатудың типтік схемасы

2. Төмен температураны бөлуді орнатудың кемшіліктері

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

2-МОДУЛЬ: Технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйелері
8-ТАҚЫРЫП: Автоматты реттеу жүйесінің (САР) және автоматты басқару жүйесінің (САУ) түрлері

Дәріс жоспары

1. 
   Реттеу объектісінің өзгермелі жұмыс режиміне ыңғайланбайтын жүйелер.
   
2. 
   Ыңғайланатын жүйелер, яғни адаптивті.
   
3. 
   Бекітілген жүйелер.
   
4. 
   Ажыратылған жүелер.
   
5. 
   Комбинирленген жүйелер.
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   Функционалды-технологиялық сұлбаны құрастыру.
   
2. 
   Берілген элементтерді автоматты реттеудің конструктивті жүйесі
   
3. 
   Бұрғылаудағы негізгі автоматтандыру құралдары
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

---

1. 
   Фильтрлер блогы (ФБ) , мұнай мен мұнай өнімдері сапасын бақылау блогы.
   
2. 
   Ақпаратты өңдеу жүйесі АӨЖ. сынау құралы (СҚ ). Реттеу тұйығы (РТ)
   

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

9-ТАҚЫРЫП: Бұрғылаудағы ТП АБЖ

Дәріс жоспары

1. 
   Мұнай өндіруші кәсіпорындардың ерекшеліктері мен оларды автоматтандырудың негізгі қағидалары
   
2. 
   Автоматты бұрғылау реттегіштері.
   
3. 
   Реттелетін жетек
   
4. 
   Түсіру-көтеру операцияларын автоматтандыру және телемеханикаландыру құрылғылары
   
5. 
   Бұрғылау қашауын берілуін автоматтандыру.
   
6. 
   Автоматтандырылған бұрғылау қондырғылары.
   
7. 
   Бұрғылау құбырларын автоматты ұстағыштары.
   
8. 
   БСК-2М-100 білдегінің бұрғылау құбырларын автоматты ұстағыштары.
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   Негізгі автоматтандыру құралдары
   
2. 
   Реттеуші өлшеу құралдары
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. 
   Мұнайды коммерциялық есебі үшін блокты құралдары МЕБҚ- К
   

(БУУН-К)

2. 
   МЕБҚ – К құралдарының жұмыс принциптері
   

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

10-ТАҚЫРЫП: Игеру және пайдаланудағы ТП АБЖ

Дәріс жоспары

1.Бақылау-өлщегіш аспаптар.

2.Газды алу проццессінің параметрлерін бақылау және өлшеу үшін аспаптар

3.Ұнғыларда зерттеу жүргізу үшін аспаптар.

4.Кен орын өнімдерінің физикалы – химиялық қасиеттері мен сапасын бақылау үшән аспаптар

5.Кен орнын игеруде АБЖ ұйымдастыру жағдайлары.

6.Игерудің технологиялық процесі.

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   Газ тәріздес, сұйық және сусымалы материалдарды өлшеу құралдары
   
2. 
   Газдың шығын және тіркеу бекетін автоматтандыру
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. 
   МЕБҚ – К құралдарының жұмыс принциптері
   
2. 
   Мұнай өндіру мекемелерінде шикі мұнайды есептеуден мұнайдың көлемі мен массасын өлшеп үйрену
   

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

11-ТАҚЫРЫП: Мұнайды жинау және дайындау жүйесіндегі ТП АБЖ

Дәріс жоспары

1. 
   Басқару объектісінің сипаттамасы
   
2. 
   Жүйені құрудың арналымы және мақсаты
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   ТП АБЖ техникалық құралдыры жиынтығының құрылымы
   
2. 
   Автоматты топтық өлшеу қондырғылары
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. 
   Шикі мұнайды есептеудің міндеттері мен мақсаттары
   
2. 
   Шикі мұнайды есептеудің құралдары
   

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

12-ТАҚЫРЫП: Мұнай және газды транспорттаудағы ТП АБЖ

---

Дәріс жоспары

1. 
   Газды турбиналы қондырғылары бар газ желілерінің компрессорлы станцияларын автоматтандыру
   
2. 
   Газ шығынын тіркеу пункттерінің автоматизациясы
   
3. 
   Магистральді құбырлар желісінің сызықтық бөлігінің автоматизациясы
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   Мұнай мен газды тасымалдаудағы ТП АБЖ
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. 
   Шикі мұнайды тіркеу нәтижесінің дәлдігін қамтамасыз етубойынша кейбір ұсыныстар
   
2. 
   Шикі мұнайды есептеуге арналған блоктықондырғылар
   

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

13-ТАҚЫРЫП: ГӨЗ (ГПЗ) объектілерін автоматтандыру

Дәріс жоспары

1. 
   Газды бөлу және өлшеу торабы.
   
2. 
   Шикі газ компрессоры
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. 
   Газ бен конденсатты кептіру
   
2. 
   Газ өңдеу бөлімшесі
   

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. НТА әдісімен газды қайта өңдеу

2. НТА процесінің технологиялық схемасы

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

14-ТАҚЫРЫП: Компрессорлық қондырғыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі

Дәріс жоспары

1. 
   Компрессорды автоматтандыру жүйесі
   
2. 
   Бұрандалы компрессорлар
   

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. Сығымдау компрессоры

2.Электр жетегі бар орталықтан тепкіш компрессорлық агрегаттар

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. Ауа компрессоры

2. ГПЗ де қолданылатын ауа компрессорлары және кептіру қондырғылары

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.

15-ТАҚЫРЫП: Газ тарату станциясының технологиялық процестерін автоматтандыру

Дәріс жоспары

1. Газ тарату станциясының технологиялық процестері

2. ГТС типтері

Практикалық/семинар сабақ жоспары

1. ГТС негізгі жабдықтары және сындарлы шешімдері

2. ГТС принциптік схемасы.

ОБАӨЖ арналған тапсырмалар

1. ГТС технологиялық сұлбасы

2. Блокты ГТС конструктивтік ерекшеліктері мен жабдықтары.

Ұсынылатын әдебиеттер: №1,2,3 қосымша №4,5.
3. МӘНЖАЗБА, ПРЕЗЕНТАЦИЯ, ЭССЕ, ДИСКУССИЯ, ТРЕНИНГ, ДӨҢГЕЛЕК ҮСТЕЛ, т.с.с. ТАҚЫРЫПТАРЫ

1. 
   Мұнай және газды жинақтау жүйесінде ұңғыдағы дебитті өлшеу үшін әр нақтылы жағдай үшін әр-түрлі автоматтандырылған қондырғылар қолданылады,олар:
   
2. 
   Қондырғылар келесі көрсеткіштері бойынша ажыратылады:
   
3. 
   Спутник – А-ның кемшілігі:
   
4. 
   Тарирлі сиымдылықтағы сұйықтың көлемі V белгілі болған кезде:
   
5. 
   Ұңғы дебитін жинақталған сұйық көлемдерін тіркеу жолымен анықтайды,өлшем бірлігі:
   
6. 
   Судың салмағы неге тең?
   
7. 
   .ρм және ρсу өлшем бірліктері:
   
8. 
   А-16 Спутнигінің жұмыстық қысымы:
   
9. 
   Б-40 Спутнигінің жұмыстық қысымы:
   
10. 
    Барлық ұңғыларды коллекторда қысым артып кеткен жағдайда немесе бұзылу жағдайында автоматты түрде авариялық блоктауды жүзеге асыратын құрылғы
    
11. 
    Магистралды газ құбырындағы компрессорлы станциялардың атқаратын қызметі
    

---

4. КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫҢ (ЖОБАЛАРДЫҢ) ТАҚЫРЫПТАРЫ

ОЖЖ-да болған жағдайда

(қарастырылмаған)


5. ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫНЫҢ ТІЗБЕСІ

1. 
   Өнеркәсіп өндірісінде автоматтандырылған басқару қондырғыларды қолдану идеологиясы мен тәжірибесі:
   
2. 
   Адамның қара күшін техникалық құралдардың қызметімен ауыстыру:
   
3. 
   Объектіге әсер ету нәтижесінде объектінің қажетті күйге және жағдайға ауысу процесі:
   
4. 
   Адамды өндірістік процестер мен техникалық қондырғыларды бақылау және басқарудан босататын техникалық тәсілдер мен әдістерді біріктіретін білім және техника саласы:
   
5. 
   Дәлдікті жақсартуға,жұмыс қабілетін арттыруға арналған қондырғы:
   
6. 
   Бірінші автоматтандырылған реттегіш:
   
7. 
   Айналу жиілігінің тұрақтылығын ұстап тұру үшін реттегіштің қандай түрі қолданылады?
   
8. 
   Автоматты басқару теориясының негізін салушы:
   
9. 
   Тиянақтың детерминантты өлшемін әзірлеген:
   
10. 
    Мінездемелік теңдеу мен тиянақтың түбірлерінің орналасуын сараптауға арналған алгоритмді әзірлеген:
    
11. 
    Қызмет ету персоналын технологиялық процестің өтуі және технологиялық қондырғы туралы хабардар ететін жүйе:
    
12. 
    Адамды қатыстырмай өлшеу және нормативті көрсеткіштермен салыстыру технологиялық агрегаттардың жұмысын сипаттайтын әр түрлі өлшемдерге және технологиялық процестерге бақылау жүргізу:
    
13. 
    Агрегаттың әр түрлі приводты және механизидерін немесе технологиялық қондырғыларының алдын-ала берілген бағдарламасы бойынша қосу,ауыстыру және ажыратуға арналған жүйе:
    
14. 
    Техникалық қондырғылардың және агрегаттардың немесе жүріп жатқан технологиялық процестердің жұмысын басқаруға арналған жүйе:
    
15. 
    Объектіні тепе-теңдік күйден шығарып,оның материалдық және энергетикалық балансын бұзатын әсер:
    
16. 
    Обьектіні бұрынғы тепе-теңдікке келтіру немесе жаңадан тепе-теңдік күйге келтіру:
    
17. 
    Қолмен реттеуші мөлшердің x0 берілген көрсеткішін белгілеуге мүмкіндік беретін фунционалдық элемент:
    
18. 
    Ауытқу мөлшерін анықтайтын ε = x0 –x функционалдық элемент:
    
19. 
    Ауытқу мөлшерін ε реттеу заңына сәйкес өзгертетін функционалдық элемент:
    
20. 
    Обьектіге реттеу әсерін у тигізуге арналған функционалдық элемент:
    
21. 
    Элементтердің кіру сигналын ауыстыру үшін энергия алу бойынша олар:
    
22. 
    Кіріске келген басқару объектінің басқару мөлшері туралы ақпаратты алып автоматты басқару қондырғыға қолдану үшін ыңғайлы етіп ауыстырады:
    
23. 
    Санды өзгертіп және кіру сигналының хкір қуатын көбейтетін автоматиканың элементі:
    
24. 
    Шығу сигналының өзгерісі (хшығ) кіру сигналы (хкіріс) белгілі бір көрсеткішке жеткенде жүретін автоматиканың элементі:
    
25. 
    Басқару обьектісіне басқарушы әсер ететін автоматикалық элемент:
    
26. 
    Автоматикалық басқару қондырғысына кірген сигналдарды математикалық түрге келтіреді:
    
27. 
    Тоқ өрісін және тоқты тұрақтандырғыштар, коммутатор және таратушы тоқ өрісінің арнайы үлгідегі генераторы:
    
28. 
    Ең көп тараған күшейткіш түрі:
    
29. 
    Күшейткіштің алып отырған энергиясына байланысты қай түрі болмайды:
    
30. 
    Кіру электрлі емес хвх сигналдардың келесі түрі болмайды:
    
31. 
    Технологиялық қондырғыны автоматты басқару жүйесінің құрылымын анықтайтын негізгі сызбалар:
    
32. 
    Өлшеу және реттеу мөлшерлерді және құралдардың функционалды қасиеттерін көрсету үшін қандай шартты белгіні қолданады?
    
33. 
    Реттеуші орган қалай көрсетіледі?
    
34. 
    Құралды белгілейтін дөңгелектің жоғарғы бөлігіне өлшейтін мөлшердің және құралдың функционалдық қасиетінің әріптік белгісін қояды, ал төменгі бөлігінде?
    
35. 
    Ауыстырушы және есептеуші қондырғылардың белгілерінің оң жақ үстінде қосымша белгілер не үшін қойылады?
    

---

6. 
   МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ СҮЙЕМЕЛДЕУ
   

(компьютерлік бағдарламаларды, слайдтарды, бейне файлдарды, аудио файлдарды және т. б. оқыту және бақылау)

1. Автоматты басқару және реттеуде бақылау блоктары

2.Бұл жүйе реттеуші мөлшердің берілген көрсеткіштен минималды ауытқуын көрсетеді,берілген көрсеткіштің реттеу процесінде дәлдігін сақтайды

3.Объектіні формалды математикалық тілде суреттейтін модель

4.Құрылымы бойынша математикалық модель
7. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУЫ
Негізгі әдебиеттер:

1. Меркулов, В.В. Химиялық технология. Мұнай және газды өңдеу [Мәтін]: оқу құралы / В.В. Меркулов, Р.Қ. Жаслан.- Алматы: Бастау, 2018.- 256б.

2.Тоқсанбаева Б.А., Шопанова Г.Е , Қалиева А.А Мұнай-газ өңдіру процессін автоматтандыру: оқу құралы, Баишев Университет .- 2021.

3.Аязбай, М.Д. Мұнай-газ өндірісінің техникасы мен технологиялары [Мәтін]: Оқу құралы / М.Д. Аязбай, А.Н. Семернин, Ж.З. Сексенбай.- Алматы: Отан, 2016.- 201 б.

Қосымша әдебиеттер және интернет-ресурстар:

4. Нұрмаш, Н.К. Зияткерлі-цифрлық кен орындары [Мәтін]: Оқу құралы / Н.К. Нұрмаш.- Алматы: Альманахъ, 2019.- 274 б.

5.Омарәлиев,Т. Мұнай мен газды өңдеудің химиясы мен технологиясы. 2 бөлім: Оқулық / Т Омарәлиев.- Астана: Фолиант, 2011.- 344 б.

6.Мерғалиева, А.Мұнай және газды өңдеудің химиясы мен технологиясы: Оқу құралы / А Мерғалиева.- Астана: Фолиант, 2010.- 152 б.

8.БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАПСЫРМАЛАРЫ ЖӘНЕ ОРЫНДАУ КЕСТЕСІ

№	Тақырып	Тапсырмалар	Сағат саны	Орындалу түрі	Орындау/тапсыру мерзімі (апта)
1	Мұнай мен газ жаратылысының қазіргі заманғы теориялары	Мұнай және газ жаратылысының дәлелі ретінде КС-дің органикалық теориясының негізгілерін қарастыру керек	4	Есепті шығару	1
2	Мұнай мен газ шоғырларының қалыптасуы мен сақталынып қалуындағы тұзды тектониканың ролі	Тұз күмбездерінің түзілуі мен эвапориттердің (галогенді және сульфатты түзілімдер) қалыптасу ерекшеліктері ЫФтеориялары туралы түсінік беру	4	Есепті шығару	2
3	Табиғи резервуарлар, мұнайгаздылы комплекстер және мұнай-газ жапқыштары	Мұнай мен газ табиғи резервуарлары, коллекторлары және жапқыштарының жіктемелеріне сипаттама беру	4	Есепті шығару	3
4	Мұнай мен газ миграциясы	Алғашқы, екіншілік, резервуар ішіндегі және резервуар аралық миграция және оларды болуына әсер ететін факторлар туралы толық түсінік беру	4	Есепті шығару	4
5	Көмірсутектер аккумуляциясының жағдайы	Кез келген бір кенорын бойынша қалыптасу жағдайын талдау	4	Есепті шығару	5
6	Мұнай-газдылы таужыныстардың физикалық қасиеттері	Коллекторлардың сиымдылық-өткізгіштік қасиеттері	4	Есепті шығару	6
7	Кенорындардың қоры бойынша жіктемесі	Қор өлшемі бойынша жіктелетін параметрлерді талдау	4	Есепті шығару	7
8	Мұнай, газ және конденсат сипатамалары	Мұнайдың элементтік, химиялық және топтық құрамы	4	Есепті шығару	8
9	Әлемдегі мұнай мен газ қоры	Каустобиолиттер туралы толық сипаттама беру	4	Есепті шығару	9
10	Платформалы облыстардағы мұнайгаздылы провинциялар	Платформалық облыстардағы МГА сипаттама беру, олардың қалыптасу ерекшеліктері	4	Есепті шығару	10
11	Қатпарлы облыстардағы мұнайгаздылы облыстар	Қатпарлы облыстардағы МГА сипаттама беру, олардың қалыптасу ерекшеліктері	4	Есепті шығару	11
12	Мұнайгаздылы бассейндер және олардың дамуы	МГА-дың қалыптасу ерекщеліктері, олардың ірі тектоникалық және геологиялық процестерге байланысты дамуы	4	Есепті шығару	12
13	Мұнай және газ кенорындарының кеңістіктегі орналасу заңдылығы мен мұнайгаздылы аудандастыру	Мұнай-газ аудандастыру принциптерін талқылау	4	Есепті шығару	13
14	Каспий маңы мұнайгаздылы провинциясының мұнайгаздылы кешендерінің стратиграфиялық диапазоны	Каспий маңы ойпаңындағы Мұнайгаздылы комплекстердің таралу ерекшеліктері	4	Есепті шығару	14
15	Солтүстік Америка мұнайгаздылы провинциясының мұнайгаздылы кешендерінің стратиграфиялық диапазоны	Солтүстік Америка ойпаңындағы Мұнайгаздылы комплекстердің таралу ерекшеліктері	4	Есепті шығару	15

---

Смотрите также файлы

• Эссе Перед классом фильмі.docx

• Литература Профессор П. К. Германович. Курс лекций Гидравлика и нефтегазовая гидромеханмка.ppt

• Анкилостомоз плотоядных Анкилостомоз.pptx

• Денис Бушуев.docx

• 7сынып. Іі тосан орытынды тест і нса 1 азастанны Ресейге осылуыны басталан жылы.docx