ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.04.2024
Просмотров: 44
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Мұхиттағы тіршілік дүниесі неше топқа бөлінеді: 3 (планктон (қалқыма), нектон (жүзгіш), бентос (тереңдік)
Планктонға жатады: біржасушалы балдырлар, ұсақ шаяндар, бақалшақтар
Планктонның түрлері: фитопланктон, зоопланктон
Мұхиттағы биомассасының неше пайызын фитопланктон құрайды: 70%
Жануарлар планктонның негізгі қорек көзі: өсімдіктер планктоны
Нектонға жатады: теңіз сүтқоректілері, балықтар, теңіз жыландары, тасбақалар, ірі моллюскалар
Бентосқа жатады: балдырлардан, теңіз шөптері, теңіз жұлдыздары, ішекқуыстылар, балықтардан (скат, камбала)
Мұхитта кездесетін тіршілік дүниесі: жануарлар 160 мыңға жуық, өсімдіктер 15 мыңнан астам
Үлкен Тосқауыл рифіндегі «тікенді шеңбер» деп аталатын не? теңіз жұлдызы
Тосқауыл рифіндегі экологиялық мәселе: «Тікенді шеңбердің» шектен тыс көбейіп кетуі
БҰҰ-ның Табиғат пен табиғат ресурстарын қорғаудың халықаралық одағы құрылды: 1948ж
«Адам және биосфера» бағдарламасы қабылданған жыл: 1971ж
ЮНЕСКО бағдарламалары щегіндегі шаралардың ең маңыздысы: биосфералық қорықтардың үлесін арттыру
Жер шарындағы қорықтар алып жатқан аумағы: 4 млн км2
Табиғат ескерткіштеріне не жатады: ғылыми, тарихи, мәдени-эстетикалық мәні бар нысандар
Ең танымал табиғат ескерткіштер: Шарын шатқалы, Әншіқұм, Жұмбақтас, Таңбалы тас
Қорықшалардың мақсаты: азая бастаған өсімдіктер мен жануарлар санын қалпына келтіру және басқа шаруашылық мақсаттары үшін уақытша қорғауға алынатын жерлер
Қорықшалардың түрлері: ботаникалық, аңшылық, геологиялық, ландшафттық
Ұлттық табиғи саябақ: табиғатты қорғаумен қатар, оны ғылыми-ағарту, мәдени-демалыс бағытында пайдалануды жүзеге асыратын жерлер болып табылады
Дүниежүзіндегі ұлттық саябақтар саны: 2400-ге жуық
Қазақстанның ұлттық саябақтар: Баянауыл, Іле Алатауы, Қарқаралы, Алтынемел
Қазақстанның қорықтары: Ақсу-Жабағылы, Қаратау, Алматы, Алакөл, Үстірт, Наурызым, Қорғалжын, Алтай, Марқакөл, Барсакелмес
Қазақстандағы шөптесін өсімдіктер саны: 83,5%
Бұталар саны: 15,3%
Ағаштар: 1,2%
1981ж шыққан Қызыл кітапқа тіркелген өсімдіктер саны: 306
Алтай тауларында мекендейтін жануар: күзен
«Алтынемел» ұлттық саябағында мекендейтін жануар: құлан, пржевальский жылқысы
Каспий жағалауында өсіруге қолға алынған жануар: ит тәріздес жанат
Географиялық қабықтарына жатады: атмосфера, литосфера, гидросфера, биосфера
Географиялық қабықтағы кездесетін заттардың 3 күйі: қатты, сұйық, газ
Табиғат кешені дегеніміз: қалыптасуы, геологиялық даму тарихы және таби компоненттерінің құрамы жағынан біртектес аумақтар
Географиялық қабықтың ең үлкен табиғат кешені: материктер мен мұхиттар
Ғаламдық деңгейдегі кешендер: материктер мен мұхиттар
Региондық материктік кешендерге жатады: Шығыс Еуропа жазығы, Орал тауы, Сарыарқа, Тұран ойпаты, Сахара
Региондық мұхиттық кешендерге жатады: Жерорта теңізі, Каспий теңізі, Мексика шығанағы, Гвинея шығанағыҒ
Жергілікті материктік кешендер: шыған төбе, өзен арнасы, жайылма, өзен бойындағы шағын батпақ немесе көлшік;
Жергілікті мұхиттық кешендер: құрлыққа сұғына енген шағын шығанақ – кірме (Обь кірмесі, Маңғыстау және Қара-Бұғаз-Гол шығанағы)
Географиялық қабықтың шекаралары: поляр маңында – 9-10км; қоңыржай ендіктерде-12-13км; тропиктерде – 16-17км;
Антропогендік табиғат кешендеріне жатады: өндірістік, ауылшаруашылық, қалалық
Географиялық қабық заңдылықтары: біртұтастығы, зат және энергия алмасуы, ырғақтылық, зоналылық;
Біртұтастық қатары: геологиялық жыныстар-жер бедері-климаттық жағдайлар-су-топырақ-өсімдік-жануарлар дүниесі
Зат және энергия алмасуының түрлері: атмосферадағы ауа айналымы, су айналымы, жер қыртысындағы зат және энергия айналымы
Географиялық қабықтың біртұтастығы: географиялық қабықты құрайтын барлық компоненттердің бір-бірімен қзара тығыз байланыстылығы, біреуіндегі өзгерістің бүкіл қабық тұтастығының бұзылуына себепші болатындығы
Хемосинтез: биологиялық айналымдағы күрделі үдерістің бірі
Ырғақтылық: географиялық қабықтағы үдерістер мен құбылыстардың білгілі бір уақыт аралығында, бір бағытта тұрақты қайталануы
Географиялық қабықтың ырғақтылық түрлері: мезгілдік, циклдік;
Зоналылық: географиялық қабықтың климаттық, биогеографиялық және де басқа ерекшеліктері бойынша басым түрде ендік бағытта зоналарға жіктелуі
Географиялық қабықтың зоналылық заңдылығын негіздеді: В.Докучаев
Азоналылық, меридиандық зоналылық тән аумақтар: Солтүстік Америкадағы Ұлы жазық пен Аустралияның шығысы
-
Халық санын анықтау тәсілдері: ұйымдастырылған түрде болатын халық санақтары, ағымдағы санақ -
Халық санағы кезінде анықталуы тиіс деректер: мекенжайы, демографиялық белгілері, жынысы, жасы, азаматтығы, білімі -
Халық санағын жүргізген кезде анықталған тұрғын халықтың түрлері: тұрақты, нақты, заңды тіркелген халық -
Қазақстанда өткен халық санағы жылдары: 1999ж, 2009ж -
Демография: халықтың ұдайы өсу заңдылықтарын, оның әлеуметтік-экономикалық және табиғат жағдайларына тәуелділігін, халық санын, құрамын және аумақта орналасуын зерттейтін ғылым. -
Демография ұғымын алғаш енгізді: А.Гиияр (1855ж) -
Халық санағы: белгілі бір мерзімде жүргізілетін тұрғын халықтың демографиялық, әлеуметтік және экономикалық деректерін жинау, жүйелеу, талдау және жариялаудың біртұтас үдерісі -
Тұрақты халық: зерттелетін аумақта тұрақты (6 айдан артық) өмір сүріп жатқан тұрғындар -
Нақты халық: халық санағы кезінде зерттелетін аумақта тұрақты және уақытша тұрып жатқан барлық тұрғындар -
Заңды тіркелген халық: аталған аумақта заңды түрде тіркелген тұрғындар -
Алғаш рет дүние жүзі халқының санына баға берді: 1682ж, Уильям Петти -
ХҮІІ ғасырдың соңындағы халық саны: 320 млн -
Халық саны айрықша жылдам артуы байқалған уақыт: ХХғ -
2017 ж халық саны: 7,5 млрд -
Халық санының күрт өсуі: демографиялық жарылыс -
Қазақстан халық санының азайған уақыт аралығы: 1999-2005жж -
Ұдайы өсуі: адамзаттың үздксіз жаңарып, ауысып отыруын қамтамасыз ететін туу мен өлім және табиғи өсу көрсеткішінің жиынтығы -
Демографиялық көрсеткіш түрлері: абсолютті, салыстырмалы -
Абсолютті демографиялық көрсеткіштер: белгілі бір мерзімдегі «демографиялық оқиғалардың» нақты шамаларының сипаттамасы -
Абсолютті көрсеткішке жатады: табиғи өсу, механикалық өсу -
Ұдайы өсудің түрлері: дәстүрлі, өтпелі, қазіргі заманғы -
Дәстүрлі ұдайы өсудің басты белгілері: туу мен өлімнің өте жоғары деңгейі, адамның өмір жасының қысқа болуы -
Адамның өмір жасы бойынша әлемдегі ең қысқа елдер: Лесото, Свазиленд (48-50жас) -
Ұдайы өсудің өтпелі түрінің сипаты: өлімі азайған, туу жоғары деңгейде -
Ұдайы өсудің қазіргі заманғы түрінің сипаты: туудың төмендеуі, өлімнің орташа деңгейі, табиғи өсімнің төмендеуі, адамның өмір жасының өте жоғары деңгейі -
Депопуляция: туудан өлім артып кетуінің нәтижесінде аумақтағы жалпы халық санының азаюы -
Табиғи өсу: туу мен өлімнің арақатынасы -
Механикалық өсу: иммигранттар мен эмигранттар саны арасындағы айырма -
Демографиялық жағдай: белгілі бір аймақтағы, елдегі белгілі бір мерзімдегі халықтың ұдайы өсу көрсеткіштерінің жиынтығы -
Дәстүрлі ұдайы өсу тән елдердің ерекшеліктері: туу мен табиғи өсім жоғары, өлім деңгейі жоғары, сәбилер өлімінің көрсеткіштері жоғары, адамның өмір жасы қысқа, балалар үлесі жоғары, егде адамдар үлесі төмен; -
Өтпелі ұдайы өсу тән елдер: туу мен табиғи өсім жоғары, өлім деңгейі төмен, сәбилер өлімінің көрсеткіштері төмен, адамның өмір жасы орташа деңгейде, балалар үлесі жоғары, егде адамдар үлесі төмен; -
Қазіргі заманғы ұдайы өсу тән елдер: туу мен табиғи өсім төмен, өлім деңгейі жоғары, сәбилер өлімі көрсеткіші өте төмен, адамның өмір жасы ұзақ, балалар үлесі төмен, егде адамдар үлесі жоғары -
Туу көрсеткішінің ең жоғары деңгейі байқалатын ел: Нигерия (49‰) -
Туу көрсеткішінің ең төмен деңгейі байқалатын ел: Монако (7‰) -
Өлім деңгейінің ең төмен көрсеткіштері байқалатын аймақ: Парсы шығанағы елдері -
Халықтың жастық құрамының типтері: алға басушы, тұрақты, кері кетуші -
Алға басушы тип: халықтың жалпы санында балалардың үлесі жоғары -
Тұрақты тип: балалар мен егде адамдар санының тепе-теңдігі -
Кері кетуші тип: халықтың жалпы санында егде адамдар үлесінің артуы -
Адамның өмір жасының орташа ұзақтығына тікелей әсер етеді: экономикалық көрсеткіш, әлеуметтік тұрақтылық, экологиялық жағдай, денсаулық сақтау жүйесі қызметі; -
Ерлер үлесі басым елдер: Үндістан, Қытай, Бангладеш, Пәкістан -
Демографиялық проблемалардың топтары: демографиялық жарылыс, демографиялық дағдарыс -
Қазіргі кезде дамушы елдерге тиесілі халқы: 83%; -
Қазіргі кезде нашар дамыған елдерге тиесілі халқы: 13% -
Өтпелі экономика елдері: ТМД, Шығыс Еуропа елдері -
Парсы шығанағы елдеріндегі басты проблема: экономика саласына еңбекке қабілетті мамандардың жетіспеушілігі -
Нашар дамыған елдердегі демографиялық проблемалардың салдарлары: еңбекке қабілетті халықтың жетіспеуі, өңделетін жердің тапшылығы, азық-түліктік шикізаттың жетіспеуі, кедейшілік, тұрғын үй сапасының төмендігі, әлеуметтік қамтамасыз ету проблемалары, білім беру саласындағы қиыншылықтар, денсаулық сақтау, санитарлық-гигиеналық проблемалар, экономикалық мешеулік -
Дамыған елдердегі маңызды демографиялық проблема: халық санының қысқаруы -
Депопопуляция күшті байқалып отырған елдер: Сербия, Болгария -
Халық саны тұрақталған немесе кеміп жатқан елдерде туындайтын проблемалар: еңбекке қабілетті халық санының азаюы -
Халықтың қартаю проблемасының себептері: туу деңгейінің төмендеуі, балалар үлесінің азаюы, адамның өмір жасының ұзаруы, егде адамдар үлесінің артуы; -
Егде адамдар басым елдер: Монако (24%), Италия (22%) -
Дамушы елдердегі демографиялық проблемалар: туу жоғары, өлімнің жоғары болуы, балалар үлесінің артуы, еңбекке қабілетті халық санының көбеюі, өмір сүру жасының азаюы, халық санын азайтуға байланысты демографиялық саясат -
Дамыған елдердегі демографиялық проблемалар: туудың төмендігі, өлімнің жоғары болуы, балалар үлесінің кемуі, еңбекке қабілетті халық санының азаюы, өмір сүру жасының үлғаюы, халық санын көбейтуге қатысты демографиялық саясат -
Экономикалық бағалау анықталады: табиғат ресурстарының өндіріс пен тұтынуға қатысты құндылығы -
2. Табиғи ресурстарды бағалау жүргізілетін мақсаттар: табиғи ресурс қорын анықтау, т.р. пайдалануды болжау, жоспарлау, т.р. игерудің экономикалық тиімділігін анықтау, т.р. құнын анықтау, т.р. пайдаланудың оңтайлы жағдайын таңдау; -
3. Табиғи ресурстарды экономикалық бағалауда қолданылатын көрсеткіштер: нақты өлшемдер, балдық көрсеткіштер, қаржылық бағамдар; -
4. Ұлт байлығының маңызды көрсеткіштері: ресурспен қамтамасыз етілуі; -
5. Сарқылмайтын ресурстар: күн, жел, мұхит, теңіз энергиясы, климаттық ресурстар; -
6. Табиғи ресурстардың экологиялық бағалау көрсеткіштері: жер ресурстарының ластану деңгейі, су ресурстарының ластану деңгейі, кен орындарының жай-күйі, атмосфераның ластану деңгейі, орман ресурстарының жағдайы, табиғи ортаның өзін-өзі тазарту, және қалпына келуге қабілеттілігі -
7. Дамыған елдердегі ұғым: «ресурс сақтаушы технология» -
8. Табиғат ресурстары дегеніміз: адамдарға адамзат қоғамының өмір сүруі мен тіршілігі үшін қажет болатын, табиғатт кездесетін түрлі заттар мен табиғат құбылыстарының жиынтығы -
9. Табиғат ресурстарының негізгі топтары: минералды ресурстар, жер ресурстары, су ресурстары, биологиялық ресурстар, агроклиматтық ресурстар -
10. Жанғыш пайдалы қазбалар үлесі жағынан алдыңғы орында: Азия елдері -
11. Қара металлургия үшін бай елдер: ОАР, Аустралия, Бразилия, Қазақстан -
12. Түсті металға бай елдер: Аустралия, Қытай, Ресей -
13. Бағалы металдар қоры бойынша ерекшеленетін елдер: АҚШ, Канада, ОАР, Ресей, Аустралия -
14. Таскөмірдің жалпы қоры мен оны өндірудің көшбасшылары: АҚШ, Қытай, Ресей, ОАР, Аустралия -
15. Адамзатқа қажетті тамақ өнімдерін өңделетін жерлер: егістік, бау-бақша, плантация -
16. Қазақстандағы егістікке жарамды жердің ауданы: 36 млн га -
17. Қазақстандағы шабындық және жайылымдық жерлер: 190 млн га -
18. Өзен суы ресурстарымен қамтамасыз етілген елдер: Ресей мен Бразилия -
19. Дүние жүзі халықтарының өзен бойында орналасқан көрсеткіші: 39% -
20. Мәдени өсімдіктердің жалпы саны: 6000-нан астам -
21.Ауылшаруашылық дақылдарының ішінде кең таралғандары: бидай, күріш, жүгері, арпа, қарақұмық, картоп, асбұршақ; -
22. Жер шарының орташа есеппен ормандылық көрсеткіші: 30% -
23. Орман ауданы бойынша көшбасшы елдер: Ресей, Канада, Бразилия, АҚШ, Конго ДР -
24. Жер шарында анықталған жануарлар саны: 1,6 млн астам -
25. Адам пайдаланатын теңіз биомассасын балықтар құрайды: 85% -
26.Соңғы 40 жыл ішінде адамзаттың энергияны пайдалануы қанша есе өсіп отыр: 2,5 есе -
27. Қазақстанның мұнай кені орналасқан аумағы: 62% -
28. Тек қана Каспий теңізі қайраңындағы барланған мұнай қоры: 13 млрд -
29. Оңтүстік Қазақстандағы уран қоры жиі шоғырланған жер: Созақ даласы -
30. Табиғат ресурстарын игеру барысында қолданылатын ұғым: «Қалдықсыз технология» -
31. «Қалдықсыз технологияның» басты ережесі: шикізаттың барлық компоненттерін ұтымды, кешенді пайдалану -
32. Қазақстанда қалдықсыз технологияны жақсы жолға қойған кен орындар: Балқаш, Жезқазған -
33. Қазіргі таңда қолданыстағы аса маңызды технологиялар: компьютерлендіру, автоматтандыру, энергетикалық шаруашылықты қайта құру, химия саласында жаңа материалдар өндірісін жолға қою, биотехнологияның жаңа әдіс-тәсілдерін енгізу, ғарышты игеру -
34. Көліктің дамуы жаңа ресурстық аудандарды игеруге мүмкіндік беріп отырған елдер: Канада, АҚШ (Аляска), Ресей, Аустралия, Бразилия; -
35. ҒТР жетістіктерін пайдаланужақсартуға мүмкіндік беретін көрсеткіштер: көлік жылдамдығы, жүк көтерімділігі, тасымалдау көлемі -
36. Көлік түрлерінің дүниежүзілік жүк айналымындағы үлесі: теңіз (62%), темір жол (16%), құбыр жолы (11%), автокөлік (8%), өзен (3%) -
37. Инфрақұрылым: материалдық өндіріс пен халыққа қызмет көрсететін салалардың және әрекет түрлерінің жиынтығы -
38. Экономикалық инфрақұрылым: материалдық өндіріске қызмет көрсететін салалардың және әрекет түрлерінің жиынтығы -
39. Көлік жүйесі: белгілі бір аумақтағы барлық байланыс жолдары, көлік мекемелері мен көлік құралдарының жиынтығы; -
40. Көлік дәліздері: елдер арасында жолаушылар мен жүктің шоғырлану бағыттары бойынша тасымалды қамтамасыз ететін, қажетті құрылғылармен жабдықталған көлік түрлерінің магистральды коммуникацияларының жиынтығы -
41. Көлік торабы: жүк пен жолаушы тасымалын бірігіп жүзеге асыратын бірнеше көлік түрлерінің түйіскен жеріндегі көлік құрылымы кешені -
42. Байланыс: ақпаратты жинақтау, кеңістікте тарату және тұтынушыға жеткізумен айналысатын сала -
43. Телекоммуникациялар: ақпаратты қашықтыққа жеткізуге арналған техникалық құралдар кешені, байланыс формасы, ақпаратты қашыққа жеткізу әдісі -
44. Қазіргі кездегі көлік жүйесінің жаңа аумақтық формалары: «контейнерлік көпірлер», «көлік дәліздері» -
45. Қазақстан жері арқылы өтетін халықаралық көлік дәліздері: Азияаралық теміржол магистралінің Солтүстік дәлізі, Батыс Еуропа-Қытай, ТРАСЕКА, Солтүстік-Оңтүстік -
46. Батыс Еуропа-Қытай магистралі өтеді: Корея түбегі, Ресей, Қазақстан -
47. ТРАСЕКА өтеді: Қара теңіз, Каспий теңізі мен Кавказ арқылы өтетін Шығыс Еуропа –Орталық Азия үлескесі -
48. Солтүстік-Оңтүстік өтеді: Солтүстік Еуропа-Парсы шығанағы елдеріне Ресей мен Иран арқылы шығу, Ақтау теңіз порты-Ресейдің Орал маңы аймақтары, Ақтау-Атырау үлескелері - 1 2 3 4
49. Құрлық және су жолдары тоғысында көлік тораптары ретінде пайда болған қалалар: Нью-Йорк, Лондон, Париж, Майндағы Франкфурт, Токио, Шанхай, Сингапур
50. 5 түрлі көліктің торабы болған қала: Мәскеу
51. Көлік жүйесінің даму бағыттары: көлік жолдарының өткізу мүмкіндігінің ұлғаюы, көлік құралдарының сыйымдылығы, жаңа көлік құралдарының пайда болуы, қозғалыс жылдамдығының ұлғайтылуы, қозғалыс қауіпсіздігінің артуы
52. Байланыстың көптеген түрлерінің дамуына секіріс болған уақыт: ХХғ
53. Алғашқы лазер жасалған уақыт: 1960ж
54. Қалалық сандық оптикалық-талшықты телефон жүйесі іске қосылды: АҚШ-та Атланта қаласы, 1976ж
55. Ақпараттық технологиялар: компьютерлік байланыс, мультимедиа, ғаламтор
56. Телекоммуникациялық желілердің дамуындағы негізгі бағыт: ұтқыр байланыс пен ғаламтордың жедел дамуы
57. Бүкіләлемдік тор ғаламторда қолжетімді бола бастаған уақыт: 1991 ж
58. 2015ж аяғына қарай ғаламторды ұдайы пайдаланатындар саны: 3,1 млрд
59. 2016ж статистика бойынша Қазақстанда ғаламдорды пайдаланушылар саны: 13 млн асты
60. Дүниежүзілік шаруашылық: дүниежүзіндегі елдердің бір-бірімен күрделі экономикалық қарым-қатынастар жүйесі арқылы байланысқан ұлттық шаруашылықтарының жүйесі
61. Марикультура: балық пен теңіз өнімдерін қолдан өсіру
62. Дүниежүзілік шаруашылықтың салалық құрылымы: өндіруші, өңдеуші, қызмет көрсету
63. Өндіруші сала: өндіруші өнеркәсіп, ауылшаруашылығы, балықшаруашылығы, орман шаруашылығы
Өңдеуші: өңдеуші өнеркәсіп, құрылыс
Қызмет көрсету: қаржы-несие, көлік пен байланыс, әлеуметтік қызметтер
Дүниежүзі бойынша газ өндірісі өркендей бастады: ХХғ ортасы
ХХғ басында мұнай өндірудің артуына байланысты күйзеліске ұшыраған сала: көмір өнеркәсібі
Көмір шахталары жабылған аймақтар: Батыс Еуропа мен Солтүстік Америка
Қара металлургияның негізгі шикізаттары: темір мен марганец
Темір кенін өндіретін елдер саны: 43 ел
Дүниежүзіндегі темірдің 18%-ы шоғырланған елдер: Ресей мен Бразилия
Түсті металдың түрлері: легирленуші, бағалы, сирек
Ең ежелгі неғұрлым ерте тараған сала: ауылшаруашылығы
Ауылшаруашылығында еңбек ететіндер саны: 1 млрд
Түйе мен ешкі өсірілетін аудандар
: Африка мен Азияның шөлді аудандары
Ертеректегі балық аулаудың Отаны: Атлант мұхитының солтүстігі
Балық аулау теңізжағалық басым көпшілігі таралған елдер: Жапония, Қытай, АҚШ, Чили, Перу, Ресей
Өңдеуші өнеркәсіп түрлері: байырғы, жаңа, ең жаңа
Байырғы сала: таскөмір, қара, түсті металдар, тамақ, жеңіл өнеркәсіп, кеме жасау, ағаш өңдеу
Жаңа сала: машина жасау, аллюминий өндіру, химиялық талшықтар мен пластмасса өндіріс
Ең жаңа салалар: микроэлектроника, робот жасау, есептеуіш машиналар, атом жәе әуе ғарыш өндірісі
Қазіргі заманғы машина жасаудағы өндіріс түрі: 300-ден астам
Машина жасаудағы дүниежүзілік аса ірі ұлтаралық бірлестіктер: Дженерал Моторс, Форд Мотор, Дженерал Электрик, Даймлер-Крайслер, Сименс, Мицуи, Мицубиси, Тойота Моторс
Целлюлоза-қағаз өндірісіне қажет шикізат мөлшері: 1 т-1,5тшикізат
Инвестициялар: пайда болу мақсатында қаржы экономикасының белгілі саласына орналастыру
Әлемдік несие нарығы:елдер арасындағы өзара қарыз бен несие беру және төлем жасау жөніндегі қарым-қатынастардың жүйесі
Қаржы экспортының басты мақсаты: өз еліндегіге қарағанда көбірек табыс табу үшін басқа елдердің экономикасына инвестициялар салу
Қазіргі кездегі әлемдегі аса ірі қаржы орталықтары: Нью-Йорк, Лондон, Токио, Париж, Цюрих, Сингапур, Гонконг, Бахрейн
Несие түрлері: халықаралық, мемлекеттік, жеке
Халықаралық несие қамтиды: шетелдік инвестициялар мен халықаралық қаржы және банк несиелері
Мемлекеттік несиелер: несие беруші мемлекеттің мүдделерін сәйкес, сыртқы саясаттағы басты бағдарлары тұсында беріледі
Жеке несиелер: экономикалық табыс табуды көздейді
Туризм: қазіргі кездегі аса маңызды қызмет көрсету саласы:
Туристтерді қабылдаудан көшбасшы елдер: Франция, АҚШ, Испания, Қытай, Италия
Әлемдегі ең ірі таушаңғы туризмінің орталығы: Альпі тауы (60 млн астам)
Туристтер айрықша жиі баратын аудан: Еуропа, Азия мен Африканың Жерорта теңізі аумағы
Жердің басыт қожасы: мемлекет
Латифундия: Латын Америкасындағы жер иеліктері
Ауылшаруашылық саласындағы кәсіпорындар ұйымдасуы жөнінен бөлінетін топтар: шаруа қожалықтары, кешенді ауылшаруашылық кәсіпорындары, агроөнеркәсіптік холдингтер
Шаруа қожалықтары: жекеменшік сипат алады, отбасы мүшелері еңбек етеді
Кешенді ауылшаруашылық кәсіпорындары