ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.04.2024
Просмотров: 46
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
: ауқымы жағына ірі, бірнеше салаға маманданады, кооперативті немесе акционерлік қоғам ретінде болады
Агроөнеркәсіптік холдингтер: инвестор компания басқарады, ауылшарушылық шикізатын өндіру, өңдеу, өткізумен айналысады
Фабирика: мәшинелерді пайдалануға негізделген, ірі ауқымдағы өндіріспен сипатталатын өнеркәсіп
Зауыт: Белгілі бір өнімдерді өндіретін немесе өндірістің бір сатысын жүзеге асыратын өнеркәсіп
Комбинат: жалпы аумақтық-өндірістік кешенге біріккен және бірыңғай басқару құрылымы бар кәсіпорындар тобы
Цехтар: қызмет бағыты және шығарылатын өнім түрі бойынша құрылады
Шағын кәсіпорындар: жұмыс істеушілер саны 100-ге дейін болатын кәсіпорындар
Зауыттарда: машина жасау мен ауыр өнеркәсіпте
Фабрикаларда: жеңіл және өндіруші өнеркәсіпте
«Азия Авто» автокөлік құрастырушы зауыты іске қосылған жыл: Өскемен, 2002ж
Машина жасау өнеркәсібіндегі зауыт түрлері: тетіктер жасайтын зауыттар, құймалар, қалыптар жасайтын зауыттар, құрастыру зауыттары, механикалық құрастыру зауыттары, толық циклді зауыттар
Шаруашылықты басқарудың байырғы факторлары: аумақтық, ЭГЖ, Табиғи-ресурстық, көлік, еңбек ресурстары, тұтынушы
Шаруашылықты басқарудың жаңа факторлары: ғылымға негізделу, экологиялық
Аумақтық фактор: аумақтағы шаруашылық саласын орналастыруға ықпал ететін мүмкіндіктер мен шектеулердің жиынтығы
Аумақ факторларының ірі елдердегі ерекшелігі: табиғи ресурстардың алуантүрлілігі және молдығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін үлкен мүмкіндіктердің болуы, аумақтың біркелкі игерілмеуі, кейбір аудандардың ел астанасынан қашықта орналасуы, инфрақұрылымдарды дамытудағы қиындықтар;
Аумақ факторларының шағын елдердегі ерекшелігі: Көптеген ресурстардың, соның ішінде басты байлық – жердің тапшылығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін мүмкіндіктердің шектеулі болуы, аумақтың салыстырмалы түрде біркелкі игерілуі, дамыған инфрақұрылым
ЭГЖ факторы: аумақтың экономикалық-географиялық орнының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
ЭГЖ факторының түрлері: орталық, тысқары, көршілік, теңіз маңы
Табиғи-ресурстық фактор: аумақтағы табиғи жағдайлар мен табиғи ресурстардың шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Көлік факторы: аумақтағы көлік жүйесі дамуының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Еңбек ресурстары факторы
: амуақтағы еңбек ресурстары көрсеткіштерінің шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Тұтынушы факторы: шаруашылық саласын орналастыруға өнімді тұтынатын орталықтардың ықпал етуі
Ауылшаруашылық саласын орналастыру факторлары: вегетациялық мерзімнің ұзақтығы, өсімдіктердің өсіп-жетілуіне мүмкіндік беретін 10ºС-тан жоғары температуралыр жиынтығы, жылдық жауын-шашынның мөлшері мен түсу мерзімі, топырақтың механикалық құрамы мен құнарлылығы
Өнеркәсіптің жаңа салаларын орналастыру факторлары: еңбек ресурстарының сапасы, көлік, ғылыми-техникалық әлеует, экологиялық жағдай, байланыс және коммуникациялар, «астаналық фактор»
Шағын зауыттар көп кездесетін елдер: АҚШ, Жапония, Канада, Батыс Еуропа елдері, Бразилия, Мексика, Коря Республикасы
Қызмет көрсету салалары: Денсаулық сақтау, білім беру, сауда, қаржы-несие мекемелері
Фабрика: мәшинелерді пайдалануға негізделген, ірі ауқымдағы өндіріспен сипатталатын өнеркәсіп
Зауыт: Белгілі бір өнімдерді өндіретін немесе өндірістің бір сатысын жүзеге асыратын өнеркәсіп
Комбинат: жалпы аумақтық-өндірістік кешенге біріккен және бірыңғай басқару құрылымы бар кәсіпорындар тобы
Цехтар: қызмет бағыты және шығарылатын өнім түрі бойынша құрылады
Шағын кәсіпорындар: жұмыс істеушілер саны 100-ге дейін болатын кәсіпорындар
Зауыттарда: машина жасау мен ауыр өнеркәсіпте
Фабрикаларда: жеңіл және өндіруші өнеркәсіпте
«Азия Авто» автокөлік құрастырушы зауыты іске қосылған жыл: Өскемен, 2002ж
Машина жасау өнеркәсібіндегі зауыт түрлері: тетіктер жасайтын зауыттар, құймалар, қалыптар жасайтын зауыттар, құрастыру зауыттары, механикалық құрастыру зауыттары, толық циклді зауыттар
Шаруашылықты басқарудың байырғы факторлары: аумақтық, ЭГЖ, Табиғи-ресурстық, көлік, еңбек ресурстары, тұтынушы
Шаруашылықты басқарудың жаңа факторлары: ғылымға негізделу, экологиялық
Аумақтық фактор: аумақтағы шаруашылық саласын орналастыруға ықпал ететін мүмкіндіктер мен шектеулердің жиынтығы
Аумақ факторларының ірі елдердегі ерекшелігі: табиғи ресурстардың алуантүрлілігі және молдығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін үлкен мүмкіндіктердің болуы, аумақтың біркелкі игерілмеуі, кейбір аудандардың ел астанасынан қашықта орналасуы, инфрақұрылымдарды дамытудағы қиындықтар;
140. Аумақ факторларының шағын елдердегі ерекшелігі: Көптеген ресурстардың, соның ішінде басты байлық – жердің тапшылығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін мүмкіндіктердің шектеулі болуы, аумақтың салыстырмалы түрде біркелкі игерілуі, дамыған инфрақұрылым
ЭГЖ факторы: аумақтың экономикалық-географиялық орнының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
ЭГЖ факторының түрлері: орталық, тысқары, көршілік, теңіз маңы
Табиғи-ресурстық фактор: аумақтағы табиғи жағдайлар мен табиғи ресурстардың шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Көлік факторы: аумақтағы көлік жүйесі дамуының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Еңбек ресурстары факторы: амуақтағы еңбек ресурстары көрсеткіштерінің шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Тұтынушы факторы: шаруашылық саласын орналастыруға өнімді тұтынатын орталықтардың ықпал етуі
Ауылшаруашылық саласын орналастыру факторлары: вегетациялық мерзімнің ұзақтығы, өсімдіктердің өсіп-жетілуіне мүмкіндік беретін 10ºС-тан жоғары температуралыр жиынтығы, жылдық жауын-шашынның мөлшері мен түсу мерзімі, топырақтың механикалық құрамы мен құнарлылығы
Өнеркәсіптің жаңа салаларын орналастыру факторлары: еңбек ресурстарының сапасы, көлік, ғылыми-техникалық әлеует, экологиялық жағдай, байланыс және коммуникациялар, «астаналық фактор»
Шағын зауыттар көп кездесетін елдер: АҚШ, Жапония, Канада, Батыс Еуропа елдері, Бразилия, Мексика, Коря Республикасы
Қызмет көрсету салалары: Денсаулық сақтау, білім беру, сауда, қаржы-несие мекемелері
Саяси географияның ғылым ретінде негізін қалады: Ф.Ратцель
Ф.Ратцелдің «Саяси география» атты еңбегі жарық көрді: 1897ж
Дүниежүзінің қазіргі саяси картасының нысандарына жатады: мемлекеттік мәртебесі рәсімделген, мемлекеттік мәртебесі рәсімделмеген;
Дүниежүзінің қазіргі саяси картасының нысандары топтары: мемлекеттік мәртебесі рәсімделген, халықаралық деңгейде танылған тәуелсіз мемлекеттер, дербес басқару мәртебесіне ие болмаған тәуелді аумақтар, тәуелсіздігі танылмаған елдер мен мәртебесі анықталмаған аумақтар
Қазіргі кезде дүниежүзі бойынша тәуелсіз елдер саны: 195
Тәуелді аумақтар: тәуелсіздігін алмаған, бірақ елге тән барлық сипаты бар аумақтар
«The World Factbook» дереккөздері негізінде дүниежүзінің саяси картасында бар тәуелді аумақтар: 50
Француз Одағына кіретін шалғайдағы департаменттер
: Француз Гвианасы, Мартиника, Гвадалупе, Реюньон, Сен Пьер және Микелон
Францияның 5 аумағы: Француз Полинезиясы, Жаңа Каледония, Оңтүстік Антарктикалық аумақ, Майотта, Уоллис, Футуна
Саяси картада мәртебесі анықталмаған аумақ: Сахара Араб Демократиялық Республикасы немесе Батыс Сахара
Танылмаған мемлекеттер: Абхазия, Косово Республикасы, Оңтүстік Осетия, Таулы Карабах Республикасы, Приднестровье, Солтүстік Кипр Түрік Республикасы, Сомалиленд, Қытай (Тайвань)
Саяси типология: Дүниежүзіндегі елдерді басқару формасы мен мемлекеттік құрылымы бойынша топтастыру
Мемлекеттердің басқару формасы бойынша топтары: монархия, республикалар
Мемлекетті басқарудың ең ежелгі үлгісі: монархия (Ежелгі Рим)
Монархия: жоғары мемлекеттік билік ұрпақтан ұрпаққа мұрагерлікпен беріліп, толығымен немесе жартылай бір билеушінің қолында болатын мемлекетті басқару формасы
Дүниежүзіндегі монархиялар саны: 29 (Азияда-13, Еуропада-12, Африкада-3, мұхиттық аралда-1)
Тарихта республикадан монархиялық басқаруға қайта оралған елдер үлгісі: Испания мен Камбоджа
Монархиялар түрлері: конституциялық, абсолютті, теократиялық
Конституциялық монархиялар: Ұлыбритания, Норвегия, Швеция, Дания, Испания, Бельгия, Нидерланд, Жапония, Лесото
Конституциялық монархия сипаттамасы: монарх билігі конституциямен шектелген
Абсолютті монархия: парламент жоқ, атқарушы билік монархтың басқаруында
Абсолютті монархиялық елдер: БАЭ, Бахрейн, Катар, Кувейт, Оман
Теократтық монархия: мемлекет басшысы дінбасы қызметін атқарады
Теократтық монархия елдері: Бруней Сұлтанаты, Сауд Арабиясы, Ватикан
Республика: жоғары мемлекеттік билікті белгілі бір мерзімге сайланатын органдар атқаратын басқару формасы
Алғашқы республикалар қалыптасты: Еуропадағы буржуазиялық төңкерістер нәтижесінде
Қазіргі кездегі республикалар саны: 166 мемлекет
Әкімшілік-аумақтық құрылымның үлгілері: унитарлы, федерациялы
Унитарлы мемлекеттер: әкімшілік-аумақтық бірліктер тікелей орталық үкіметке бағынатын, бүкіл аумағында ортақ заң жүзеге асырылатын мемлекет құрылымы
3Унитарлы мемлекеттер
: Қазақстан, Италия, Франция (монархиялардан Жапония мен Ұлыбритания)
Федерациялық мемлекеттер: белгілі бір саяси, экономикалық дербестікке ие, бірақ мемлекеттік егемендігі жоқ аумақтардың одағы
Қазіргі кездегі федерациялар саны: 27
Федерациялық мемлекеттер үлгісі: Ресей, Үндістан, Нигерия (ұлттық-этностық ерекшеліктеріне қарай), АҚШ, Канада, Бразилия (тарихи-географиялық факторларға қарай)
Астаналық қызметті бейресми түрде елдің екі қаласы бөлісуі мүмкін қалалар: Берлин мен Бонн
Дүниежүзінің саяси картасының қалыптасуының кезеңдері: 4 (ежелгі, ортағасырлық, жаңа, ең жаңа)
Ежелгі кезең: ерте кезден Ү ғасырға дейін (Ежелгі Египет, Карфаген, Грекия, Рим мемлекеттерінің пайда болуы, дамуы, күйреуі)
Ортағасырлық кезең: Ү-ХҮғғ
Жаңа кезең: ХҮІІ ғасырдан Іші дүниежүзілік соғысқа дейін
Ең жаңа кезең: І-ші дүниежүзілік соғыстан қазіргі күнге дейін
Жаңа және ең жаңа кезеңде болған оқиғалар: І және ІІ дүниежүзілік соғыстар
Саяси картан өзгертетін факторлар: соғыстар, тәуелсідгінен айырылуы, шегаралары мен аумағының өзгеруі, жаңа тәуелсіз мемлекеттердің қалыптасуы, ел аты мен атауының өзгертілуі, ел астаналарының басқа қалаға көшірілуі, елдер арасындағы халықаралық келісім, елдердің мемлекеттік басқару формалары мен басқару жүйесінің өзгеруі, мемлекеттердің ыдырауы мен бірігуі
Метрополия: аса ірі отар иеленуші мемлекет
Отар: метрополияның иелегінде болатын, саяси және экономикалық тәуелсіздігі жоқ, айрықша режимде басқарылатын тәуелді аумақ
АҚШ Алясканы Ресейден сатып алған жыл: 1867ж
Саяси картадағы сандық өзгерістер: ел аумағына жаңа жерлердің қосылуы, елдің соғыстан соң жерінен айырылуы, елдердің келісім негізінде аумақтарды айырбастауы, елдердің бірігуі, елдердің бөлінуі
Саяси картадағы сапалық өзгерістер\. Елдердің егемендік алуы, елдің басқару формасының өзгеруі, мемлекет құрылымының өзгеруі, астанасының ауысуы
Еуропаның саяси картасындағы соңғы өзгерістер: Шығыс Еуропадағы өзгерістер, КСРО ыдырауы, ЮСФР ыдырауы, Елдердің интеграфиялануы
Токио қаласының бұрынғы атауы: Эдо
Жапонияның ежелгі астанасы: Киото
Тонганың жұмбақ астанасы: Муа
Польшаның бұрынғы астанасы: Краков
Түркияның астанасы Стамбул қаласы болған уақыт: 1453ж бастап
Елдердің саяси-географиялық жағдайын зерттеген неміс географы
Агроөнеркәсіптік холдингтер: инвестор компания басқарады, ауылшарушылық шикізатын өндіру, өңдеу, өткізумен айналысады
Фабирика: мәшинелерді пайдалануға негізделген, ірі ауқымдағы өндіріспен сипатталатын өнеркәсіп
Зауыт: Белгілі бір өнімдерді өндіретін немесе өндірістің бір сатысын жүзеге асыратын өнеркәсіп
Комбинат: жалпы аумақтық-өндірістік кешенге біріккен және бірыңғай басқару құрылымы бар кәсіпорындар тобы
Цехтар: қызмет бағыты және шығарылатын өнім түрі бойынша құрылады
Шағын кәсіпорындар: жұмыс істеушілер саны 100-ге дейін болатын кәсіпорындар
Зауыттарда: машина жасау мен ауыр өнеркәсіпте
Фабрикаларда: жеңіл және өндіруші өнеркәсіпте
«Азия Авто» автокөлік құрастырушы зауыты іске қосылған жыл: Өскемен, 2002ж
Машина жасау өнеркәсібіндегі зауыт түрлері: тетіктер жасайтын зауыттар, құймалар, қалыптар жасайтын зауыттар, құрастыру зауыттары, механикалық құрастыру зауыттары, толық циклді зауыттар
Шаруашылықты басқарудың байырғы факторлары: аумақтық, ЭГЖ, Табиғи-ресурстық, көлік, еңбек ресурстары, тұтынушы
Шаруашылықты басқарудың жаңа факторлары: ғылымға негізделу, экологиялық
Аумақтық фактор: аумақтағы шаруашылық саласын орналастыруға ықпал ететін мүмкіндіктер мен шектеулердің жиынтығы
Аумақ факторларының ірі елдердегі ерекшелігі: табиғи ресурстардың алуантүрлілігі және молдығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін үлкен мүмкіндіктердің болуы, аумақтың біркелкі игерілмеуі, кейбір аудандардың ел астанасынан қашықта орналасуы, инфрақұрылымдарды дамытудағы қиындықтар;
Аумақ факторларының шағын елдердегі ерекшелігі: Көптеген ресурстардың, соның ішінде басты байлық – жердің тапшылығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін мүмкіндіктердің шектеулі болуы, аумақтың салыстырмалы түрде біркелкі игерілуі, дамыған инфрақұрылым
ЭГЖ факторы: аумақтың экономикалық-географиялық орнының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
ЭГЖ факторының түрлері: орталық, тысқары, көршілік, теңіз маңы
Табиғи-ресурстық фактор: аумақтағы табиғи жағдайлар мен табиғи ресурстардың шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Көлік факторы: аумақтағы көлік жүйесі дамуының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Еңбек ресурстары факторы
: амуақтағы еңбек ресурстары көрсеткіштерінің шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Тұтынушы факторы: шаруашылық саласын орналастыруға өнімді тұтынатын орталықтардың ықпал етуі
Ауылшаруашылық саласын орналастыру факторлары: вегетациялық мерзімнің ұзақтығы, өсімдіктердің өсіп-жетілуіне мүмкіндік беретін 10ºС-тан жоғары температуралыр жиынтығы, жылдық жауын-шашынның мөлшері мен түсу мерзімі, топырақтың механикалық құрамы мен құнарлылығы
Өнеркәсіптің жаңа салаларын орналастыру факторлары: еңбек ресурстарының сапасы, көлік, ғылыми-техникалық әлеует, экологиялық жағдай, байланыс және коммуникациялар, «астаналық фактор»
Шағын зауыттар көп кездесетін елдер: АҚШ, Жапония, Канада, Батыс Еуропа елдері, Бразилия, Мексика, Коря Республикасы
Қызмет көрсету салалары: Денсаулық сақтау, білім беру, сауда, қаржы-несие мекемелері
Фабрика: мәшинелерді пайдалануға негізделген, ірі ауқымдағы өндіріспен сипатталатын өнеркәсіп
Зауыт: Белгілі бір өнімдерді өндіретін немесе өндірістің бір сатысын жүзеге асыратын өнеркәсіп
Комбинат: жалпы аумақтық-өндірістік кешенге біріккен және бірыңғай басқару құрылымы бар кәсіпорындар тобы
Цехтар: қызмет бағыты және шығарылатын өнім түрі бойынша құрылады
Шағын кәсіпорындар: жұмыс істеушілер саны 100-ге дейін болатын кәсіпорындар
Зауыттарда: машина жасау мен ауыр өнеркәсіпте
Фабрикаларда: жеңіл және өндіруші өнеркәсіпте
«Азия Авто» автокөлік құрастырушы зауыты іске қосылған жыл: Өскемен, 2002ж
Машина жасау өнеркәсібіндегі зауыт түрлері: тетіктер жасайтын зауыттар, құймалар, қалыптар жасайтын зауыттар, құрастыру зауыттары, механикалық құрастыру зауыттары, толық циклді зауыттар
Шаруашылықты басқарудың байырғы факторлары: аумақтық, ЭГЖ, Табиғи-ресурстық, көлік, еңбек ресурстары, тұтынушы
Шаруашылықты басқарудың жаңа факторлары: ғылымға негізделу, экологиялық
Аумақтық фактор: аумақтағы шаруашылық саласын орналастыруға ықпал ететін мүмкіндіктер мен шектеулердің жиынтығы
Аумақ факторларының ірі елдердегі ерекшелігі: табиғи ресурстардың алуантүрлілігі және молдығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін үлкен мүмкіндіктердің болуы, аумақтың біркелкі игерілмеуі, кейбір аудандардың ел астанасынан қашықта орналасуы, инфрақұрылымдарды дамытудағы қиындықтар;
140. Аумақ факторларының шағын елдердегі ерекшелігі: Көптеген ресурстардың, соның ішінде басты байлық – жердің тапшылығы, халық пен өндірісті орналастыру үшін мүмкіндіктердің шектеулі болуы, аумақтың салыстырмалы түрде біркелкі игерілуі, дамыған инфрақұрылым
ЭГЖ факторы: аумақтың экономикалық-географиялық орнының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
ЭГЖ факторының түрлері: орталық, тысқары, көршілік, теңіз маңы
Табиғи-ресурстық фактор: аумақтағы табиғи жағдайлар мен табиғи ресурстардың шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Көлік факторы: аумақтағы көлік жүйесі дамуының шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Еңбек ресурстары факторы: амуақтағы еңбек ресурстары көрсеткіштерінің шаруашылық саласын орналастыруға ықпалы
Тұтынушы факторы: шаруашылық саласын орналастыруға өнімді тұтынатын орталықтардың ықпал етуі
Ауылшаруашылық саласын орналастыру факторлары: вегетациялық мерзімнің ұзақтығы, өсімдіктердің өсіп-жетілуіне мүмкіндік беретін 10ºС-тан жоғары температуралыр жиынтығы, жылдық жауын-шашынның мөлшері мен түсу мерзімі, топырақтың механикалық құрамы мен құнарлылығы
Өнеркәсіптің жаңа салаларын орналастыру факторлары: еңбек ресурстарының сапасы, көлік, ғылыми-техникалық әлеует, экологиялық жағдай, байланыс және коммуникациялар, «астаналық фактор»
Шағын зауыттар көп кездесетін елдер: АҚШ, Жапония, Канада, Батыс Еуропа елдері, Бразилия, Мексика, Коря Республикасы
Қызмет көрсету салалары: Денсаулық сақтау, білім беру, сауда, қаржы-несие мекемелері
Саяси географияның ғылым ретінде негізін қалады: Ф.Ратцель
Ф.Ратцелдің «Саяси география» атты еңбегі жарық көрді: 1897ж
Дүниежүзінің қазіргі саяси картасының нысандарына жатады: мемлекеттік мәртебесі рәсімделген, мемлекеттік мәртебесі рәсімделмеген;
Дүниежүзінің қазіргі саяси картасының нысандары топтары: мемлекеттік мәртебесі рәсімделген, халықаралық деңгейде танылған тәуелсіз мемлекеттер, дербес басқару мәртебесіне ие болмаған тәуелді аумақтар, тәуелсіздігі танылмаған елдер мен мәртебесі анықталмаған аумақтар
Қазіргі кезде дүниежүзі бойынша тәуелсіз елдер саны: 195
Тәуелді аумақтар: тәуелсіздігін алмаған, бірақ елге тән барлық сипаты бар аумақтар
«The World Factbook» дереккөздері негізінде дүниежүзінің саяси картасында бар тәуелді аумақтар: 50
Француз Одағына кіретін шалғайдағы департаменттер
: Француз Гвианасы, Мартиника, Гвадалупе, Реюньон, Сен Пьер және Микелон
Францияның 5 аумағы: Француз Полинезиясы, Жаңа Каледония, Оңтүстік Антарктикалық аумақ, Майотта, Уоллис, Футуна
Саяси картада мәртебесі анықталмаған аумақ: Сахара Араб Демократиялық Республикасы немесе Батыс Сахара
Танылмаған мемлекеттер: Абхазия, Косово Республикасы, Оңтүстік Осетия, Таулы Карабах Республикасы, Приднестровье, Солтүстік Кипр Түрік Республикасы, Сомалиленд, Қытай (Тайвань)
Саяси типология: Дүниежүзіндегі елдерді басқару формасы мен мемлекеттік құрылымы бойынша топтастыру
Мемлекеттердің басқару формасы бойынша топтары: монархия, республикалар
Мемлекетті басқарудың ең ежелгі үлгісі: монархия (Ежелгі Рим)
Монархия: жоғары мемлекеттік билік ұрпақтан ұрпаққа мұрагерлікпен беріліп, толығымен немесе жартылай бір билеушінің қолында болатын мемлекетті басқару формасы
Дүниежүзіндегі монархиялар саны: 29 (Азияда-13, Еуропада-12, Африкада-3, мұхиттық аралда-1)
Тарихта республикадан монархиялық басқаруға қайта оралған елдер үлгісі: Испания мен Камбоджа
Монархиялар түрлері: конституциялық, абсолютті, теократиялық
Конституциялық монархиялар: Ұлыбритания, Норвегия, Швеция, Дания, Испания, Бельгия, Нидерланд, Жапония, Лесото
Конституциялық монархия сипаттамасы: монарх билігі конституциямен шектелген
Абсолютті монархия: парламент жоқ, атқарушы билік монархтың басқаруында
Абсолютті монархиялық елдер: БАЭ, Бахрейн, Катар, Кувейт, Оман
Теократтық монархия: мемлекет басшысы дінбасы қызметін атқарады
Теократтық монархия елдері: Бруней Сұлтанаты, Сауд Арабиясы, Ватикан
Республика: жоғары мемлекеттік билікті белгілі бір мерзімге сайланатын органдар атқаратын басқару формасы
Алғашқы республикалар қалыптасты: Еуропадағы буржуазиялық төңкерістер нәтижесінде
Қазіргі кездегі республикалар саны: 166 мемлекет
Әкімшілік-аумақтық құрылымның үлгілері: унитарлы, федерациялы
Унитарлы мемлекеттер: әкімшілік-аумақтық бірліктер тікелей орталық үкіметке бағынатын, бүкіл аумағында ортақ заң жүзеге асырылатын мемлекет құрылымы
3Унитарлы мемлекеттер
: Қазақстан, Италия, Франция (монархиялардан Жапония мен Ұлыбритания)
Федерациялық мемлекеттер: белгілі бір саяси, экономикалық дербестікке ие, бірақ мемлекеттік егемендігі жоқ аумақтардың одағы
Қазіргі кездегі федерациялар саны: 27
Федерациялық мемлекеттер үлгісі: Ресей, Үндістан, Нигерия (ұлттық-этностық ерекшеліктеріне қарай), АҚШ, Канада, Бразилия (тарихи-географиялық факторларға қарай)
Астаналық қызметті бейресми түрде елдің екі қаласы бөлісуі мүмкін қалалар: Берлин мен Бонн
Дүниежүзінің саяси картасының қалыптасуының кезеңдері: 4 (ежелгі, ортағасырлық, жаңа, ең жаңа)
Ежелгі кезең: ерте кезден Ү ғасырға дейін (Ежелгі Египет, Карфаген, Грекия, Рим мемлекеттерінің пайда болуы, дамуы, күйреуі)
Ортағасырлық кезең: Ү-ХҮғғ
Жаңа кезең: ХҮІІ ғасырдан Іші дүниежүзілік соғысқа дейін
Ең жаңа кезең: І-ші дүниежүзілік соғыстан қазіргі күнге дейін
Жаңа және ең жаңа кезеңде болған оқиғалар: І және ІІ дүниежүзілік соғыстар
Саяси картан өзгертетін факторлар: соғыстар, тәуелсідгінен айырылуы, шегаралары мен аумағының өзгеруі, жаңа тәуелсіз мемлекеттердің қалыптасуы, ел аты мен атауының өзгертілуі, ел астаналарының басқа қалаға көшірілуі, елдер арасындағы халықаралық келісім, елдердің мемлекеттік басқару формалары мен басқару жүйесінің өзгеруі, мемлекеттердің ыдырауы мен бірігуі
Метрополия: аса ірі отар иеленуші мемлекет
Отар: метрополияның иелегінде болатын, саяси және экономикалық тәуелсіздігі жоқ, айрықша режимде басқарылатын тәуелді аумақ
АҚШ Алясканы Ресейден сатып алған жыл: 1867ж
Саяси картадағы сандық өзгерістер: ел аумағына жаңа жерлердің қосылуы, елдің соғыстан соң жерінен айырылуы, елдердің келісім негізінде аумақтарды айырбастауы, елдердің бірігуі, елдердің бөлінуі
Саяси картадағы сапалық өзгерістер\. Елдердің егемендік алуы, елдің басқару формасының өзгеруі, мемлекет құрылымының өзгеруі, астанасының ауысуы
Еуропаның саяси картасындағы соңғы өзгерістер: Шығыс Еуропадағы өзгерістер, КСРО ыдырауы, ЮСФР ыдырауы, Елдердің интеграфиялануы
Токио қаласының бұрынғы атауы: Эдо
Жапонияның ежелгі астанасы: Киото
Тонганың жұмбақ астанасы: Муа
Польшаның бұрынғы астанасы: Краков
Түркияның астанасы Стамбул қаласы болған уақыт: 1453ж бастап
Елдердің саяси-географиялық жағдайын зерттеген неміс географы