ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 29.04.2024
Просмотров: 66
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Фотопериодизм күннің жарық түсу ұзақтығына ағзалардың бейімделуі.
(Сабақ тақырыбы)
| Бөлім: | «Қозғалыс» |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: 7 «а,ә,б» | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Фотопериодизм күннің жарық түсу ұзақтығына ағзалардың бейімделуі. § 38.Өсімдіктердегі фотопериодизм. |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 7.1.6.3 - өсімдіктердегі фотопериодизм ролін сипаттау. |
| Сабақтың мақсаты: | өсімдіктердегі фотопериодизм ролін сипаттайды; |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту | І.Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады. | Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды; | Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-бірінің көңілдерін сұрау арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. |  |
| Жаңа сабаққа кіріспе Мағынаны білу | «Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.  | Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады; | Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | презентация  |
| Сабақтың ортасы мағынаны түсіну | Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі. Фотопериодизм дегеніміз не? Ұзақ күн өсімдіктеріне ........................ Қысқа күн өсімдіктеріне....................... Қыста жасанды өсірілетін өсімдіктерге................. Табиғи өсірілетін өсімдіктерге........................ Жабайы өсімдіктерге............................. | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;) | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | п резентация |
| Сабақтың ортасы Мағынаны қолдану  | Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады. Төменде берілген суреттегі үдерісті атаңыз.  (b) Өсімдіктер жарық ұзақтығының тәуелділігі бойынша ұзақ күндік өсімдік және қысқа күндік өсімдік деп бөлінеді. Ұзақ күндік өсімдік және қысқа күндік өсімдіктердің бейімделу ерекшелігін түсіндіріңіз. | Бағалау критерийі: - Өсімдіктердегі фотопериодизм ұғымын анықтайды; -Өсімдіктердің жарық күннің ұзақтығына бейімделу ерекшелігін түсіндіреді; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - өсімдіктердегі фотопериодизм ұғымын анықтайды– 2 балл; - ұзақ күндік өсімдікдің бейімделу ерекшелігін түсіндіреді– 2 балл; - қысқа күндік өсімдіктердің бейімделу ерекшелігін түсіндіреді– 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны талдау  | Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі. «Венн диаграммасы» әдісі  | Бағалау критерийі: -қысқа және ұзақ күндік өсімдіктерді салыстырады; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -қысқа және ұзақ күндік өсімдіктердің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын сипаттайды– 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау  | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі. «Ситуациялық сұрақтар» әдісі арқылы оқушылардың айтылым дағдысын қалыптастыру; Күн жарығының ұзақтылығы өсімдіктің гүлдеуіне және жеміс беруіне қалай әсер етеді? Адам өсімдіктің фотопериодизмі қалай басқара алады? Фотопериодизм қай жылы басталды? Фотопериодизмнің биологиялық маңызы қандай? Фотопериодизмнің практикалық маңызы қандай? | Бағалау критерийі: -фотопериодизм үдерісін зерделейді; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -берілген сұрақтарға жауап береді– 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны бағалау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады. «Бидай және Бақытгүл өсімдіктері» тақырыбында шағын эссе жазу; | Бағалау критерийі: -ұзақ және қысқа күндік өсімдіктерді сипаттайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -берілген тақырыпқа шағын эссе жазады– 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. |
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Кері байланыс | «Бір ауыз сөз» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. | Жеке жұмыс: Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б. | Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін «Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды. |  |
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
« » КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Жануарлардың қозғалыс мүшелері. Тірі ағзалардағы қозғалыстың рөлі. Жануарлардың қозғалу тәсілдеріне мысалдар. Жануарлардың мекен ортасы мен қозғалыс тәсілдері арасындағы байланыстарды анықтау.
(Сабақ тақырыбы)
| Бөлім: | «Қозғалыс» |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: 7 «а,ә,б» | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Жануарлардың қозғалыс мүшелері. Тірі ағзалардағы қозғалыстың рөлі. Жануарлардың қозғалу тәсілдеріне мысалдар. Жануарлардың мекен ортасы мен қозғалыс тәсілдері арасындағы байланыстарды анықтау. § 37. Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелері. БЖБ(20 мин) |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 7.1.6.4 – омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін салыстыру; |
| Сабақтың мақсаты: | омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін салыстырады; |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||||||||||||||
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту | І.Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жүректен жүрекке» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы бір-біріне жүрек береді; | Оқушылар ұстазымен амандасады, жүректен жүрекке әдісі арқылы бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады; | Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. |  | ||||||||||||||||
| Жаңа сабаққа кіріспе Мағынаны білу | «Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.  | Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады; | Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | презентация | ||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны түсіну | Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі. Жауынқұрты қалай қозғалады? Шаяндардың қозғалыс мүшелері.........болып табылады. Өрмекшілердің қозғалу тәсілдері туралы не білесіңдер? Жәндіктер қозғалу үшін.......пайдаланады? Балықтардың қозғалу ерекшеліктері қандай? Бақалардың қозғалу ерекшеліктері туралы айт... Бауырмен жорғалаушылар......қозғалады. Құстардың қозғалу ерекшеліктері туралы айт Сүтқоректілердің қозғалысы немен ерекшеленеді? | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;) | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | п резентация | ||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы Мағынаны қолдану | Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады. Суретке қараңыз.  (а) Қаңқалардың түрлерін анықтаңыз. (b) Қозғалыс мүшелерінің атауын жазыңыз. (с) Жануар түрлерінің қозғалуын сипаттаңыз. | Бағалау критерийі: - Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін анықтайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - жануарлардың қаңқа түрлерін анықтайды – 2 балл; - жануарлардың қозғалыс мүшелерін анықтайды – 2 балл; - жануарлардың қозғалу үдерістерін сипаттайды – 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны талдау | Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Сәйкестендір
| Бағалау критерийі: -омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін анықтайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін сәйкестендіреді – 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі. Биологиялық диктант. Инфузория туфельканың қозғалу мүшесіне –––––––––(кірпікшелер) жатады. Олар құрылысы талшықтарға өте ұқсас, бірақ едәуір қысқа әрі көп болады. ––––––––– (Жалған аяқтары) – дененің кез келген бөлігінде түзілетін жасуша цитоплазмасының томпаюы. Құрттарда алғаш рет дербес бұлшық ет жасушалары жабынмен бірігіп кететін бұлшық еттерден қабат түзіп, –––––––––– (тері-бұлшық ет қапшығы) жүйесін құрайды. Ағза өзіне суды жинап алып, содан кейін оны үлкен күшпен (қысыммен шапшып ағу) шығарса, дене қарама-қарсы бағытта қозғалатын болады. Бұл әдісті – ––––––––––– (реактивті қозғалу) деп атайды. Медузалар, сегізаяқтар, каракатицалар осылай жылжиды. | Бағалау критерийі: - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін зерделейді; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -бос орындарға тиісті сөздерді жазады – 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны бағалау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады. БЖБ(20 мин) | Бағалау критерийі: -бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмасын зерделейді; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -берілген тапсырмаларды орындайды; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. | ||||||||||||||||
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Кері байланыс | «Шульманның үш көмекшісі» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. | Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды. | Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». |   |
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Жүйке жүйесінің типтерін салыстыру: диффузиялы, сатылы, түйнекті, түтіктәрізді.
(Сабақ тақырыбы)
| Бөлім: | «Координация және реттелу.» |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: 2-сағат | |
| Сыныбы: 7 «а,ә,б» | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Жүйке жүйесінің типтерін салыстыру: диффузиялы, сатылы, түйнекті, түтіктәрізді. § 39.Жануарлардың жүйке жүйесінің типтері. |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 7.1.7.1 – жануарлардың жүйке жүйесі. |
| Сабақтың мақсаты: | Барлық оқушылар: жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін сипаттайды; Кейбір оқушылар: жануарлардың жүйке жүйесін салыстырады; Көпшілік оқушылар: жүйке жүйесінің типтеріне жататын жануарларды анықтайды; |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||||||||
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту. | І.Ұйымдастыру кезеңі: а)Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жақсы сөз жарым ырыс…» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айтады; | Оқушылар ұстазымен амандасады, бір-біріне жақсы тілектер айтады; | Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. | Оқулық, жұмыс дәптері Кітап, дәптер, қалам (Қазіргі жағдайда) ДК экраны | ||||||||||
| Жаңа сабаққа кіріспе Мағынаны білу | «Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.  | Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады; | Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | презентация | ||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны түсіну | Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі. Жүйке жүйесі дегеніміз не? Қатты дыбыстар жүйке жүйесіне....................... Жәндіктер де жүйке жүйесі бола ма? Жануарларда жүйке жүйесі ол....................... Жануарларда жүйке жүйесі қандай рөл атқарады? Тұщы су гидрасының жүйке жүйесі .................. Жүйке жүйесінің жануарларға тән типтері олар............ | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;) | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | п резентация | ||||||||||
| Сабақтың ортасы Мағынаны қолдану | Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады. Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтаңыз.  Ағзалардың құрылысы мен жүйке жүйесінің дамығандығын дәлелдеңіз. | Бағалау критерийі: - Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор:_-_жануарлардың_жүйке_жүйесінің_типтерін_анықтайды_–_2_балл;_-_ағзалардың_құрылысының_дамуын_сипаттайды_–_2_балл;'>Дескриптор: - жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтайды – 2 балл; - ағзалардың құрылысының дамуын сипаттайды – 2 балл; - ағзалардың жүйке жүйесінің дамуын сипаттайды – 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны талдау | Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Биологиялық диктант 1.Диффузды жүйке жүйесі- ең ежелгі, .......... тән. 2.Тор нейроннан нейронға қозуды ....... өткізеді. 3. ....... жүйке жүйесі жалпақ құрттарға тән.4.Түйінді жүйке жүйесі ...., .... мен ..... тән.5. ...... жүйке жүйесі барлық желілі жануарларға тән. 6. ...... жүйке жүйесінің бұл типінің жауап реакциясы салыстырмалы түрде нақты әрі жылдам болады. | Бағалау критерийі: - Жануарлардың жүйке жүйесінің типтеріне тән қасиеттерді сипаттайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - Жануарлардың жүйке жүйесінің типтерін анықтайды– 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі. «Үштілді терминдерді оқы» Ми – мозг - brain Жүйке – нерв - nerve Жүйке жүйелерінің типтері -типы нервных систем - types of nervous systems Диффузды – диффузная - diffuse гидра - гидра - hydra Сатылы - Лестничная - Ladder ақ планария - белая планария- white Planaria Түйінді – Узловая - Nodal Ұлулар- моллюски - mollusks сақиналы құрттар – кольчатые черви - annelids буынаяқтылар - членистоногие - arthropods Түтікшелі - Трубчатая - Tubular омыртқалылар - позвоночные – vertebrates | Бағалау критерийі: -тақырыпқа байланысты үштілді термин сөздерді сипаттайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - тақырыпқа байланысты үштілді термин сөздерді оқиды – 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері | ||||||||||
| Сабақтың ортасы мағынаны бағалау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады. Кестедегі жануарлардың жүйке жүйесінің типтері мен өкілдерін сәйкестендір:
| Бағалау критерийі: - Жүйке жүйесінің типтерімен танысады; (Әроқушыөзойыменбөліседі. Бір-бірініңпікірінтолықтырып, пікіралмасады, берілгентапсырманыбағалаукритерийібойыншаорындайды;) | Дескриптор: - Жүйке жүйесінің типтерін сәйкестендіреді – 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. | ||||||||||
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Кері байланыс | «Аяқталмаған сөйлем» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. | Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім. - бүгін сабақта қуантқаны..... - мен өзімді.....үшін мақтар едім. - маған ерекше ұнағаны..... - сабақтан соң маған........келді - бүгін маған..........сәті түсті. - қызықты болғаны..... - ......қиындық тудырды. - менің түсінгенім..... - енді мен......аламын. | Мұғалім оқушыларды «Бас бармақ» әдісі арқылы бағалайды. Жарайсың! Жақсы! Талпын! |  |
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейронның құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері.
(Сабақ тақырыбы)
| Бөлім: | «Координация және реттелу.» |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: 7 «а,ә,б» | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейронның құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері. § 40.жүйке жүйесі және оның құрылымдық құрамбөліктерінің атқаратын қызметі. § 41.Жүйке жасушаларының құрылымдық құрамбөліктері |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 7.1.7.2 – жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атау; 7.1.7.3 – жүйке жасушасының компоненттерін анықтау. |
| Сабақтың мақсаты: | жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атайды және жүйке жасушасының компоненттерін анықтайды; |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы Қызығушылықты ояту | І.Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады. | Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды; | Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады. Тиімділігі: Оқушылар бір-бірінің көңілдерін сұрау арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады. | |
| Жаңа сабаққа кіріспе Мағынаны білу | «Суретті сөйлет» әдісі арқылы жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой талқылау.  | Мағынаны білу үшін суретті сөйлетеді, ой бөліседі, өз білгенін айтады; | Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | презентация |
| Сабақтың ортасы мағынаны түсіну | Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар беріледі. Мұғалімнің сабақты түсіндіруі. Нейронның құрылысы Адам денесінде болатын жүйке жүйесі жүйке ұлпасынан түзіледі. Жүйке ұлпасының негізін жүйке жасушалары- нейрон құрайды. Нейрон - денеден, ұзын және қысқа өсінділерден тұрады. Нейронның денесінде цитоплазма мен ядро болады. Ұзын өсіндісі – аксон. Ол ми мен жұлынның дененің кез келген бөлімімен байланысуын қамтамасыз етеді. Аксонның сырты май текті ақ қабықшамен қапталған. Бұлар шоғырланып ми мен жұлынның ақ затын түзеді. Нейронның тарамдалған көптеген қысқа өсінділері – дендриттер деп аталады. олардың сыртында ақ қабықша болмайды. Бұлардың жиынтығы мен нейронның денесі сұр зат түзеді. Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар 3 топқа бөлінеді: Сезгіш – сенсорлы нейрондар (қозу шеткі мүшелерден орталық жүйке жүйесіне өтеді); Қозғалтқыш, жауап қайтарушы – мотонейрондар. Олар қозуды орталық жүйке жүйесінен бұлшықеттер мен ішкі мүшелерге өткізеді. Байланыстырғыш – интернейрондар - козуды сезгіш нейрондардан қозғалтқыш нейрондарға өткізеді; | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы сұраққа жауап беру арқылы орындайды;) | Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту. Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді. | п резентация |
| Сабақтың ортасы Мағынаны қолдану | Оқушыларға жалпылама төмендегі қолдану тапсырмалары беріледі. «Мағынаны қолдану» айдарындағы тапсырманы дәптеріне жазады. Тапсырма 1. Жүйке жүйесінің құрылымдық бірлігін анықтаңыз. A аксон B дендрит C нейрон D нейроглия 2. Жүйке жүйесінің қызметін көрсетіңіз. A бөліп шығару B жиырылу C қозу D қоректену 3. (а) Жүйке жасушасының құрылымдарын атаңыз.  (b) Жүйке жасушасының құрылысының атқаратын қызметімен байланысын сипаттаңыз. | Бағалау критерийі: - Жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: - жүйке жүйесінің құрылымдық бірлігін анықтайды – 1 балл; - жүйке жүйесінің қызметін атайды – 1 балл; - нейронның құрылымдық компоненттерін анықтайды – 1 балл; - жүйке жасушасының құрылысын атқаратын қызметімен байланыстырады – 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны талдау | Оқушыларға жалпылама төмендегі талдау тапсырмасы беріледі. Әр оқушы өз ойымен бөліседі. «Үштілді термин сөздерді оқы» Нейрон – нейрон - neuron, рефлекторлық әрекет – рефлекторное действие - reflexaction ерікті жауап - произвольныйответ – anarbitrary answer аксон – аксон – Axon дендриттер – дендриды – Dendrites Сезгіш нейрон/Афферентті нейрон – сенсорный нейрон - Sensoryneuron/Afferentneuron Байланыстырушы нейрон – вставочный нейрон – Relay neuron Қозғалтқыш нейрон/Эфференті нейрон – двигательный нейрон – Motor neuron/Efferentneuron Миелинді қабық – миелиновая оболочка – Myelin sheath Жасуша денесі – клеточное тело – Cellbody | Бағалау критерийі: -пән бойынша үштілді термин сөздерді сипаттайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -үштілді термин сөздерді оқиды – 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны жинақтау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін жинақтау тапсырмасы беріледі. Биологиялық диктант 1.Жүйке ұлпасының негізін ......... құрайды, оны ...... деп атайды. 2.Жүйке жүйесіне ...., ....... және ........ жатады. 3. Жүйке жүйесі ...... мен ......... байланысын қамтамасыз етеді. 4.Нейрон ..... мен ......... тұрады. тірек сөздер: нейрон,жұлын,ми,жүйке жасушалары, жүйкелер,өсінділер, ағза,дене,сыртқы орта | Бағалау критерийі: -жүйке жүйесінің құрылымдарын зерделейді; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -бос орындарға тиісті сөздерді жазады – 3 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері |
| Сабақтың ортасы мағынаны бағалау | Оқушыларға бұгінгі тақырып бойынша алған білімдерін бағалау тапсырмасы беріледі. Әр орындаған оқушы бағаланады. Дұрыс жауабын белгілеңіз: 1.Жүйке жүйесінің атқаратын қызметі А) адам ағзасындағы мүшелерінің қызметін бірқалыпты болуын қамтамасыз етеді. В) қорғаныш қызметін атқарады С) сыртқы, ішкі ортамен байланысын жою 2. Нейронның ұзын өсінділерінің атауы А) аксон В) дендрит С) нейроглия 3. Ақ затты түзеді А) қысқа өсінділер В) ұзын өсінділер С) нейрон денелері мен қысқа өсінділер 4. Жүйке жүйесі неден басталады? А. Ми Б.Жұлын С. Ұлпа 5. Ми ненің көмегімен қоршалған нәзік мүше? А. Кеуде. В.Арқа С. Бас сүйек 6. Жүйке жүйесінің жасушасы А) нейрон В) без С) жұлын | Бағалау критерийі: -жүйке жүйесінің құрылымдарын атайды; (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы бағалау критерийі бойынша орындайды;) | Дескриптор: -жүйке жүйесіне тән құрылымдарды анықтайды – 2 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, оқушының жұмыс дәптері Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады. |
| Сабақтың соңы Ой толғаныс. Кері байланыс | «Бір ауыз сөз» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. | Жеке жұмыс: Оқушылар бір ауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын түсіндіріп береді. Бір ауыз сөздеріне сабақты бағалайтын келесі сөздерді айтуға болады ұнады, пайдалы, қажет, білдім, үйрендім, қызықтым, ұмтылдым, есте сақтадым, жасай аламын. т.б. | Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін «Қошеметтеу» әдісі арқылы бағалайды. | |
ДӘІЖО___________
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
« » КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары
Жүйке жүйесінің орталық және шеткі бөлімдері. Жұлын.. Ми. Ми бөлімдерінің құрылысы мен қызметтері: сопақша ми, артқы (ми көпірі, мишық), орталық және аралық ми. Үлкен ми сыңарлары.
(Сабақ тақырыбы)
| Бөлім: | «Координация және реттелу» |
| Педагогтің аты-жөні: | |
| Күні: | |
| Сыныбы: 7 «а,ә,б» | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтың тақырыбы: | Жүйке жүйесінің орталық және шеткі бөлімдері. Жұлын.. Ми. Ми бөлімдерінің құрылысы мен қызметтері: сопақша ми, артқы (ми көпірі, мишық), орталық және аралық ми. Үлкен ми сыңарлары. § 42. Орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметі. Ми. Жұлын. |
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты | 7.1.7.4 – орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметтерін салыстыру; |
| Сабақтың мақсаты: | Үлкен ми сыңары бөлімдерінің атқаратын қызметтерін сипаттайды; |
Сабақтың барысы:
| Сабақ кезеңі/Уақыты | Педагогтің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы ____-мин | І.Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Жүректен жүрекке» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы бір-біріне жүрек береді; | (Оқушылар ұстазымен амандасады, жүректен жүрекке әдісі арқылы бір-бірлеріне жақсы тілектер айтады;) | | |
| «ҰБТ» ойыны арқылы үй тапсырмасын және өткен тақырыптар бойынша білімді қалыптастыру; 1.Жүйке жүйесі торлы ағза: А)гидра Ә)тритон Б)көлбақа В)жылан Г)борсық 2.Жұтқыншақүсті және жұтқыншақасты түйіндерінен тұратын жүйке жүйесі: А)дифференциалды жүйке жүйесі Ә)торлы жүйке жүйесі Б)сатылы жүйке жүйесі В)диффузиялы жүйке жүйесі Г)жұлдызша тәрізді жүйке жүйесі 3.Жүйке жүйесі түтігінен тұратын ағзалар. А)қарапайымдылар Ә)ішекқуыстылар Б)буылтық құрттар В)желілі жануарлар Г)жалпақ құрттар 4.Ағзаның әртүрлі бөлігінде жүретін үдерістерді үйлестіретін жүйе ол: А)жүйке жүйесі Ә)тірек-қимыл жүйесі Б)асқорыту жүйесі В)тыныс алу жүйесі Г)репродуктивті жүйе. 5.Жүйке жүйесінің міндеті: А)жеке мүшелер мен жүйелердің жұмысын ұйымдастыру. Ә)жыныс жасушаларын бөлу. Б)қозғалысты қамтамасыз ету В)өте күшті биологиялық заттарды бөлу. Г)газ алмасуды жүзеге асыру. 6.Жүйке ұлпасының негізгі жасушасы: А)тромбоцит Ә)эритроцит Б)лейкоцит В)нефрон Г)нейрон 7.Жүйке ұлпаларының негізгі қызметі: А)қозғыштық, өткізгіштік Ә)жиырылғыштық, қабылдаушылық Б)қимыл-қозғалыстық В)зарарсыздандыру, жойып жіберу Г)сүзгіштік, басқару. 8.Нейрондардың қысқа тармақталған өсінділері: А)дендрит Ә)аксон Б)нейроглия В)нефрон Г)остеоцит 9.Аксон шоғырын түзетін зат: А)ақ зат Ә)сұр зат Б)сілемейлі қабықша В)жұлдызша тәрізді жасуша Г)ми сұйықтығы 10.Жұлындағы сегменттер саны А)12 Ә)28 Б)31 В)34 Г)10 | (оқушылар өткен тақырыптар бойынша құрастырылған тест сұрақтарына жауап береді;) | Бағалау критерийі: -Жүйке жүйесінің құрамбөліктерін және атқаратын қызметтерін біледі; Дескриптор: -1-4 сұраққа жауап берген оқушыларға -1 балл; -5-7 сұраққа жауап берген оқушыларға -1 балл; -8-10 сұраққа жауап берген оқушыларға -1 балл; | презентация | |
| Ой қозғау. «Айырмашылығы неде?»  «Тың мәлімет» әдісі бойынша түсіндірме беру. (газеттен алынған материалдар) | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген сурет бойынша ой қозғау арқылы жаңа сабақты байланыстырады;) (Оқушылар тыңдайды, газеттегі термин сөздерді жазады) | | презентация салыстырмалы сурет | |
| Сабақтың ортасы ____-мин | Оқушыларды 4-топқа бөлу. Әр парақта оқушылардың есімдері жазулы, топқа бөулі болады. 1-топ: «Маңдай» 2-топ «Төбе» 3-топ «Шүйде» 4-топ «Самай» «Мәтінмен жұмыс» | | Бағалау критерийі: -мәтіндегі негізгі ұғымдарды біледі; Дескриптор: -мәтіндегі тірек сөздерді табады- 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, мәтін, А3 форматты қағаздар, воздушный пластилин, маркер, стикерлер  |
| «Жаса. Анықта. Сипатта» әдісі. Әр топтан бір оқушы жасырулы тұрған тақырыпты таңдап алады. (әр топ берілген тақырыптары бойынша модель, көрініс жасайды, тақырып мидың қай бөлігі екенін анықтайды және атайды, берілген тақырыптың атқаратын қызметін сипаттайды) «Маңдай» (әр топ берілген тақырыптары бойынша модель, көрініс жасайды, тақырып мидың қай бөлігі екенін анықтайды және атайды, берілген тақырыптың атқаратын қызметін сипаттайды) «Төбе» (әр топ берілген тақырыптары бойынша модель, көрініс жасайды, тақырып мидың қай бөлігі екенін анықтайды және атайды, берілген тақырыптың атқаратын қызметін сипаттайды) «Шүйде» (әр топ берілген тақырыптары бойынша модель, көрініс жасайды, тақырып мидың қай бөлігі екенін анықтайды және атайды, берілген тақырыптың атқаратын қызметін сипаттайды) «Самай» (әр топ берілген тақырыптары бойынша модель, көрініс жасайды, тақырып мидың қай бөлігі екенін анықтайды және атайды, берілген тақырыптың атқаратын қызметін сипаттайды) | (Әр топ және топ мүшелері өздеріне берілген тапсырманы орындайды. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, әр топқа берілген тақырып модельін жасайды, үлкен ми сыңарының бөлімін анықтайды, қызметін сипаттайды;) | Бағалау критерийі: -Үлкен ми сыңарының маңдай бөлімін біледі; Дескриптор: -маңдай бөлімін жасайды - 1 балл; -маңдай бөлімінің атқаратын қызметін сипаттайды - 1 балл; Бағалау критерийі: -Үлкен ми сыңарының төбе бөлімін жасайды; Дескриптор: -төбе бөлімін жасайды - 1 балл; -төбе бөлімінің атқаратын қызметін сипаттайды - 1 балл; Бағалау критерийі: -Үлкен ми сыңарының шүйде бөлімін біледі; Дескриптор: -шүйде бөлімін жасайды - 1 балл; -шүйде бөлімінің атқаратын қызметін сипаттайды - 1 балл; Бағалау критерийі: -Үлкен ми сыңарының самай бөлімін біледі; Дескриптор: -самай бөлімін жасайды - 1 балл; -самай бөлімінің атқаратын қызметін сипаттайды- 1 балл; | Презентация, оқушы алдындағы оқулықтар, А3 форматты қағаздар, воздушный пластилин, маркер, стикерлер | |
| Сабақтың соңы ____-мин | «Ол кім? Бұл не?» ойыны | (Әр оқушы өз ойымен бөліседі. Бір-бірінің пікірін толықтырып, пікір алмасады, берілген тапсырманы орындайды, қорытындылайды;) | Бағалау критерийі: -берілген суреттерді сипаттайды; Дескриптор: -суреттердің барлығын дұрыс анықтайды – 2 балл; | Презентация |
| Кері байланыс: «БББ» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, кері байланысын тыңдайды. Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады. Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды. | (Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды) | |  |
