Файл: 10 сынып ііі оу тосанына азастан тарихынан ыса мерзімді жоспар.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 18.10.2024
Просмотров: 10
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
| Білім беру ұйымының атауы | | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Пәні: | Қазақстан тарихы | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бөлім: | Тәуелсіздікке жол және ұлттық мемлекеттіліктің қайта жаңғыртылуы | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Педагогтің аты-жөні: | | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Күні: | | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сынып: 10 | Қатысушылар саны: | Қатыспағандар саны: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру жолындағы қазақ халқының күресі | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты: | 10.3.4.1 -Қазақстанның мемлекеттік егемендігінен айрылуының себеп-салдарын анықтау; 10.3.4.2 -қазақ халқының мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру үшін жүргізген күресін зерттеу; 10.3.4.3 -Түркістан (Қоқан) және Алаш автономиясы түрінде мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру тарихын зерттеу | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың мақсаты | - 1916 ұлт- азаттық күрестің себеп-салдарын біледі - Алаш және Түркістан (Қоқан) автономиялары түрінде мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру тарихын зерттеп, саралайды - Алашорда үкіметінің құрылуының тарихи маңызын біледі. - Қазақ зиялылар тобының қоғамдағы роліне баға береді -Қазақ мемлекетінің мемлекеттік егемендігін жоғалтудың себеп-салдарлық байланыстарын белгілеп, талдайды | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың барысы | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың кезеңі//уақыты | Педагогтің әрекеті | Оқушының әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру | Ой шақыру   -«Қазақ» газеті. Бұл сурет сіздерге қандай ой тастайды? Оқушылардың өткен білімдерін еске түсіре отырып, тақырыпқа шығу. | Суреттерге қарай отырып бүкіл сыныптық талқылау арқылы тақырыпқа шығады | ҚБ Мұғалім кері байланыс беріп отырады | Қазақ газетінің суреті бар слайд Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 4-том. – Алматы, 2010. | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Жаңа білім | Деректі материалдармен өзіндік зерттеу жұмысы
Талдау мен зерттеу 1-тапсырма Алаш партиясының бағдарламасына PESTLE талдау жасатуға да болады. P-саяси фактор E-экономикалық фактор S-әлеуметтік фактор T-технологиялық фактор L-құқықтық фактор E-этникалық фактор 2-тапсырма Алашорда үкіметі мен қазіргі тәуелсіз Қазақстанның даму бағытындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстыру арқылы талдау жасайды. Жеке жұмыс Берілген картаны қолдана отырып, Қазақ хандығының Ресей империясының құрамына кіруіне әсер еткен ішкі және сыртқы жағдайларды анықтап, кестені толтырыңыз.
| Бағалау критерийлері: Берілген тапсырманың нақты жауабының болуы. Топтағы әр оқушының берілген мәселені басқа топ оқушыларына түсіндіре алуы. Жұмыс нәтижесін нақты дәлелдер мен дәйектер арқылы сипаттай алуы Дескриптор: қазақ хандығының 1-ішкі жағдайын жазады; - қазақ хандығының 2-ішкі жағдайын анықтайды; - қазақ хандығының 1-сыртқы жағдайын көрсетеді; - қазақ хандығының 2-сыртқы жағдайын ажыратады; - Қазақ хандығының Ресей империясының отары болуына әсер еткен 1-ішкі факторды анықтайды; - Қазақ хандығының Ресей империясының отары болуына әсер еткен 2-ішкі факторды жазады; - Қазақ хандығының Ресей империясының отары болуына әсер еткен 1-сыртқы факторды көрсетеді; - Қазақ хандығының Ресей империясының отары болуына әсер еткен 2-сыртқы факторды анықтайды; - Қазақ хандығының отар болғаннан кейінгі 1-ішкі жағдайды жазады; | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Ең үздік жауап» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады Өзін-өзі бағалау | Алаш партиясының бағдарламасы. Қараңыз:М.Құлмұхамед. «Алаш» бағдарламасы: қиянат пен ақиқат», Алматы. Атамұра. -2000.- 240 б. АЛАШОРДА ҮКІМЕТІНІҢ СЫРТҚЫ БАЙЛАНЫСТАРЫe-history.kz Т.Қ. Жұртбай. Алашқозғалысы. Алматы, Ел шежіре, 2011, 1-3 томдар Нұрпейісов К. АлашһәмАлашорда. Алматы: Ататек, 1995.-256 б. | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Бекіту | Сабақты қорытындылау Түйін Алаш бағдарламасының бүгінгі күнде жүзеге асырылғандығының дәлелі ретінде мысалдар келтіріңіз. Үйге тапсырма Оқушы өзі таңдаған Алаш зиялысына, Алаш идеяларының бүгінгі тәуелсіз Қазақстанда жүзеге асқан көріністері туралы хат жазу. | Оқушылар тақырыпты қорытындылау | «Ең үздік жауап» | Ақпараттық карточка | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Кері байланыс | Жалғастырыңыз: Маған ... қызықты болды Бұл ... қиындық туғызды Осы ... мені ойландырды | Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады | Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды | А4, конспект | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Білім беру ұйымының атауы | | |||||||||||
| Пәні: | Қазақстан тарихы | |||||||||||
| Бөлім: | Тәуелсіздікке жол және ұлттық мемлекеттіліктің қайта жаңғыртылуы | |||||||||||
| Педагогтің аты-жөні: | | |||||||||||
| Күні: | | |||||||||||
| Сынып: 10 | Қатысушылар саны: | Қатыспағандар саны: | ||||||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру жолындағы қазақ халқының күресі | |||||||||||
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты: | 10.3.4.1 -Қазақстанның мемлекеттік егемендігінен айрылуының себеп-салдарын анықтау; 10.3.4.2 -қазақ халқының мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру үшін жүргізген күресін зерттеу; 10.3.4.3 -Түркістан (Қоқан) және Алаш автономиясы түрінде мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру тарихын зерттеу | |||||||||||
| Сабақтың мақсаты | Қазақ мемлекетінің тәуелсіздігін жоғалтуының себеп-салдарлық байланыстарын талдайды. | |||||||||||
| Сабақтың барысы | ||||||||||||
| Сабақтың кезеңі//уақыты | Педагогтің әрекеті | Оқушының әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||||||
| Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру | Миға шабуыл Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жоғалтудың себеп-салдарын анықтау үшін сурет ұсынылады:
 Зерттеу сұрақтары Қандай тарихи оқиғалардан соң Қазақ хандығы мемлекеттік дербестігін жоғалта бастады? Мемлекеттік егемендік үшін күрес жолындағы ұлт-азаттық қозғалыстардың ерекшелігі неде? Ұлттық мемлекеттілікті қалпына келтіру жолындағы ұлт-азаттық күрестің сипаты қалай өзгерді? | Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Суреттерге қарай отырып бүкіл сыныптық талқылау арқылы тақырыпқа шығады | ҚБ Мұғалім кері байланыс беріп отырады | Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін бес томдық Алматы «Атамұра» 2010. 3 – том, 3-тарауға Қазақстанды Ресейге қосып алудың басталуы. (XVIII ғасырдыың 30-40 жылдары) | ||||||||
| Жаңа білім | Құжатпен жұмыс Оқушыларға Кіші жүз бен Орта жүз қазақтарының Ресей бодандығын қабылдауы туралы құжат ұсынылады және тапсырманы орындау үшін сұрақтар беріледі. 1731 ж.ақпан 19. - Имп грамотасы. Анна ханға және бүкіл қазақ халқына оларды Ресей бодандығына қабылдау туралы біз, ұлы егемен, біздің империялық ұлылығымыз, сіздің жазбаңыздан, Әбілқайыр хан, сіздің елшілеріңіз, Құтлымбетияқоштаева да Сейітқұлақуидағұлов арқылы сіздің барлық иелігіңізбен біздің азаматтықта болуға және ресейлік башқұрттардың азаматтарымен бірге әлемде болуға деген тілегіңізді қарастырдық, ал сіздің елшілеріңіз Әбілқайыр хан, мұнда ауызша түрде сіз не тілейтіндігіңізді, хан, кайсацкий әскерімен біздің елде келесі елдерде болуға шақырдыңыз ұпай. Біріншіден, біздің и.в. башқұрттар сияқты адал қызмет ету және ясак төлеу. Екіншіден, ресейлік наразылық пен күйреу субъектілерінен сізге ешқандай жол болмады. Үшіншіден, егер кайсаков, Сізге қандай Жаулар шабуыл жасайды, сондықтан сіз біздің империялық ұлылықтан қорғауды қорғап, сізді Ресей субъектілерімен санай аласыз. Төртіншіден, башқұрттар мен орыс азаматтары сізден алған күл ағаштарын сізге қайтару үшін. Ал сіз обещаете алынған ресейліктердің беруге және з башкирцами және қалмақтар болуы мүмкін әлем. Сұрақтар: 1. Бұл құжат қайда, қашан, қандай жағдайда қабылданған? 2. Құжаттың авторы кім? Сіз ол адамның іс-әрекеті туралы не білесіз? 3. Құжаттың мәтінінде қандай негізгі идея қолданылған? 4. Бұл құжаттың қабылдануы қандай өзгеріске алып келді? 5. Құжаттың мазмұнына сәйкес нақты тарихи көзқарасыңыз қандай? Оқушылар «Қазақстанда хандық биліктің жойылуы» туралы бейнематериал көріп, Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жоғалтудың себеп - салдарын анықтап, кестені толтырады.
Бейнематериалды көріп болғаннан кейін, Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жоғалтудың салдарына:
Мәтінмен жұмыс
| Оқушылар құжат материалдарымен жұмыс жасайды Бағалау критерийлері: Берілген тапсырманың нақты жауабының болуы. әр оқушының берілген мәселені басқа топ оқушыларына түсіндіре алуы. Жұмыс нәтижесін нақты дәлелдер арқылы сипаттай алуы. Дескриптор: Кіші жүз бен Орта жүз қазақтарының Ресей бодандығына ену тарихы оқиғаларына талдау жасайды; Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жоғалтудың себеп - салдарын анықтайды; Дескриптор: Қазақстанның мемлекеттік егемендігін жоғалтудың салдарын анықтайды; | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Ең үздік жауап» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Екі жұлдық,бір ұсыныс» Өзін-өзі бағалау | http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XVI/1580-1600/Kazach_rus_16_18/21-40/28.htm № 28. 1731 г. февраля 19. - Имп грамотасы. Анна ханға және бүкіл қазақ халқына оларды Ресей бодандығына қабылдау туралы http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XVI/1580-1600/Kazach_rus_16_18/81-100/91.htm № 91. 1742 г. июня 23. - Имп грамотасы. Елизавета хан Әбілмәмбетке және Орта жүздің бүкіл қазақ халқына Ресей бодандығын қабылдауына байланысты https://www.youtube.com/watch?v=rwK5gMvevzoЛиквидация Қазақстандағы хан билігінің | ||||||||
| Бекіту | Сабақты қорытындылау Үйге тапсырма «Алаш қайраткерлерінің қазақ халқының емендігі үшін күресі» тақырыбына эссе жазу.Эссе жазу критерийлері беріледі. | Оқушылар тақырыпты қорытындылау | «Ең үздік жауап» | Ақпараттық карточка | ||||||||
| Кері байланыс | -Не таң қалдырды..... - Менің сұрағым бар... | Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады | Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды | А4, конспект | ||||||||
| Білім беру ұйымының атауы | | |||||
| Пәні: | Қазақстан тарихы | |||||
| Бөлім: | Тәуелсіздікке жол және ұлттық мемлекеттіліктің қайта жаңғыртылуы | |||||
| Педагогтің аты-жөні: | | |||||
| Күні: | | |||||
| Сынып: 10 | Қатысушылар саны: | Қатыспағандар саны: | ||||
| Сабақтың тақырыбы: | Мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру жолындағы қазақ халқының күресі | |||||
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты: | 10.3.4.1 -Қазақстанның мемлекеттік егемендігінен айрылуының себеп-салдарын анықтау; 10.3.4.2 -қазақ халқының мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру үшін жүргізген күресін зерттеу; 10.3.4.3 -Түркістан (Қоқан) және Алаш автономиясы түрінде мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру тарихын зерттеу | |||||
| Сабақтың мақсаты | Алаш және Түркістан (Қоқан) автономиялары негізінде мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру тарихын зерттейді, баға береді; | |||||
| Сабақтың барысы | ||||||
| Сабақтың кезеңі//уақыты | Педагогтің әрекеті | Оқушының әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||
| Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру | Ой салу Барлық оқушыға төмендегі суретті көрсете отырып, ой шақыру ұсынылады.  -Суреттерді қандай оқиға байланыстыруы мүмкін?
Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсаттары хабарланады | Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Суреттерге қарай отырып бүкіл сыныптық талқылау арқылы тақырыпқа шығады | ҚБ Мұғалім кері байланыс беріп отырады | Тақырып тық суреттер | ||
| Жаңа білім | «Әріптестік» тәсілі Әр оқушыға сұрағы немесе жауабы бар қағаз таратып оқушылардың сынып ішінде жүріп, сұраққа сәйкес келетін жауапты іздеуін ұйымдастырыңыз. сұрағы: Қазақтардың Ресей бодандығын қабылдауының салдары қоғамда қандай саяси өзгеріс әкелуі мүмкін еді? жауабы: Қазақ даласында ұлт-азаттық қозғалыстардың басталуына алып келді. сұрағы: Қазақ даласындағы ұлт-азаттық қозғалыстар қалай жалғасын тапты? жауабы:Сырым Датұлы, Кенесары Қасымұлы т.б. қарулы көтерілістер басталды сұрағы: Отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық көтерілістердің жалғасы ХХ ғасырда қалай көрініс тапты? жауабы: Қазақ зиялыларының ұлт-азаттық күресі либерал-демократиялық сипатқа ұласты. Зерттеу мен талдау Отаршылдық саясатқа қарсы қарулы көтерілістер туралы мәтіндер үлестіріліп, талдау жасалады. Мәтін Қазақта ел үшін, жер үшін басын саудаға тігіп, ат үстінен түспей, екі оттың ортасында қалса да, халықты қалай құзға құлатпай, жарға жықпай, аман алып қаламын деген ерлер жетерлік. Солардың ішінде ұлт алдында мәртебесі бөлек, қадірі ерекше, құрметке айрықша бөленетін бір тұлға бар. Ол – Хан Кене, Кенесары Қасымұлы. Кенесары атын атауға тыйым салған сонау кеңестік кезеңнің өзінде әйгілі жазушы Ілияс Есенберлиннің «Көшпенділер» тарихи романын жұрт басына жастанып оқыған. Тарихшы Ермұхан Бекмахановтың ерлігімен де таныс. Хан Кененің ерлігі мен өрлігі сонау ілкі заманда қазақ жеріне саяхаттап келген талай зерттеушінің де құлағына тиген.Мысалы, ағылшын зерттеушісі Томас Аткинсон «Кенесары қазақтардан ғажайып жауынгерлер даярлады. Найза мен айбалтаны тамаша игерген, шапшаңдығына көз ілеспейтін жігіттері өзінен күші басым жаудан қаймықпай соғысып, жеңіп шыға беретінін естігенім бар. Егер білікті офицерлері болса, қазақтар әлемдегі ең әйгілі атты әскер құрар еді. Оларға тарихта даңқы асқан Шыңғыс хан жиһангерлерінің керемет қасиеттерінің бәрі тән» деген екен.«Алашта Кенекеме ер жетпейді!». Мағжан Жұмабаевтың жыры ойға оралған сайын тарихи шындыққа тағы бір мәрте қаныға түсеміз. Қазақтың соңғы ханы, ұлт-азаттық көтерілістің көсемі... Кенесары хан бастаған көтеріліс - қазақ халқының мемлекеттігін және жерін қорғау, этникалық біртұтастығын сақтау жолындағы күрес болатын. Бүркітбай Аяған, Мемлекет тарихы институтының директоры: Кенесары - қазақ елінің соңғы ханының бірі болды. Оның күресі - елі үшін күрес. Көшпенділердің Алтын Орда кезінде дүркіреп, бүкіл Еуразияны – Варшава, Киев, Мәскеу, Қырымды алған ұлы мемлекеттердің соңғы тұяғы қазақ хандығы болатын. Сол көшпенділер өркениетінің соңғы қорғаушысы ретінде Кенесарыны ардақтауымыз керек. Оған ешқандай күман болмауы керек. Кенесары хан бастаған көтерілістің басты ерекшелігі – қазақтың барлық аймағын қамтуы. Халық қолдағанымен, өкініштісі, патша өкіметіне қызмет ететін өз ішімізден шыққан кейбір бай, сұлтандар қарсы болды. Егер саяси тәуелсіздік болмаса, империяның құрамына сіңіп, жоқ болатынымызды Кене хан жақсы түсінді. Оның тұлғалық қасиеті ұлттық мемлекет құру мұратымен ерекшеленеді. Мәмбет Қойгелді, тарих ғылымдарының докторы: Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс қазақ халқының басын біріктірген ұлттық идея бар екенін, ортақ мүдде бар екенін көрсеткен көтеріліс болатын. Кенесары көтерілісі сол ортақ мүдде, ұлттық идеяға қазақтың басын қоса алды. Тағы бір мәселе ол - ғазиз бабамыздың бас сүйегіне қатысты. Бірнеше болжам, алуанпікір бар. Сонау тоқсаныншы жылдардан бері осы іспен айналысып жүрген зерттеуші тың деректі алға тартады. Кенесарының ұлт-азаттық көтерілісте қандай қолбасшы, тарихта қандай ұлы тұлға болғандығы туралы орыс тарихшысы Н.Середаның өзі былайша тамсана ой толғайды: «Кенесары өз жасақтарының мәртебелі әміршісі бола білді. Оның рухы дем берген жауынгерлерге еуропалық әскер қолбасшыларының өзі қызығар еді. Жортуылда жолындағының бәрін жайпайтын дала дауылындай екпінді де тегеурінді. Кенесары ешбір бөгет алдында кідірмейтін, қайта кездескен кедергі оның қайрат-жігерін жанып, шамырқандыра түсіп, көздеген мақсат жолындағы тосқауылдарды талқандар керемет күш бітіріп, одан сайын өршелендіріп жіберетін. Кенесарының бойындағы күллі осындай қасиеттерді көшпенділер биік бағалап, оның қарекет-қимылына қатысушылардың жүрегі басшысына деген шексіз сүйіспеншілікпен соғып, жанын пида етуге дейін барғызады». Мәтінмен жұмыс «HIPP формуласы» арқылы ұйымдастырылады. H - (Historical context) – Тарихиконтекст, I - (Intended audience) - Арнаулыаудитория, P - (Point of view (author’s) – Автордыңкөзқарасы, P - (Purpose (author’s) – Автордыңмақсаттары; Зерттеу мен талдау Әр түрлі ғалымдардың зерттеу материалдарынан үзінді немесе мәтін үлестіріледі. Жұмыс нақты критерийлерге сүйене отырып жүргізіледі. 1.Түркістан (Қоқан) және Алаш автономиясының құрылуының алғышарттары;құрылу тарихы мен маңыздылығы; 2.Түркістан (Қоқан) және Алаш автономиясының ұқсастығымен айырмашылығы; 3.Түркістан (Қоқан) және Алаш автономия идеяларының жүзеге аспау себептері мен салдары; 4 .Қазақ зиялыларының қоғамдағы саяси көзқарастары қандай және оған баға беріңіздер. Мәтін Алаш Орда басшысы Әлихан Бөкейханов былай жазған: «Мен өз отанымның ішкі істерімен өмір сүремін, мен үшін оның тағдыры бәрінен артық… Егер ол қандай жағдайда екенін білмесем, ұйықтай алмаймын». «Алаш» қозғалысының қайраткерлері қазақтардың мемлекеттілігін алуына күресті. «Біздің мақсатымыз — өз тағдырын шешу мүмкіндігін халықтың өзіне беру. Тек автономияға ие болған жағдайда ғана халық тағдырды өз қолына алады», — деп, атап өтті Жаһанша Досмұхамедов. "Алаш" партиясын құрған кезде басшылыққа алған негізгі мақсаты — қазақ халқының тағдыры, аумағы және мемлекеттілігіне бай дамыған жоғары мәдениетті халықтармен бірге тәуелсіз мемлекетті құру болды», — деп айтты Әлімхан Ермеков. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Халық тарих толқыныда» атты кітабында Алаш Орда қайраткерлерінің қызметін былай деп сипаттады: «ХХ ғасырдың басында ұлттық нығаю идеясын ұсынған рухани-зияткерлік таңдаулы тобы қазақ ұлттық идеясын жасау міндетін өзіне алды… Ұлттық саяси ұйымды құру фактісінің өзі біздің отандық тарихта соңына дейін саналы түрде меңгерілген жоқ. Кезінде „Алаш“ партиясының жетекшілері ұсынған көптеген қағидалар бүгінгі күні-де өз маңызын сақтауда. Бұл қазақ қоғамының бірте-бірте ауысуын және қазіргі, ақиқатта бейімделуін өзінің мақсаты етіп қойған ұллтық ұйым емес, саяси ұйым болды». 1929 жылы қаңтарда Мыржақып Дулатов Бутыр түрмесінде болғанда, тарихқа әйгілі «Ұрпаққа хат» (Письмо поколению) — хатында алаш зиялылардың басты мақсаттары жайлы жазған: «Осы құлдық жағдайдан құл болған, қаналған халыққа шығуға көмектесу — менің парызым болады деп есептедім… Саяси саладағы жағдайды алдын ал болжай алдым деп ойламаймын; бүгінгі күні кеңес өкіметіне қарсы күресі ретінде ұсынатыны қазақ ұлтын дербес, тәуелсіз, бақытты көру тілегім болып табылады».Бұл үкіметтердің «алғашқысы Кеңестік (Кеңес үкіметі – авт.) негізде құрылып, ең алдымен россиялық қоңыс аударушылардың мүддесін көздеп, жағдайын нығайта түсуге қызмет ететіндігін білдірсе, соңғысы (Түркістан автономиясы – авт.) орталық езгіге қарсы діни және ұлттық қоғамдарды негізгі ала отырып, жергілікті елдердің өзін-өзі басқару құқығын баянды ету басты мақсаты екендігін жариялады». Бөкейханов Ә. Шығармалар. – Алматы, 1994. – 83 б. Бұл оқиға туралы Мұстафа Шоқай өз естеліктерінде былай деп жазды: «...Ол (Түркістан автономиясы – А.Б.) 1917 жылдың 10 желтоқсанында құрылып, 1918 жылдың 13 ақпанында таратылды. Қоқан үкіметінің не офицері, не әскері болған жоқ. Пошта, телеграф, теміржолдардың бәрі де жау қолында болатын. Осындай жағдайда дүниеге келіп, осындай қысқа ғұмыр кешкен Қоқан үкіметі Түркістан халқының ұлттық талаптарын қанағаттандыру жолында көзге көрінерлік ешқандай бір жұмыс тындыра алмағаны табиғи еді. Тіпті бұл үкіметтің осындай жағдайда құрылып, 64 күн өмір сүре алуының өзі таңғаларлық құбылыс деуге болады» (Шоқай М. Таңдамалы шығармалар жинағы. ІІ том. Алматы; 2007 жыл, 274 б. ). | Оқушылар мәтін бөліктерімен жұмыс жасайды; Оқушылар сұраққа сәйкес келетін жауапты жазады Отаршылдық саясатқа қарсы қарулы көтерілістер туралы мәтіндер үлестіріліп, талдау жасалады. Дескриптор: Отаршылдық саясатқа қарсы қарулы көтерілістерді анықтайды қарулы көтерілістердің себептерін анықтайды көтерілістердің қамтыған аумағын ажыратады көтеріліс басшыларын анықтайдыкөтерілістердің жеңілу себептерін көрсетеді көтерілістердің тарихи маңыздылығын сипаттайды Ғалымдардың зерттеу материалдарынанмен жұмыс Критерийлер: Келтірілген дәлелдердің нақтылығы; Аргументтердің сенімділігі; Аргументтер мен дәлелдердің орынды қолданылуы. | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Ең үздік жауап» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Екі жұлдық,бір ұсыныс» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады Өзін-өзі бағалау | Қойгелдиев М. Қ. Алаш қозғалысы. Санат, 2008. «Ана тілі» газеті, Кенесары көтерілісі, http://anatili.kazgazeta.kz/?p=5770 http://apta.yvision.kz/post/514487 Алаш қозғалысы: құжаттар мен материалдар жинағы; желтоқсан 1917 ж. – мамыр 1920 ж. – Движение Алаш: сб. Документов и материалов/құрастырған Қ.С. Алдажұманов. – Алматы: Алаш- т.2, 2005 Нурмагамбетова Р.К. Движение Алаш и Алаш-Орда: историография проблем, 1920-1990 – е годы XX века /- Алматы, 2003 Бас ред. Қойгелдиев М. Қ. Қазақ ұлт – азаттық қозғалысы. – Астана: Ел – шежіре. Т.4. Қазақ шежіресі, 2007 https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D1%88_%D0%9E%D1%80%D0%B4%D0%B0 http://www.iref.kz/alash-avtonomiyasyinyi-memlekettilik-negizderi/ http://www.sarap.kz/index.php/kz/news/427-alash-kairatkerlerinin-egemendik-turali-ideyalarinin-manizi-retrospektivti-sayasattanulik-taldau.html http://bigox.kz/alashorda-ukimetinin-kyzmeti-men-kujreui/ НұрпейісовК. Алаш Һәм Алашорда. Алматы: «Ататек», 1995. «Алаш идеясы: бір ғасыр өткен соң» Мәмбет Қойгелдиев, ҚР ҰҒА мүше-корреспонденті, профессор "Егемен Қазақстан" газеті http://massaget.kz/mangilik_el/tup_tamyir/43403/ Қойгелдиев М. Ұлттық саяси элита. Қызметі мен тағдыры. Алматы: Жалын. 2004. Т.Омарбеков, М.Қойгелдиев «Тарих тағлымы не дейді?» Алматы: Ана тілі. 1993.208б | ||
| Бекіту | Сабақты қорытындылау -Алаш бағдарламасының бүгінгі күнде жүзеге асырылғандығының дәлелі ретінде мысалдар келтіріңіз. -Алашорда үкіметі мен қазіргі тәуелсіз Қазақстанның даму бағытындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстыру арқылы талдау жасайды. Үйге тапсырма «Қазақ халқының мемлекеттік егемендік жолындағы күресі қалай жүзеге асырылды?» - деген тақырыпқа эссе жазуға тапсырма беріледі (150-200 сөз) | Оқушылар Балық қаңқасы әдісі бойынша тақырыпты қорытындылау | «Ең үздік жауап» | Ақпараттық карточка | ||
| Кері байланыс |
| Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады | Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды | А4, конспект | ||
| Білім беру ұйымының атауы | | |||||||||||||||||||||||
| Пәні: | Қазақстан тарихы | |||||||||||||||||||||||
| Бөлім: | Тәуелсіздікке жол және ұлттық мемлекеттіліктің қайта жаңғыртылуы | |||||||||||||||||||||||
| Педагогтің аты-жөні: | | |||||||||||||||||||||||
| Күні: | | |||||||||||||||||||||||
| Сынып: 10 | Қатысушылар саны: | Қатыспағандар саны: | ||||||||||||||||||||||
| Сабақтың тақырыбы: | Қазақ мемлекеттілігінің кеңестік түрі | |||||||||||||||||||||||
| Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты: | 10.3.1.2 - Қазақстанда мемлекеттіліктің қалыптасуының тарихи кезеңдерін түсіндіру; 10.3.4.4 -Қазақ мемлекеттілігінің кеңестік түрін түсіндіру үшін «автономдық кеңес республикасы», «кеңес одағы республикасы», «унитарлы мемлекет» ұғымдарын пайдалану; 10.3.4.5 -Кеңестік кезеңдегі Қазақстанның қоғамдық-саяси дамуының жетістіктері мен қайшылықтарын талдау | |||||||||||||||||||||||
| Сабақтың мақсаты | Мемлекеттіліктің қалыптасу маңыздылығын түсінеді; автономия, республика, одақ ұғымдарының мағынасын түсіндіреді. | |||||||||||||||||||||||
| Сабақтың барысы | ||||||||||||||||||||||||
| Сабақтың кезеңі//уақыты | Педагогтің әрекеті | Оқушының әрекеті | Бағалау | Ресурстар | ||||||||||||||||||||
| Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Өткен білімді еске түсіру | Тақырыпқа шығу Өткен тақырыптарды еске түсіру 1. Қосүкімет дегеніміз не? 2.Уақытша үкімет елде қандай саясат жүргізе бастады? 3. Түркістан автономиясы неліктен құлатылды? 4. Алашорда не үшін Кеңестермен тайталасқа түсті? 5. Большевиктер халыққа қандай уәделер берді? Презентацияда негізгі ұғымдарды («Қазақ Кеңестік республикасы», «Кеңес Одағының республикасы», «Қазақ мемлекеттілігінің кеңестік формасын» «біртұтас мемлекет») сол сөздерге оқушылардың ауызша анықтама беруі тапсырылады. Тақырып қандай болуы мүмкін екендігі туралы болжамдары тыңдалады. Сабақтың тақырыбы, мақсаттары мен жетістік критерийлері хабарланады. Терминдердің анықтамалары беріліп, оқушылар бұл терминдердің ара-жігін анықтайды. | Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Бүкіл сыныптық талқылау арқылы тақырыпқа шығады | ҚБ Мұғалім кері байланыс беріп отырады | Тақырып тық суреттер | ||||||||||||||||||||
| Жаңа білім | Мәтінмен жұмыс Оқушыларға ҚазАКСР-нің, ҚазКСР-нің, КСРО-ның құрылуы туралы мәтін беріледі. Ол бойынша: 1.Мәтіндегі негізгі 3 ойды табады, топта талқылайды. Сынып алдында ойларын білдіреді 2. Сұрақтарға жазбаша жауап жазады: -Казревком қандай мақсатпен құрылды? -ҚазАКСР-нің басқару жүйесі қалай құрылды? 3. КСРО-ның құрылуы қазақ мемлекеттілігіне қалай әсер етті? 4. Қазақ КСР-нің құрылуы қазіргі Қазақстан мемлекетінің қалыптасуына қалай әсер етті? 1-тапсырма Кеңестік кезеңде Қазақстанның әлеуметтік-саяси дамуының жетістіктері мен қарама-қайшылықтарына талдау жасауға мәтін беріледі. 1 .Кеңестік кезеңде Қазақстанның әлеуметтік-саяси дамуының жетістіктері; 2. Кеңестік кезеңде Қазақстанның әлеуметтік-саяси дамуының қайшылықтары; 3. Бүгінгі Қазақстан мен Кеңестік Қазақстанның әлеуметтік-саяси дамуындағы ұқсас жетістіктер көрінісі 4. Бүгінгі Қазақстан мен Кеңестік Қазақстанның әлеуметтік-саяси дамуындағы ұқсас қайшылықтар көрінісі Деректі мәтінмен жұмыс жасау критерийлері: 1. Мәтін сіздерге қажетті деректерді анықтаңыздар; 2. Талдаңыздар; 3. Баға беріңіздер. 2-тапсырма Картамен жұмыс: «Қазақ АКСР-і» картасын зерттеп, қосылған жәнеалынған аумақтарын анықтау. Қазіргі Қазақстан мен Қазақ АКСР-нің карталарын салыстырып территориялық өзгерістерді анықтайды. Қазақ АКСР-дің жерін, астанасын кескін картаға түсіреді. КСРО кезіндегі біртұтас мемлекет құрамына енген мемлекеттерді көрсетеді. Оқушылардың пікірін тыңдағаннан кейін, толықтыру мақсатында тақтаға зиялылардың (Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, Ә.Ермеков, М.Сералиннің) ролін аша отырып, қазақ жерінің қалпына келтірунің маңызын көрсетіңіз (АКСР-дің шекарасын белгіледі). Қаулы 1925 жылғы Кеңестердің Бүкілқазақстандық V съезіндегі «қырғыз» атауының «қазақ» атауына ауыстырылған қауылысымен таныстырылады. Жеке жұмыс Кеңестік билік жүргізген саясаттың қазақ қоғамы үшін әсерін түсіндіріңіз
| Мәтінмен жұмыс Мәтіннен негізгі идеяны анықтайды Оқушыларды берілген критерийлерге сәйкес талдау, маңызын анықтап жазады Берілген тапсырманың соңында пікірталас ұйымдастырылады. Оқушылар картамен жқмыс жүргізеді Дескриптор: Кеңестік биліктің саяси салада жүргізген саясатының оң әсерін көрсетеді; - Кеңестік биліктің саяси саладағы жүргізген саясатының кері әсерін көрсетеді; - Кеңестік биліктің экономика саласында жүргізген саясатының оң әсерін анықтайды; - Кеңестік биліктің экономика саласында жүргізген саясатының кері әсерін анықтайды; - Кеңестік биліктің әлеуметтік салада жүргізген саясатының оң әсерін анықтайды; - Кеңестік биліктің әлеуметтік салада жүргізген саясатының кері әсерін анықтайды; - Кеңестік биліктің мәдени салада жүргізген саясатының оң әсерін анықтайды; - Кеңестік биліктің мәдени салада жүргізген саясатының кері әсерін анықтайды. | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады «Ең үздік жауап» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады Өзін-өзі бағалау | |||||||||||||||||||||
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
http://lms.nci.kz/history/view?f=244&id=9&lang=kaz№ 244. Қазақстан азамат соғысы және шетелдік интервенциясы жылдарында
http://lms.nci.kz/history/view?f=245&id=9&lang=kaz
№ 245.Қазақ ұлттық мемлекеттілігінің қалпына келтірілуі
Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 4-том. – Алматы, 2010.
Карта, кескін карта
ҚБ парағы