ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.02.2024
Просмотров: 142
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
| Ф И З И К А | 7-11сыныптар механика молекулалық физика термодинамика электродинамика кванттық физика атом физикасы Өскемен, 2009 |
Қайсенова В.И.
Физика
Бұл дидактикалық оқу құралында мектептің физика бағдарламасы қысқа және көрнекі түрде толығынан қамтылған.
Ұсынылып отырған оқу құралы автордың жинақталған көп жылғы тәжірибелерінің негізінде құрастырылды. Бұл құрал алғашқы сынақтан аймақтық политехникалық бағыттағы лицейдің физиканы тереңдетіп оқытатын сыныптарында өтті. Көмекші құрал жалпы білім беретін мектептерге арналған физиканың мемлекеттік білім стандартының негізінде жасалып, білім беру жүйесін сапалы деңгейге көтеруді көздейді.
Жалпы білім беретін физика курсының барлық бөлімдерінің негізгі формулалары мен жиі қолданылатын заңдары және ауызша тестік сұрақтар жауаптарымен берілген. Сонымен қатар әр тарауға есептер және олардың шығару жолдары, негізгі физикалық тұрақтылар мен анықтамалық кестелер келтірілген.
Құрал орта мектептің физика курсын қайталап, еске түсіруге арналған. Осы қосымша құрал оқуға түсуші талапкерлерге, мектеп мұғалімдеріне және төменгі курс студенттеріне пайдалы болары сөзсіз.
Автор сын пікірлер мен ізгі тілек айтушыларға алдынала ризашылық білдіреді.
Мазмұны
Физикалық шамалар және олардың өлшем бірліктері.............................................3
Физика курсының негізгі формулалары......................................................................4
Өткізгіштердің елеулі белгілері .............................................................................. 25
Негізгі физикалық тұрақтылар.....................................................................................26
Жиі кездесетін тұрақты шамалар................................................................................27
Сәуле шығару түрлері.....................................................................................................27
Тәуелсіз разрядтың түрлері және олардың қолданылуы........................................29
Элементар бөлшектерді тіркеу және бақылау әдістері.............................................29
Физика құралдары және олардың өлшеу обьектілері..............................................30
Физикалық атауларға ондық тіркемелер ..................................................................31
Халықаралық бірліктер жүйесінен тыс кейбір шамалар
........................................32
Электромагниттік сәуле шығару шкаласы................................................................32
Физикадағы ашылған жаңалықтар.............................................................................33
Есеп шығару алгоритмі................................................................................................. 36
Жаттығуға арналған есептер........................................................................................37
Сұрақ-жауап......................................................................................................................55
Физикалық құрылғылар және олардың қолданылуы.............................................90
Қосымшалар......................................................................................................................91
Қолданылған әдебиеттер тізімі......................................................................................96
Физикалық шамалар және олардың өлшем бірліктері
| № | Шамалар | Белгі- ленуі | Анықтаушы теңдеу | Бірліктердің | ||
| аталуы | белгіле нуі | |||||
| Негізгі бірліктер | 1 | Ұзындық | l | | метр | м |
| 2 | Масса | m |  | килограмм | кг | |
| 3 | Уақыт | t |  | секунд | с | |
| 4 | Ток күші | I |  | Ампер | А | |
| 5 | Термодинамикалық температура | T |  | Кельвин | К | |
| 6 | Зат мөлшері | ν |  | моль | моль | |
| 7 | Жарық күші | I | | канделла | кд | |
| Туынды бірліктер | 8 | Аудан | S |  | шаршы метр | м2 |
| 9 | Көлем | V |  | метр куб | м3 | |
| 10 | Жылдамдық | v; u |  |  | м/с | |
| 11 | Үдеу | a |  |  | м/с2 | |
| 12 | Бұрыштық жылдамдық | ω |  |  | рад/с | |
| 13 | Период | T |  | секунд | с | |
| 14 | Айналу жиілігі | ν |  | секунд-1 | Гц; с-1 | |
| 15 | Тығыздық | ρ |  |  | кг/м3 | |
| 16 | Импульс (қозғалыс мөлшері) | p |  |  |  | |
| 17 | Күш импульсі | I |  |  |  | |
| 18 | Күш | F |  | Ньютон | H | |
| 19 | Күш моменті | M |  |  |  | |
| 20 | Қысым | P |  | Паскаль | Па | |
| 21 | Жұмыс,энергия | A; W |  | Джоуль | Дж | |
| 22 | Қуат | N |  | Ватт | Вт | |
| 23 | Жылу мөлшері | Q |  | Джоуль | Дж | |
| | 24 | Мольдік масса | M |  | кг/моль | кг/моль |
| 25 | Электр заряды. Заряд мөлшері | q |  | Кулон | Кл | |
| 26 | Электр өрісінің кернеулігі | E |  |  | В/м | |
| 27 | Электр кернеуі, потенциалдар айырмасы | U |  | Вольт | В | |
| 28 | Электр сыйымдылығы | C |  | Фарад | Ф | |
| 29 | Электр кедергісі | R |  | Ом | Ом | |
| 30 | Меншікті электр кедергісі | ρ |  |  |  | |
| 31 | Магнит индукциясы | B |  | Тесла | Тл | |
| 32 | Магнит ағыны | Ф |  | Вебер | Вб | |
| 33 | Индуктивтік | L |  | Генри | Гн | |
Физика курсының негізгі формулалары
| № | Шамалар | Формуласы |
| 1 | Бір қалыпты қозғалыстың жылдамдығы |  |
| 2 | Заттың тығыздығы |  |
| 3 | Ауырлық күші | F=mg |
| 4 | Қысым |  |
| 5 | Сұйықтың ыдыс түбіне түсіретін қысымы |  |
| 6 | Сұйықтың ыдыс бүйіріне түсіретін орташа қысымы |  |
| 7 | Гидравликалық машинадағы күш пен аудан қатынасы. |   |
| 8 | Архимед күші | FA=ρcgvд |
| 9 | Сұйықтыққа батырылған дененің салмағы |  |
| 10 | Механикалық жұмыс | A=FS |
| 11 | Механикалық қуат |  |
| 12 | Иінтіректің тепе-теңдік шарты |  |
| 13 | Күш моменті | M=FL |
| 14 | Механизмнің ПӘК-і |  |
| 15 | Потенциалдық энергия | Ep=mgh |
| 16 | Кинетикалық энергия |  |
І. Механика
-
Кинематика
| № | Шамалар | Формуласы | |
| І | Дене горизонталь жазықтықта қозғалады | ||
| 1 | Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыстың жылдамдығы | | |
| 2 | Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыстың теңдеуі |  | |
| 3 | Түзу сызықты бірқалыпсыз қозғалыстың орташа жылдамдығы | Егер,  ;  |  |
| Егер,  ;  |  | ||
| Егер,  ;  |  | ||
| Қозғалыс теңдеумен берілсе, онда уақыттың орташа мәнін теңдеуге қою керек |  | ||
| 4 | Түзу сызықты бірқалыпты үдемелі қозғалыстың үдеуі |  | |
| 5 | Түзу сызықты бірқалыпты үдемелі қозғалыстың орын ауыстыруы |  ;  | |
| 6 | Түзу сызықты айнымалы қозғалыстың жылдамдығы |  | |
