Физикалық құрылғылар және олардың қолданылуы

1. 
   Вакумдық диодтар жартылай өткізгішті диодтармен қатар айнымалы электр тогын түзету үшін қолданылады.Вакуумдық диод - ішіндегі ауа қысымы
   

10^-6-10^-7мм.сын.бағ.дейін сорып алынған шыны немесе металды керамика баллонның ішіне орнатылған екі электрод.

2. 
   Модулятор – жоғарғы жиіліктегі генераторларда шығарылатын тербелістерді дыбыс тербелістерінің жиілігіндей етіп түрлендіреді.
   
3. 
   Детектор– қабылдағыш ішінде жиілігі жоғары модуляцияланған тербелістерден жиілігі төмен тербелістерді айырып, бөліп алады.
   
4. 
   Иконоскоп– кадр кескінін электр сигналдар кескініне айналдырады.
   
5. 
   Жартылай өткізгіштердегі фотоэлектрлік эффектіні пайдаланатын құралдар фоторезисторлар немесе фотокедергілер деп аталады.
   
6. 
   Транзистор ағылшынның ’’transfer’’-тасмалдау,’’resistor’’-кедергі деген сөзінен шыққан.Транзисторлар тербелістерді генерациялау және күшейту үшін қолданылады.Транзисторлардың кемшіліктері де жартылай өткізгішті диодтікіндей. Олар температураның жоғарылауына, электрлік артық жүкке және өткір сәулелерге өте сезімтал.
   
7. 
   Дыбыс зорайтқыш электр тогының тербелістерін дыбыс тербелістеріне айналдыратын құрылғы. Ең жақсы деген дыбыс зорайтқыштар дыбыс тербелістерін 40-15000 Гц диапазон аралығында жаңғыртып шығарады. Дыбыс зорайтқыштың бәрінің ортақ кемшілігі – ПӘК-нің аздығы болып табылады.Олар өздеріне келген барлық энергияның тек 1-3%-ін ғана шығарады.
   
8. 
   Микрофон ауаның дыбыс тербелістерін электр тогының тербелістеріне айналдыратын құрылғы.
   
9. 
   Динамик – дыбыс жиілігіндегі тербелістерді дыбыс толқындарына айналдырады.
   
10. 
    Масс-спектрограф (масс-спектрометр) – зарядталған бөлшектерді олардың меншікті зарядтарына қарай, яғни бөлшек зарядтарының оның массасына қатынасына қарай бір-бірінен ажыратуға және де табылған нәтижелерге қарап, бөлшектің дәл массасын анықтайтын құрылғы.
    
11. 
    Циклотрон - әр түрлі типті зарядталған бөлшектерді үдететін қондырғы.
    

Қосымшалар

1. Заттардың тығыздығы, 10³ кг/м³

Қатты дене
Алюминий Алтын Жез Мұз Мыс Никель Пробка (тығын)	2,7 19,3 8,5 0,9 8,9 8,9 0,2	Қалайы Қорғасын Күміс Болат (темір) Мырыш Шыны Хром	7,3 11,3 10,5 7,8 7,1 2,4 7,2
Сұйықтар
Бензол Жанармай (бензин) Су Жер майы (керосин) Кастор майы	0,88 0,70 1,0 0,80 0,9	Мұнай Сынап Спирт Тұзды су Глицерин	0,80 13,6 0,79 1,03 1,26
Газдар (қалыпты жағдайда)
Ауа Азот Сутек	1,29 1,25 0,09	Көмірқышқыл газ Оттек	1,98 1,43

---

2. Сұйықтардың беттік керілу коэффициенті,

мН/м (20ºС-та)

Су 73 Глицерин 66 Сабынды ерітінді 40

Сүт 46 Сынап 490 Спирт 22

3. Отынның меншікті жану жылуы, МДж/кг

Әуе жанар майы 48 Жанар май 46 Ағаш 10 Тас көмір 30 Жер майы (керосин) 46 Метан 55

Мұнай 46 Оқ-дәрі 3,8 Табиғи газ 34 Спирт 29 Торф 14

4. Заттардың жылулық қасиеті

Қатты дене
Зат	Меншікті жылу сыйымдылығы, кДж/(кг∙К)	Балқу температурасы, ºС		Меншікті балқу жылуы, кДж/кг
Алюминий Жез Мұз Мыс Никель Қалайы Қорғасын Күміс Болат (темір)	0,9 0,39 2,09 0,39 0,46 0,28 0,13 0,23 0,46	660 900 0 1083 1453 232 327 960 1400		321 330 333 175 300 59 25 88 82
Сұйықтар
Зат	Меншікті жылу сыйымдылығы, кДж/(кг∙К)	Қайнау температурасы, ºС		Бу түріндегі меншікті жылуы1, МДж/кг
Су Глицерин Сынап Спирт	4,18 2,42 0,14 2,42	100 290 357 78		2,25 - 0,284 0,853
Газдар
Зат	Меншікті жылу сыйымдылығы2, кДж/(кг∙К)		Конденсация температурасы1, ºС
Азот Сутек Ауа Гелий Оттек	1,05 14,3 1,01 5,29 0,913		-196 -253 - -269 -183

5. Жылулық ұлғаю коэффициенттері (бөлме температурасында)

Қатты дене	Сызықтық ұлғаю коэффициенті α, 10-6 К-1	Сұйық	Көлемдік ұлғаю коэффициенті β, 10-4 К-1
Алюминий Қола Жез Мыс Платина Болат (темір) Кәдімгі шыны	22,9 20,0 18,9 16,9 16,7 8,5 11	Су Глицерин Жер майы (керосин) Мұнай Сынап Этил спирті	2,1 5,0 10,0 10,0 1,8 11,0

---

6. Қаныққан су буы қысымының р және тығыздығының температураға тәуелділігі

t,ºС	p,кПа	,г/м3	t,ºС	p,кПа	,г/м3
-5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 110,65 120,71 130,76	0,40 0,61 0,65 0,71 0,76 0,81 0,88 0,93 1,0 1,06 1,14 1,23 1,33 1,40 1,49	3,2 4.8 5.2 5.6 6.0 6.4 6.8 7.3 7.8 8.3 8.8 9.4 10.0 10.7 11.4	14 15 16 17 18 19 20 21 25 50 60 70 80 90 100	1,60 1,71 1,81 1,94 2,07 2,20 2,33 2,49 3,17 12,3 19,9 31,0 47,3 70,0 101,3	12,1 12,8 13,6 14,5 15,4 16,3 17,3 18,3 23,0 83,0 129,4 195,7 290,2 417,6 588,3

7. Созылудың беріктілік шегі және серпімділік модулі Е

Зат	, МПа	Е, ГПа
Алюминий Жез Қорғасын Күміс Болат	100 50 15 140 500	70 100 17 80 210

8. Заттардың диэлектрлік өтімділігі

Ауа Су Жер майы (керосин) Май Парафин Парафинді қағаз

0,00058 81 2 2,2 2 27

Слюда 6 Шыны 7 Текстолит 7 Фарфор 5 Эбонит 3

9. Балқығыштың және металдардың температуралық кедергі коэффициенті α және меншікті кедергі (20ºС температурада)

---

Зат	, 10-8 Ом∙м немесе 10-2 Ом∙мм2/м	α, К-1	Зат	, 10-8 Ом∙м немесе 10-2 Ом∙мм2/м	α, К-1
Алюминий Вольфрам Темір Алтын Жез Мыс	2,8 5,0 9,8 2 7,1 1,7	0,0045 0,0048 0,0048 0,0065 0,004 0,001	Никелин Нихром Қорғасын Күміс Болат	42 110 19 1,5 12	0,0001 0,0001 0,0042 0,004 0,006

10. Электрохимиялық эквиваленттер, мг/Кл (10^-6 кг/Кл)

Алюминий (Al3+) Сутек (H+) Темір (Fe3+) Алтын (Au+) Кальций (Ca2+) Оттек (O2-) Мыс (Cu2+)

0.093 0.0104 0.193 2.04 0.208 0.083 0.329

Қалайы (Sn2+) Натрий (Na+) Никель (Ni2+) Күміс (Ag+) Хром (Cr3+) Мырыш (Zn2+)

0.62 0.238 0.329 1.12 0.18 0.339

11. Сыну көрсеткішінің кестесі

Заттар	n	Заттар	n
Ацетон	1,36	Алмаз	2,42
Бензин	1,41	Тас тұз	1,54
Бензол	1,50	Кварц	1,54
Су	1,33	Корунд	1,77
Глицерин	1,47	Мұз	1,31
Кастор майы	1,48	Органикалық шыны	1,50
Күкірт қышқылы	1,43	Лағыл (рубин)	1,76
Скипидар	1,47	Слюда	1,58
Спирт	1,36	Шыны (кәдімгі)	1,48-1,53
Эфир	1,35	Шыны (оптикалық)	1,47-2,04

---

---

Смотрите также файлы

• Сборник задач по дисциплинам Сопротивление материалов иТехническая механика.pdf

• Государственное регулирование труда и занятости в России.docx

• Академическое исследование.docx

• Крнекілігі отбасылы суреттер, Мені шежірем атты тірек сызба Барысы Малім Шежіре.docx

• Сабатаы тиімді діс тсілдер.docx