ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 16.03.2024
Просмотров: 32
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жалтыр жалпы орта білім беретін мектеп
_____________________________________
(Тегі)
_______________________________________
(Аты)
_______________________________________
(Әкесініңі аты)
_______________________________________
(Туған жылы, айы, күні)
_______________________________________
(Сынып)
І тарау.
Фонетика
-
1. Фонетика гректің «фоне» деген сөзі негізінде қолданысқа енген. Фоненің мағынасы - дыбыс, үн, дауыс. Фонетика-тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.
Т іл дыбыстары кестедегі сөйлеу мүшелері арқылы жасалатынына назар аударту.
Тапсырма№1: Адасқан әріптерді орнына қой. Кім жылдам?
і, м, б, л, і __________________
ш, о, б, а, л, қ, а __________________
к, р, е, м, т, е, е ________________
с, ұ, з, а, т ________________
к, т, е, м, е, т, е ________________
а, л, а, д ________________
Тапсырма №2. Бір буынды сөздердің дауысты, дауыссыз дыбыстарын өзгертіп, жаңа сөздер құраңдар:
Ат, тал, сой, ақ, ес, ін, ұл, күн, қақ, жаз.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Қазақ әліпбиі тарихының хронологиясы
№1. Кестені толтыр.
жылдары | аталуы | Авторы |
1912 -1929 жылдар | | Ахмет Байтұрсынов |
| Латын әліпбиі | |
1940 жылдан осы уақытқа дейін | | Қазақ,орыс зиялылары |
Тапсырма №2: Оқулықтағы ережені пайдаланып кластерді толтыру
Тапсырма№3:
Әріптерді әліпби ретімен жазу.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма№4: Жоғалған әріптерді қой.
Қ...за... ...азба м...ралар...ны... к...пш...лігі ара... ә...іпби... арқ...лы біздің ...ама...ымы...ға жет...і. 1912 жы...ы ...хмет Ба...тұр...ынов а...аб әліп...иін... н..гіз...елген қа...ақ жазуы...а ал...ғаш ре...орма жа...а...ы.
3. Дауысты дыбыстар
Тапсырма№1. Дауысты дыбыстан басталатын сыныптағы оқушылардың есімін дәптерлеріне жазу. Ол дыбыстарға сипаттама беру
Үлгі: Әлия - ә -дауысты дыбыс, жіңішке
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма№2: «Қазақ» сөзіне фонетикалық талдау жасау.
-
Айтылу, жасалу, жазылу жолдарына қарай - ____________ буынды сөз. -
Бұл сөз ____________ болып ___ буынға бөлінеді. – ____ - буыны ______ буын, себебі, _________________________________________ дыбысқа аяқталып тұр, – ____ - буыны ______ буын, себебі, _________________________________________ дыбысқа аяқталып тұр. -
Бұл сөз _______________ болып ______ жағдайда ғана тасымалдауға болады. -
____________сөзінде екпін соңғы_______ дауысты дыбысына түсіп тұр. -
_____________________________________________ -
_____________________________________________
Дауыстылар: ____________
Тілдің қатысына қарай – жуан: _____________
жіңішке: _____________
Жақтың қатасына қарай – ашық: __________
қысаң: _____________
Еріннің қатысына қарай – еріндік: ____________
езулік: _________
Дауыссыздар: _________________
Үн мен салдырдың қатысына қарай:
- қатаң: ___________
- ұяң: ____________
- үнді: __________
Еріндік дауыстыдан | Көру, |
Қысаң дауыстылардан | Құрық, |
Жіңішке дауыстылардан | Әже, |
Езулік дауыстыдан | Асыл, |
Ашық дауыстыдан | Әйел, |
Жуан дауыстыдан | Арық, |
Тапсырма№3. Кім көп біледі?
Тапсырма№4.Тапқыр болсаң, тауып көр.
Кім көп ағаштардың аттарын табады. "Тал-дарақтар" сөзсызбасы
Қ | Қ | А | Т | Е | К | Ж | А | Ғ | А |
А | Й | Р | Е | Р | К | А | Ш | Е | Н |
Ш | Ы | А | Ү | К | Ө | Ң | Ғ | К | Ө |
Ы | Ң | Ғ | Й | Т | Б | А | А | Қ | Ж |
Р | Е | А | Е | Е | К | Л | Й | А | Ғ |
Ш | М | Й | Ң | Р | Е | Қ | А | Р | А |
А | Е | Н | К | 1 | Ш | Е | Т | Е | Н |
4. Дауыссыз дыбыстар
Тапсырма №1. Семантикалық картамен жұмыс.
Сөз | Дауы-сты | жуан | жіңішке | ашық | Қысаң | Ерін-дік | Езулік | дауыссыз | Қа-таң | ұяң | үнді |
М | | | | | | | | | | | |
Ұ | | | | | | | | | | | |
Ғ | | | | | | | | | | | |
А | | | | | | | | | | | |
Л | | | | | | | | | | | |
І | | | | | | | | | | | |
М | | | | | | | | | | | |
Тапсырма №2. Берілген дауысты және дауыссыз дыбыстардан сөз тізбек жаса.
Мысалы, т
– тары, тон, табиғат, тал, табақ т.б.
А, Б, Ә, К, Ұ, Д, Ө, Ж.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма№3. Дауыссыз дыбыстардан басталатын ұлттық спорт ойындарын атап, дәптеріңе жаз және келтірген мысалыңның 2-3 түріне сөйлем құра.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма№4. Тек қана бір дауыссыздан басталатын сөздерден сөйлем құрастыр.
Үлгі: Жанат жазда жаяу жылдам жүреді. Біз-бақытты баламыз.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма №5. Төмендегі берілген мысалдан дауысты дыбыстың астын бір, дауыссыз дыбыстың астын екі сызықпен белгіле.
Құран – ислам дінінің ең негізгі, басты кітабы. Ол діннің ғана емес, араб әдебиетінің классикалық үлгісі. Араб әдебиеті тарихында кітап болып басылып, жарық көрген тұңғыш көркем шығарма. Онда тарих, әдебиет, шариғат, салт-сана, әдет-ғұрып, тазалық, шипагерлік секілді жан-жақты бай мазмұн қамтылған.