Файл: Р. . Ниязбекова, В. Н. Михалченко, Г. . Бектранова, В. А. Донбаева, К. У. Тоызбаев, Л. А. Байбосынова.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 17.03.2024
Просмотров: 235
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
СОДЕРЖАНИЕ
ынтымақтасады. Ұйымда қаражат болмайды.
КООМЕТ-тің мүшелер Беларусь, Болгария, Германия, Польша, Россия, Қазақстан, Румыния, Словакия, Украина, Куба елдері болып табылады. Ынтымақтасуға өздерінің өтініштерін білдірген елдері Армения, Грузия, Литва. КООМЕТ мүшелері бұл ұйымға қатысудың метрология бойынша халықаралық және аймақтық ұйымдармен байланыс орнату үшін маңызы зор дейді. Жиі жағдайда, EAL және ЕВРОМЕТ байланыс орнатылған, олар
КООМЕТ мүше елдерінің мамандарына басқарушы органдар дың отырысына және батыс еуропалық ұйымдардың мамандарының кеңесіне қатысуға құқық береді. Сонымен қатар, ақпараттық материалдар және хаттамалармен алмасу үдерісі жүргізіледі.
Эталондар бойынша біріккен комитет КООМЕТ (ЭБК КООМЕТ) КООМЕТ 12 отырысында құрылған (Гавана қ., мамыр 2002 ж.).
ЭБК КООМЕТ 12 техникалық комитеттен тұрады.
ЭБК КООМЕТ өз қызметінде КООМЕТ әрекет етуші құжаттары және КООМЕТ іс-шараларына негізделе жұмыс атқарады.
ЭБК КООМЕТ өлшеу түрлері бойынша техникалық комит- терді әдістемелік қамтамасыз ету және үйлестіруді жүзеге асырады. Олар мына салалар:
Техникалық комитеттер бекітілген тематикалық салада
КООМЕТ шегінде қызметтер атқарады.
Эталондар бойынша бірлескен комитет КООМЕТ және оның техникалық комитеттерін төраға басқарады, оны КООМЕТ Комитеті төрт жыл мерзімге сайланады.
Техникалық комитеттер сәйкес тематикалық салалардағы корреспонденттерден тұрады. Корреспонденттер өз мемлекет- терінде КООМЕТ Комитетінің мүшелері болып тағайындалады.
Техникалық комитеттер өз ішінде кіші комиттер құра алады (ПК), олар тұрақты тапсырмаларды шешеді және жұмыстық топтар (ЖТ) құрай алады,
олардың құрамында сәйкес ТК/ПК құрылымы бар.
КООМЕТ мүшелері қажет болса, техникалық комиттер жұмысына қатысу үшін өзінің өкілдерін жібере алады (эксперттерді, кеңесшілерді және т.б.).
Эталондар бойынша бірлескен комитет КООМЕТ Кеңесі жылына бір реттен кем емес өткізілмейді. Техникалық комит- тердің кеңесі қажеттілік мөлшері бойынша шақырылады, бірақ,
Еуропалық метрологиялық ұйым (ЕВРОМЕТ) 1987 жылы құрылды, ол ЕС мүше мемлекеттерін қамтиды. Оның мақсаты - метрология саласындағы эталондарды жақсартуда тығыз серіктестікті дамыту; метрология бойынша ұлттық ресурстарды қолдануды жетілдіру; өлшеу қызметтерінің сапасын жақсарту және т.б.
Тәжірибелік қызметтің негізгі бағыттары: эталондарды жасау бойынша жобаларды үйлестіру; метрологиялық қажеттіліктерге жұмсалатын қаржылық құралдарды әзірлеуді үйлестіру; алғаш- қы және ұлттық эталондарды сараптау; жеке жобалар бойынша мүше мемлекеттердің серіктестіктеріне жағдайлар жасау; мүше мемлекеттерді ақпараттық қамтамасыз ету. ЕВРОМЕТ негізгі константтар облысында зерттеу жұмыстарын жүргізеді, эталондарды жасауда ең жоғарғы дәлдік деңгейін алудың өлшеу әдістерін қарастырады; «Еуропадағы метрология» атты анықтамалық шығарады. Ұйымның ерекшелігі болып, тұрақты орналасу орны мен өз бюджетінің жоқтығы болып табылады. Нақты жобаларды ұйым мүшелері өздері қаржыландырады.
Батыс-Еуропалық заңнамалық метрология бойынша бірлестік (BEJIMET) 1989 жылы құрылған, ол Еуропалық одақ ішінде саудадағы кедергілерді жою үшін, ЕО мемлекеттерінің заңнамалық метрологиялық ұлттық қызметін үйлестіру мақ- сатында құрылған.
1990 жылы 13 мемлекет өзара ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойды, ол қол қойған жақтарға заңды эсер етпейді және тек ұсыныстық сипатқа ғана ие.
BEJIMET өз қаржыландырмайды әр мүше өз қызметін қоса отырып, өздігінен қаржыландырады.
Батыс-Еуропалық калибрлеу бойынша бірлестікті (EAL)
1989 жылы ЕО мемлекеттері құрған, оның мақсаты мемлекеттік метрологиялық тексеріске жатпайтын өлшеу құралдарын калибрлеу жөніндегі ұлттық сертификаттарды қабылдау. Бұл өлшеу құралдары міндетті тексеріске жатпайды және заңнамалық метрологияның қызметтік саласына қатысыз.
Ұйымның мақсаттары мен міндеттері өзара түсіністік туралы 15 мемлекет қол қойған Меморандумда көрсетілген.
Бірлестіктіктің тұрақты орны жоқ. Хатшылық қай мемлекеттің өкілі хатшы болып сайланса, сол мемлекетте орналасады. Ұйымның жеке бюджеті жоқ, ал қажетті шығындарды ұлттық калибрлеу қызметінің мүше мемлекеттері өтейді.
ТМД елдеріндегі метрология бойынша серіктестік. Стандарттау,
метрология және сертификаттау саласында өзара келісімді саясат жүргізу туралы ТМД мүше мемлекеттер арасында басқармааралық Келісімге қол қойылған. Сол себепті құжатқа өлшеулер біркелкілігі сақталады, ол физикалық шамалар үшін қолданыстағы эталондар негізінде. Көптеген эталондар Ресейде орналасқан.
Жоғарыда аталған Келісімнің дамуы үшін басқа да құжаттар қабылданған:
Бақылау сұрақтары:
КООМЕТ-тің мүшелер Беларусь, Болгария, Германия, Польша, Россия, Қазақстан, Румыния, Словакия, Украина, Куба елдері болып табылады. Ынтымақтасуға өздерінің өтініштерін білдірген елдері Армения, Грузия, Литва. КООМЕТ мүшелері бұл ұйымға қатысудың метрология бойынша халықаралық және аймақтық ұйымдармен байланыс орнату үшін маңызы зор дейді. Жиі жағдайда, EAL және ЕВРОМЕТ байланыс орнатылған, олар
КООМЕТ мүше елдерінің мамандарына басқарушы органдар дың отырысына және батыс еуропалық ұйымдардың мамандарының кеңесіне қатысуға құқық береді. Сонымен қатар, ақпараттық материалдар және хаттамалармен алмасу үдерісі жүргізіледі.
Эталондар бойынша біріккен комитет КООМЕТ (ЭБК КООМЕТ) КООМЕТ 12 отырысында құрылған (Гавана қ., мамыр 2002 ж.).
ЭБК КООМЕТ 12 техникалық комитеттен тұрады.
ЭБК КООМЕТ өз қызметінде КООМЕТ әрекет етуші құжаттары және КООМЕТ іс-шараларына негізделе жұмыс атқарады.
ЭБК КООМЕТ өлшеу түрлері бойынша техникалық комит- терді әдістемелік қамтамасыз ету және үйлестіруді жүзеге асырады. Олар мына салалар:
-
КООМЕТ мүшелер мемлекеттерде ұлттық эталондарды, калибрлеу және өлшеу сертификаттарын өзара келісіммен келісімшартты жүзеге асыру; -
жоспарлау, негізгі, қосымша және екіжақты КООМЕТ бірлестіктерін ұйымдастыру және әдістемелік серіктестіру; -
эталондарды жақсарту мен жаңа эталондарды жасау үшін КООМЕТ жобаларын ұйымдастыру және өткізу; -
эталондар саласында серіктестік туралы ұсыныстарды құрастыру; -
заттар мен материалдар құрамының үлгілерін әзірлеу және стандартты үлгілерді пайдалану; -
эталондар саласында серіктестікке жататын өзге сұрақтар.
Техникалық комитеттер бекітілген тематикалық салада
КООМЕТ шегінде қызметтер атқарады.
Эталондар бойынша бірлескен комитет КООМЕТ және оның техникалық комитеттерін төраға басқарады, оны КООМЕТ Комитеті төрт жыл мерзімге сайланады.
Техникалық комитеттер сәйкес тематикалық салалардағы корреспонденттерден тұрады. Корреспонденттер өз мемлекет- терінде КООМЕТ Комитетінің мүшелері болып тағайындалады.
Техникалық комитеттер өз ішінде кіші комиттер құра алады (ПК), олар тұрақты тапсырмаларды шешеді және жұмыстық топтар (ЖТ) құрай алады,
олардың құрамында сәйкес ТК/ПК құрылымы бар.
КООМЕТ мүшелері қажет болса, техникалық комиттер жұмысына қатысу үшін өзінің өкілдерін жібере алады (эксперттерді, кеңесшілерді және т.б.).
Эталондар бойынша бірлескен комитет КООМЕТ Кеңесі жылына бір реттен кем емес өткізілмейді. Техникалық комит- тердің кеңесі қажеттілік мөлшері бойынша шақырылады, бірақ,
-
жылда бір реттен кем емес.
Еуропалық метрологиялық ұйым (ЕВРОМЕТ) 1987 жылы құрылды, ол ЕС мүше мемлекеттерін қамтиды. Оның мақсаты - метрология саласындағы эталондарды жақсартуда тығыз серіктестікті дамыту; метрология бойынша ұлттық ресурстарды қолдануды жетілдіру; өлшеу қызметтерінің сапасын жақсарту және т.б.
Тәжірибелік қызметтің негізгі бағыттары: эталондарды жасау бойынша жобаларды үйлестіру; метрологиялық қажеттіліктерге жұмсалатын қаржылық құралдарды әзірлеуді үйлестіру; алғаш- қы және ұлттық эталондарды сараптау; жеке жобалар бойынша мүше мемлекеттердің серіктестіктеріне жағдайлар жасау; мүше мемлекеттерді ақпараттық қамтамасыз ету. ЕВРОМЕТ негізгі константтар облысында зерттеу жұмыстарын жүргізеді, эталондарды жасауда ең жоғарғы дәлдік деңгейін алудың өлшеу әдістерін қарастырады; «Еуропадағы метрология» атты анықтамалық шығарады. Ұйымның ерекшелігі болып, тұрақты орналасу орны мен өз бюджетінің жоқтығы болып табылады. Нақты жобаларды ұйым мүшелері өздері қаржыландырады.
Батыс-Еуропалық заңнамалық метрология бойынша бірлестік (BEJIMET) 1989 жылы құрылған, ол Еуропалық одақ ішінде саудадағы кедергілерді жою үшін, ЕО мемлекеттерінің заңнамалық метрологиялық ұлттық қызметін үйлестіру мақ- сатында құрылған.
1990 жылы 13 мемлекет өзара ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойды, ол қол қойған жақтарға заңды эсер етпейді және тек ұсыныстық сипатқа ғана ие.
BEJIMET өз қаржыландырмайды әр мүше өз қызметін қоса отырып, өздігінен қаржыландырады.
Батыс-Еуропалық калибрлеу бойынша бірлестікті (EAL)
1989 жылы ЕО мемлекеттері құрған, оның мақсаты мемлекеттік метрологиялық тексеріске жатпайтын өлшеу құралдарын калибрлеу жөніндегі ұлттық сертификаттарды қабылдау. Бұл өлшеу құралдары міндетті тексеріске жатпайды және заңнамалық метрологияның қызметтік саласына қатысыз.
Ұйымның мақсаттары мен міндеттері өзара түсіністік туралы 15 мемлекет қол қойған Меморандумда көрсетілген.
Бірлестіктіктің тұрақты орны жоқ. Хатшылық қай мемлекеттің өкілі хатшы болып сайланса, сол мемлекетте орналасады. Ұйымның жеке бюджеті жоқ, ал қажетті шығындарды ұлттық калибрлеу қызметінің мүше мемлекеттері өтейді.
ТМД елдеріндегі метрология бойынша серіктестік. Стандарттау,
метрология және сертификаттау саласында өзара келісімді саясат жүргізу туралы ТМД мүше мемлекеттер арасында басқармааралық Келісімге қол қойылған. Сол себепті құжатқа өлшеулер біркелкілігі сақталады, ол физикалық шамалар үшін қолданыстағы эталондар негізінде. Көптеген эталондар Ресейде орналасқан.
Жоғарыда аталған Келісімнің дамуы үшін басқа да құжаттар қабылданған:
-
мемлекеттік сынаулар мен типті бекіту, метрологиялық аттестаттау, өлшеу құралдарын тексеру мен калибрлеу, сынау зертханасының аккредиттеу нәтижелерін өзара мойындау туралы келісім; -
заттар құрылымы мен материалдардың физикалық тұ- рақтылары туралы келісім; -
заттар мен материалдар құрылымының стандартты үлгілерін қолдану мен әзірлеу бойынша серіктестіктік келісімі.
Бақылау сұрақтары:
-
Салмақ және шама бойынша халықаралық ұйымның (СШХҰ) және заңнамалы метрология бойынша халықаралық ұйымның қызметі. -
Заңнамалық метрология бойынша халықаралық ұйымның (ЗМХҰ) мақсаты және қарастыратын сұрақтары. -
“Метрологияда негізгі және жалпы терминдердің халықаралық сөздігін” жасауға қандай ұйымдар қатысты және құжат қандай бөлімдер- ден тұрады? -
Орталық және Шығыс Еуропа мемлекеттерінің метрологиялық ұйымының (КООМЕТ) мақсаты. -
Еуропалық метрологиялық ұйымның (ЕВРОМЕТ) тәжірибелік қызметінің негізгі бағыттары. -
ЮНИДО ұйымының қызметі және басты мақсаты. -
ИМЕКО ұйымының жұмыс түрі. -
Батыс-Еуропалық заңнамалық метрология бойынша бірлестік (BEJIMET). -
Батыс-Еуропалық калибрлеу бойынша бірлестік (EAL) ұйымының қызметі, мақсаттары мен міндеттері. -
ТМД елдеріндегі метрология бойынша серіктестіктің қызмет бағыты.