5)

кл

иенттердің құжаттамалық нысанда шығарылған бағалы қағаздарын, құжаттары

мен құндылықтарын сақтайды, оған қоса сейфтік жәшіктерді, шкафтар мен

бөлмелерді жалға беру жөнінде қызмет көрсетеді;

6)

заңды және жеке тұлғалардың ақша аударымы бойынша тапсырмаларын

ор

ындайды;

7)

шетелдік валютамен жүргізілетін айырбастау операцияларын ұйымдастырады.

Есеп айырысу

-

кассалық бөлімдері шетелдік валютамен айырбастау операцияларын

қазақстан Республикасы валюталық заңнамасының талаптарын ескере отырып жүзеге

асырады.

Есеп айырысу

-

кассалық бөлімдері Қазақстан Республикасының банктерге және

банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға арналған

заңнамада белгіленген талаптарға сәйкес ккелетін қызметтік үй

-

жайларда орналасуға тиіс.

Нақтылы бан

ктіің есеп айырысу

-

кассалық бөлімдері басқа банктерде және банктік

операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын басқа ұйымдарда банктік шоттарын

аша алмайды, дербес және шағын кәсіпкерлік, микробизнес субъектілерін қоспағанда,

заңды тұлғалардың депози

ттерін қабылдамайды, банктік шоттарын ашпайды және

жүргізбейді, сондай

-

ақ заңды тұлғалардың экспорттық

-

импорттық операциялары

бойынша төлемдер мен аударымдарды жүзеге асырмайды.

Банктік есеп айырысу принциптері, тәсілдері және банктік есеп айырысу

құ

қықтық қатынастары.

Банктік есеп айырысудың (оның ішінде тек қолма

-

қол ақшасыз

есеп айырысудың) қазіргі замаңғы нормативтік құқықтық базасының негізінде нарықтық

экономикаға тән есеп айырысуды ұйымдастыру принциптері қалыптастырылды.

Банктік есеп айы

рысуды ұйымдастыру принциптері мынадай көрініс табады:

1)

банк клиенттің банктік шотындағы ақша қаражатының тиісті сомасын тек

клиенттің өкімі негізінде шығарады;

2)

банк клиенттері мен олардың контрагенттері қолма

-

қол ақшасыз есеп айырысу

нысандарын өз еріктері

мен таңдай алады;

3)

банктік есеп айырысу

–

төлем жасау мерзімі тиісті шарттар мен ресми құжаттарда

нақтылы белгіленеді;

4)

банктік есеп айырысу

-

төлемдік операциялары тиісінше көлемде клиенттердің

банктік шотына түсіп отыратын немесе түскен ақша қаражаттарымен қ

амтамасыз

етіледі;

5)

барлық заңды тұлғалар

---

–

ұйымдар мен кәсіпорындар өз ақша қаражаттарын

өздерінің ұйымдастыру

-

құқықтық нысандарына қарамастан қалаған банктегі тиісті

банктік шоттарда сақтауға міндетті.

Есеп айырысу операциялары және олардың жіктел

уі

. Қатысушыларға байланысты

банктің есеп операциялары негізгі екі топқа бөлінеді:



клиенттік есеп айырысу операциялары, мұнда негізгі субъект ретінде банк

және оның клиенттері қатысады;



негізгі субъект банк болып табылатын, таза банктік есеп айырысу

операц

иялары және банкаралық есеп айырысулар.

Есеп айырысу нысандарындағы ерекшеліктерге байланысты банктің келесі есеп

айырысу операцияларын бөліп көрсетуге болады:



аккредитивтік операциялар;



инкассолық операциялар;



аударым операциялары;



клирингтік операц

иялар.

Есеп айырысу операцияларында қолданылған төлем құралдарына байланысты есеп

айырысу операциялары былайша жіктеледі:



төлем тапсырмаларымен есеп айырысу;



чектермен есеп айырысу,



вексельдермен есеп айырысу;



төлем карточкаларымен есеп айырысу;



қолм

а

-

қол есеп айырысу.

Атқарымдық негіздеріне, есеп айырысу мәні мен жүзеге асыру кезеңдеріне қарай

банктің есеп айырысу операциялары былайша бөлінеді:



ағымды, мерзімдік есеп айырысу және басқа да шоттар операциялары;



әр түрлі шоттарды жүргізу, қаржылар

ды өтеу және қосу, сыйақы мен

комиссиялық ақылар есептеу операциялары;



кассалық операциялар (қолма

-

қол ақшаны қолма

-

қол емес ақшаға айналдыру

операциялары және керісінше);



тиісті құжаттарды төлеуге төлеушінің келісімін (немесе қарсылығын) алуға

байланысты

акцептік операциялар;



төлем алу құқығын беруге байланысты операциялар: факторингтік, есептік,

индоссациялық (банк индоссант болып табылатын кездегі);



банк төлемге келіп немесе тапсырыс беруші болып табылатын, банктің авальді

(кепілді тапсырмасының) операци

ялары.

Банктегі есеп айырысу операцияларын ұйымдастыру 2000 жылғы 25 сәуірдегі No179

«Қазақстан Республикасы аумағында қолма

-

қол емес төлем және ақша аударымдарын

жүзеге асырудың төлем құжаттарын қолдану ережелеріне» сәйкес реттеледі.

---

Осы ережелерде е

сеп айырысу құжаттарын рәсімдеу және есеп айырысуды жүзеге асыру

тәртібі көрсетілген.

Банк аударым оперцияларының үлкен көлемін жүзеге асырады, яғни заңды және жеке

тұлғалардың қаржы аударымдарын жүзеге асыру тапсырыстарын орындау бойынша

операциялар

. Аударым операциялары кредиттік және дебеттік болып бөлінеді. Кредиттік

аударымдар

–

төлем құжатын алушы банкке инициатор ұсыну жолымен жүзеге

асырылатын қолма

-

қолсыз төлем. Дебеттік аударым

–

ақша жөнелтуші төлеу үшін төлем

құжаттарын банкке бенефициар ұ

сынатын қолма

-

қолсыз төлем түрі.

Аударым операцияларын жүзеге асыру үшін банкте төлеуші мен алушы арасындағы

есеп айырысудың келесі нысандары қолданылады:



төлем тапсырмаларымен;



төлем талап

-

тапсырмаларымен;



инкассолық өкімдермен;



чектермен;



аккредитивтерімен;



вексельдермен;



банктік карточкалармен және басқа Ұлттық Банктің нормативті құқықтық

актілерінде бекітілген төлем құжаттары.

Кредиттік аударымдар төлем тапсырмасын қолдану арқылы жүргізіледі. Дебеттік

аударымдарда келесідей төлем құ

жаттары қолданылады:



чек;



төлем талап тапсырмасы;



инкассалық өсім;



вексель.

БАНКТЕГІ ЕСЕПКЕ АЛУ

МЕН ЕСЕП БЕРУДІ ҚҰҚЫ

ҚТЫҚ РЕТТЕУ.

1.

Банктегі шот туралы түсінік.

2.

Банктегі бухгалтерлік есепке алу мен есеп берудің құқықтық мағынасы және

мазмұны.

Банктегі шот туралы түсінік.

Банктік шот

–

бұл банк тәжірибесінде қалыптасқан

іскерлік қатынас салтында қолданылатын заңдылықтар мен келісімшарттарда

қарастырылған, клиентке банктік қызмет көрсетуді жүзеге асырумен байланысты депозитті

қабылдау және б

анктік операцияларды жүзеге асыру бойынша банк пен клиент

арасындағы бейнелеу әдісі.

Клиенттің есеп айырысу шоты банктік шот келісіміне немесе есеп айырысу

-

кассалық

қызмет келісімшартына сәйкес жүргізіледі. Келісім клиенттің шот ашуға жазған өтініші

негізінде жасалады. Осы келісімшартқа сәйкес банк клиентке есеп айырысу және басқа да

шоттарды ашады, оған түскен қаржыны есепке алады, клиент тапсырмасы бойынша

---

шоттан қаржы алады, клиенттен қолма

-

қол ақша қабылдайды, босатады, қалдықты

сақтағаны үшін пай

ыз төлейді және шот бойынша басқа да операцияларды жүргізеді.

Банктік келісімшарттың негізгі деректемелері келесілер: келісім мәні, салық төлеушінің

тіркеу нөмірі көрсетілген салық қызметі органдарында есепке тұрғандығын

куәландыратын құжат, банктегі

ақшалай қаражатты қолдану тәртібі, сондай

-

ақ банк

көрсететін қызмет пен оны төлеу тәртібі. Банк келісімшарт екі тарап келісетін басқа да

шарттарды қарастыруы мүмкін.

Банктік шот ашу үшін Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары келесі

құж

аттарды ұсынуы тиіс:

1.

клиенттің салық есебіне тұрғандығын растайтын салық қызметі берген құжаттың

түпнұсқасы;

2.

мемлекеттік тіркеуден өткендігін растайтын құжат көшірмесі және т.б.

Банктегі бухгалтерлік есепке алу мен есеп берудің құқықтық мағынасы жән

е

мазмұны.

 

 

 

---

30 – Дәріс. Валюталық нарық және валюталық операциялар

Жоспары : 1. Валюталық нарық

Валюталық нарықтар уақтылы есеп айрысуларды жүзеге асыруды, валюталық қаражаттарды біршама тиімді пайдалануын, валюталық операцияларға қатысушылардың валюталық бағамдар айырмасы түрінде пайда алуын, валюталық тәуекелдерді сақтандыруды, валюталық бағамдарды реттеуді, валюталық саясатты жүргізуді қамтамасыз ете отырып, ішкі және халықаралық төлем айналымына қызмет етеді.
Халықаралық есеп айрысудың өзіндік ерекшелігі барлық елдер үшін жалпыға бірдей қабылданған төлем құралының болуында. Сондықтан да сыртқы сауда, көрсетілген қызметтер, несиелер, инвестициялар, мемлекетаралық төлемдер бойынша есеп айырысудың қажетті шарты сатып алу-сату формасында бір валютаны екінші біріне айырбастау болып табылады.
Валюталық нарықтарда шетел валютасына деген сұраныс пен ұсыныс ең алдымен сатылған тауарлар және көрсетілген қызметтер үшін валюталық түсім алған экспортерлардан; сатып алған тауарлары мен көлік және кеме компанияларынан алынған қызметтері үшін төлемдерді төлеуде импортерден: сондай-ақ көрсеткен қызметтері үшін фрахты, сақтандыру сиақысы, брокерлік және банктік комисия түрінде валюталар алатын сақтандыру қоғамдары мен банктерден: девидент төлеуге, зайымды, несиені және оған есептелген пайызды және т.б. қайтаруға міндеттемесі бар заңды және жеке тұлғалардан туындайды.
Сонымен, валюталық нарықтарда валюталық операцияларды жүргізуге халықаралық сауда мен оған байланысты көрсетілген қызметтер және халықаралық капиталдар мен несиелен қозғалысы негіз болып табылады.
Валюталық нарықтар – сұраныс пен ұсыныс негізінде ондағы айналатын валюталарға сауда-саттық жүргізілетін ресми орталықты сипаттайды. Қазіргі валюталық нарықтарда мынандай ағымдарды бөліп қарауға болады:
- шаруашылық байланыстардың интернациалдануы негізінде валюталық нарықтардың интернациялданудың күшейюі;
- байланыстың жаңа жүйелерін пайдалану;
- әлемнің барлық бөліктеріне тәлік ішінде үздіксіз операцияларды жасау;
- бпанктердің корреспонденттік шоттары бойынша жазбаша түрде негізделетін валюталық операцияларды жүргізу техникасын бір тұтандастыру;
- коммерциялық валюталық мәмілелермен салыстарғанда алап сатарлық және арбитраждық валюталық мәмілелер көлемін ұлғайту.
Валюталық операциялардың көлеміне, сипатына және пайдаланылатын валюталар тобына қарай қазіргі валюталық нарықтар халықаралық, аймақтық және ұлттық (жергілікті) болып бөлінеді.

---

Смотрите также файлы

• Эссе Социальная защита вчера, сегодня, завтра.docx

• К. С. Станиславский отмечал, что хорошее движение на сцене не есть некая абстрактно существующая красивость, пластичность, изящество, ловкость вообще, а физическое действие, логическое, последовательное и целенаправленно.docx

• азастан републикасыны Оуаарту министірлігі азастан републикасыны денсаулы сатау министірлі.docx

• Утверждаю генеральный директор.docx

• Учебник 2 часть стр.pptx