ақыл-ойы кем балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым
есту бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым
көру бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым
есту қабілеті қалыпты сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым
Дене кемістігі-
ағзаның дамуының және жұмыс iстеуiнiң ұзақ уақыт бойы әлеуметтiк, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы
адам психикасының қызметіндегі уақытша кемістік
сөйлеу тілінің бұзылысы
адам психикасының бұзылысы
психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациясымен дәлелденген психикалық кемшілік
Психикалық кемістік-
адам психикасы дамуының және (немесе) жұмыс iстеуiнiң уақытша немесе тұрақты кемiстiгi
адам мүшелерінің жұмыс істеуінің тұрақты бұзылысы
балалардағы церебральді сал ауруы
ағзаның дамуының және жұмыс iстеуiнiң ұзақ уақыт бойы әлеуметтiк, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы
көру бұзылысы
Күрделі кемістік-
психикалық және дене кемістігінің кез келген ұштасуы
ағзаның дамуының және жұмыс iстеуiнiң ұзақ уақыт бойы әлеуметтiк, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы
адам психикасының дамуының уақытша кемістігі
сөйлеу тілінің бұзылысы
есту бұзылысы
Ауыр кемістік:
мемлекеттік (оның ішінде арнаулы) білім беру стандарттарына сәйкес білім беру қол-жетімді болмайтын психикалық және дене кемістігі.
ағзасының дамуының және жұмыс істеуінің ұзақ уақыт бойы әлеуметтік, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы.
адам психикасының дамуының және (немесе) жұмыс істеуінің уақытша немесе тұрақты кемістігі.
көру бұзылысы бар балалар
сөйлеу тілінің бұзылысы бар балалар
Тұрақты ретпен дәлелденген кемістік-
психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациясымен дәлелденген дене және (немесе) психикалық кемістік
адам психикасының дамуының және жұмыс істеуінің уақытша немесе тұрақты кемістігі
ағзасының дамуының және жұмыс істеуінің ұзақ уақыт бойы әлеуметтік, медициналық және педагогикалық түзеу арқылы қолдауды қажет ететіндей созылмалы бұзылуы
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту мен тәрбиелеу
мүмкінідігі шектеулі балаларды еңбекке баулу
Түзеу (коррекция)-
балалардың психикалық-дене дамуының кемшіліктерін түзеуге бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
бұзылған немесе жетілмеген ағза функцияларының алмасуы немесе қайта құрылуы
Кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мінез-құлық ережелері мен нормаларын игеруі мен қабылдауы
ағзаның жетілмеген функцияларының қайта құрылуы
Балалардың психикалық-дене дамуының кемшіліктерін анықтауға бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
Толықтыру (компенсация)-
бұзылған ағза функцияларының алмасуы
балалардың психикалық-физикалық дамуының кемшіліктерін түзеуге немесе әлсіретуге бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
психикалық-физикалық дамуында артта қалған балаларды анықтауды кіргізетін іс-шаралардың кешенді жүйесі
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды еңбекке баулу
кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мінез-құлық ережелері мен нормаларын игеруі мен қабылдауы
Сәбилер мен ерте жастағы балалардың абилитациясы-
Психикалық-физикалық дамуында артта қалған балаларға ерте аралысудың қолайлы стратегиясын таңдауды және тиісті қызмет көрсетуді кіргізетін іс-шаралардың жүйесі
Балалардың психикалық-дене дамуының кемшіліктерін түзеуге бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
Бұзылған немесе жетілмеген ағза функцияларының алмасуы немесе қайта құрылуы
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды еңбекке баулу
кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мінез-құлық ережелері мен нормаларын игеруі мен қабылдауы
Реабилитация (оңалту)-
еңбекке қабілеттілігін уақытша немесе тұрақты жоғалтуға әкелетін патологиялық жағдайлардан алдын ала сақтандыру мен емдеуге бағытталған емдік-педагогикалық іс-шаралар жүйесі
балалардың психикалық-дене дамуының кемшіліктерін түзеуге немесе әлсіретуге бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
бұзылған немесе жетілмеген ағза функцияларының алмасуы немесе қайта құрылуы
білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларды еңбекке баулу
кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мінез-құлық ережелері мен нормаларын игеруі мен қабылдауы
Әлеуметтік бейімдеу-
кемтар балалардың жеке және топты мінез-құлықтарын қоғамдағы қабылданған ережелер мен нормаларға, құндылықтарға сәйкес келтіру
балалардың психикалық-дене дамуының кемшіліктерін түзеуге бағытталған педагогикалық шаралар жүйесі
бұзылған немесе жетілмеген ағза функцияларының алмасуы немесе қайта құрылуы.
психикалық-дене дамуында артта қалған балаларды анықтауды кіргізетін іс-шаралардың кешенді жүйесі
еңбекке қабілеттілігін уақытша немесе тұрақты жоғалтуға әкелетін патологиялық жағдайлардан алдын ала сақтандыру мен емдеуге бағытталған емдік-педагогикалық іс-шаралар жүйесі
Кемтар бала-
белгiленген тәртiппен расталған, туа бiткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тiршiлiк етуi шектелген, дене және психикалық кемiстiгi бар он сегiз жасқа дейiнгi бала
дене және (немесе) психикалық дамуында кенжелеп қалу ықтималдығы жоғары болатын үш жасқа дейінгі бала
1 жастан 2,5 жасқа дейінгі жастағы бала
бұзылған немесе жетілмеген ағза функцияларының алмасуы
психикалық-дене дамуында артта қалған балаларды анықтауды кіргізетін іс-шаралардың кешенді жүйесі
«Қатер» тобындағы бала-
ерте қолға алынбағандықтан, әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу ар-қылы қолдау көрсетілмегендіктен, дене және (немесе) психикалық дамуында кенжелеп қалу ықтималдығы жоғары болатын үш жасқа дейінгі бала
белгіленген тәртіппен расталған, туа біткен, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тіршілік етуі шектелген, дене және психикалық кемістігі бар он сегіз жасқа дейінгі бала
3 жастан 5 жасқа дейінгі бала
10 жастан 15 жасқа дейінгі бала
15 жастан 18 жасқа дейінгі бала
Тоддлер-
1 жастан 3 жасқа дейінгі жастағы бала
5 жастағы бала
10 жастағы бала
16 жастағы бала
18 жастағы бала
Есту функциясының терең және тұрақты зақымдануында-
есту функциясының дамуы кемістік негізінде жүреді
балаларды нашар еститіндерге жатқызады
естуі жақсара түседі
балалардың сөйлеу тілі жақсы дамыған болады
балалардың есту қабілеті жақсы дамыған болады
Ерте естімей қалған балалар-
тілі дамығанға (шыққанға) дейін естімей қалған балалар
кейіннен естімей қалған балалар
нашар еститіндер
сөйлеу тілі жақсы дамыған балалар
есту қабілетін жасөспірім жаста жоғалтқан балалар
Кейіннен естімей қалған балалар-
естімей қалғанға дейін сөйлеу тілін меңгерген және оны сақтаған балалар
ерте естімей қалған балалар
нашар еститін балалар
тілі дамығанға (шыққанға) дейін естімей қалған балалар
есту анализаторы көмегімен сөйлеу қорын өз бетінше толтыра алатын мүмкіндігі бар, естуді жартылай жоғалтқан балалар
Нашар еститін балалар-
есту анализаторы көмегімен сөйлеу қорын өз бетінше толтыра алатын мүмкіндігі бар, естуді жартылай жоғалтқан балалар
ерте естімей қалған балалар
кейіннен естімей қалған балалар
тілі дамығанға (шыққанға) дейін естімей қалған балалар
естімей қалғанға дейін сөйлеу тілін меңгерген және оны сақтаған балалар
Соқыр (көрмейтін) балалар-
көру түйсігінің толық жоқтығы
нашар көретін балалар
нашар еститін балалар
сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балалар
тірек-қимыл аппараты зақымданған балалар
Соқыр болып (көрмей) қалған балалар-
туғаннан кейін көруден айырылған балалар.
нашар көретін балалар
соқыр болып туған балалар
нашар еститін балалар
сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балалар
Кемақылдылық (ақыл-ойдың кем болуы)-
бас миының органикалық зақымдануы салдарынан танымдық іс-әрекетінің тұрақты бұзылуы
тірек-қимыл аппаратының бұзылысы
көрудің бұзылуы
естудің бұзылуы
сөйлеу тілінің бұзылысы
Олигофрения-
