Бір түрдің диплоидтық хромосомалар жиынтығы:
Кариотип.
Геном.
Генотип.
Фенотип.
Гибрид.
Басылыңқы белгі:
Рецессивті.
Гомозиготалы.
Гетерозиготалы.
Доминантты.
Гаплоидты.
Аа – бұл:
Гетерозиготалы ағза.
Гомозиготалы ағза.
Аллельді емес гендер.
Гаплоидты жиынтық.
Диплоидты жиынтық.
Көбею кезінде генетикалық ақпараттың бөлігі адам терісінің жаңадан пайда болған жасушаларына түседі:
Аналық жасушада болатынның барлығы.
Ақпараттың жартысы.
Ақпараттың төрттен бір бөлігі.
Жартысынан астам ақпарат.
Төрттен бір бөлігінен аз ақпарат.
ДНҚ құрамына кірмейді:
Урацил.
Тимин.
Гуанин.
Цитозин.
Аденин.
РНҚ құрамына кірмейді:
Тимин.
Урацил.
Гуанин.
Цитозин.
Аденин.
АA – бұл:
Гомозиготалы ағза.
Аллельді емес гендер.
Гаплоидты жиынтық
Диплоидты жиынтық.
Гетерозиготалы ағза.
Ұрықтанудың биологиялық мәні:
Хромосомалардың диплоидтық жиынтығы қалпына келеді.
Түрдің хромосомалық жиынтығы тұрақты болып сақталады.
Гаплоидтық жиынтығына дейін хромосома саны азаяды.
Ұрпағы көбейеді.
Хромосомалар саны екі еселенеді.
Альтернативті (балама) деп аталады:
Бір-бірінен айқын, контрастты белгілер,бір немесе бірнеше жұп белгілер бойынша ажыратылатын.
Бірінші ұрпақтағы бұдандардың белгілері.
Ағзаның кез келген екі белгісі.
Екінші ұрпақтағы бұдандардың белгілері.
Бір хромосомада локализацияланған белгілер.
Генотипі AABb ағзаларды келесі гаметалар түзейді:
AB және Ab.
AB.
a және B.
AA және Bb.
b.
Адам ағзасында норма бойынша аутосомалар саны:
22 жұп аутосома.
2 аутосома.
23 жұп аутосома.
45 аутосома.
46 аутосома.
Хромосомалық аберрациялар:
Хромосомалар құрылымының бұзылыстары.
Полиплоидия.
Гетероплоидия.
Гендік мутация.
Туа біткен ауытқулар.
Көру бұзылыстары бар балалар:
Көрмейтіндер.
Сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балалар.
Естімейтіндер.
Ақыл-ойы кемдер.
Психикалық дамуы тежелген балалар.
Зиятының дамуында бұзылыстары бар балалар:
Ақыл-ойы кемдер.
Нашар еститіндер.
Нашар көретіндер.
Логопаттар.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар.
Сөйлеу тілінің ауыр бұзылыстары бар балалар:
Логопаттар.
Кейіннен естімей қалғандар.
Ақыл-ойы кемдер.
Ерте естімей қалғандар.
Психикалық дамуы тежелген балалар.
Жағымсыз тұқым қуалайтын факторлар:
Генетикалық.
Экзогенді.
Химиялық.
Жүре пайда болған.
Аномальді.
Жағымсыз сыртқы орта факторлары:
Экзогенді.
Эндогенді.
Туа біткен.
Тұқым қуалайтын.
Аномальді.
Құрсақтағы даму кезеңінде дамып келе жатқан ұрыққа әсерін тигізетін, патогендік агенттердің әсер ету салдарынан болатын бұзылыстар:
Құрсақ ішіндегі.
Экзогендік.
Қоршаған орта.
Жүре пайда болған.
Аномальді.
Бала ағзасының туу кезеңіндегі және туғаннан кейінгі кезеңіндегі зақымданулармен туындайтын бұзылыстар:
Натальді және постнатальді кезеңдердегі зақымданулармен туындаған бұзылыстар.
Эндогендік.
Экзогендік.
Қоршаған орта.
Аномальді.
Дамуында ауытқуы бар балалардың скринингі, патологиясын тереңдетіп диагностикалау (тексеру), медициналық түзеу мен реабилитация (оңалту):
Медициналық қызмет (көмек).
Арнайы білім беретін қызметтер (көмектер).
Арнайы әлеуметтік қызмет (көмек).
Мүмкіндіктері шектеулі (кемтар) балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау.
Ерте бастан араласу (ерте қолдау).
Балаларды тереңдетілген кешенді зерттеу, психологиялық-педагогикалық түзеу, оқыту мен тәрбиелеу, еңбекке тәрбиелеу, мүмкіндіктері шектеулі балаларды кәсіби диагностикалау мен кәсіби білім беру:
Білім беру мекемелерімен көрсетілетін қызметтер (көмектер).
Денсаулық сақтау мекемелерімен көрсетілетін медициналық қызмет (көмек).
Әлеуметтік қорғау мекемелерімен көрсетілетін арнайы әлеуметтік қызмет (көмек).
Мүмкіндіктері шектеулі (кемтар) балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау.
Ерте бастан араласу (ерте қолдау).
Әлеуметтік көмекті көрсету, протездеу, протезді-ортопедиялық бұйымдармен, арнайы техникалық және компенсаторлық (толықтырушы) құралдармен қамту бойынша қызмет:
Әлеуметтік қорғау мекемелерімен көрсетілетін қызмет.
Денсаулық сақтау мекемелерімен көрсетілетін медициналық қызмет (көмек).
Білім беру мекемелерімен көрсетілетін арнайы білім беретін қызметтер (көмектер).
Мүмкіндіктері шектеулі (кемтар) балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау.
Ерте бастан араласу (ерте қолдау).
Кемтар балаларға тұрмыс-тіршілігіндегі шектелуді жою және оның орнын толтыру үшін жағдай жасауды қамтамасыз ететін және оларға басқа азаматтармен бірдей қоғам өміріне қатысу мүмкіндіктерін жасауға бағытталған арнаулы әлеуметтік, медициналық және білім беру қызметтерін көрсететін білім беру, халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі:
Мүмкіндіктері шектеулі (кемтар) балаларды медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау.
Денсаулық сақтау мекемелерімен көрсетілетін медициналық қызмет (көмек).
Білім беру мекемелерімен көрсетілетін арнайы білім беретін қызметтер (көмектер).
Әлеуметтік қорғау мекемелерімен көрсетілетін арнайы әлеуметтік қызмет (көмек).
Ерте бастан араласу (ерте қолдау).
Мүмкіндіктері шектеулі (кемтар) балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау:
Арнаулы әлеуметтік, медициналық және білім беру қызметтерін көрсететін білім беру, халықты әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі.
Денсаулық сақтау мекемелерімен көрсетілетін медициналық қызмет (көмек).
Білім беру мекемелерімен көрсетілетін арнайы білім беретін қызметтер (көмектер).
Әлеуметтік қорғау мекемелерімен көрсетілетін арнайы әлеуметтік қызмет (көмек).
Ерте бастан араласу (ерте қолдау).
Психикалық-дене бұзылыстары скринингін, медициналық-психологиялық-педагогикалық диагностиканы, емдеуді, дамыта оқытуды қамтитын, сәби жастағы (үш жасқа дейінгі) балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау:
Ерте бастан араласу.
Денсаулық сақтау мекемелерімен көрсетілетін медициналық қызмет (көмек).
Білім беру мекемелерімен көрсетілетін арнайы білім беретін қызметтер (көмектер).
Әлеуметтік қорғау мекемелерімен көрсетілетін арнайы әлеуметтік қызмет (көмек).
Әлеуметтік бейімдеу.
Олигофренопедагогика:
Ақыл-ойы кем балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту туралы ғылым.
Есту қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Көру қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Есту қабілеті қалыпты сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Сурдопедагогика:
Есту қабілетінің бұзылыстары бар балаларды әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Ақыл-ойы кем балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Көру қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым
Есту қабілеті қалыпты сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Тифлопедагогика:
Көру қабілетінің бұзылыстары бар балаларды әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Ақыл-ойы кем балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Есту қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Есту қабілеті қалыпты сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Логопедия:
Есту қабілеті қалыпты сөйлеу тілінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту туралы ғылым.
Ақыл-ойы кем балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Есту қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Көру қабілетінің бұзылыстары бар балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларды дамыту, тәрбиелеу, оқыту, әлеуметтік бейімдеу және қоғамға қатыстыру заңдылықтары туралы ғылым.
Кемақылдылықтың дәрежелері:
Дебильдік, имбецильдік,идиотия.
ПДТ-ң соматогенді шығу тегі.
ПДТ-ң психогенді шығу тегі.
Деменция.
Сөйлеу тілінің тежелуі.
Психикалық дамуының тежелуінің (ПДТ) конституциялық шығу тегі:
Үйлесімді (гармониялық) инфантилизм.
ПДТ-ң соматогенді шығу тегі.
ПДТ-ң психогенді шығу тегі.
